آزادی فرزندان در خانواده چقدر باید باشد؟ مفهوم آزادی در خانواده بیشتر به معنای داشتن حق انتخاب در عمل و فکر کردن است. خانواده‌های بسیار محدود کننده و یا بسیار سهل گیر دیر یا زود در برهه‌ای از زمان با مشکلات متعددی در مورد آزادی فرزندان رو به رو می‌شوند. اعتیاد فرزندان، انتخاب دوستان ناباب، عدم تمایل به کار کردن (بی مسئولیتی)، پرخاشگری، افت تحصیلی و... از جمله مسائلی است که فرزندان این خانواده‌ها را دچار چالش می‌کند. آگاهی از نیازهای فرزندتان و محدوده آزادی آنان در هر سنی می‌تواند برای اتخاذ یک روش مناسب به شما کمک کند. مشاوره خانواده نیز با در نظر گرفتن نقش همه افراد در خانواده برای داشتن یک خانواده به شما سالم کمک می‌کند.
استقلال و آزادی فرزندان
با ورود فرزندانتان به دوران نوجوانی، به تدریج خواستۀ آن‌ها برای استقلال و آزادی بیشتر خواهد شد و در مقابل نگرانی پدر و مادرها نیز هر روز بیشترشده و ممکن است برای مدیریت شرایط، تبدیل به والدین کنترل گر شوند. با ادامه این روند صمیمیت با فرزندان کاهش یافته و والدین آن‌ها را بیشتر از خانه می‌رانند. والدین با سلب آزادی فرزندان خود گمان می‌کنند که توانستند آن‌ها را از آسیب‌ها مصون نگه دارند.
معمولا پرخاشگری نوجوانان و عدم توجه به صحبت های والدین، برای دستیابی به استقلال است. در این مواقع نوجوانان با والدین بحث و دعوا کرده و انتظاراتی نشدنی از والدین خود دارند.این گونه والدین در ظاهر مراقب سلامت جسمانی و روانی فرزندان خود هستند؛ اما در حقیقت نوجوان خود را در برابر کوچکترین حوادث به شدت آسیب پذیر می‌کنند و شانس یادگیری مهارت های زندگی را از آنان سلب می کنند.
والدین چرا و چگونه آزادی فرزندانشان را سلب می کنند؟
والدینی که با تحصیل فرزند خود در دانشگاه مخالف هستند، مادری که دائم نگران معتاد شدن فرزندش است و مدام او را کنترل می‌کند؛ پدری که همیشه فرزند خود را سرزنش کزده و هیچوقت او را تشویق نمی کند، مادری که تا آخر دوره ابتدایی تمام کارهای فرزندش را انجام می‌دهد، والدینی که به جای فرزند خود فکر کرده و تصمیم می‌گیرند و.... همگی سد بزرگی خواهند بود در برابر استقلال کودکان و این یک آسیب جدی برای شخصیت کودکان است.
والدین وابسته در ظاهر نسبت به عدم استقلال فرزندشان احساس ناراحتی می‌کنند؛ اما در واقع از این وابستگی احساس خوبی داشته و گمان می‌کنند که از این راه می توانند مانع آسیب‌های احتمالی به فرزندشان شوند. در صورتی که از عواقب این کار خبر ندارند و یا در صورت آگاهی عمدا نمی‌خواهند شرایط موجود را تغییر دهند.
احترام به آزادی فرزندان در خانواده
در بیشتر اوقات والدین تصور می‌کنند تنها فرزندانی شایسته هستند که نظرات آن‌ها را بدون هیچ چون و چرایی بپذیرند. اما با این سبک فرزندپروری، افرادی تربیت می‌شوند که به بلوغ و رشد فکری نرسیده و در بزرگسالی توانایی دفاع از حقوق خود را ندارند.باید در نظر داشت که زیاده از حد مطیع بودن کودک می تواند ریشه در اختلال شخصیت های روان رنجور داشته باشد. یکی از تیپ های این شخصیت روان رنجور، مطیع بودن است. در واقع زمانی که کودک حس ارزشمندی و دوست داشته شدن از طرف والدین خود را دریافت نمی کند، ممکن است با مطیع بودن سعی در جلب محبت و توجه آن ها داشته باشد. بنابراین والدین باید نسبت به اطاعت کردن های بی چون و چرای فرزندان خود کمی توجه بیشتری داشته باشند.
والدین باید با تدبیر، بینش و آگاهی آزادی لازم را به فرزندان خود بدهند و آن‌ها را هدایت کنند تا به مسیر انحرافی کشیده نشوند؛ ولی نباید آزادی را در فرزندان خود سرکوب نمایند.والدین آگاه از همان کودکی با توجه به خواسته های کودکان به آن ها حق انتخاب داده و نظر آن‌ها را در مسائل مختلف جویا می‌شوند. فرزندان این والدین قادر به اندیشیدن، تصمیم گیری و انتخاب هستند. این افراد اشتباهاتی نیز دارند، اما مسئولیت اشتباهات‌شان را می‌پذیرند و در صدد جبران آن‌ها خواهند بود.
انواع آزادی فرزندان در خانواده
شیوه‌های تربیتی مختلف تاثیرات متفاوتی بر فرزندان می‌گذارد. هر والدی تلاش می‌کند به هر طریقی سلامت خانواده و اعضای آن را حفظ نماید. اما با استفاده از روش‌های نادرست، تنها به فرزندان و آینده آن‌ها آسیب خواهند زد. در ادامه سه شکل از انواع آزادی به فرزندان در خانواده را بررسی کرده ایم که در میان آن‌ها خانواده‌های توانا، توانسته‌اند فرزندانی موفق‌تر تربیت کنند.
1. آزادی فرزندان در خانواده سخت گیر
- والدین نسبت به احساسات فرزندان خود توجهی ندارند و بی اهمیت هستند.
- والدین نسبت به قوانین در خانه بسیار سخت گیر هستند و هیچ استثنایی در اجرای قوانین وجود ندارد.
- آن‌ها دائما فرزندان خود را کنترل کرده و آن‌ها را به شدت زیر نظر دارند.
- والدین با فرزندان خود صحبت نمی‌کنند و در هیچ یک از تصمیمات، فرزندان خود را مشارکت نمی‌دهند.
- فرزندان در این خانواده‌ها در آینده به افرادی منفعل پرخاشگر و تهاجمی تبدیل شده و نمی‌توانند در مسائل گوناگون به راحتی تصمیم بگیرند.
2. آزادی فرزندان در خانواده توانا
- والدین با توجه به روحیات و احساسات فرزندان خود قوانین را وضع می‌کنند و برای قوانین خود دلایل منطقی دارند.
- آن‌ها به فرزندانشان احساس ارزشمندی را القاء می کنند و به رابطه‌ی خود با آنان اهمیت می‌دهند.
- والدین هویت مستقل فرزندان خود را می‌پذیرند.
- صحبت‌های فرزندان برای والدین ارزشمند است و به جای ایرادگیری به نکات مثبت صحبت‌های‌شان توجه می‌کنند.
- مسئولیت پذیری کودکان در این خانواده ها تقویت شده و فرزندان در این نوع خانواده‌ها، آینده خوبی دارند؛ چرا که افرادی موفق و مسئول بار می آیند که به راحتی می‌توانند تصمیم بگیرند.
3. آزادی فرزندان در خانواده سهل گیر
- والدین فکر می‌کنند که فرزندشان بدون مخالفت والدین بهتر تربیت می‌شود.
- برخورد با اشتباهات کودک بسیار سطحی و سهل گیرانه انجام می شود. در مواقعی حتی نتیجه‌ی اشتباهات فرزندان به آن‌ها گوشزد نمی‌شود.
- قوانین و مقرراتی وضع می‌کنند اما نسبت به اجرای آن‌ها سخت گیر نیستند.
- تنها مواقعی در کار کودک یا نوجوان دخالت می‌کنند که مشکل جدی پیش آمده باشد.
- فرزندان در این سبک فرزند پروری در آینده از عزت نفس پایین برخوردار بوده و برای پذیرش مسئولیت‌ها آمادگی کافی ندارند.
تاثیر خدمات روانشناسی بر آزادی فرزندان در خانواده
همانطور که گفته شد میزان آزادی فرزندان در خانواده و رفتار با آن‌ها بسیار مهم بوده و تاثیر زیادی بر شخصیت آنان می‌گذارد. به همین دلیل ضروری است که در زمینه سبک فرزندپروری با یک روانشناس مشورت کنید. روانشناس با بررسی شرایط، بهترین سبک فرزند پروری را به شما معرفی کرده و در صورت وجود مشکل در خانواده، با ریشه یابی آن جهت حل مساله اقدام می‌کند. متخصصان مرکز مشاوره حامی هنر زندگی در خدمتتان هستند تا شما را یاری کنند.
