آزتکها، یک تمدن آمریکای مرکزی است که در مکزیک مرکزی قرار دارد،که دارای اسطوره بسیار غنی بودند. آزتکاتل به زبان خود آزتکها یعنی ناهواتل، در لغت به معنی افرادی است که از آزتلان (سرزمین افسانهای آزتکها) میآمدند. آزتکها بیشتر خود را مکزیکا صدا میکردند، که از آن امروزه نام کشور مکزیک مشتق شدهاست. در سال ۱۸۱۰، طبیعتشناس پروسی الکساندر فون هولمبولدت برای اولین بار لفظ مدرن آزتک را برای این تمدن یا ملّت، ابداع کرد.
پایتخت آزتکها تنوشتیتلان نام داشت و از سال ۱۳۲۵ تا ۱۵۲۱، دوازده نفر بر آن فرمانروایی کردند. پس از جنگهای خونین، در ۱۳ اوت ۱۵۲۱، آخرین حکمران آزتکها خود را تسلیم اسپانیاییها کرد.
تاریخچه آزتکها
فرهنگ آزتکها
آزتکها، پرستشگاهها و برجها و خانههای بسیاری را با مصالح سنگی ساخته بودند. در رشته نجوم، حقوق و حکومت، پیشرفت کرده بودند. در بسیاری از هنرها و پیشهها صاحب مهارت شده بودند. به موسیقی، رقص، نمایشنامه، و ادبیات علاقهمند بودند.
گذشته از اینها آزتکها چندین باغ گیاهشناسی یا گیاهپروری داشتند که اروپائیها تا آن زمان با چنین چیزی آشنا نشده بودند. در سرزمین آزتکها شبکه بزرگی برای آبیاری زمینهای کشاورزی ایجاد شده بود. صنعت بافندگی، شکل گرفته بود. در میان این مردم، تأسیساتی مانند تیمارستان با پزشکان و جراحان متخصص وجود داشت.
در سال ۱۵۱۹ میلادی یک ملوان اسپانیائی به نام ارنان کورتس همراه با ارتشی کوچک، به آزتکها حمله کرد. او پس از نبردهای سخت و خونین توانست قدرت و حکومت آزتکها را سرنگون و نابود کند. آنگاه اسپانیائیها مکزیک را جزئی از سرزمین امپراتوری اسپانیا بهشمار آوردند.
ولی امروزه نیز بسیاری از سرخپوستان ساکن مکزیک به زبان آزتک سخن میگویند. مکزیک امروزی و مکزیکیهای معاصر از اینکه به آزتکها تعلق دارند بر خود میبالند. آنها توانستهاند بسیاری از شیوههای زندگی، آداب و رسوم آزتکها را تا امروز حفظ کنند. برخی از واژههای آزتک نه فقط در میان مکزیکیها یافت میشود بلکه به زبانهای بزرگ مانند زبان انگلیسی نیز راه یافتهاند. از میان این واژهها میتوان به chocolate (= شکلات)، tomato (= گوجه فرنگی)، ocelot (= گربه پلنگی)، coyote (= کایوت)، avocado (= آووکادو) و برخی واژههای دیگر اشاره کرد.
بدین ترتیب، با آنکه قدرت و حکومت امپراتوری آزتکهای باستان در چهارصد و اندی سال پیش از این نابود شد، تأثیرشان در جنبههای گوناگون زندگی فرهنگی ملت مکزیک همچنان زندهاست.
آزتکها، پرستشگاهها و برجها و خانههای بسیاری را با مصالح سنگی ساخته بودند
آدمخواری آزتکها
سران آزتک اشتهای سیری ناپذیری برای آدمخواری داشتهاند. بر خلاف مایاها که قربانیان انسانی گاه به گاه و صرفاً تحت مراسم آیینی داشتهاند، آزتکها به بر پا کردن «جشن خون» و سلاخی آیینی دسته جمعی و آدمخواری سیاه و گسترده شهره بودهاند. مشاهده کشته شدن، و سلاخی آیینی صدها و بلکه هزاران نفر در یک شب، و تکرار مدام آن در سال، رعب و وحشتی فراگیر در سایر قبایل همسایه برانگیخته بود. استاد دانشگاه هاروارد، دیوید اس. لندز در کتاب خود «ثروت و فقر ملل» مینویسد که یکی از دلایل عمدهای که آزتکها با ابعاد گسترده خونخواری و آدمخواری از مردم خویش، سالها حکومت کردند، ایجاد جو وحشت بودهاست.
اشتهای آزتکها برای گوشت انسان آنچنان گسترش یافته، و تعداد مردم آن سرزمین به تعدادی کم شده بودهاست که سران آزتک را برای مذاکره جهت گرفتن «قربانی انسانی» به سراغ سایر قبایل میفرستاد. در این مذاکرت پشت پرده، سران بیکفایت قبایل همسایه «جنگهای تشریفاتی» در ابعاد کوچک ترتیب میدادهاند و مردم نگونبخت و از همه جا بیخبر خود را به «کام» دشمن سرازیر میکردند. در نتیجه شکست از پیش تعیین شده دستههای همسایه، قربانیهای جشن خون بعدی برای آزتکها به دست میآمد. بیشتر این آدمخواریها در بالای کاخها انجام میشود.
سران آزتک اشتهای سیری ناپذیری برای آدمخواری داشتهاند
منبع: بیتوته