پروبیوتیکها میکروارگانیسمهای بسیار ریزی هستند که از فواید بسیاری برخوردارند.
آنها هم در مکملها و هم در مواد غذایی تخمیرشده وجود دارند.
پروبیوتیکها موجب بهبود عملکرد دستگاه گوارش، سلامت قلب و اصلاح عملکرد سیستم ایمنی میشوند و این تنها چند مورد از مزایای آنهاست.
چندین مطالعه در این زمینه نشان میدهد که پروبیوتیکها به کاهش وزن و کاهش چربی شکمی کمک شایانی مینمایند.
باکتریهای روده در تنظیم وزن بدن موثرند.
صدها نوع مختلف میکروارگانیسم در دستگاه گوارش زندگی میکنند.
اکثر آنها باکتری هستند و اغلب آنها مفیدند. باکتریهای دوستانه چندین مادهی مغذی مهم از قبیل ویتامین K و انواع خاصی از ویتامین B را تولید میکنند.
آنها همچنین به تجزیهی فیبرها که بدن قادر به هضم آنها نیست کمک میکند و آنها را به اسیدهای چرب مفید با زنجیرهی کوتاه مانند اسید بوتیریک بدل میسازد.
هر یک از باکتریهای مفید روده به یکی از این دو خانوادهی اصلی تعلق دارند: bactriodetes و firmicutes که به نظر میرسد وزن بدن به تعادل بین این دو خانواده از باکتریها مرتبط است.
هم مطالعات انسانی و هم جانوری حاکی از آن است که افراد با وزن طبیعی باکتریهای رودهایی متنوعتری نسبت به افراد مبتلا به اضافه وزن یا چاقی دارند.
در این مطالعات، مشخص شد که غالب باکترهای رودهایی افراد چاق از خانوادهی firmicutes بوده و اندکی از آن به خانوادهی bacteriodetes تعلق دارد.
چندین مطالعهی جانوری در این زمینه انجام شد و نتایج نشان داد اگر باکتری رودهایی موشهای چاق را به رودهی موشهای لاغر منتقل کنیم، موشهای لاغر، چاق میشوند.
تمام این مطالعات دال بر آن است که باکتریهای رودهایی نقشی مقتدرانه در تنظیم وزن ایفا میکنند.
تاثیر پروبیوتیک ها در کاهش وزن و لاغری
محققان معتقدند که برخی پروبیوتیکهای خاص مانع از جذب چربی مواد غذایی میشوند، این امر با افزایش دفع چربی از مدفوع محقق میشود.
به عبارت دیگر، پروبیوتیکها باعث میشوند بدن کالری کمتری را از غذاهای مصرفی درو کند.
برخی از باکتریها، از قبیل لاکتوباسیلها نیز به همین ترتیب عمل میکنند.
پروبیوتیکها به طروق دیگر نیز به مبارزه با چاقی میپردازند:
ترشح هورمون کاهش اشتها: پروبیوتیکها به ترشح هورمون سیری یا همان هورمون کاهش اشتها کمک شایانی مینمایند. افزایش ترشح این هورمون سطح کالریسوزی و چربیسوزی را افزایش میدهد.
افزایش لنفسازها: پروبیوتیکها سطح پروتئین لنفساز را افزایش میدهند. همین امر منجر به کاهش ذخیرهی چربی میگردد.
همچنین شواهد بسیاری دال بر اینکه چاقی با التهابات در مغز مرتبط است، وجود دارد.
پروبیوتیکها با بهبود سلامت روده مرتبطند و التهابات وابسته به دستگاههای مختلف بدن را کاهش داده و مانعی در برابر چاقی و اضافه وزن هستند.
با این وجود، باید به خاطر داشته باشید که این مکانیزم به قدر کفایت شناخته شده نیست. تحقیقات بیشتری در زمینه باید صورت پذیرد.
پروبیوتیکهای موثر در کاهش وزن و کاهش چربی شکمی
مطالعات اثبات میکند که تیرهی خاصی از تبار لاکتوباسیلها به کاهش وزن و کاهش چربی شکمی کمک میکنند.
در یکی از این مطالعات، مشخص شد خوردن ماستهای حاوی لاکتوباسیلهای fermentum (تخمیری) یا لاکتوباسیلهای amylovorus (نشاستهخوار)حدودا ۳ تا ۴٪ از چربی بدن را در طی ۶ هفته کاهش میدهند.
یکی دیگر از مطالعات متشکل از ۱۲۵ شرکتکننده بود که تاثیرات مکمل لاکتوباسیلهای rhamnosus (عصارهی عناب)بر کاهش وزن و عدم کاهش وزن را مورد بررسی قرار داد.
در طول تحقیق ۳ ماهه، زنانی که پروبیوتیک مصرف نموده بودند ۵۰٪ بیشتر از زنانی که دارونما مصرف کرده بودند، وزن خود را از دست دادند.
لاکتوباسیلهای gasseri (گازدار)
در بین تمام باکتریهای پروبیوتیک که مورد مطالعه قرار گرفتهاند، لاکتوباسیلهای gassei (گازدار) بیشترین تاثیر را بر کاهش وزن نشان دادهاند. مطالعات جانوری متعدد نشان داد که این لاکتوباسیل از خواص ضدچاقی برخوردار است.
بعلاوه، مطالعات بر روی بزرگسالان ژاپنی نتایج متحیرکنندهایی در بر داشت.
یکی از مطالعات متشکل ۲۱۰ نفر با چربی شکمی فراوان بود. در این تحقیق مشخص شد که مصرف لاکتوباسیلهای gasseri (گازدار) به مدت ۱۲ هفته موجب کاهشِ وزن، چربی دور اندامها، تودهی بدنی کوچکتر و سایز کم و دور باسن ظریفتر میشود.
علاوه بر این، چربیهای شکمی تا ۸.۵٪ کاهش مییابد. با ابن وجود، هنگامی که شرکتکنندگان مصرف پروبیوتیکها را متوقف نمودند، ظزف ۱ ماه تمام چربی شکمی آنها بازگشت.
برخی از پروبیوتیکها از افزایش وزن جلوگیری میکند
کاهش وزن تنها روش راه مبارزه با چاقی نیست. پیشگیری از تجمع چربی از آن نیز مهمتر است، به طور مشخص، پیشگیری از شکلگیری چربی بسیار حائز اهمیت است.
در یک مطالعهی ۴ هفتهایی، مصرف نوع خاصی از پروبیوتیک با فرمول انحصاری vsl#3 مورد مطالعه قرار گرفت و روزانه به این شرکتکنندگان بیش از ۱۰۰۰ کالری غذا داده میشد، اما مصرف همزمان این حجم غذا بعلاوهی این پروبیوتیک خاص، اضافه نمودن وزن را محدود نمود و مانع از تجمع چربی شد.
برخی از اشکال پروبیوتیکها نیز میتواند خطر ابتلا به چاقی و اضافه وزن را افزایش دهند.
تمام مطالعات انجام شده در زمینهی پروبیوتیکها بر خاصیت آنها در کاهش وزن صحه نمیگذارد.
برخی از مطالعات نشان دادند که برخی از انواع پروبیوتیکها میتوانند منجر به اضافه وزن شوند و نه کاهش وزن. از آن جمله این پروبیوتیکها میتوان به لاکتوباسیل acidophilus، لاکتوباسیل fermentum و لاکتوباسیل ingluviei اشاره نمود.
یکی از مطالعات مروری اخیر به بررسی ۴ آزمایش بالینی کنترلشده پرداخت. نتایج گواه آن بود که پروبیوتیکها موجب کاهش وزن، تودهی بدنی نشده یا سطح چربیِ بدنی افراد مبتلا به اضافه وزن و بزرگسالان چاق را کاهش نمیدهند.
با این وجود، این مطالعهی مروری شامل مطالعات ذکر شده در بالا را نبود و آنها را مد نظر نگرفته بود.
پروبیوتیکها تنها تکهایی از پازل هستند.
پروبیوتیکها شامل طیف گستردهایی از فواید هستند.
با این وجود، تاثیر آنها بر وزن مغشوش است و به نظر میرسد تاثیر آنها به نوع پروبیوتیک بستگی دارد.
شواهد گواه آن است که لاکتوباسیل gasseri به افراد چاق کمک میکند تا وزن و چربی شکمی خود را کم نمایند. بعلاوه، مصرف یک پروبیوتیک ترکیبی موسوم به vsl#3 در کنار یک برنامهی غذایی مملو از کالری میتواند مانع از اضافه وزن شود.
چنانچه علاقمندید تا آنها را امتحان نمائید، میتوانید هم لاکتوباسیل gasseri و هم vsl#3 را از سایت amazon به صورت آنلاین تهیه کنید.
در انتهای روز، انواع خاصی از پروبیوتیکها متعادلترین تاثیر را بر وزن شما خواهند داشت، به ویژه اگر در کنار یک برنامهی غذایی سالم و بر مبنای غذاهای طبیعی باشد.
با این وجود، دلایل متعددی دیگری وجود دارد که مصرف مکملهای پروبیوتیک را در کنار دیگر روشهای کاهش وزن تائید میکند.