رئیس حوزه آبریز مرزی غرب کشور گفت: موقعیت جغرافیایی دریاچه ارومیه برای دولت و نظام موقعیتی استثنایی است.

رجایی رئیس حوزه آبریز مرزی غرب کشور گفت: متاسفانه دریاچه ارومیه در شرایط فعلی  یکی از بدترین شرایط را در دهه‌های اخیر تجربه می‌کند و وضعیت مشابهی  این دوران را چند بار در سنوات اخیر بیشتر مشاهده نکردیم. در سال ۹۴ وضعیتی مشابه سال جاری در مرداد ماه  را داشتیم.

او گفت: در بقیه سنوات دریاچه وضعیت بهتری داشت ، موقعیت جغرافیایی دریاچه ارومیه برای دولت و نظام موقعیتی استثنایی است از بعد ملی ، بین المللی و حتی اکولوژیک است لذا ضروری است که  تمهیداتی را  در این رابطه بیندیشیم.

رئیس حوزه آبریز مرزی غرب کشور گفت: دریاچه ارومیه مانند هر پیکره آبی دیگری در هر جای دنیا و کشور یک بیلان دارد یعنی ورودی و خروجی دارد. ورودی دریاچه ارومیه در دهه های اخیر به چند دلیل کاهش داشت اولین دلیل که سبب کاهش شده تغییرات اقلیمی است. کاهش حداقل ۲۰ درصد بارندگی را در دهه های اخیر شاهد بودیم.

رجایی ادامه داد: عددی معادل یک و نیم میلیارد متر مکعب تولید آب در این دریاچه به طور متوسط کاهش یافته است.مسئله بعدی افزایش دما است، وقتی شاهد افزایش دما و گرم شدن کره زمین هستیم این مسئله سبب تبخیر آب سطح دریاچه می شود.

او گفت: بیشتر توجه ما باید به سمت کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی باشد. یکی از راهکارهای کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی ، کاهش سطح تبخیر است و این امر زمانی می تواند اتفاق بیفتد که الگوی کشت متناسب با منطقه انتخاب شود.

رئیس حوزه آبریز مرزی غرب کشور  گفت:در دو دهه اخیر حدود ۵۰ درصد افزایش سطح زیر کشت آبی در دریاچه ارومیه را شاهد بودیم و بیش از ۲۰۰ درصدی افزایش باغات، لذا افزایش باغ یعنی افزایش تبخیر؛ در زمانی باغ نیاز به آب دارد، و در زمانی سبز است که بالاترین سطح تبخیر را داریم.

او ادامه داد: الگوی کشتی که در دریاچه ارومیه وجود دارد، الگوی کشت متناسب با منطقه نیست، قطعا اگر قرار باشد ۴۰ درصد کاهشی که برای مصرف آب کشاورزی پیش بینی کردیم، تحقق پیدا کند الزاما نه تنها باید سطح زیر کشت را مدیریت کنیم بلکه باید الگو کشت و نوع کشت را تغییر دهیم.

 رجایی افزود: وقتی افزایش سطح زیر کشت و افزایش باغ اتفاق افتاده یعنی هدف اصلی ستاد احیا که کاهش مصرف آب بخش کشاورزی بود، رخ نداده است.

او ادامه داد: به لحاظ کارشناسی قطعا برای احیای دریاچه ارومیه امید است، اگر ما بخش مصرف را بتوانیم کنترل کنیم که حدود ۴۰ درصد باید کاهش پیدا کند، راهکار علمی و کارشناسی برای این موضوع وجود دارد.

رئیس حوضه آبریز مرزی غرب کشور گفت: انتخاب الگوی کشت متناسب با منطقه، یکی از راهکار‌های کاهش مصرف بخش کشاورزی است.

شیبانی مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی انسانی در ادامه برنامه گفت: الگوهای کشت مکرر در مناطق مختلف تعریف می‌شود اما اینکه چقدر در آن مناطق به این مباحث پایبندی وجود دارد و در قالب این الگوها چقدر می توان مجموعه های کشاورزی را تنظیم کرد متاسفانه در آن منطقه اتفاق نیفتاده است.

او ادامه داد: امیدواریم با تلاش همکاران ما در جهاد کشاورزی به مرور این مسئله حل شود و بخشی از خساراتی که از این محل شامل حال دریاچه ارومیه شده حل شود.

مدیر عامل شرکت منابع آب و نیروی انسانی گفت: یکی از راهکارهای ۱۹ گانه ابلاغی ستاد احیای دریاچه ارومیه ،سامانه ای به طول حدود ۶۰ کیلومتر است که یک قطعه اصلی این سامانه تونل به طول ۳۶ کیلومتر بوده است که این تونل در سال‌های گذشته حفاری آن در دو قطعه شروع شده است .

او ادامه داد: در تابستان سال گذشته عملیات حفاری آن تمام شد. در ۲ کیلومتر آن یک زون آبرفتی داشتیم که باید ملاحظاتی را اعمال می کردیم تا دچار تخریب تونل نشویم، این قسمت از حفاری مربوط به اواخر دولت قبل و تعجیل بود تا کار زودتر تمام شود و تونل آب اندازی شود اما به نظر می‌رسد دقت های لازم در این قسمت آخر صورت نگرفته است.

شیبانی گفت: دو کیلومتر آخر به دلیل تعجیلی که در آن زمان صورت گرفت، متاسفانه بعد از اتمام حفاری شاهد یکسری شکستگی ها و ترک های قابل توجه شدیم که حدود ۷۰۰ کیلومتر از این دو کیلومتر بود.این پروژه را دولت تلاش می‌کرد تا به سرعت تمام کند و دریاچه را در حد حداقل نیم میلیارد متر مکعب آب در سال از این وضعیت نجات دهد. در مطالعات آن حد از اطلاعات لازم جمع‌آوری نشده بود و در مرحله اجرایی هم اقدامات مناسب صورت نگرفته بود.

او ادامه داد:درخصوص تونل باید وقت زیادی برای مطالعه صرف کنیم تا در مرحله اجرا با گرفتاری کمتری مواجه شویم.حدود ۷۰۰ کیلومتر تونل دچار مشکلات و صدماتی شده است که دو راه داریم یا باید این مسئله را نادیده بگیریم و تونل را آب اندازی کنیم که این کار قطعاً صدمات جبران ناپذیری به تونل وارد می کند و راه دیگر این است که در قالب استانداردهای مهندسی، فنی ،اجرایی و ایمنی حرکت کنیم که در این دولت وزارت نیرو این راه را انتخاب کرده است .

شیبانی افزود: اگرچه فشارهای زیادی وجود دارد و فضاسازی‌های رسانه‌ای وجود دارد اما واقعیت این است تا این کارها انجام نشود آب اندازی تونل قطعا خسارت غیر قابل جبرانی به دنبال خواهد داشت.