در سال گذشته، ۸۳۴ نفر بر اثر برق گرفتگی در کشور جان خود را از دست دادند، این رقم در مقایسه با سال قبل از آن که تعداد تلفات برق گرفتگی ۷۳۹ نفر بود، ۱۲.۹ درصد افزایش یافته است.
به نقل از اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل سازمان پزشکی قانونی کشور، از کل تلفات برق گرفتگی در سال گذشته ۷۵۶ نفر مرد و ۷۸ نفر زن بودند.
در این سال استانهای تهران با ۱۲۵، خوزستان با ۷۵ و فارس با ۴۹ فوتی بیشترین و استانهای چهارمحال و بختیاری با یک، کهگیلویه و بویراحمد و زنجان هرکدام با شش و قم و ایلام هر کدام با هفت فوتی کمترین آمار قربانیان برق گرفتگی را داشته اند.
از سویی با شروع فصل گرم سال، تعداد قربانیان برق گرفتگی در جداول آماری سازمان رو به افزایش میگذارد و بیشترین تعداد قربانیان برق گرفتگی در تابستان ثبت میشود. به نظر میرسد یکی از دلایل این افزایش آمار، راه اندازی دستگاههای برودتی و سرویس کولرها در آغاز فصل تابستان است که بدون شک رعایت هشدارها و نکات ایمنی میتواند آمار برق گرفتگی و تلفات ناشی از آن را تا حدی کاهش دهد.
براساس آمارهای موجود در سال ۱۴۰۰ نیز بیشترین تعداد تلفات برق گرفتگی در ماههای تیر و مرداد به ترتیب با ۱۰۵ و ۱۰۲ کشته گزارش شده است.
از آنجا که مطابق آمارها تعداد تلفات برق گرفتگی در سالهای اخیر روندی افزایشی داشته و در سال گذشته (۱۴۰۰) به بیشترین میزان خود در ۱۱ سال اخیر (از سال ۱۳۹۰ تا پایان ۱۴۰۰) رسیده است؛ همچنین با توجه به نزدیک شدن به روزهای گرم سال و راه اندازی و استفاده از وسایل سرمایشی، سازمان پزشکی قانونی با ارائه توصیههایی از هموطنان میخواهد حتماً اصول فنی و نکات ایمنی را در نصب و به کارگیری سیستمهای سرمایشی و به طور کلی استفاده از وسایل برقی به کار گیرند.
بررسیهای انجام شده در سازمان پزشکی قانونی نشان میدهد که اغلب این حوادث به دلیل عدم آشنایی با اصول پیشگیری از وقوع برق گرفتگی و نیز بی توجهی به اصل کلی برق گرفتگی (یعنی عبور جریان برق از بدن به زمین) رخ میدهد.
فیوزها، چه خودکار و چه غیر خودکار از برق گرفتگی جلوگیری نمیکند و جریان برق بسیار اندکی در حد ۱۰۰ میلی آمپر در صورت عبور از بدن ما، با از کار انداختن قلب، موجب مرگ انسان میشود، در حالی که فیوزها با جریان دهها و حتی صدها برابر این میزان هم از کار نمیافتند. به خاطر داشته باشیم فیوزها با قطع جریان برق از وقوع خرابی در سیم کشی و آتش سوزی پیشگیری میکنند و نمیتوانند از برق گرفتگی و مرگ ناشی از آن جلوگیری کنند.
از سویی سیم اتصال به زمین در پیشگیری از برق گرفتگی نقش مؤثری دارد. وجود سیم سوم در سیم کشی منازل (سیم اتصال به زمین) بسیار مهم بوده و به جلوگیری از برق گرفتگی کمک میکند.
برق گرفتگی در محیطهای مرطوب بسیار محتملتر از محیطهای خشک است. مقاومت دست خشک انسان در مقابل برق، هزاران برابر بیشتر از پوست خیس و مرطوب است. از خشک بودن دست خود هنگام استفاده از وسایل برقی اطمینان داشته باشیم لذا اجتناب از هر گونه تماس با وسایل هادی جریان برق به پیشگیری از بروز این حوادث کمک خواهد کرد.
همچنین به یاد داشته باشیم در صورتی که با برق سر و کار داریم از کفشهای عایق خشک استفاده کرده و مطمئن باشیم که زیر پا و محدوده اطرافمان مرطوب نیست.علاوه بر این مراقب باشیم هیچ قسمتی از بدن ما به طور مستقیم با زمین تماس پیدا نکند.
برخی توصیههای عمومی برای پیشگیری از برق گرفتگی
• هنگام تعویض لامپ، کلید، پریز یا تعمیر هر وسیله یا هر دستگاه برقی دیگر سعی شود که برق از طریق کنتور (فیوز) قطع شده باشد.
• استفاده از لوازم برقی معمولی در محیطهایی با رطوبت بالا همچون حمام توصیه نمیشود و حتی الامکان بهتر است هیچ انشعاب برقی در این نوع محیطها وجود نداشته باشد و روشنایی از خارج تأمین شود. تحت هیچ شرایطی از بخاری یا اجاقهای برقی معمولی در محیطهای یاد شده استفاده نشود.
• هنگام روشن بودن لامپ یا هر دستگاه برقی دیگر از تعویض و تعمیر آن خوداری کنید.
• هیچگاه سیم برق دار را از زیر فرش یا موکت عبور ندهید زیرا ممکن است در اثر عبور و مرور مداوم افراد از روی آن سیم صدمه ببیند و حالت عایقی خود را از دست بدهد.
• هنگام تمیزکردن دیوارها و لوازم برقی مواظب باشید کلید هاو پریزها خیس نشوند زیرا آب، هادی بسیار خوبی است و در صورتی که وارد کلیدها و پریزها شود خطر جانی و مالی به همراه خواهد داشت.
• هنگام سوراخکاری دیوارها به منظور نصب ساعت دیواری، تابلوها یا هر مورد دیگر دقت شود به مسیر سیم کشی برق صدمه وارد نشود.
• اگر پریزهای برق در ارتفاع پایینی از دیوارها قرار دارد (کمتراز ۱۱۰ تا ۱۲۰ سانتیمتر) لازم است به وسیله درپوشهای ایمنی که به همین منظور ساخته شده است مسدود شوند.