در این عصر جهانی شدن، تماشاگران از امکان دسترسی سریعتر به طیف وسیعی از فیلمها از قارههای گوناگون بهرهمنداند. ازدیاد فیلمهای خارجی موقعیت ثابت و امن هالیوود را به عنوان صنعت فیلم حاکم به خطر انداخته است، و آنها را وادار میسازد تا داستانهای تازهای برای سلیقههای متفاوت به نمایش بگذارند.
هالیوود عمدتا بخاطر سلاخی یک منبع اقتباس خوب مورد انتقاد قرار گرفته است، مخصوصا در مورد آثاری که به نوعی بازسازی فیلمهای محبوب خارجی بودند. با این حال، استثناهای قابل توجهی هم وجود داشتهاند که در نهایت منجر به ساخت آثار مهم و بهیادماندنی شدند.
۱) هفت دلاور (The Magnificent Seven)
- کارگردان: جان استرجس
- محصول: ۱۹۶۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
- فیلم الهام گرفته شده: هفت سامورایی (Seven Samurai )
- کارگردان: آکیرا کوروساوا
- محصول: ۱۹۵۴ ژاپن
این وسترن آمریکایی داستان هفت تفنگدار است که برای دفاع از دهکده مکزیکی کوچکی در برابر گروهی از قانونشکنان بیاخلاق استخدام شدهاند. این فیلم موفق با استفاده از استعارهها و ابزارهای آشناتر برای مخاطب غربی، نوعی بازسازی حماسه جاودان «هفت سامورایی» از یکی از مهمترین کارگردانان تاریخ یعنی آکیرا کوروساوا بود.
در «هفت سامورایی» به جای هفتتیرکشهای حرفهای، روستاییان بیچاره هفت سامورایی را به کار میگیرند تا نه تنها از آنها در برابر راهزنان محافظت کنند، بلکه مهارتهای پایه دفاعی را به آنان بیاموزند. علیرغم برخورداری از خطوط داستانی مشابه، هر دو فیلم به تنهایی واجد تمثیلهای فرهنگی منحصربهفردیاند. بازسازی سال ۲۰۱۶ «هفت دلاور» با حضور چهرههای آشنایی چون دنزل واشنگتن و کریس پرت هم با موفقیت انجام شد و حاوی سکانسهایی با دوز خشونت بیشتری هم بود.
۲) جنگ ستارگان: امید تازه (Star Wars: A New Hope)
- کارگردان: جرج لوکاس
- محصول: ۱۹۷۷
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۶ از ۱۰
- فیلم الهام گرفته شده: دژ پنهان (The Hidden Fortress )
- کارگردان: آکیرا کروساوا
- محصول: ۱۹۵۸ ژاپن
مجموعه «جنگ ستارگان» یکی از تعیینکنندهترین و قدرتمندترین فرنچایزهای هالیوود است، ولی بدون وجود شاهکار سامورایی آکیرا کوروساوا به عنوان منبع الهام، شاید هیچگاه جایگاه نمادین امروزی را نداشت. در حالی که هر دو «جنگ ستارگان» و «دژ پنهان» فیلمهای ماجراجویانه سیاسی قلمداد میشوند که بر کلیشه خیر در برابر شر بنا شدهاند، نادیده گرفتن شباهتهایشان غیرممکن است.
علاوه بر داستانهای که توسط دو روستایی یا ربات انساننما بازگو میشوند، هر دو فیلم شامل شاهزادهخانم مرتدیاند که شورشی علیه یک امپراتوری شیطانی را تحریک میکنند. به این موارد نبردهایی بین دشمنان قدیمی و همچنین تمایل به استفاده از وایپ در انتقال صحنهها را هم اضافه کنید.
۳) رفتگان (The Departed)
- کارگردان: مارتین اسکورسیزی
- محصول: ۲۰۰۶
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۵ از ۱۰
- فیلم الهام گرفته شده: امور دوزخی (Infernal Affairs)
- کارگردانان: اندرو لائو٬ الن مک
- محصول: ۲۰۰۲ هنگ کنگ
از نبردهای میان خیر و شر گفتیم، «رفتگان» و «امور دوزخی» دو مثال عالی دیگر درباره این موضوعاند، البته با عناصر فانتزی کمتر و واقعگرایی بیشتر.
اگر تفاوت محیطها را کنار بگذاریم، هر دوی این درامهای جنایی حول محور دو شخصیت بنا شدهاند؛ یک مأمور مخفی و یک جاسوس میان نیروی پلیس که تلاش میکنند به زندگی دوگانهشان عادت کنند. «رفتگان»، برنده اسکار بهترین فیلم ۲۰۰۶، علاوه بر اینکه به تماشاگران یکی از غافلگیرکنندهترین پیچشهای داستانی ممکن را هدیه میدهد، از منظر شخصیتپردازی نیز عالی است. درام هنگ کنگی هم نه تنها بینشی از فرهنگ هنگ کنک ارائه میدهد، بلکه ناهماهنگی میان قانون و اخلاق را میشکافد و در نهایت فضای نیهیلیستیتری را برای تماشاگر میسازد.
۴) هاچی: داستان یک سگ (Hachi: A Dog’s Tale)
- کارگردان: لاسه هالستروم
- محصول: ۲۰۰۹
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
- فیلم الهام گرفته شده: هاچیکو مونوگاتاری (Hachiko Monogatari)
- کارگردان: سیجیرو کویاما
- محصول: ۱۹۸۷ ژاپن
دو فیلمی که تضمین میشود در هنگام پخش تیتراژ پایانیشان، تماشاگران مشغول گریه و زاری باشند. این فیلمها بر اساس داستان واقعی سگی به نام هاچیکو ساخته شدهاند که با وجود مرگ نابهنگام صاحبش، نزدیک به ده سال منتظر او ماند.
با وجود ویژگی مشترک آنها در اشکآور بودن، نسخه آمریکایی بیشتر در میان مخاطبان بینالمللی شناخته شده است. با این حال «هاچیکو مونوگاتاری» به دلیل اقتباس وفادارانهترش نسبت به داستان اصلی و برخورداریاش از پایانی دلگرمکنندهتر نسبت به همتای هالیوودیاش همچنان ارزش تماشا دارد.
۵) خانهای روی برکه (The Lake House)
- کارگردان: الخاندرو اگرستی
- محصول: ۲۰۰۶
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۸ از ۱۰
- فیلم الهام گرفته شده: ایل ماری (Il Mare)
- کارگردان: لی سیونگ-هیون
- محصول: ۲۰۰۰ کره جنوبی
عشق در نگاه اول به ندرت اتفاق میافتد، و این دو فیلم گواهی بر این گفتهاند. با اینکه «خانهای رو برکه» و «ایل ماری» در زمان اکران خود به دلیل برخی تناقضات داستانی به خوبی فهمیده نشدند، با گذشت زمان هواداران وفاداری برای این داستان رمانتیک غیرمتعارفانهشان به دست آوردند.
دو فیلم داستان دو فرد تنها را دنبال میکند که با دو سال فاصله در دو بعد متفاوت زندگی میکنند. با برقراری ارتباط با یکدیگر از طریق یک صندوق پستی جادویی این دو درگیر یک سری ماجراهای عاشقانه میشوند، در حالی که تراژدی در تاریکی در حال رخ دادن است و شادی زیبای آنها را تهدید به نابودی می کند. اگرچه «ایل ماری» افتخار این را دارد تا به دلیل شاعرانگی استادانهاش و فضای مالیخولیاییاش فیلم برتر باشد، ولی «خانهای روی برکه» بازسازیای است که حتی شده به دلیل شیمی باورنکردنی بین ساندرا بولاک و کیانور ریوز نباید نادیده گرفته شود.
۶) هشت درجه زیر صفر (Eight Below)
- کارگردان: فرانک مارشال
- محصول: ۲۰۰۶
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
- فیلم الهام گرفته شده: قطب جنوب (Antarctia)
- کارگردان: کوریوشی کوراهارا
- محصول: ۱۹۸۳ ژاپن
یک بازسازی دیگر بر اساس داستانی واقعی که سگها را به عنوان منبع اصلی جذابیت همراه خود دارد. «هشت درجه زیر صفر» پل واکر فقید را به عنوان یکی از کاشفانی به نمایش میگذارد که برای رها کردن اجباری سگهای خود در قطب جنوب در چالشی اخلاقی گرفتار آمده است.
این بازسازی آمریکایی کمپانی دیزنی، رویکرد سادهتر و شادتری نسبت به تصویر کشیدن این عملیات نجات دارد. در سوی دیگر اما فیلم کلاسیک اصیل ژاپنی از نمایش دادن واقعیت خشن آنچه در سفر ۱۹۵۸ رخ داد ترسی ندارد.
۷) حلقه (The Ring)
- کارگردان: گور وربینسکی
- محصول: ۲۰۰۲
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۱ از ۱۰
- فیلم الهام گرفته شده: حلقه (Ringu)
- کارگردان: هیدئو ناکاتا
- محصول: ۱۹۹۸ ژاپن
اواخر دهه ۱۹۹۰، موفقیت عظیم «حلقه» در ژاپن آن را بدل به فیلمی کلاسیک در ژانر وحشت کرد. بر اساس رمانی از کوجی سوزوکی، فیلم گوتیک ترسناک «حلقه» نسخه ۲۰۰۲، به راز نوار ویدیویی نفرینشدهای میپردازد که شنوندگانش را در عرض هفت روز میکشد.
«حلقه» ۱۹۹۸ با تکیه بر فضاسازی وهمآمیز و اضطراب تکنولوژیک عمومی آن سالها، شور و شوق تازهای به ژانر وحشت در غرب تزریق کرد و منجر به بازسازیهایی در هالیوود شد. «حلقه» ۲۰۰۲ به عنوان یکی از بهترین اقتباسهای هالیوود از فیلمهای وحشت ژاپنی به حساب میآید، که دلیل این امر عمدتا به بازی باحرارت نائومی واتس و موسیقی بهیادماندنی هانس زیمر هم مربوط میشود.
۸) گودزیلا (Godzilla)
- کارگردان: گرت ادواردز
- محصول: ۲۰۱۴
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۴ از ۱۰
- فیلم الهام گرفته شده: گوجیرا (Gojira)
- کارگردان: ایشیرو هوندا
- محصول: ۱۹۵۴ ژاپن
طولانیترین فرنچایز تاریخ «گوجیرا»، یا به عبارت بهتر «گودزیلا» است که بدل به یکی از محبوبترین نمادهای هیولا در تاریخ سینما شده است. هالیوود که از عدم موفقیت «گودزیلا» ۱۹۹۸ دلسرد نشده بود، با ساخت «گودزیلا» ۲۰۱۴ دل تماشاگران و منتقدان را به دست آورد.
با وجود اینکه تماشاگران موسیقی وحشتآمیز و فیلمبرداری فیلم را به شدت تحسین میکردند، برخی از آنها نسبت به این اقتباس بدبیناند. آنها معتقدند که فیلم بازسازیشده فاقد شخصیتهای همدلیبرانگیز است. فیلم اصلی ژاپنی ساخته ۱۹۵۴ در تصویر کردن گودزیلا به عنوان نیروی انتقامجوی تخریب و همچنین القای این هیولا به عنوان پیامد و محصول جانبی وحشت ناشی از بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی از هیچ تلاشی دریغ نمیکند.
۹) به خاطر یک مشت دلار (A Fistful of Dollars)
- کارگردان: سرجیو لئونه
- محصول: ۱۹۶۴
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
- فیلم الهام گرفته شده: یوجیمو (Yojimbo )
- کارگردان: آکیرا کوروساوا
- محصول: ۱۹۶۱ ژاپن
شاید بیراه نباشد اگر بگوییم بدون کارگردان ایتالیایی بزرگ سرجیو لئونه، کلینت ایستوودی وجود نمیداشت و به همین منوال بدون وجود «یوجیمبو» آکیرا کوروساوای افسانهای از حضور سرجیو لئونه محروم میشدیم. فیلم ژاپنی محصول ۱۹۶۱ داستان خانهبهدوش با مهارتهای عالی شمشیرزنی را روایت میکند که وقتی به شهر کوچکی وارد میشود، درمییابد که اختلافات ارضی بین دو جنایتکار وجود دارد. در «بخاطر یک مشت دلار» جای شمشیرها با تفنگ عوض شده است و نبردهای احترامآمیز جایی در طبیعت وحشی و حیلهگر غرب ندارند.
وسترن اسپاگتی ساخته ۱۹۶۴ با ضدقهرمان نمادینی چون «مرد بینام» و فیلمبرداری انقلابیاش جایگاهی رفیع در تاریخ سینما دارد. این کلاسیک لئونه بدون شک ژانر رو به افول وسترن را احیا کرد.
۱۰) آخرین پایمرد (Last Man Standing)
- کارگردان: والتر هیل
- محصول: ۱۹۹۶
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۴ از ۱۰
- فیلم الهام گرفته شده: یوجیمبو (Yojimbo)
- کارگردان: آکیرا کوروساوا
- محصول: ۱۹۶۱ ژاپن
فیلمبینهای جدی از ارتباط میان «یوجیمبو» و «بخاطر یک مشت دلار» به خوبی آگاهاند، ولی بسیاری نمیدانند این اثر والتر هیل نوعی اقتباس آزادانه از شاهکار آکیرا کوروساوا است.
«آخرین پایمرد» با حضور ستارگان برجستهای چون بروس ویلیس و کریستوفر واکن، جنگی را که میان مافیای ایتالیایی و ایرلندی در جریان است به تصویر میکشد. فیلم در دورانی اتفاق میافتد که جامعه آمریکا به دلیل وضع ممنوعیتهای بسیار، شاهد ظهور جنایات سازمانیافته متعددی بود. «آخرین پایمرد» با انبوهی سکانس جذاب از درگیریهای مسلحانه تماشاگر را به یاد نبردهای قدیمی میان خلافکاران در تاریخ سینما میاندازد.