ارزیابی های صورت گرفته نشان دهنده آن است که پررونق تریـن بـازار صادراتـی ایـران تـا سـال ۱۴۰۵ کشـور هنـد خواهـد بـود، متوسـط نــرخ رشــد هنــد طــی پنــج ســال آتــی به حــدود ۷ درصــد خواهــد رسید کــه در میــان بازارهــای اصلــی صادراتــی بیشـترین رشـد را خواهـد داشـت.
هند و چین در صدر ایستادند
براساس گزارش چشم انداز صادرات صنعتی در 1401 که از سوی موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی تهیه شده است آمده در افق 1405 و پس از هند، چین در جایگاه دوم صادراتی قرار خواهد گرفت.
پیش بینی هـا نشـان می دهـد که رشـد اقتصـادی چیـن در سـالهای آتـی رونـد نزولـی خواهـد داشـت، انتظـار مـی رود نـر خ رشـد ۸ درصـد فعلـی ایـن کشـور تـا سـال ۱۴۰۵ بـه ۵ درصـد کاهـش یابـد، امـا به طـور متوسـط اقتصـاد چیـن ظـرف پنـج سـال آتـی سـالانه 9/5 درصـد رشـد خواهـد داشـت.
پیش بینی رشد اقتصادی امارات، ترکیه و عراق
بنا به گزارش اکوایران، عـراق و ترکیـه نیـز بـه لحـاظ متوسـط رشـد اقتصـادی طـی پنـج سـال آتـی دو بـازار مهـم بعـدی هسـتند کـه در رتبه هـای سـوم و چهـارم قـرار می گیرنـد بـا ایـن ملاحظـه کـه نوسـان رشـد قابـل توجـه ای بـرای ایـن دو کشـور پیش بینـی می شـود. اما در جایگاه پنجم امـارات متحـد عربـی قرار دارد؛ براساس ارزیابی های صورت گرفته این کشور تـا سـال ۱۴۰۵ از یـک نـرخ رشـد بـا ثبـات بـا متوسـط 9/2 درصـد برخـوردار خواهـد بـود.
بازارهای اصلی صادراتی در سال ۱۴۰۱
همچنین در این گزارش بر این نکته تاکید شده که در توسعه صادراتی مولفه های سه گانه سیاست های ارزی درآمد شرکای تجاری و نوسانات درآمد شرکا مورد توجه قرار گرفته است، بطوریکه روند درآمدی کشورهای صادراتی اصلی ایران از مولفه های مهم اثرگذار برصادرات صنعتی خواهد بود. صادرات غیرنفتی ایران به بازارهای اصلی نشان می دهد که منظـور از اقتصـاد جهانـی شـرکای عمـده صادراتـی ایـران، چیـن، هنـد، ترکیـه، امـارات متحـده عربـی، عـراق و افغانسـتان اسـت. از سوی دیگر اسـتراتژی توسـعه صـادرات غیرنفتـی بـه بازارهـای همسـایه و همجـوار بویـژه توسـعه صـادرات صنعتـی طـی سـالهای اخیـر مـورد توجـه بـوده اسـت. در ایـن راهبـرد بنـا بـر آن بـوده صـادرات بـه همسـایگان بـه ۵۰ میلیـارد دلار برسـد. در سـال ۱۴۰۰ حـدود 3۸ میلیـارد دلار صـادرات بـه شـش کشـور مـورد بررسـی صـورت گرفتـه کـه حـدود 76 درصـد صـادرات اسـت. بـه عبارتـی ایـن راهبـرد بـه لحـاظ بازارهـای هـدف و مقادیـر صادراتـی از اهـداف فاصلـه دارد. در بیـن کشـورهای همسـایه سـه کشـور عـراق، ترکیـه و امـارات متحـده عربـی مهمتریـن بازارهـای صادراتـی هسـتند و از ظرفیـت دیگـر بازارهـا در جـذب کالای ایرانـی کمتـر اسـتفاده شـده اسـت. سـهم ارزشـی مابقـی(سـه کشـور دیگـر) حـدود 44 درصـد اسـت صـادرات اسـت. در کنـار کشـورهای همسـایه، ارزش صادراتـی بـه چیـن و هنـد در سـال 1400 بـه ترتیـب 58 و 41 درصـد رشـد کـرده و بـه 14 و 8/1 میلیـارد دلار رسـیده کـه 16 درصـد کل صـادرات بـه کشـورهای مذکـور اسـت.
عوامل اثرگذار بر بازارهای صادراتی ایران
براساس این گزارش بازارهـای اصلـی صادراتـی ایـران بجـز عـراق، پیشبینـی شـده اسـت کـه طـی پنج سـال آتـی همگـی از رونـق مناسـبی برخـوردار خواهنـد بـود. بـا در نظـر گرفتـن ایـن رونـق، نتایـج مطالعـه نشـان داد کـه فعالیتهـای اصلـی صادراتـی ایـران در حـال حاضـر بـه رونـق بازارهـای اصلـی واکنشـی نشـان نمی دهنـد،به همین دلیل حجـم بـرآورد شـده از میـزان افزایـش صـادرات صنعتـی اندکـی خواهنـد بـود. تـا زمانـی کـه فعالیت هـای اصلـی صادراتـی ایـران در نتیجـه رفـع تحریم هـا از واکنـش مناسـب نسـبت بـه بازارهـای صادراتـی برخـوردار نباشـند، انتظـار نمـی رود کـه تحـولات مثبـت جهانـی اثـر مثبـت قابـل توجـهای بـر ارزش صادراتـی صنعتـی ایـران داشـته باشـد. همچنیـن در سیاسـت ادامـه پرشهـای ارزی، مشــاهده شــده کــه عمــوم اشــتغالهای جدیــد ایجــاد شــده مربــوط بــه فعالیتهــای منبع پایــه تــک محصولــی بــه شـدت متاثـر از بازارهـای جهانـی اسـت کـه اتفاقـا ظـرف سـالهای گذشـته عمومـا اشـتغالزایی منفـی یـا ضعیفـی داشـته اند،به همین دلیل اشـتغال ناچیـز ایجـاد شـده نیـز پایـدار نبـوده اسـت. بـر ایـن اسـاس، تـا زمـان دسـتیابی بـه یـک فضـای مسـاعد بین المللـی کـه ارتقـاء تـوان صادراتـی در نتیجـه بهبـود شــرایط درآمــدی بازارهــای هــدف صادراتــی راه بــه همــراه آورد، اتــکاء صــرف بــه سیاســت های قیمتــی بــه تنهایــی چنـدان موثـر نخواهـد بـود و ارتقـاء تـوان صادراتـی نیازمنـد اتخـاذ سیاسـت صنعتـی پایـدار و فرا گیـر اسـت کـه سـعی در رفـع چالش هـای مهمـی ماننـد کاهـش قـدرت خریـد خانوارهـا، کاهـش سـطح تقاضـای موثـر، کاهـش تـوان واردات بنگاه هـای تولیـدی و کاهـش قـدرت رقابت پذیـری در نتیجـه بدتـر شـدن رابطـه مبادلـه داشـته باشـد.
