در این مطلب به موضوعاتی نظیر تاریخچه حجاب در ایران و جهان پرداخته و سیر تاریخی حجاب در ایران را تشریح می کنیم.
نوع پوشش زنان در ایران به جهت وجود قومیت های مختلف از تنوع بسیاری برخوردار است. اصالت و هویت اقوام ایرانی در نوع پوشش زنان و مردان نمایان است. در این مقاله قصد داریم شما را با انواع حجاب در ایران آشنا کنیم.
معنای لغوی حجاب
حجاب در زبان عربی به معنای پرده و حائل است. بدین معنا که حجاب مانند حائلی میان زن و مرد نامحرم است و حد و حدودی را تعیین می کند.
زنن می توانند با البسه هایی مانند چادر، مقنعه، روسری، روبند و ... بدن خود را از دید نامحرم بپوشانند.
معنای حجاب از نظر فقهی
از نظر فقهی به پوشش زنان در محیط های اجتماعی حجاب گفته می شود. پوشش بانوان باید به گونه ای باشد که برجستگی های بدن را بپوشاند. در واقع حجاب به معنای پوشش شرعی زنان می باشد.
تاریخچه حجاب و برهنگی در جهان
یکی از دغدغه های اصلی انسانها در طول تاریخ موضوع پوشش بدن بوده است. نوع یا میزان پوشش مردان و زنان در دوره های مختلف تاریخی با یکدیگر متفاوت است. انسانها در سراسر جهان به نوعی برهنگی و حجاب را تجربه کرده اند. با پیامدهای آن رو به رو شده و پوشش داشتن را بر برهنگی ترجیح می دهند و آن را شرط لازم برای ادامه حیات اجتماعی می دانند.
جالب است بدانید تاریخچه حجاب در ایران به شکل متفاوت تری روایت می شود. موضوع حجاب در ایران معنای جدیدی نیست و ریشه در گذشته های دور دارد. تاریخنگاران مشهوری همچون ویل دورانت معتقد اند که ایرانیان مبدع حجاب در جهان هستند. آثار تاریخی ایران در دوران باستان پیش از ورود اسلام نشان می دهد که لباس های تنگ و بدن نما در میان زنان ایرانی جایگاهی نداشته است.
پوشش زنان در دوران مادها شامل پیراهن بلند چین دار، شلوار، چادر و شنل بلند بوده است. یافته های تاریخی نشان می دهد که زنان اشکانی و اشراف زادگان آنان نیز پوشش کاملی داشتند و چادر جزء اصلی ترین پوشاک بانوان محسوب میشد.
حفظ پوشش کامل بانوان ایرانی در دوران صفویه و قاجاریه نیز ادامه داشت. اما از دوره فتحعلی شاه به بعد پوشش زنان تحت تاثیر طبقات مرفه اروپایی که به ایران سفر می کردند قرار گرفت و با گسترش روابط میان ایران و اروپا به تدریج فرهنگ بدحجابی رواج یافت. تا جایی که در دوران احمدشاه قاجار اقداماتی علیه چادر زن ایرانی صورت گرفت.
کشف حجاب در ایران
برای عملیاتی شدن این اقدام شوم در ایران افراد زیادی به ایران سفر کردند تا مطالعات خود را با هدف حجاب گریزی و گسترش بی بند و باری در جوامع ایرانی به نتیجه برسانند. مریت هاکس از جمله افرادی بود که در سال 1311 به ایران سفر کرد و روی موضوع لباس زنان ایرانی در شهر و روستا مطالعه کرد.
پس از بررسی های فراوان افراد بیگانه با هدف ترویج بی حجابی در جامعه ایران، سرانجام در 17 دی 1314 طی اقدامی برنامه ریزی شده فرمان کشف حجاب در ایران صادر شد.
حجاب پس از انقلاب اسلامی در ایران
با پیروزی انقلاب اسلامی و تمایل شمار بسیاری از بانوان به حفظ پوشش اسلامی، روح تازه ای بر کالبد ایران دمیده شد. اما پس از سالها و به تدریج بواسطه ی تهاجم فرهنگی و گسترش رسانه های جمعی مجددا بدحجابی ترویج و جدال میان حجاب و بی بند و باری از سر گرفته شد و همچنان نیز ادامه دارد.
معرفی پوشش محلی قومیت های ایرانی در دوران معاصر
پوشش اصیل بانوان ایرانی در هر خطه از ایران با یکدیگر تفاوت دارد. اما وجه مشترک آنها پوشش مناسب بدن و دوری از بی بندو باری است. در ادامه به معرفی برخی از پوشش های محلی بانوان آذری، کرد، لر و... می پردازیم.
پوشش محلی آذری زبان ها
پوشش بانوان آذربایجانی به گونه ای است که ویژگی های یک پوشش کامل را داراست. لباس محلی آذربایجانی ها وضعیت تاهل و سن را نیز نشان می دهد. لباس افراد جوانتر از رنگهای شادتر و نقوش زیباتر تشکیل شده است و غالبا پارچه آن از جنس ترمه و ابریشمی است.
افراد با سن بیشتر معمولا از سربندی به نام یایلیق استفاده می کنند که روی روسری بسته می شود. از دیگر موارد پوشش زنان این خطه کلاهی است که بر سر می گذارند.
لباس محلی بانوان خطه کردستان
پوشش زنان کردی از شلوار، روسری، شال کمربند، پیراهن بلند و نیم تنه تشکیل شده است. شلوارهای گشادی که از جنس حریر است و جافی نام دارد و نیم تنه ای که به آن کلنجه می گویند.
کراس نام دیگر پیراهن های گشاد و بلندی است که به تن می کنند. زنان محلی خطه کردستان شال به کمر می بندند و روسری کلکه بر سر می گذارند.
لباس سنتی گیلانی ها
تنوع لباس در گیلان به سه دسته شرق (قاسم آبادی ها)، غرب (تالشی ها) و مرکز (رسوخی ها) تقسیم می شود. لباس قاسم آبادی ها که اصیل ترین لباس سنتی این خطه است از روسری، جلیقه و پیراهنی با دامن ساده یا گل دار تشکیل شده است. روی دامن این لباس محلی نوار دوزی می شود و ظاهر رنگارنگی را به نمایش می گذارد.
لباس محلی خراسانی ها
اقوام مختلفی در استان پهناور خراسان زندگی می کنند و هریک لباس های محلی مخصوص به خود را دارند. به طور مثال پوشش اقوام کرمانجی از چارقد، بلوز، دامن، جلیقه و شلیته تشکیل شده است.
البسه محلی زنان سیستانی
زنان سیستانی پیراهن تاجیک که قد آن یک وجب بالای زانو است به تن می کنند. شلوار، پیراهن دو گریبانه، جلیقه، کت، لچک، چارقد، روبند، کلاه، چادر و تنبون از دیگر پوشش های بانوان سیستانی است. تنبون به دامن پرچینی گفته می شود که در زیر پیراهن پوشیده می شود و عرض آن به 10 متر می رسد.
پوشش محلی بانوان خطه غیور لر
پوشش زنان لر بختیاری تن پوشی به نام جومه دارند که از دو طرف چاک خورده و زیر آن دامن پرچین پوشیده می شود. روی پیراهن نیز جلیقه ای از جنس مخمل می پوشند. در مراسمات خاصی همچون عروسی ها از بازوبند تزئینی نیز استفاده می شود.
یکی از سنت های لرها بستن روسری به شکلی خاص است به گونه ای که موهای تاب داده شده جلو سر را از زیر لچک بیرون می گذارند.
پوشش غالب بانوان ایرانی در شهرها
در شهرها به جهت یکنواختی زندگی پوشش غالب بانوان ایرانی مشابه یکدیگر است. اغلب خانم ها در شهرهای ایران از مانتو یا چادر استفاده می کنند. تنوع مانتوهای ایرانی به نسبت چادر بیشتر بوده و دارای رنگبندی و مدلهای متنوع تری است.
از مانتو و چادر به عنوان تن پوش استفاده می شود. اما طبق قوانین کشور ایران زنان می بایستی سر و موهای خود را نیز بپوشانند، به همین جهت بانوان از ملزومات حجاب نیز استفاده می کنند. روسری، شال و مقنعه از جمله پوشیدنی های سر محسوب می شود که مقنعه از نظر راحتی استفاده و حفظ کاملتر حجاب حرف اول را می زند.
اگر قصد خرید مقنعه عمده دارید می توانید به سراغ تولیدکنندگان مقنعه در شهر خود مراجعه کنید. فروشگاه ها و تولیدکنندگانی که محصولات خود را به قیمت عمده به فروش می رسانند. یکی از مراکز خرید عمده ملزومات پوشش بانوان، فروشگاه حجاب خورشید https://hejabkhorshid.com است که تنوع محصولاتش نظر هر خریداری را به خود جلب می کند.
جمع بندی
در این مقاله ابتدا به موضوعاتی نظیر تاریخچه حجاب در ایران و جهان پرداخته شد و سیر تاریخی حجاب در ایران را تشریح کردیم. حجاب در ایران پیشینه ای طولانی دارد و شواهد تاریخی حاکی از آن است که بانوان ایرانی از همان ابتدا به داشتن حجاب مشهور بودند. در انتها به معرفی پوشش برخی از اقوام ایرانی در روستاها و پوشش غالب زنان در شهرها پرداخته شد.