بازارهای کالا بازارهای سهام را نیز با کاهش روبه‌رو می‌کنند
دنیای‌اقتصاد- حمزه بهادیوندچگینی: اوضاع جهان نگران‌کننده شده است. بازارهای کالایی و سهام دنیا وارد فازهای نزولی شده‌اند و پیش‌بینی می‌شود این روند همچنان ادامه داشته باشد. از یکسو کاهش رشد اقتصادی در چین، از سوی دیگر بحران کرونا، از سویی مشکلات بین کشورهای عضو و غیرعضو اوپک و از سوی دیگر ریسک‌های مالی در دنیا همگی باعث شده تا شرایط متفاوتی بر بازارها حکمفرما باشد. البته بین همه این متغیرها همبستگی‌هایی نیز وجود دارد. به گزارش «دنیای‌اقتصاد» در مدت یک‌سال گذشته چشم‌اندازهای کاهش نرخ رشد اقتصادی در چین به دلایلی مانند کاهش سطح تولید و تقاضا برای مواد اولیه در نتیجه جنگ‌های تجاری با آمریکا و همچنین بروز بیماری کرونا در این کشور باعث شدند تا دنیا با معضلات جدیدی از ناحیه چین روبه‌رو شود.
این مسائل آن‌قدر نگران‌کننده بودند که باعث شدند قیمت کالاهای پایه در بازارهای دنیا نوسانات زیادی را تجربه کند و کف‌های قیمتی نیز در برخی کالاها به ثبت برسد. با این حال این رفتارهای نوسانی تحت‌تاثیر اخبار مثبت و منفی ناشی از موضوعات اقتصادی با فراز و فرود روبه‌رو می‌شد. به‌عنوان مثال مساله تعرفه‌های تجاری و گفت‌وگوها پیرامون توافقات با آمریکا بارها بازارهای کالایی چین را به مرزهای بحرانی کشانده بود اما هر بار بازار با اخبار جدید روند خود را تا حدی اصلاح می‌کرد. با بروز بحران کرونا اما شرایط سخت‌تر شد. کاهش شدید و عینی سطح تولید در چین و کاهش میزان حضور نیروی کار در استان‌های صنعتی این کشور تقاضا برای مواد اولیه را کاهش داد و باعث شد بار دیگر رشد اقتصادی این کشور با تهدید جدیدی روبه‌رو شود. این بار کارشناسان با امیدواری کمتری در این‌باره اظهارنظر می‌کردند.
به عقیده آنها بروز بیماری کرونا باعث شد تا پیش‌بینی‌ها برای عبور چین از بحران رشد اقتصادی پایین تشدید شود و اکنون باید به فکر مشوق‌هایی برای تولید بود زیرا کاهش سطح تولید زنجیره مواد اولیه را با تهدید روبه‌رو ساخته است. به گفته آنها دولت چین در دو سال گذشته تلاش کرد با تقویت زیرساخت‌ها سطح تقاضا را برای بسیاری از بازارهای پایه بالا نگه دارد؛ به‌عنوان مثال نگذارد تقاضا برای فولاد، فلزات، محصولات پتروشیمیایی، سیمان و... کاهش یابد اما حالا پیش‌بینی می‌شود ادامه فرآیند تزریق منابع به زیرساخت‌ها ممکن است تحت‌تاثیر رکودی قرار گیرد که می‌رود همه دنیا را در بر بگیرد.
این موضوع درحال‌‌حاضر دیگر ارتباطی با اقتصاد چین ندارد بلکه همه دنیا را درگیر خود کرده و پیش‌بینی می‌شود سطوح تشکیل سرمایه در همه جای دنیا کاهش یابد و در نتیجه خروج چین نیز از بحران کرونا شاید نتواند کمکی به اقتصاد آن بکند. به عقیده کارشناسان جهانی در صورتی که اقتصاد کشورهای بزرگ دنیا با این بحران وارد دوره رکودی شود این رکود در طول زنجیره منتقل شده و باعث می‌شود اقتصاد جهان بار دیگر چین را نیز با رکود دست به گریبان سازد حال آنکه تهدیدها هنوز از اقتصاد این کشور خارج نشده است. از سوی دیگر رشد شدید قیمت طلا نشان می‌دهد ریسک‌های مالی در همه جای دنیا رو به رشد است و فدرال رزرو نیز به همین دلیل ناچار شد نرخ بهره را دو پله و به‌طور ناگهانی کاهش دهد که نشان می‌دهد دنیا درحال آماده‌شدن برای یک رکود فراگیر است. در این رابطه به قیمت نفت نگاه کنید.
عدم توافق بین کشورهای تولیدکننده نفت عضو و غیرعضو اوپک نیز در چنین شرایطی باعث شد قیمت نفت ناگهان به کانال ۳۰ دلاری وارد شود و حتی در ساعاتی به ۲۹ دلار نیز برسد. این موضوعات را نباید اتفاقی قلمداد کرد حال آنکه بازارهای کالا و بورس‌های اوراق بهادار نیز وضعیت مطلوبی ندارند که در این گزارش به آنها نیز خواهیم پرداخت. آنچه مسلم است درحال‌‌حاضر مهم‌ترین موضوع که اقتصاد جهانی با درجه بالایی به آن وابستگی دارد موضوع کووید ۱۹ و میزان شیوع این بیماری در اقتصادهای جهان است که می‌تواند به‌صورت دومینووار اقتصادهای دنیا را وارد دوره رکود کند و این رکود از هم اکنون نیز آغاز شده است و طبق پیش‌بینی‌ها شاید از رکود ۲۰۰۸ نیز بزرگ‌تر باشد. براساس گزارش‌ها هر عامل اقتصادی که از وابستگی بیشتری با رشد جهانی برخوردار باشد با افت و رکود بزرگ‌تری روبه‌رو خواهد شد و باید گفت بازارهای کالایی یکی از وابسته‌ترین بازارها به رشد اقتصادی هستند که هر نوع نوسان در رشد می‌تواند با ضرایب مختلف باعث بروز نوسان در آنها شود.
درحال‌‌حاضر نیز اپیدمی ویروس کرونا نشان داده است که کالاها رکود را به آسانی پذیرفته‌اند. طی یک ماه گذشته بسیاری از این کالاها با افت قیمتی روبه‌رو شده‌اند و انتظار می‌رود این روند کاهشی در روزهای آتی نیز تشدید شود. اکنون قیمت مس به کانال ۵ هزار و ۶۲۳ دلار وارد شده است و بسیاری دیگر از فلزات پایه نیز به سمت تجربه کف‌های قیمتی می‌روند. این قیمت با قیمت‌های ماه می۲۰۱۷ برابری می‌کند یا قیمت آلومینیوم هزار و ۶۸۵ دلار است که با قیمت‌های ۲۸ دسامبر ۲۰۱۶ برابر است. سرب هزار و ۸۸۷ دلار و معادل قیمت‌های ۱۹ سپتامبر ۲۰۱۶ است و قیمت قلع با رقم ۱۶ هزار و ۸۷۵ دلار با قیمت‌های ژوئن ۲۰۱۶ برابر است. همه این موارد به این معنا است که بازارهای کالایی با یک عقبگرد بزرگ نسبت به ۳ تا ۴ سال پیش روبه‌رو شده‌اند و باید منتظر افت‌های شدیدتر نیز باشیم.
البته در این مسیر بروز یک جو روانی شدید را نیز شاهدیم که به عقیده کارشناسان این جو روانی به اندازه واقعیت‌های اقتصادی حاکم بر دنیا نقش تقویت‌کننده و تشدیدکننده دارد اما نمی‌توان در مولفه‌های اقتصادی جایگاه این عامل برونزا را نادیده گرفت و به عبارتی باید با احتساب این عامل بازارهای مختلف را تحلیل کرد به خصوص آنکه بسیاری از بازارها مانند بازارهای سرمایه‌گذاری بر پایه ریسک‌های ناشی از همین موضوعات استوار است و رفتار سرمایه‌گذاران بر اساس همین جو روانی تعیین‌کننده مسیر آتی بازارها است. بررسی‌ها نشان می‌دهد کالاهایی مانند نفت خام و عمده محصولات انرژی، فلزات صنعتی مانند فولاد، مس، آلومینیوم و... که با کاهش فشار تجارت روبه‌رو شده‌اند بیشتر تحت‌الشعاع ویروس کرونا و چالش‌های رشدمحور قرار گرفته‌اند که طبعا با افت قیمت هم روبه‌رو شده‌اند.
کارشناسان در این باره می‌گویند دورنمای مبارزه با کرونا بسیار تیره و تار است. تا پیش از این همه منتظر بودند با فرارسیدن ماه مارس آثار این بیماری در چین از بین برود و بهبودی بر اقتصاد این کشور سایه افکنده و به تبع آن شرایط برای سایر کشورها نیز بهتر شود اما این محاسبات در ماه فوریه هم ریخت و کشورهای دیگر از جمله ایران، ایتالیا، کره‌جنوبی، ژاپن، آمریکا، فرانسه و... همگی درگیر این ویروس شدند که نتیجه آن افزایش نگرانی‌ها و دورنمای تاریک‌تر است؛ چراکه نه تنها بازارهای کالا بلکه بازارهای سهام جهان نیز در پی عدم قطعیت‌های آتی و ترس از کاهش بیشتر رشد اقتصادی با افت روبه‌رو خواهند شد.
