فاز دوم هدفمندسازی یارانه نان چیست؟
با اخبار اقتصاد همراه ما باشید : فاز دوم هدفغمند سازی یارانه نان , آیا نان گران میشود , طرح هوشمند سازی نان از چه تاریخی آغار میشود , علت و منشا اختلال در کارتخوانهای هوشمند نانوایی و ..
فاز دوم مدیریت هوشمند آرد و نان یا در اصطلاح عامیانه برنامه هدفمندسازی نان به احتمال زیاد در مهلت باقیمانده از ماه جاری نهایی و اجرا خواهد شد.
فاز دوم مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان یا در اصطلاح عامیانه برنامه هدفمندسازی یارانه نان به احتمال زیاد در مهلت باقیمانده از ماه جاری نهایی و اجرا خواهد شد.
محمد جلال، مشاور وزیر اقتصاد و امور دارایی با اعلام این مطلب به تجارت نیوز گفت: در این مرحله نیز تغییر در قیمت فروش نان ایجاد نخواهد شد، اصولا دولت خود را متعهد میداند تا قیمت نان به عنوان قوت قالب برای عموم مردم ثابت و بدون تغییر باقی بماند.
هدفمندسازی یارانه نان چیست؟
فاز اول برنامه مدریت هوشمند آرد و نان (هدفمندسازی یارانه نان) از بیست و چهارم اردیبهشت به صورت آزمایشی در نانواییهای استان زنجان به اجرا درآمد و در ادامه به نانواییهای سراسر کشور تسری یافت.
به گفته محمد جلال، مشاور وزیر اقتصاد و امور دارایی، در این فاز ۹۵ درصد نانواییهای کشور به شبکه کارتخوانهای جدید هوشمند مجهز شدند و در حال حاضر امکان پالایش عملکرد آنها در پایان هر روز کاری وجود دارد.شبکه کارتخوانهای جدید نصب شده در نانواییها به دولت این امکان را میدهد تا از طریق رصد میزان فروش روزانه نانواییها، احتمال عرضه آرد سهمیهای در بازار آزاد را به صفر برسانند.
جلال در این باره میگوید: میان آرد سهمیهای نانواییهای سنتی و آردی که مورد استفاده صنایع قرار دارد، اختلاف قیمتی ۱۵ برابری وجود دارد و همین تفاضل قیمت میتواند انگیزهای باشد تا عدهای هرچند قلیل بخشی از سهمیه آرد خود را در بازار آزاد عرضه کنند.
وی ادامه میدهد: با اتفاقی که در فاز اول افتاد، دیگر مشخص است که هر نانوایی در پایان هر روز چه تعدادقرص نان فروخته است و دولت براساس همین عملکرد در پایان هر روز مبلغی را به عنوان یارانه به حساب نانوایی واریز میکند.
مشاور وزیر اقتصاد که تاکید دارد در طول اجرای برنامه مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان، قرار نیست افزایش قیمتی متوجه مشتریان شود، می افزاید: واضح است که از ابتدای سال جاری هزینه اداره نانوایی افزایش داشته است اما قصد دولت ثابت نگهداشتن بهای نان است و برای همین در پایان هر روزکار متناسب با تعدادنان های پخته شده مبلغی به حساب نانوایی ریخته میشود تا این اختلاف هزینه پوشش داده شود.
تعیین قیمت نان به عنوان قوت قالب تابع تصمیماتی است که در هر یک از استانهای کشور متناسب با شرایط اقتصادی تفاوت دارد، براساس صحبت های مشاور وزیر اقتصاد یارانهای که در فاز اول این طرح به نانواییها پرداخت میشود، معادل ۱۵ درصد ارزشی است که تعداد نانهای پخته شده دارند و در این محاسبه نیز قیمت هر قرص نان نیز به نرخ درجه یک محاسبه میشود.
به گفته جلال پس از گذشت ۸۰ روز از اجرای فاز اول این طرح، نتیجه کار رضایتبخش به نظر میرسد و در همین راستا دولت قصد دارد تا در ادامه اجرای فاز دوم را کلید بزند.
در فاز دوم چه اتفاقی خواهد افتاد؟
به گفته جلال، فازم دوم مدیریت هوشمند سازی یارانه آرد و نان احتمال در ماه جاری آغاز خواهد شد. مانند فاز یک تغییری در قیمت نان به وجود نخواهد آمد عملکرد نانواییها بیشتر شفاف خواهد شد.
وی ادامه میدهد: یکی از چالشهایی که تقریبا هیچ راه حلی برای آن وجود نداشت، تاثیری سهمیه آرد نانواییها بر معاملات مجوز نانوایی است. در ساختار کنونی سهمیه آرد نانوایی به مجوز نانوایی گره خورده است و به اعتبار همین وابستگی است که این مجوزها در تهران تا ۵ میلیارد تومان و در شهرهای دیگر تا ۲ میلیارد تومان هم معامله میشوند. این وضعیت به نوبه خود بر قیمت اجاره هم تاثیر داشت و باعث شده تا اجاره مغازه از ماهانه ۱۵ میلیون تومان تا ۶۰ میلیون تومان افزایش یابد.
از نظر دولت، این وضعیت مادامی که سهمیه نان نانواییها به مجوزهای صادر شده بستگی داشته باشند، ادامه خواهد داشت. از همین رو مشاور وزیر اقتصاد و امور دارایی میگوید: به دنبال راه حلی هستیم تا این وابستگی را به مرور محو و کمرنگ کنیم، در فاز دوم طرح هوشمند سازی مدیریت یارانه آرد و نان به سمتی پیش خواهیم رفت که سهمیه آرد نانوایی شناور شود و بر اساس میزان پختی که بعد از خرید قبلی داشته است، تعیین شود. با این کار نانوایان میتوانند متناسب با فروشی که داشتند سهمیه نان خود را افزایش دهند.
وی نتیجه گیری میکند با این کار به تدریج شاهد جمع شدن بازاری خواهیم بود که حول خرید و فروش سهمیه آرد نانوایی ایجاد شده است، اگر نانوایی بتواند فروش خود را افزایش دهد میتواند برای دریافت آرد بیشتری اقدام کند.
فاز سومی هم وجود دارد؟
ظاهرا توقع دولت از اجرای برنامه مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان چیزی فراتر اهدافی است که در فازهای اول و دوم پیش بینی شده است.
مشاور وزیر اقتصاد و امور دارایی در این باره حرفی از اجرای فاز سوم نمیزند اما در نهایت میگوید قرار است ساز و کار جدید به سمتی پیش برود که امکان نظر سنجی مشتریان از عملکرد نانواییها بیشتر فراهم شود، نتیجه این اتفاق هدفمندتر شدن بازرسیهای دورهای است. از طرف دیگر ادامه این تغییر و تحول به سمتی خواهد بود که امکان عرضه کیلویی نان فراهم شود، نتیجه این کار پایان حرف و حدیثهایی است که حول ابعاد و ضخامت قرص نانهای پخته شده به وجود آمده است.
مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان به زودی آغاز میشود
مشاور وزیر اقتصاد گفت: طبق تصمیمات کارگروه ستاد تنظیم بازار و مدیریت کلان کشور، مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان با ابلاغ به نانواییها در ماه جاری آغاز میشود.
مشاور وزیر اقتصاد گفت: دستورالعملهای مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان تهیه شده و پس از نهایی شدن و ابلاغ به نانواییها در ماه جاری آغاز میشود.
محمد جلال مشاور وزیر اقتصاد و دارایی با بیان اینکه تا چند روز آینده مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان آغاز میشود، گفت: در مرحله نخست از نظر تعداد نصب کارتخوانها حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد و از نظر تعداد تراکنشها بیش از ۹۵ درصد تراکنشهای فروش نان در کشور تحت پوشش این طرح ملی است و روزانه بیش از ۶.۷ میلیون تراکنش در قالب ۶ میلیون کارت یکتا در حال ثبت در سامانه است و بیش از ۹۸ میلیون قرص نان در سامانه ثبت و به فروش میرسد.
وی افزود: طبق تصمیمات کارگروه ستاد تنظیم بازار و مدیریت کلان کشور، مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان با ابلاغ به نانواییها در ماه جاری آغاز میشود.
جلال بیان کرد: در مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان شاهد صرفهجوییهای ناشی از اجرای این طرح ملی خواهیم بود.
مشاور وزیر اقتصاد و دارایی گفت: کلیت رحله دوم هوشمندسازی یارانه نان این است که مفهوم سهمیه آرد صرفاً بر پایه مجوز موضوعیت خود را از دست بدهد و اختصاص آرد یارانهای یا به تعبیر دیگر دسترسی به یارانه آرد منوط به عملکرد تولید نان شود.
ماجرای فاز دوم هوشمندسازی یارانه نان چیست؟/ فراز و فرودهای یک لقمه نان
هرقدر هم که دولت منکر تاثیر اجرای برنامه اصلاح ارز ترجیحی بر بازار نان باشد بازهم سیر وقایع اخیر اقتصادی طوری است که نمیتوان احتمال افزایش قیمت نان را نادیده گرفت. برای نمونه شرط اجرای برنامه اصلاح ارز ترجیحی، تامین اقلام ضروری مردم به نرخ شهریور ماه سال ۱۴۰۰ بود اما کدام کالا و خدماتی را میتوان سراغ داشت که طی این مدت قیمتش بیش از یک مرتبه تغییر نکرده است؟
روز گذشته محمد جلال، مشاور وزیر اقتصاد در گفتگو با فارس از اجرای قریبالوقوع مرحله دوم هوشمند سازی یارانه نان خبر داد: کارگروه ستاد تنظیم بازار و مدیریت کلان کشور، مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان با ابلاغ به نانواییها در ماه جاری آغاز میشود. در مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان شاهد صرفهجوییهای ناشی از اجرای این طرح ملی خواهیم بود. کلیت مرحله دوم این هوشمندسازی این است که مفهوم سهمیه آرد صرفاً بر پایه مجوز موضوعیت خود را از دست بدهد و اختصاص آرد یارانهای یا به تعبیر دیگر دسترسی به یارانه آرد منوط به عملکرد تولید نان شود.
هرقدر هم که دولت منکر تاثیر اجرای برنامه اصلاح ارز ترجیحی بر بازار نان باشد بازهم سیر وقایع اخیر اقتصادی طوری است که نمیتوان احتمال افزایش قیمت نان را نادیده گرفت. برای نمونه شرط اجرای برنامه اصلاح ارز ترجیحی، تامین اقلام ضروری مردم به نرخ شهریور ماه سال ۱۴۰۰ بود اما کدام کالا و خدماتی را میتوان سراغ داشت که طی این مدت قیمتش بیش از یک مرتبه تغییر نکرده است؟
خرید قوت غالب چه تغییراتی کرد؟
نان، سوخت و دارو سه کالایی بودند که از ابتدا در برنامه اصلاح ارزی حکم استثنا را داشتند. شخص سیدابراهیم رئیسی و سایر مقامات دولتی بارها گفتند که یارانه این سه قلم کالای اساسی به همان روال سابق دراختیار عموم مردم قرار خواهد گرفت و میان فقیر و غنی در دسترسی به این اقلام محدودیتی وجود ندارد.
با این حال همان زمان نیز در این مورد صحبت شد که روال توزیع یارانه این سه کالا به بازبینی نیاز دارد. پیرامون همین خط مشی بود که در هفتههای گذشته نانواییها به شبکه جدیدی از دستگاههای کارتخوان تجهیز شدند.
در راستای این تحولات، هرچند بهای نان تغییر نکرد اما نتیجه این اتفاق غیر از شلوغی بیشتر صف نانواییها و افزایش محسوس تقاضای مشتریان، ایجاد تغییری اجباری جدید در نحوه فروش آن بود.
دستگاههای کارتخوان جدید جایگزین دستگاههای قبلی شدند و عموم نانوایان حالا به سختی زیر بار فروش نقدی نان میروند، خودداری نانوایان از قبول پول نقدِ مشتریان فاقد کارت بانکی طوری است که این روزها بیشتر این مشتریان با کارت بانکی مشتریان دیگر نان میخرند.
بوی گرانی نان میآید؟
در چنین اوضاع و احوالی نقل قول منتشر شده از مشاور وزیر اقتصاد برای جلب توجه حواسها و قوت گرفتن گمانهزنی درباره افزایش احتمالی بهای این کالای اساسی کافی است. در این میان آنچه به ماجرا بیشتر دامن میزند و باعث میشد تا این احتمالات هرچه بیشتر به رنگ واقعیت دربیایند، حرفهایی است که این روزها از دهان دستاندرکاران صنعت نان شنیده میشود.
مثلا محمد سلیمانی، رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تلویحی از ضرورت افزایش بهای نان، اینطور با ایلنا حرف زده است: تأثیر نرخ آرد موجود در قیمت نان حدود ۸ تا ۱۰درصد است و اگر دولت آرد را مجانی در اختیار نانوایان قرار بدهد بازهم کفاف تأمین هزینههای نانوایان را نمیدهد. در این طرح، آرد با نرخ آزاد به نانوایان داده خواهد شد اما نان همچنان با همان نرخ۱۴۰۰ به مردم فروخته میشود و مابهالتفاوت قیمت آرد و قیمت فروش آن به مردم بهعنوان یارانه از سوی دولت به نانوایان پرداخت میشود؛ اما بهدلیل بالا رفتن هزینه مایهخمیر، دستمزد کارگر، هزینه خوراک، مالیات و هزینه حاملهای انرژی، با این فرایند هم نانوایان از پس تأمین هزینههای واحد صنفی برنمیآیند.
اختلال در کارتخوانهای هوشمند نانوایی/ ایراد از کجاست؟
کارتخوانهای هوشمند در نانواییها نصب شدند تا از فروش خارج از شبکه و آزاد آرد و قاچاق نان جلوگیری کنند. اما این دستگاهها با ایراداتی روبه رو هستند.
برخی از گزارشهای موجود نشان میدهد که دستگاههای کارتخوانهای هوشمند در نانواییهای شهرهای مختلف با اختلالات و ایراداتی مواجه میشود. این اختلالات منجر به مشکلاتی اساسی برای مشتریان و نانوایان شدهاست.
چندی پیش بود که با نصب دستگاههای کارت خوان هوشمند در نانواییها، نظارت بر فعالیت این واحدها از جمله ساعات فعالیت افزایش یافت. ضمن اینکه این طرح موجب جلوگیری از فروش خارج از شبکه و آزاد آرد و قاچاق آن میشود.
این طرح در پی اصلاح هدفمندی یارانه ها و در راستای پیشگیری از قاچاق آرد و فروش خارج از شبکه آن که سالانه موجب خروج بخش زیادی از آرد مصرفی کشور به آن سوی مرزها میشد و امنیت غذایی جامعه را با مخاطره همراه می کرد، اجرایی شدهاست.
در این طرح تعداد فروش نان و ساعات فعالیت نانوایان مشخص است. همچنین، به ازای فروش هر نان هزینه آرد با نرخ دولتی به حساب نانوا واریز میشود.
منشا اختلال کارتخوانهای هوشمند کجاست؟
بیژن نوروز مقدم، رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران میگوید: «یک سری اختلالات هست که به نظر میرسد از سوی اپراتورها وجود دارد. مثلا نان تنوری را گردان ثبت کردند و اشتباهاتی از این دست یا نوع یک را نوع دو حساب کردند. یک سری مشکلات دیگری که وجود دارد این است که برخی می گویند تعداد نانی که ثبت میشود با تعداد نانی که ما برآورد کردیم و فروختیم، یکسان نیست.»
او در این باره توضیح میدهد:«در حال پیگیری موضوع هستیم، این مشکلات ممکن است به این دلیل باشد که در ابتدای کار نگاه کارشناسی وجود نداشت و مشورتهای لازم با اتحادیه صورت نگرفت. اما باید دستگاه پوزهای نانوایی ابتدا در شهرهای کوچک راهاندازی شود. در صورت اینکه مشکلات احتمالی رفع میشد و دستگاهها پاسخگوی نیاز آن شهر بودند، باید در شهرهای دیگر و بزرگتر نیز مورد استفاده قرار میگرفت. هماهنگی این موارد باید پیش از این اتفاق میافتاد.»
مقدم با اشاره به اینکه این بانک سپه است کل آمار نانوایان را دارد، بیان میکند:«در حال حاضر سیستمی که این طرح را پیادهسازی میکنند، دست شرکتیست که زیر مجموعه بانک سپه است. جای تعجب دارد که مسئولان این امر به این موارد توجه نکردند و تنها میگویند که آمار همه فعالیتهای نانوایان را دارند.
رئیس اتحادیه نانویان سنتی تهران در پایان افزود:« ما حدود دو ماه است که در حال پیگیری ایرادات و اختلالات دستگاههای پوز نانوایان هستیم. اما به ما میگویند که دو نرمافزاری که در حال حاضر فعال هستند، متعلق به بانک سپه است و آمارهای آن صحیح است. که باید ببینیم پیگیریها به کجا خواهد رسید.»
هدف این طرح این است که قیمت نان برای مردم تغییر نکند. همچنین، در هنگام پرداخت پول نان توسط خریدار، مابقی پول همان لحظه از حساب دولت به حساب نانوا واریز شود و محدودیتی هم در تعداد خرید نان وجود نداشتهباشد.
با وجود این به نظر میرسد این کارتخوانهای هوشمند با ایرادتی مواجه هستند که مسئولان ذیربط برای رفع آن باید اقدامات لازم را انجام دهند.
مطالب مرتبط: