احترام به عابران پیاده و آرامش آنها و حفظ محیط زیست شهری یکی از نقشههای مهم مدیریت شهری است که در کشورهای مختلف در حال اجراست. در ایران نیز شهرداران در تلاش هستند که شهر را به نفع عابران پیاده تغییر شکل دهند.
مزایای بسته شدن خیابانها به روی خودروها هر روز مدیران بیشتری را به اجرای این رویکرد در شهرهای خود سوق میداد که این امر به سهم خود، مردم را نیز به اتخاذ پیادهروی و دوچرخهسواری تشویق میکرد. شواهد نشان میدهد که پس از گذشته سه سال از پیدایش بیماری کووید -۱۹، گرایش مردم جهان به تردد سبز رو به افزایش نهاده است و حتی با وجود کاهش انتشار ویروس کرونا، همچنان تردد سبز بسیاری از حامیان خود را حفظ کرده است که همین امر، بسیاری از مدیران را به دائمیسازی بسته شدن بعضی از خیابانها به روی خودروها سوق داده است. در ادامه به معرفی معابری از شهرهای جهان پرداخته میشود که وسایل نقلیه موتوری برای همیشه در آنها ممنوع شده است و تنها کاربران تردد سبز حق عبور و مرور از آنها را دارند.
خیابان جان اف. کندی در سانفرانسیسکو
مدیران سانفرانسیسکو، بزرگترین شهر ایالت کالیفرنیا در آمریکا در سال ۲۰۲۰ عبور و مرور تمام وسایل نقلیه موتوری از خیابان جان اف. کندی را که شاهراه اصلی پارک معروف گلدن گیت محسوب میشود ممنوع کردند و به زیباسازی آن به عنوان یک مسیر پیادهروی پرداختند. دیوارنگاریها و هنرهای خیابانی این مسیر به حدی زیبا بود که هرروزه بر تعداد افرادی میافزود که برای ورود به پارک گلدن گیت، تردد از این مسیر را به سایر معابری ترجیح میدادند که به پارک منتهی میشد. علاوه بر این، سراسر خیابان جان اف. کندی را نیمکتهای جدید و مجسمههای زیبا فرا گرفت و در نهایت، طی مدت زمانی بسیار کوتاه، خیابان جان اف. کندی به یکی از معروفترین و محبوبترین معابر شهری در سانفرانسیسکو تبدیل شد.
در یک نظرسنجی که میان مردم سانفرانسیسکو مبنی بر بازگردانی کاربری ماقبل خیابان جان اف. کندی و تبدیل دوباره آن به مسیری برای تردد تمام وسایل نقلیه، بیش از ۱۰ هزار نفر از ساکنان شهر خواهان حفظ وضعیت کنونی آن و بسته شدن دائمی این خودرو به روی وسایل نقلیه شدند که در نهایت، مدیران شهر به این درخواست جواب مثبت دادند و جان اف. کندی را برای همیشه به یک پیادهراه تبدیل کردند.
Street Moves در استکهلم
جنبش شهرهای یکدقیقهای از مهمترین تحولاتی بود که استکهلم پایتخت سوئد، طی دوران شیوع کرونا تجربه کرد و به دنبال آن تردد سبز سراسر شهر را فرا گرفت. در این جنبش که به پیروی از رویکرد شهر ۱۵ دقیقهای توسط آنه ایلداگو، شهردار پاریس در فرانسه پیاده شد که دسترسی عموم مردم به تمام امکانات مورد نیاز خود را با تنها ۱۵ دقیقه پیادهروی و دوچرخهسواری به دنبال داشت، شکل گرفت و در پی آن، خیابانهایی سراسر پایتخت استکهلم را برای تردد سبز فرا گرفت. در واقع، مدیران استکهلم پس از شیوع بیماری کووید -۱۹ طراحی بسیاری از معابر شهری را تغییر دادند و به نصب پارکلتهایی با طراحیهای متفاوت پرداختند که اغلب آنها برای دوچرخهسواران و عابران پیاده بیشترین کاربرد را داشت. اگرچه پس از کاهش شدت شیوع بیماری کووید -۱۹، بسیاری از خیابانهای یک دقیقهای استکهلم کاربری سابق خود را بازیافته است و امروزه به روی خودروهای خصوصی و عمومی باز است، با این حال گزارشها نشان میدهد که تردد هرگونه وسیله نقلیه موتوری نیز در بعضی از آنها برای همیشه ممنوع شده است و تنها عابران پیاده و دوچرخهسواران میتوانند از فضاهای زیبای این معابر برای تردد خود بهره بگیرند.
خیابان Rue de Rivoli در پاریس
طی چند سال گذشته و به دنبال اتخاذ رویکرد شهرهای ۱۵ دقیقهای، بخش اعظم خیابانهای پاریس پایتخت فرانسه به روی خودروها بسته شده است و تنها حامیان تردد سبز به عبور و مرور در آنها میپردازند. از مهمترین این معابر میتوان به Rue de Rivoli اشاره کرد که خیابانی وسیع با چشماندازی بسیار زیبا به حساب میآید و پلازای معروف کنکورد را به تالار شهر پاریس پیوند میدهد. در ابتدای شیوع بیماری کووید -۱۹، این خیابان به روی خودروها بسته شد، سپس در سال ۲۰۲۱ و پس از برگزاری جلسات متعدد میان مدیران شهر، تنها یک لاین از آن در اختیار وسایل نقلیه قرار گرفت و سایر مسیرهای عریض آن را دوچرخهسواران و عابران پیاده برای همیشه به مالکیت خود درآوردند.
در نتیجه این اقدام، سراسر خیابان Rue de Rivoli را که تا پیش از این یکی از م عابر پرتردد شهر با ترافیک بسیار سنگین به حساب میآمد، دوچرخهسواران و عابران پیادهای فرا گرفته است که با نشاطی وصفناشدنی دوش به دوش هم در حرکت هستند.
خیابان چهارباغ عباسی اصفهان
خیابان چهارباغ عباسی اصفهان در منطقه یک شهر، از مهمترین معابر اصفهان به حساب میآید که بسیاری از مکانها مهم شهر مانند شهرداری، سینماها و فروشگاههای بسیاری را در بر گرفته است و به معابر مهم شهر متصل شده است. پیادهراهسازی چهارباغ پایین اصفهان از دههها قبل مطرح شد، با این حال مدیران تا دهه ۷۰ بستن این خیابان بسیار مهم به روی خودروها را مورد توجه قرار ندادند. از آن زمان، تبدیل چهارباغ به پیادهراه به یک بحث داغ میان بسیاری از مدیران تبدیل شد و در نهایت، عملیات پیادهراهسازی آن رقم خورد. در نهایت، تردد خودروها از بیستودوم اردیبهشت سال ۹۷ ممنوع شد تا عملیات عمرانی در آن آغاز شود و عملیات سنگفرش این خیابان تاریخی و بسیار زیبا در تابستان همان سال به پایان رسید.
میتوان به جرئت ادعا کرد که خیابان چهارباغ عباسی اصفهان یکی از زیباترین و بینظیرترین پیادهراههای جهان به حساب میآید که به مکانی برای جذب گردشگران به این شهر تبدیل شده است و به رونق اقتصادی آن کمک زیادی کرده است.