یک دهانه برخوردی که به تازگی در زیر بستر دریا کشف شده، احتمال برخورد بیش از یک سیارک به زمین در زمان انقراض دایناسورها را نشان میدهد.
دانشمندان شواهدی از برخورد یک سیارک در زیر اقیانوس اطلس شمالی پیدا کرده‌اند که محققان را وادار می‌کند تا درباره چگونگی به پایان رسیدن سلطنت دایناسورها تجدید نظر کنند. این گروه از محققان بر این باورند که این دهانه در اثر برخورد یک سیارک با زمین در حدود ۶۶ میلیون سال پیش ایجاد شده است یعنی تقریباً همان زمانی که سیارک چیکشلوب(Chicxulub) در سواحل یوکاتان امروزی مکزیک به زمین برخورد کرد و دایناسورها را از بین برد.
این دهانه که بیش از هشت کیلومتر قطر دارد، با استفاده از اندازه‌گیری‌های لرزه‌ای کشف شده است که به دانشمندان اجازه میدهد تا آنچه را که در اعماق زمین قرار دارد، بررسی کنند. “ورونیکا بری” دانشمند محقق در آزمایشگاه قمری و سیاره‌ای دانشگاه آریزونا و متخصص در حوزه دهانه‌های موجود در سراسر منظومه شمسی است.
دهانه “Nadir” که نامش برگرفته از نام یک دریاکوه است، تا عمق ۳۹۶ متری زیر بستر دریا در حدود ۲۵۰ مایلی از سواحل گینه، آفریقای غربی مدفون شده است. محققان بر این باورند که سیارکی که این دهانه تازه کشف شده را ایجاد کرده است، می‌تواند در نتیجه شکستن یک سیارک اصلی یا انبوهی از سیارک‌ها در آن دوره زمانی شکل گرفته باشد. در صورت تایید، این دهانه به یکی اندک دهانه‌های دریایی تایید شده در زمین تبدیل خواهد شد.
این سیارک چه تاثیری بر جا گذاشته داشت؟
دانشمندان از شبیه‌سازی کامپیوتری برای تعیین نوع برخورد و تأثیرات احتمالی آن استفاده کردند. شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهند که این دهانه در اثر برخورد یک سیارک به پهنای ۳۹۶ متر در عمق ۴۸۷ تا ۷۹۲ متری آب ایجاد شده است.
“بری ورونیکا” می‌گوید: این امر باعث ایجاد سونامی به ارتفاع بیش از ۹۱۴ متر و همچنین زلزله‌ای به بزرگی بیش از ۶.۵ ریشتر می‌شود. اگرچه این فاجعه بسیار کوچک‌تر از فاجعه جهانی سیارک چیکشلوب است، اما این دهانه تازه کشف شده به طور قابل توجهی در ویرانی محلی نقش داشته است و اگر ما توانسته باشیم یکی از “خواهر و برادرهای” سیارک چیکشلوب را پیدا کنیم، این سؤال ایجاد می‌شود که آیا موارد دیگری نیز وجود دارند؟
اندازه تخمین زده شدۀ این سیارک تقریباً مشابه سیارک بنو است. بنو هدف مأموریتی موسوم به اُسیریس-رکس(OSIRIS-Rex) برای بازگرداندن نمونه سیارک به زمین است. “بری” می‌گوید: اینها شبیه‌سازی‌های اولیه هستند و زمانی که داده‌های بیشتری به دست بیاوریم باید اصلاح شوند، اما درک جدیدی از اعماق اقیانوس در این منطقه در زمان برخورد ارائه می‌دهند.
این دهانه به چه شکل است؟
“اوئیزدین نیکلسون” زمین شناس در دانشگاه هریوت وات در ادینبورگ، حین بررسی داده‌های بازتاب لرزه‌ای از بستر دریا در طول یک پروژه تحقیقاتی که به گسترش بستر دریا اختصاص داده شده بود، این دهانه را به طور تصادفی کشف کرد.
او می‌گوید: من داده‌های لرزه‌ای زیادی را تفسیر کرده‌ام، اما هرگز چنین چیزی ندیده بودم. من به جای توالی‌های مسطح رسوبی که انتظار داشتم یک فرورفتگی ۸.۵ کیلومتری در زیر بستر دریا پیدا کردم که ویژگی‌های غیر عادی داشت که نشان از یک دهانه برخوردی دارد.
این سیارک تقریباً همزمان با انقراض دایناسورها بر زمین سقوط کرد
“شان گولیک” یکی از نویسندگان این مطالعه از دانشگاه تگزاس در آستین، می‌گوید: این دهانه یک کشف فوق‌العاده هیجان‌انگیز از دومین برخورد سیارک در بازه‌ی زمانی نزدیک به زمان انقراض کرتاسه-پالئوژن است. اگرچه بسیار کوچک‌تر از سیارک منقرض کننده چیکشلوب است، اما وجود آن ما را ملزم می‌کند تا احتمال وجود مجموعه‌ای از برخوردها را در آخرین دوره کرتاسه بررسی کنیم.
“نیکلسون” برای حفاری در بستر دریا درخواست بودجه کرده است تا تأیید کند که این یک دهانه برخوردی سیارکی است و سن دقیق آن را آزمایش کند. جزئیات بیشتر این پژوهش در مجله “Science Advances” منتشر شده است.
