از خواص برنج می توان به تامین انرژی فوری، تنظیم و تقویت حرکات روده، تثبیت سطح قند خون، کند شدن روند پیری اشاره کرد. همچنین برنج نقش مهمی در تامین ویتامین B1 بدن ایفا می کند. از دیگر مزایا آن کمک به مراقبت از پوست، ارتقا متابولیسم، کمک به هضم غذا، کاهش فشارخون،کم کردن وزن، تقویت سیستم ایمنی و حفاظت از بدن در برابر اسهال خونی،سرطان و بیماری قلبی می باشد.
خواص برنج
چنین خواصی در بیش از ۴۰ هزار نوع از این غلات در جهان وجود دارد. دو گروه اصلی برنج شامل برنج سبوس دار و برنج سفید می شود. برنج سبوس دار فراوری نمی شود و بنابرین ارزش غذایی آن بالاست،در حالیکه سبوس برنج سفید طی فراوری از آن جدا می شود و ارزش غذایی کمتری دارد. بسته به ضرورت آشپزی،در دسترس بودن و فواید آن، افراد انواع مختلف برنج را انتخاب می کنند. همچنین می توان بر اساس طول برنج دسته بندی انجام داد. آشپزهای آسیایی در پخت برنج های دانه بلند متخصص اند، اما کشور های امریکایی ،غلات با قد متوسط یا کوتاه را ترجیح می دهند. یکی از اصلی ترین غذا های آشپزی جهان است و از اصلی ترین غلاتی است که غذای بیش از نصف جمعیت جهان را تامین می کند.
تامین انرژی
از آنجایی که برنج سرشار از کربوهیدارت است، می تواند همانند سوخت برای بدن عمل کند و به عملکرد طبیعی مغز کمک می کند. بدن کربوهیدرات را متابولیز کرده و به انرژی مصرفی تبدیل می کند. ویتامین ها،املاح و ترکیبات ارگانیک برنج فعالیت متابولیکی اندام های بدن را افزایش می دهدو موجب ارتقا سطح انرژی می شود.
جلوگیری از چاقی
مصرف برنج، برای سلامتی بسیار مفید است، زیرا چربی مضر، کلسترول و سدیم ندارد. بخش اصلی رژیم متعادل را تشکیل می دهد. هر غذایی که بتواند مواد مغذی بدن را بدون تاثیر منفی تامین کند،یک امتیاز محسوب می شود. چربی، کلسترول و سدیم پایین آن می تواند به کاهش چاقی و ناراحتی های وابسته بینجامد.
کنترل فشار خون
سدیم برنج، پایین است، بنابرین یکی از بهترین غذاها برای افراد فشارخونی می باشد. سدیم عروق را منقبض و با افزایش فشار خون، استرس و فشار وارد بر سیستم قلبی عروقی را بالا می برد. همچنین سدیم با بیماری های قلبی مانند تصلب شراین، حمله قلبی و سکته مغزی ارتباط دارد. بنابرین پرهیز از مصرف سدیم مازاد ایده خوبی است.
جلوگیری از سرطان
برنج سبوس دار مانند برنج قهوه ای سرشار از فیبر محلول است که می تواند بدن را در برابر انواع سرطان مقاوم سازد. خیلی از دانشمندان و محققان معتقدند چنین فیبر های محلولی برای محفاظت بدن از گسترش و عوارض سلول های سرطانی حیاتی اند. البته بجز فیبر، آنتی اکسیدان های طبیعی مانند ویتامین C، ویتامین A، فنولیک و فلاونوئید دارد که محرک آنتی اکسیدان های بدن برای خنثی نمودن رادیکال های آزاد اند. رادیکال های آزاد محصولات جانبی متابولیسم سلولی اند که سیستم اندام های بدن را مختل می سازد و منجر به جهش سلول های سالم به سلول های سرطانی می شود. ارتقا سطح آنتی اکسیدان با مصرف بیشتر برنج از راه های بسیار عالی برای مبارزه با آنتی اکسیدان بشمار می رود.
مراقبت از پوست
متخصصان پزشکی بر این باورند که برنج آسیاب شده برای درمان ناراحتی های پوستی مفید است. در شبه قاره هند، متخصصین آیوردا آب برنج را بعنوان ضماد موثری برای خنک کردن پوست ملتهب تجویز می کنند. ترکیبات فنولیک موجود در برنج مخصوصا برنج قهوه ای یا وحشی خواص ضد التهاب دارد، بنابرین برای تسکین سوزش و قرمزی مفید اند. آنتی اکسیدان های برنج موجب به تاخیر انداختن علائم پیری زودرس از جمله چین و چروک پوست می شود.
پیشگیری از آلزایمر
برنج قهوه ای حاوی مقادیر بالایی از مواد مغذی است که رشد و فعالیت انتقال دهنده های عصبی را تحریک می کند و متعاقبا احتمال بروز آلزایمر تا حد زیادی کاهش می یابد. انواع مختلف برنج وحشی محرک آنزیم های محافظ نورون های مغز است و تاثیرات رادیکال های آزاد و دیگر مواد سمی عامل زوال عقل و آلزایمر را خنثی می کند.
خواص دیورتیک و گوارشی
پوسته برنج داروی موثری برای درمان اسهال خونی است و برخی می گویند پوسته برنج سه ماهه و یا کهنه تر خواص دیورتیک بیشتری دارد. چینی ها بر این باورند که برنج اشتها آور است، مشکلات معده را درمان می کند و از مشکلات گوارشی می کاهد. بعنوان یک دیورتیک، پوسته برنج به از دست دادن آب اضافی کمک می کند، مواد سمی مانند اسید اوره را از بین می برد و حتی کاهش وزن را به همراه دارد(حدودا ۴ درصد از ادرار از چربی بدن ساخته شده است). فیبر بالای موجود در آن به حرکات منظم روده کمک می کند، از بدن در برابر انواع سرطان محافظت می کند و احتمال بروز بیماری های قلبی را کم می کند.
ارتقا متابولیسم
برنج منبع غنی ویتامین ها و املاحی مانند نیاسین، ویتامین D، کلسیم، فیبر، آهن، تیامین و ریبوفلاوین است. چنین ویتامین هایی ساختار متابولیسم بدن،سلامت سیستم ایمنی و عملکرد عمومی اندام های بدن را تشکیل می دهند.
تقویت سلامت قلبی
روغن سبوس برنج خواص ضد التهابی دارد که قدرت سیستم قلبی را با کاهش میزان کلسترول بدن ارتقا می دهد. پیشتر راجع به خواص فیبر ،کاهش چربی و سدیم بر سیستم قلبی عروقی صحبت کردیم. برنج قهوه ای و وحشی سبوس دارند و نسبت به برنج سفید (بدون سبوس) مفید ترند.
تسکین سندروم روده تحریک پذیر
برنج، نشاسته مقاوم دارد که با ورود به روده، رشد باکتری های مفید را با حرکات نرمال روده تحریک می کند. همچنین، فیبر محلول آن در کاهش تاثیرات مشکلاتی مانند سندروم روده تحریک پذیر و اسهال خونی بسیار موثر است.
بر اساس انجمن تحقیقاتی بین المللی برنج در فیلیپین، ارزش غذایی برنج باید خیلی بهتر از این شود چرا که اصلی ترین غلات مصرفی میلیون ها نفر است.
تلاش های اخیر با هدف افزایش مواد مغذی برنج بر تلفیق روش های سنتی کشت با بیوتکنولوژی مدرن تمرکز دارد. این انجمن اذعان دارد که می توان از طریق غنی سازی برنج با ترکیبات آهن و روی ، کیفیت برنج را ارتقا داد. اجرای این روش حتما با استقبال کشاورزان و مصرف کنندگان برنج همراه خواهد بود.