«باشگاه کسب‌‌وکارهای ایفا» جایی برای تعامل مرکز پردازش ایفا با صاحبان کسب‌‌وکار. اگر کالایی برای فروش دارید، ما محصولتان را انبارش و به‌محض ثبت سفارش در پلت‌فرم آنلاین، بسته‌بندی و ارسال می‌نماییم.
یک ماه پیش / خواندن دقیقه

آمارهای اشتهاآور از صنعت خرده فروشی مواد غذایی در آمریکا


آمارهای اشتهاآور از صنعت خرده فروشی مواد غذایی در آمریکا


روز جهانی غذا فرصتی است برای بررسی آمارهای صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی در جهان که خود بازار عمدۀ صنعت لجستیک مواد غذایی را تشکیل می‌دهند.
بدین بهانه، داده‌هایی دربارۀ فروشگاه‌های مواد غذایی در ایالات متحدۀ آمریکا را مرور خواهیم کرد. با این توضیح که در ترجمۀ این متن دربارۀ صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی (food retail)، ما به ترتیب بر اساس بزرگی فروشگاه، grocery store را که معمولاً شعب فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای (مانند والمارت) یا فروشگاه‌های بزرگ خواروبار آنلاین (مانند آمازون) هستند، «فروشگاه‌‌های مواد غذایی»؛  Supermarketرا که علاوه بر مواد غذایی کالاهای دیگری مثل برخی لوازم آرایشی و بهداشتی هم دارد، همان «سوپرمارکت»؛ و Convenience stores را «بقالی» ترجمه کرده‌ایم.

این متن ترجمه‌ای است از گزارش کریس کُلمر (Chris Kolmar):

25 Appetizing U.S. Food Retail Industry Statistics [2023]: Facts About The Stores Where We Shop By Chris Kolmar, Mar. 6, 2023

آمارهای اشتهاآور از صنعت خرده فروشی مواد غذایی در آمریکا

مقدمه
شاید شما هم برای غذای خود به صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی متکی باشید: از فروشگاه‌‌های مواد غذایی - نظیر والمارت، سی‌وی‌اس یا فروشگاه‌های مواد غذایی بزرگ در اطرافتان - گرفته تا خدمات غذایی.
اما صنایع غذایی در ایالات متحده چه جایگاهی دارد؟ پس از تحقیقاتی گسترده، جالب‌ترین آمار صنعت فروشگاه‌‌های مواد غذایی را جمع‌آوری کرده‌ایم:
-    در سال 2021، فروش سالانۀ صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی به حدود 880.3 میلیارد دلار رسید؛
-    63,348 سوپرمارکت و فروشگاه‌های مواد غذایی در ایالات متحده وجود دارد؛
-    از سال 1992، فروش صنایع خرده‌فروشی مواد غذایی بیش از سه برابر شده و امروزه به 7.44 تریلیون دلار رسیده است؛
-    یک خانوار آمریکایی به‌طور متوسط 101 دلار در هفته و 438 دلار در ماه برای مواد غذایی هزینه می‌کند.
آمارهای بیشتر این صنعت در ایالات متحده را در ادامه مرور خواهیم کرد.


نمودار 1. هزینه‌های غذایی خانوارهای آمریکایی در طول زمان از سال 2010 تا 2021


آمارهای اشتهاآور از صنعت خرده فروشی مواد غذایی در آمریکا


جدول شمارۀ 1. درآمد فروش خرده‌فروشان مواد غذایی ایالات متحده در سال 2021 (بر حسب میلیارد دلار)
خرده‌فروش    درآمد فروش 2021 (میلیارد دلار)    
والمارت (Walmart)    393.2    
آمازون (Amazon)    239.2    
کاستکو (Costco)    141.4    
کروگر (The Kroger Co.)    137.9    
وال‌گرینز (Walgreens Boots Alliance)    112    
تارگت (Target Corp.)    106    
سی‌وی‌اس (CVS Health)    100.1    
سمز کلاب (Sam’s Club)    73.6    
آلبرتسونز (Albertsons Cos.)    71.9    
آهولد دلز (Ahold Delhaize)    53.7    

آمارهای اشتهاآور از صنعت خرده فروشی مواد غذایی در آمریکا

 

آمار عمومی صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی
با توجه به اینکه صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی تنها در سال 2021 بیش از 880 میلیارد دلار درآمد داشته است، جای تعجب نیست که سوپرمارکت‌‌ها بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی آمریکایی‌‌ها هستند؛ تا جایی که گردش‌های هفتگی یا ماهانه به مقصد خرده‌فروشی‌های مواد غذایی امری روتین است. در اینجا برخی ارقام را مرور می‌کنیم:
-    در سال 2021، فروش سالانۀ صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی به حدود 880.3 میلیارد دلار رسید.
حدود 87 درصد از این رقم را می‌توان به سوپرمارکت‌‌ها نسبت داد که بیشترین سهم صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی را دارند.
-    والمارت بزرگ‌ترین شرکت خرده‌فروشی مواد غذایی در ایالات متحده است که حدود 45 درصد از کل فروش صنعت را به خود اختصاص داده.
در سال 2021، والمارت بیش از 393 میلیارد دلار فروش داشت که سهم قابل توجهی از 880 میلیارد دلار کل خرده‌فروشی مواد غذایی در ایالات متحده است. والمارت همچنین 4,742 شعبه در سراسر کشور دارد.
-    در سال 2020، باشگاه‌‌های انبارداری (Warehouse clubs) بیش از 500 میلیارد دلار درآمد کسب کردند.
این باشگاه شامل برندهایی مانند کاستکو، سمز کلاب و بی‌جیز هولسیل (BJ's Wholesale Club) است. از سال 2020، 105 میلیون نفر سالانه برای عضویت در کاستکو و 47 میلیون نفر به سمز کلاب پرداخت کردند. با این حال، علی‌رغم اینکه بزرگ‌ترین فروشگاه مواد غذایی است، تنها 11 درصد از مردم در وال‌مارت پلاس مشترک شده‌اند.
-    در سال 2020، از هر سه خانوار آمریکایی یک نفر به‌صورت آنلاین خرید می‌کرد.
به‌دلیل همه‌گیری، 40 میلیون نفر خرید آنلاین را امتحان کرده‌اند. 26 درصد گزارش دادند که سال 2020، برای اولین بار از خدمات آنلاین مواد غذایی استفاده کردند؛ این رقم برای افراد بالای 60 سال به 93 درصد می‌رسد.

جدول شمارۀ 2. تعداد خرده‌فروشی‌های مواد غذایی در ایالات متحده
نام شرکت    تعداد فروشگاه در سال 2021
والمارت    4,668
کروگر    3,225
پابلیکس (Publix)    1,326
فود لاین (Food Lion)    1,104
سیو اِ لات (Save A Lot)    917
سیف‌وی (Safeway Inc.)    899
آی‌جی‌آ (IGA)    780
ساوثرن گروسرز (Southeastern Grocers)     578
شیلوه فارمز (Shiloh Farms)    578
تریدر جوز (Trader Joes)    548

آمارهای اشتهاآور از صنعت خرده فروشی مواد غذایی در آمریکا

آمار خرید فروشگاه‌‌های مواد غذایی
با بررسی بیشتر در دنیای فروشگاه‌‌های مواد غذایی، به آمار‌های جالب دیگر دربارۀ خرید فروشگاه‌‌های مواد غذایی می‌رسیم:
-    متوسط فروش به‌ازای هر تراکنش مشتری تنها 38.41 دلار است.
با وجود این مبلغ نسبتاً اندک، هر سوپرمارکت به‌طور متوسط 554,958 دلار در هفته درآمد دارد.
-    متوسط حاشیۀ سود در فروشگاه‌‌های مواد غذایی ایالات متحده تنها 2 درصد است.
و این به‌طور متوسط تنها 2.2 سنت به‌ازای هر کالای مواد غذایی فروخته‌شده است. از چشم‌اندازی وسیع‌تر، فروشگاه‌‌های مواد غذایی اخیراً بیش از 750 میلیارد دلار فروش داشته‌اند، اما درآمد سالانۀ هر فروشگاه مواد غذایی به‌طور متوسط تنها 14 میلیون دلار است.
-    از سال 2021، هر خانوار آمریکایی به‌طور متوسط 5,259 دلار در سال برای مواد غذایی هزینه می‌کند.
این مبلغ تقریباً 438 دلار در ماه است. البته خرید مواد غذایی از زمان شروع همه‌گیری کویید19 افزایش یافته که افزایش خرید آنلاین در سال 2020، به‌تنهایی 54 درصد بوده است.
-    تا سال 2022، هر خریدار آمریکایی 1.6 خرید مواد غذایی در هفته داشته است.
میانگین تعداد فروشگاه‌‌های مواد غذایی در هفته در واقع کاهش یافته، زیرا میانگین قبل از سال 2010 به 1.9 و 2.1 سفر در هفته رسیده است.

 

آمارهای اشتهاآور از صنعت خرده فروشی مواد غذایی در آمریکا

خرده‌فروشی صنایع غذایی و آمارهای اقتصادی
در مقام صنعتی بزرگ، جای تعجب نیست که خرده‌فروشی مواد غذایی تأثیر عمیقی بر اقتصاد ایالات متحده داشته باشد. با توجه به تحقیقات ما:
-    ارزش صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی جهانی 11.3 تریلیون دلار است.
و انتظار می‌رود این رقم در سال‌‌های آینده افزایش یابد. کارشناسان نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) 3.0 درصدی را برای بازۀ سال 2022 تا 2030 پیش‌بینی می‌کنند.
-    در ایالات متحده، فروشگاه‌‌های مواد غذایی به‌تنهایی 15.6 درصد از کل فروش صنعت خرده‌فروشی را تشکیل می‌دهند.
در سال 2020، فروشگاه‌‌های مواد غذایی 759.57 میلیارد دلار فروش داشتند، در حالی که صنعت خرده‌فروشی کلی 4.85 تریلیون دلار درآمد داشت. هر چند ممکن است این اختلاف بزرگی به نظر برسد، اما 15.6 درصد از فروش در صنعتی که اکثر فروشگاه‌‌های پیرامون شرکت را شامل می‌شود، قابل توجه است.
-    در مقایسه با سایر کشورها، ایالات متحده 46 درصد از درآمد 250 شرکت بزرگ جهانی را در اختیار دارد.
و 31.6 درصد از بزرگ‌ترین شرکت‌‌ها از ایالات متحده می‌آیند. از 250 شرکت برتر، ایالات متحده میزبان 79 شرکت است و پس از آن، ژاپن با 31 شرکت.
-    از سال 2021، صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی ایالات متحده 2.89 میلیون کارگر استخدام می‌کند.
با این حال، این کار با گردش مالی بالا و رشد شغلی کم همراه است. رایج‌ترین سن برای کارمندان خرده‌فروشی مواد غذایی بین 16 تا 24 سال است و بسیاری از این کارمندان جوان شغل خود را ترک می‌کنند تا کارهای دیگری را دنبال کنند.

آمارهای اشتهاآور از صنعت خرده فروشی مواد غذایی در آمریکا

 

روندها و پیش‌بینی‌‌های صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی
تا بدین‌جا دیدیم که صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی ایالات متحده در حال حاضر چقدر گسترده و در هم تنیده است. اما این صنعت به کجا می‌تواند برود؟ به این ارقام دقت کنید:
-    از سال 2010 تا 2019، صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی ایالات متحده هر سال افزایش 1.31 درصدی در رشد فروش را تجربه کرد.
در مقایسه، از سال 2000 تا 2009، این رقم به‌طور متوسط 0.19- درصد در سال بود. علاوه بر این، انتظار می‌رود این تعداد تنها در دهۀ جدید افزایش یابد.
-    بین سال‌‌های 2022 تا 2030، کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی 3.0 درصد رشد مرکب سالیانه خواهد داشت.
این بیشتر به همه‌گیری کویید19 نسبت داده می‌شود که مردم را وادار می‌کند بیشتر در خانه آشپزی کنند، مواد منحصربه‌فرد را در غذاهای خانگی خود بیازمایند و مواد غذایی را آنلاین بخرند.
-    در سال 2020، فروش آنلاین مواد غذایی 54 درصد رشد کرد.
فروش آنلاین مواد غذایی از 62.2 میلیارد دلار در سال 2019 به 95.8 میلیارد دلار در سال 2020 افزایش یافت. اکنون، فروش آنلاین مواد غذایی 7.4 درصد از کل فروش مواد غذایی را تشکیل می‌دهد و 12.0 درصد از کل فروش تجارت الکترونیک ایالات متحده را در اختیار دارد. این تعداد فقط در حال افزایش است و در سال 2021 به بالای 100 میلیارد دلار می‌رسد.
-    از زمان شروع همه‌گیری کووید19، 49 درصد از آمریکایی‌‌ها گزارش می‌دهند که وعده‌‌های غذایی بیشتری را در خانه آماده می‌کنند.
این میل به غذای خانگی پابه‌پای صنعت غذای بیرون‌بر پیش می‌رود، زیرا 58 درصد از خریداران مواد غذایی نیز گزارش می‌دهند که به‌طور کلی بیشتر در خانه غذا می‌خورند.

 

آمارهای اشتهاآور از صنعت خرده فروشی مواد غذایی در آمریکا

پرسش‌‌های متداول دربارۀ آمار صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی ایالات متحده
-    صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی در دهۀ آینده به کجا می‌رود؟
انتظار می‌رود در دهۀ آینده، صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی نرخ رشد مرکب سالانۀ ثابت 5 درصدی را تجربه کند. ضمناً روندهای جالبی نیز هست. تنها در سال 2020، فروش مواد غذایی آنلاین 54 درصد افزایش یافته و تا سال 2021 همچنان رشد داشته است.
در واقع، فروش آنلاین اکنون 112.9 میلیارد دلار است، در‌حالی‌که این میزان در سال 2019 تنها 62.2 میلیارد دلار بود. علاوه بر این، شایان ذکر است که بیشتر این رشد به پیشگامان صنعت مانند والمارت و آمازون تعلق دارد.
با در نظر گرفتن این موضوع، می‌توان انتظار رشد مستمر صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی را در دهۀ آینده داشت.

-    آیا باید در صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی شغلی بگیرم؟
این که در صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی شغلی داشته باشید یا خیر، انتخاب خود شماست، اما چند عامل ممکن است روی تصمیم شما اثرگذار باشد. این صنعت 2.89 میلیون کارگر را استخدام می‌کند که بسیاریشان کارمندان جوان و پاره‌وقت هستند. این موقعیت‌‌ها اغلب به گردش مالی بالا می‌انجامند.
با این حال، نیاز به این مشاغل به‌عنوان کار ضروری در طول همه‌گیری کووید19 منجر به افزایش دستمزدها شد. برای نمونه، از فوریۀ 2021، والمارت اعلام کرد که حداقل دستمزد خود را به حداقل 15 دلار در ساعت افزایش خواهد داد.

-    صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی ایالات متحده چقدر بزرگ است؟
صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی ایالات متحده بسیار بزرگ است و فروش آن در سال 2021 به 880 میلیارد دلار رسیده است. شاید جای تعجب نباشد که صنعتی که بسیاری از آمریکایی‌‌ها برای دسترسی به غذا به آن متکی هستند، درآمد زیادی دارد، اما چیزی که ممکن است از آن شگفت‌زده شوید، این واقعیت است که 63,348 سوپرمارکت و فروشگاه مواد غذایی در سراسر ایالات متحده وجود دارد.
در ایالت‌‌های بزرگ، این برابر با هزاران فروشگاه مواد غذایی است. کالیفرنیا 1,700 نفر دارد و پس از آن فلوریدا با 1,600 نفر و تگزاس با 1,200 نفر قرار دارند. به‌طور کلی، صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی ایالات متحده بسیار بزرگ است و عمیقاً با زندگی روزمرۀ آمریکایی در هم تنیده است.

-    چند درصد از خرده‌فروشی‌های مواد غذایی را فروشگاه‌های مواد غذایی تشکیل می‌دهند؟
فروشگاه‌های مواد غذایی (Grocery store) 92.1 درصد از کل فروش صنعت خرده‌فروشی‌ مواد غذایی را در اختیار دارند. در مجموع، بقالی‌ها و فروشگاه‌‌های تخصصی تنها 7.9 درصد باقیمانده را تشکیل می‌دهند که در مقایسه با سهم فروشگاه‌های مواد غذایی بزرگ ناچیز است.
فروش آنلاین مواد غذایی نیز رو به افزایش بوده و تنها در سال 2020 معادل 54 درصد رشد داشته است. در حال حاضر، فروش آنلاین مواد غذایی 13 درصد از کل فروش مواد غذایی ایالات متحده را تشکیل می‌دهد و انتظار می‌رود این تعداد طی پنج سال آینده به حداقل 20 درصد افزایش یابد.

-    آیا صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی در حال رشد است؟
بله، صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی در حال رشد است. انتظار می‌رود این صنعت در دهه آینده 3 درصد نرخ رشد مرکب سالانۀ ثابت را تجربه کند و نام‌‌های بزرگی مانند والمارت، آمازون و دالر جنرال (Dollar General) بیشترین رشد را داشته باشند.
در واقع، صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی از اوایل دهۀ 2000 تا حدودی شاهد چرخش بوده است. از سال 2000 تا 2009، میانگین افزایش سالانۀ رشد فروش صنعت 0.19 درصد بود. با این حال، بین سال‌‌های 2010 تا 2019، به 1.31 درصد خالص مثبت تغییر کرد.
به‌طور کلی، صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی از سال 2010 به‌طور پیوسته در حال رشد بوده است و روندهایی مانند خرید آنلاین مواد غذایی باعث رشد مداوم خرده‌فروشان بزرگ می‌شود.

-    بزرگ‌ترین خرده‌فروش مواد غذایی در ایالات متحده کدام است؟
والمارت بزرگ‌ترین خرده‌فروش مواد غذایی در ایالات متحده است. والمارت با فروش سالانۀ 341 میلیارد دلار، 39 درصد از کل فروش خرده‌فروشی صنایع غذایی را به خود اختصاص داده است. باور کنید یا نه، والمارت همچنین 4,756 فروشگاه در سراسر کشور دارد.
والمارت در مقایسه با قوی‌ترین رقبای بزرگ مواد غذایی، فروش و فروشگاه بسیار بیشتری دارد. برای نمونه، دومین شرکت بزرگ در فروش، آمازون با 220 میلیارد دلار است. این بیش از 100 میلیارد دلار کمتر از والمارت است. علاوه بر این، دومین خرده‌فروش بزرگ مواد غذایی از نظر تعداد فروشگاه‌‌ها، شرکت کروگر با 3,225 فروشگاه است. این تقریباً 1,500 کمتر از والمارت است.

-    چند درصد از آمریکایی‌‌ها از تحویل مواد غذایی استفاده می‌کنند؟
31 درصد از آمریکایی‌‌ها از خدمات دلیوری مواد غذایی استفاده کرده‌اند؛ تقریباً 40 میلیون نفر که نشانگر روند فزایندۀ سفارش آنلاین مواد غذایی است.
برای نمونه، از زمان شروع همه‌گیری کووید-19، 26 درصد از افراد گزارش دادند که اکنون برای اولین بار از خدمات مواد غذایی آنلاین استفاده کرده‌اند. آماری گویاتر این است که برای افراد بالای 60 سال، این رقم به 93 درصد می‌رسد.
در کل، فروش آنلاین مواد غذایی از 62.2 میلیارد دلار در سال 2019 به 95.8 میلیارد دلار در سال 2020 افزایش یافت. اکنون، فروش آنلاین مواد غذایی 7.4 درصد از کل فروش مواد غذایی و 12.0 درصد از کل فروش تجارت الکترونیک ایالات متحده را تشکیل می‌دهد. این تعداد فقط در حال افزایش است و سال 2021 به بیش از 100 میلیارد دلار افزایش یافته.

 

آمارهای اشتهاآور از صنعت خرده فروشی مواد غذایی در آمریکا

نتیجه
صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی ایالات متحده منبع گسترده‌ای است که اکثر آمریکایی‌‌ها به آن متکی هستند. در واقع، هر آمریکایی به‌طور متوسط هر هفته 1.6 بار در فروشگاه مواد غذایی توقف می‌کند و 54 دلار در هفته در آنجا هزینه می‌نماید. بر این اساس، به‌راحتی می‌توان فهمید که چرا انتظار می‌رود این صنعت از سال 2022 تا 2030 3 درصد رشد مرکب سالیانه داشته باشد.
با این حال، همچنین واضح است که صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی در حال تحول و و رشد است. خرید آنلاین مواد غذایی در سال 2020 معادل 54 درصد افزایش یافت و از هر سه خانوار یکی شروع به خرید آنلاین کرد. انتظار می‌رود روند حرکت به سمت خرید آنلاین در آینده همچنان رو به رشد باشد. و به‌طور کلی، غول‌‌های صنعت خرده‌فروشی مواد غذایی مانند والمارت در سال‌‌های آینده به رشد و سازگاری خود ادامه خواهند داد.

منابع


1.    Statista. “U.S. food retail industry – statistics facts.” Accessed on March 6, 2023.
2.    Statista. “Warehouse clubs in the United States – statistics facts.” Accessed on August 25, 2021.
3.    FMI. “Median Total Store Size – Square Feet.” Accessed on August 25, 2021.
4.    ScrapeHero. “The Largest Grocery Chains in the US – Location Analysis.” Accessed on August 25, 2021.
5.    CHRON. “The Industry Standard for Gross Margin in Groceries.” Accessed on August 25, 2021.
6.    FMI. “Supermarket Facts.” Accessed on August 25, 2021.
7.    Grand View Research. “Global Food Grocery Retail Market Size Report, 2022-2030.” Accessed on March 6, 2023.
8.    Deloitte. “Global Powers of Retailing 2019.” Accessed on August 26, 2021.
9.    USDA. “Retail Trends.” Accessed on August 26, 2021.
10.    Insider Intelligence. “In 2021, online grocery sales will surpass $100 billion.” Accessed on August 26, 2021.
11.    Winsight Grocery Business. “3 Big Trends From FMI’s 2021 Grocery Shopper Report.” Accessed on August 26, 2021.
12.    Nerdwallet. “How Much Should I Spend on Groceries?” Accessed on August 26, 2021.
13.    Statista. “Consumers’ weekly grocery shopping trips in the United States from 2006 to 2022.” Accessed on March 6, 2023.
14.    Statista. “Annual sales of retail food and beverage stores in the United States from 1992 to 2021.” Accessed on March 6, 2023.
15.    Statista. “Supermarket and other grocery store sales in the United States from 1992 to 2021.” Accessed on March 6, 2023.
16.    Statista. “Number of Walmart stores worldwide from fiscal year 2006 to 2022, by division.” Accessed on March 6, 2023.
17.    Statista. “Walmart’s net sales worldwide from fiscal year 2008 to 2022, by division.” Accessed on March 6, 2023.
18.    Statista. “Total retail and food services sales in the United States from 1992 to 2021.” Accessed on March 6, 2023.
19.    IBIS World. “Supermarkets & Grocery Stores in the US – Number of Businesses 2002–2028.” Accessed on March 6, 2023.
20.    Go Banking Rates. “Average Cost of Groceries per Month: How Much Should You Be Spending?” Accessed on March 6, 2023.
21.    Statista. “Average annual household food expenditure in the United States from 2000 to 2021.” Accessed on March 6, 2023.
22.    Progressive Grocer. “The PG 100: Ranking Top Food Retailers in North America.” Accessed on March 6, 2023.

این متن ابتدا در وبسایت ایفا منتشر شده است. 

شاید از نوشته‌های زیر خوشتان بیاید
نظر خود را درباره این پست بنویسید ...

منوی سریع