دانشمندان حساس ترین آشکار ساز ماده تاریک جهان را که متشکل از دو مخزن تیتانیوم با حجمی برابر با 10 تن زنون است در ایالات متحده راه اندازی کردند.
حساس ترین آشکار ساز ماده تاریک 100 برابر قوی تر از سایر آشکار سازهاست که با نام مخفف «LZ» شناخته میشود. مرکز تحقیقات زیرزمینی سانفورد که در داکوتای جنوبی واقع است یکی از عمیقترین غارهای علمی به شمار میرود. در این مرکز تحقیقاتی آزمایشهای اسرارآمیزی صورت میپذیرد که میتوان به آزمایشهای مربوط به فیزیک نوترینوها، جستجوهای پرتوهای کیهانی و مطالعه واکنش همجوشی اشاره کرد.
حساس ترین آشکار ساز ماده تاریک چیست؟
یکی از آزمایشهایی که در مرکز تحقیقات زیرزمینی سانفورد صورت گرفته، آزمایش مربوط به آشکار ساز LZ است. آزمایش LZ با دستگاه عظیم استوانهای سفید رنگی انجام میشود که به شدت استریل است.
آزمایش LZ با دو مخزن تیتانیوم و ظرفیتی بالغ بر 10 تن زنون مایع بسیار خالص، در حضور 250 متخصص انجام شد. این تیم تحقیقاتی امیدوار است با کمک این ظرفیت از مایع خالص، برهمکنش میان ذرات ماده تاریک با اتمهای زنون را ببیند.
این دستگاه که روز پنجشنبه راهاندازی شد اولین عملیات خود را با موفقیت پشت سر گذاشت و نتایج علمیاش را ارائه داد. با توجه به اینکه LZ درست عمل کرده و 30 برابر بزرگتر و 100 برابر قویتر از دیگر آشکارسازها است، اما هنوز ماده تاریک به طور کامل کشف نشده است.
این دستگاه را که میتوان حساسترین آشکارساز ماده تاریک نامید که برای پیدا کردن سیگنالهای حساس ماده تاریک طراحی شده است. این آزمایش برای اینکه با نویزهای زمینه مانند پرتو کیهانی تداخل پیدا نکند، زیر زمین قرار دارد. آرون مانالیسای یکی از اعضای آزمایشگاه ملی و مسئول LZ در این باره توضیح داد:
نتایج بدست آمده نتیجه 60 روز فعالیت این دستگاه است. در آینده میتوانیم میزان فعالیت آن را تا 20 برابر افزایش دهیم.
ماده تاریک همان تاریک انرژی است؟
برای پاسخ به این سوال باید گفت که خیر. ماده تاریک و انرژی تاریک با یکدیگر متفاوت هستند. همانطور که از اسمشان پیداست، یکی ماده است و جرم دارد و هیچ نور یا امواج الکترومغناطیسی از خود ساطع نمیکند و مستقیما قابل رویت نیست و دیگری انرژیست که تمام فضای جهان را به صورت فرضی در بر میگیرد.
ماده تاریک که یکی از رازهای ناشناخته به شمار میرود 23% از فضای جهان را در برمیگیرد و اثرات گرانشی در فضا دارد که از همان طریق دانشمندان موفق به کشف آن شدهاند.
این آشکار ساز که برای شناخت این راز راهاندازی شده سعی در کشف این ماده دارد. در واقع میتوان گفت که فیزیکدانان با راهاندازی LZ به دنبال نوعی ذره به نام ” WIMP” یا ” weakly interacting massive particle” هستند و عقیده دارند این ذره خنثی الکترومغناطیسی ماده تاریک را تشکیل میدهد.