سرویسهای استریم مانند نتفلیکس اکنون فیلمهای پرهزینهای مانند «سواری با هم» را تولید میکنند و موفقیت آنها مانند فیلمهای سنتی هالیوود به واسطه فروش گیشه قضاوت نمیشود. در گذشته و حتی اکنون، فیلمهای سینمایی در گیشه رشد و افول پیدا میکنند.
تعداد زیادی فیلم عالی وجود دارند که از نظر تجاری شکست خوردند اما در نوع خود فیلمهایی باورنکردنی بودند. برخی از آنها در زمان خود به عنوان آثاری عالی شناخته میشدند، در حالی که برخی دیگر سالها طول کشید تا مورد توجه قرار گیرند. پس با هم به بررسی این فیلمهای با کیفیت اما بدشانس میپردازیم.
۱۰. جادوگر شهر اوز (The Wizard Of Oz)
- کارگردان: ویکتور فلمینگ
- بازیگران: جودی گارلند، جک هیلی، مارگارت همیلتون
- تاریخ انتشار: ۱۹۳۹
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
«جادوگر شهر اوز» به درستی یکی از فیلمهای کلاسیک تاریخ سینما محسوب میشود اما بر اساس گزارش کولایدر، در زمان اکران خود در سال ۱۹۳۹، تنها ۳ میلیون دلار در مقابل بودجه ۲.۷ میلیون دلاری خود به دست آورد و در واقع شکست خورد و در نهایت ضرر کرد.
با این حال، این فیلم به لطف افزایش توجهات پیرامون آن در دهههای پس از اکران و شخصیتهای دوستداشتنی و استفاده نوآورانه از تکنیکالر و جلوههای ویژه، بر شکست مالی اولیه خود غلبه کرد و در نهایت تبدیل به یک اثر کلاسیک و ماندگار شد.
۹. لبوفسکی بزرگ (The Big Lebowski)
- کارگردان: برادران کوئن
- بازیگران: جف بریجز، جان گودمن، استیو بوشمی
- تاریخ انتشار: ۱۹۹۸
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۳ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
دیالوگهای «لبوفسکی بزرگ» به عناصر اصلی فرهنگ روزمره تبدیل شدهاند و فیلم به طور کلی نقطه برجسته کارنامه درخشان برادران کوئن است اما این اثر چندان پرفروش نبود و تنها به لطف اکران بین المللیاش به سختی گلیم خود را از آب بیرون کشید.
با این حال، عناصر «لبوفسکی بزرگ» نه تنها در فرهنگ امروزی، بلکه در کمال تعجب در مذهب نیز زنده ماندهاند: دودئیسم فلسفهای شبیه به تائوئیست است که از شخصیت اصلی فیلم الهام گرفته شده است. فقط «ماتریکس» و «جنگ ستارگان» هستند که میتوانند چنین دستاوردهایی داشته و از نظر مالی نیز بسیار موفقتر باشند.
۸. بلید رانر (Blade Runner)
- کارگردان: ریدلی اسکات
- بازیگران: هریسون فورد، راجر هاور، شان یانگ
- تاریخ انتشار: ۱۹۸۲
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۹ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
«بلید رانر» محصول ۱۹۸۲ که از رمان فیلیپ کیدیک به نام «آیا اندرویدها رویای گوسفندان برقی را میبینند؟» اقتباس شده، در گیشه موفق نبود و سالها بعد از اکران مورد توجه قرار گرفت.
با این حال، این فیلم نه تنها در نظر منتقدان موفق بود، بلکه در سال ۲۰۱۷ یک دنباله هم برای آن ساخته شد که با وجود عالی بودنش، نفرین فرانچایز را به همراه داشت و در گیشه موفق نبود. هر دوی این فیلمها قطعا برای هر سینمادوستی ارزش دیدن دارند.
۷. مبارز (Warrior)
- کارگردان: گاوین اوکانر
- بازیگران: تام هاردی، جوئل اجرتون، نیک هولت
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۱
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۴ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۲ از ۱۰
«مبارز» محصول ۲۰۱۱ فیلمی با مضمون هنرهای رزمی ترکیبی با بازی تام هاردی و جوئل اجرتون، اثری جذاب و سزاوار تحسین فراوانی است. البته این تحسینها باعث نشد تا تماشاگران زیادی برای تماشای آن به سالنهای سینما بروند.
این فیلم با بودجه ۲۵ میلیون دلاری، ۲۳ میلیون دلار در سرتاسر جهان فروش داشت که منجر به زیان مالی هنگفتی برای استودیوی سازنده شد. تام هاردی پیش از این هم آثار موفقی داشت و سال قبل از اکران «مبارز» در «تلقین» ظاهر شده بود اما قدرت و جذابیت او در آن زمان شاید هنوز در سطح «ونوم» و «مکس دیوانه: جاده خشم» نبوده است و وی در آن بازه زمانی نمیتوانست توجه تماشاگران را به خود جلب کند.
۶. موجود (The Thing)
- کارگردان: جان کارپنتر
- بازیگران: کرت راسل، کیت دیوید، ویلفورد بریملی
- تاریخ انتشار: ۱۹۸۲
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۳ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۲ از ۱۰
جان کارپنتر با آثار کلاسیکی مانند «هالووین»، «مه» و اثر تحسینبرانگیز «موجود»، نام خود را به عنوان یکی از بهترین کارگردانان ژانر ترسناک در تمام تاریخ بر سر زبانها انداخت. دو فیلم مذکور اول موفقیتآمیز بودند اما «موجود» از نظر مالی با شکست مواجه شد، اگرچه یکی از مبتکرانهترین فیلمهای ترسناک تمام دوران است.
این فیلم که در سال ۱۹۸۲ منتشر شد، داستان گروهی از محققان در قطب جنوب را دنبال میکند که با موجودی روبهرو میشوند که میتواند ظاهر و اعمال انسانها را کپی کند و به همین خاطر هر یک از افراد در واقع میتواند یک هیولا باشد. این کارگردان حال و هوای آثار آگاتا کریستی را با ژانر ترسناک ترکیب میکند تا یک روایت واقعا وحشتناک خلق کند. هر کسی میتواند یک هیولا باشد و هر شخصیت در میان دیگران کاملا تنها است.
۵. گاو خشمگین (Raging Bull)
- کارگردان: مارتین اسکورسیزی
- بازیگران: رابرت دنیرو، مارتین اسکورسیزی، جو پشی
- تاریخ انتشار: ۱۹۸۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۲ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۴ از ۱۰
شاید روند مشخصی برای فیلمهای با مضمون بوکس و مبارزه و نحوه عملکرد مالی آنها در گیشه وجود داشته باشد، زیرا «گاو خشمگین» از نظر مالی دقیقا در موقعیت مشابهی با «مبارز» قرار دارد، با این تفاوت که این فیلم بر اساس رویدادهای واقعی است.
این اثر با بودجه ۱۸ میلیون دلاری خود، تنها ۲۳.۴ میلیون دلار درآمد داشت و در زمان خود بحثبرانگیز بود و عدهای اعتقاد داشتند که فیلم بسیار خشن است و همین موضوع ممکن است بر درآمد آن تاثیر گذاشته باشد. با این حال، چهارمین همکاری از ده همکاری مارتین اسکورسیزی با رابرت دنیرو به درستی در دهههای پس از اکران مورد استقبال قرار گرفت. باید گفت که بازی دنیرو در نقش جیک لاموتا واقعا درخشان بود.
۴. همشهری کین (Citizen Kane)
- کارگردان: اورسن ولز
- بازیگران: اورسن ولز، جوزف کاتن، دوروتی کامینگور
- تاریخ انتشار: ۱۹۴۱
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۹ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۳ از ۱۰
اگر فکر میکردید که سلبریتیهای امروزی نسبت به فیلمهایی که از زندگیشان الهام گرفته شده بیتفاوت هستند، پس باید واکنش ویلیام راندولف هرست به «همشهری کین» را ببینید که این قضیه را به طور کامل وارد بعد دیگری میکند. او از نوشتن متون و مقالههای مرتبط با فیلم در روزنامهها جلوگیری کرد و کمپینی را برای خدشهدار کردن این اثر به راه انداخت.
هرست تنها یکی از چندین فرد الهامبخش چارلز فاستر کین بود اما به دلیل توهینهایی که به زعم خودش به او شده بود، به فروش فیلم آسیب زد. با این حال، حتی او نیز به عنوان یکی از ثروتمندترین مردان جهان نتوانست فیلم را برای همیشه مقهور نگه دارد. حتی کسانی هم که در آن زمان فیلم را دیده بودند آن را ستایش کردند. این اثر به واسطه فیلمبرداری نوآورانه خود بر صنعت سینما تاثیرگذار بود.
۳. زندگی شگفتانگیز است (It’s A Wonderful Life)
- کارگردان: فرانک کاپرا
- بازیگران: جیمز استوارت، دونا رید، کارولین گریمز
- تاریخ انتشار: ۱۹۴۶
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۶ از ۱۰
آیا تا به حال به این فکر کردهاید که «زندگی شگفتانگیز است» چگونه به بهترین فیلم کریسمس تبدیل شده است؟ این موضوع در واقع ربطی به عظمت آن ندارد. این مسئله در واقع ارتباط مستقیمی با شکست مالی این فیلم دارد. این اثر در ابتدا و پس از انتشار از ذهنها فراموش شده بود.
بله، فیلم فراموش شد و حق انتشار آن نیز تمدید نشد و به مالکیت عمومی درآمد. این قضیه به ایستگاههای تلویزیونی اجازه داد تا آن را به صورت رایگان پخش کنند و در واقع اینگونه بود که «زندگی شگفتانگیز است» در معرض دید عموم قرار گرفت و به اثری محبوب تبدیل شد. البته از داستان صمیمانه آن نیز نباید بگذریم که درباره اهمیت زندگی یک فرد برای دیگران است.
۲. باشگاه مشتزنی (Fight Club)
- کارگردان: دیوید فینچر
- بازیگران: برد پیت، ادوارد نورتون، جرد لتو
- تاریخ انتشار: ۱۹۹۹
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۹ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۸ از ۱۰
«باشگاه مشتزنی» اکنون یکی از شناختهشدهترین فیلمهای دیوید فینچر است اما در زمان اکران موجب ناامیدی سازندگان شد که بخشی از آن به دلیل بازاریابی بد فیلم از سوی استودیو بود. استودیوی سازنده متوجه نشد که چه جواهری در جیب خود دارد و تمرکز خود را بر روی عناصر مبارزهای به جای درام شخصیتمحور فیلم قرار داد.
این فیلم یک شکست مطلق نبود و شرایط برای آن، به لطف ورودش به فرهنگ روزمره، برای مدت طولانی به همین شکل باقی نماند. «باشگاه مشتزنی» اکنون با دیالوگها و داستان جذابش شناخته میشود.
۱. رستگاری در شاوشنک (The Shawshank Redemption)
- کارگردان: فرانک دارابونت
- بازیگران: تیم رابینز، مورگان فریمن، باب گانتون
- تاریخ انتشار: ۱۹۹۴
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۱ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۹.۳ از ۱۰
همانطور که مشخص است، فیلم «رستگاری در شاوشنک»، پر امتیازترین فیلم تاریخ در IMDb، در زمان اکران اولیه در سال ۱۹۹۴ در گیشه ناموفق بود و تنها ۳ میلیون دلار بیشتر از بودجه ۲۵ میلیون دلاری خود درآمد داشت. البته منتقدان و تماشاگرانی که فیلم را دیده بودند آن را پسندیدند.
این اقتباس از استفن کینگ داستانی باورنکردنی و صدای مورگان فریمن روی تصاویر جذابیت خاص خود را دارد. «رستگاری در شاوشنک» اولین فیلم بلند فرانک دارابونت بود و تقریبا هر کسی که این اثر را ببیند از آن خوشش میآید.