قرآن کریم پاسخ میدهد
چرا خداوند انسان را به نگرش در خلقت شتر دعوت کرده است؟
خداوند در قرآن کریم بارها از حیوانات و جانواران مختلف نام برده اما در این میان شتر حیوانی است که خدا انسان را به تأمل در خلقتش دعوت کرده است.
خداوند در قرآن کریم بارها از حیوانات و جانواران مختلف نام برده است اما در این میان شتر حیوانی است که خدا انسان را به تأمل در خلقتش دعوت کرده و این امر را در کنار تأمل در خلقت آسمان، زمین و کوهها قرار داده است.
با نگاهی به آیات ۱۷ تا ۲۰ سوره غاشیه درمییابیم که خلقت این حیوان دارای پیچیدگیهای خاصی است و هر کدام از کارهای شتر باوجود اینکه غریزی است میتواند پیامی برای انسان داشته باشد، البته جدا از خدمات گستردهای است که این حیوان در بیابانها به انسان میدهد. تا جایی که عربها به شتر کشتی صحرا میگویند.
امام علی(ع) در این باره میفرماید: «اطلبوا الخیر فى اخفاف الابل طاردة و واردة» خیر و برکت را در پاهای شتر بجویید آنگاه که میرود و آنگاه که بازمیگردد.
به این آیات توجه کنید:
أَفَلَا یَنظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ کَیْفَ خُلِقَتْ(۱۷)
وَإِلَى السَّمَآءِ کَیْفَ رُفِعَتْ(۱۸)
وَإِلَى الْجِبَالِ کَیْفَ نُصِبَتْ(۱۹)
وَإِلَى الْأَرْضِ کَیْفَ سُطِحَتْ(۲۰)
ترجمه
آیا به شتر نمىنگرند که چگونه آفریده شده؟
و به آسمان، که چگونه برافراشته شده
و به کوه که چگونه برپا داشته شده
و به زمین که چگونه گسترده شده است؟
اگر روحیه تفکر در انسان باشد، همه هستى کلاس درس است. یک چوپان در بیابان هم گویى در بزرگترین کتابخانههاى دنیاست؛ زیر پایش زمین است، بالاى سرش آسمان، در اطرافش کوهها و جلوى رویش شترها، و اگر در هر یک دقت کند، اسرار بسیارى را کشف مىکند. مثلاً شتر از اسب بیشتر مىدود، از الاغ بیشتر بار مىبرد. در میان حیوانات بعضى براى سوارى، بعضى براى گوشت و بعضى براى شیر مورد استفاده قرار مىگیرند، ولى شتر همه چیزش قابل استفاده است.
پلکهایش در برابر باد و خاک بیابان مقاوم است، در کوهان خود چربى و غذا را ذخیره کرده و در برابر گرسنگى مقاوم است. در بدنش آب را نگهدارى کرده و در برابر تشنگى مقاوم است، راه را مىداند، چنان رام است که صدها شتر تسلیم یک ساربان مىشوند، کف پاى او براى ریگزار آفریده شده، گردن او پله سوار شدن و اهرم بار برداشتن و خلاصه به قول عربها، شتر کشتى بیابانها است. قوىترین، کم خرجترین، پرفایدهترین و آرامترین و بردبارترین حیوان است.
پیدایش آسمانها و کوهها و زمین تصادفى نیست، بلکه کاملاً حکیمانه آفریده شده و در جاى خود قرار داده شدهاند.
در هر نعمتى یک جهتى برجستگى دارد (در شتر، نحوه آفرینش؛ در آسمان، بلندى؛ در زمین، گستردگى و در کوهها نحوه نصب شدن).
آسمانها، کرات، مَدار کرات، نظم و حساب آنها که هر روز گوشهاى از عجایب آنها کشف مىشود، از عرصههاى همیشگى مطالعه و کشف و تأمّل هستند.
کوهها و ریشههاى آنها در دل زمین، مثل میخها و حلقههاى زنجیر زمین را از تزلزل و اضطرابى که در اثر مواد گداخته درون زمین پدید مىآید، حفظ مىکنند، برفها را در خود ذخیره کرده و به تدریج روانه مىکنند، جلو طوفانها را گرفته و سبب تصفیه هوا مىشوند، مخزن انواع معدنها و مواد صنعتى بوده و علاماتى براى مسافران و بسترى براى پرورش بعضى از گیاهان هستند. دیگر کوهها از طریق انواع سنگهاى قیمتى و زینتى مثل عقیق یا سنگهاى عمرانى همچون مرمر در ساختمانها، سرمایهاى پایانناپذیر براى بشر هستند و خلاصه در این آیات به مسائل جهانشناسى و حتّى تمام مسائلى همچون کشاورزى، دامدارى، صنعت و امور فضایى به نحوى اشاره شده است.
پیامها
کسانى که در کشف حقایق هستى عمیق نمىشوند، مورد سرزنش خداوند هستند. «افلا ینظرون»
از محسوسات عبور کنید تا به معقولات برسید. «افلا ینظرون...»
در معاد و نعمتهاى ویژه بهشتیان شک نکنید، مگر آفریدههاى عجیب خدا را در دنیا نمىبینید؟ «افلا ینظرون الى الابل»
همان گونه که اصل آفریدهها دلیل بر وجود خداست، چگونگى و پیچیدگى آفریدهها هم دلیل بر قدرت و علم و حکمت اوست. «کیف، کیف، کیف...»