آموزش زودهنگام کودکان موسوم به ECE که به عنوان آموزش مهد کودک نیز شناخته می شود شاخه ای از نظریه های آموزشی می باشد که به آموزش کودکان (رسمی و غیر رسمی) از بدو تولد تا سن هشت سالگی مربوط می شود. به طور سنتی آموزش معادل کلاس سوم است. ECE به عنوان یک دوره مهم در رشد کودک توصیف می شود و بخشی از آموزش های درسی و غیردرسی که مرتبط با مراحل رشد سالم همه جانبه می باشد مانند مراحل رشد اجتماعی را در بر می گیرد. 

 

آموزش زودهنگام کودکان

آموزش در دوران کودکی اصطلاحی است که به دوره زمانی از تولد کودک تا ورود به مهدکودک اشاره دارد و زمان مهمی در زندگی کودکان به شمار می رود. زیرا زمانی است که آن ها برای اولین بار یاد می گیرند که چگونه با دیگران از جمله همسالان، معلمان و والدین تعامل کنند و همچنین شروع به توسعه علایق می کنند که در طول زندگی با آن ها باقی می ماند. یک تصور غلط رایج وجود دارد که آموزش زودهنگام دوران کودکی فقط به یادگیری مهارت‌های زندگی محدود می شود. در صورتی که این آموزش خیلی بیشتر از این حد است.

زمانی است که بچه‌ها مهارت‌های اجتماعی و عاطفی انتقادی را یاد می‌گیرند مشارکتی بین کودک و والدین و معلم شکل می‌گیرد. وقتی این مشارکت با موفقیت انجام شود زمینه را برای ادامه تحصیل موفق تر در طول سال های کسب دانش کودک فراهم می‌کند. مراقبت و آموزش در اوایل دوران کودکی فراتر از آمادگی برای مدرسه ابتدایی است. هدف آن رشد جامع فرایند اجتماعی شدن کودک، عاطفی، شناختی و فیزیکی کودک به منظور ایجاد یک پایه محکم و گسترده برای یادگیری و رفاه مادام العمر است. آموزش زودهنگام این امکان را فراهم می کند که شهروندان دلسوز، توانا و مسئولیت پذیرتری برای آینده پرورش پیدا کنند.

پیشینه آغازین آموزش زود هنگام کودکان

اموزش زود هنگام کودکان به عنوان یک زمینه مطالعاتی در دوران جدید آموزشی به ویژه در کشورهای اروپایی با نرخ سواد بالا ظاهر شد و در طول قرن نوزدهم به رشد خود ادامه داد. از آن پس آموزش ابتدایی به یک هنجار در دنیا تبدیل شد. در سال‌های اخیر آموزش در دوران کودکی به یک موضوع قابل بحث در سیاست عمومی رایج تبدیل شده است زیرا بودجه بندی برای پیش‌دبستانی و مهدکودک توسط قانون‌گذاران شهرداری ایالت های امریکا مورد بحث جدی و پیگیری قرار گرفته است. نهادهای حاکم در حال بحث در مورد تمرکز اصلی آموزش دوران کودکی با محوریت بازی مناسب رشدی در مقابل برنامه درسی قوی، آمادگی تحصیلی در خواندن، نوشتن، و ریاضی هستند.

اولویت جهانی که برای آموزش به کودکان قائل شده است با اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد  در چهار مورد تاکید قرار گرفته است. ای سی ای همچنین یک نامگذاری حرفه ای است که از طریق برنامه تحصیلی پس از متوسطه به دست می آید. به عنوان مثال در انتاریو کانادا نام‌های ای سی ای(مربی اولیه کودکی) و آر ای سی ای (مربی ثبت‌نام شده در دوران اولیه کودکی) فقط می‌توانند توسط اعضای ثبت‌نام شده کالج مربیان اولیه کودکی که متشکل از متخصصان معتبر مراقبت از کودک هستند استفاده شوند و نسبت به استانداردهای عملی کالج پاسخگو باشند.

 

نظریه های رشد و پنج حوزه رشد کودک

رشد کودک رویکرد تعامل رشدی مبتنی بر نظریه های ژان پیاژه، اریک اریکسون، جان دیویی و لوسی اسپراگ میچل است. این رویکرد بر یادگیری از طریق کشف تمرکز دارد. ژاک روسو توصیه می‌کند که معلمان باید از علایق فردی کودکان استفاده کنند تا مطمئن شوند که هر کودک اطلاعات ضروری برای رشد شخصی و فردی خود را به دست می‌آورد. برای برآوردن این حوزه‌های رشدی، کودک مجموعه‌ای از نیازها دارد که باید برای یادگیری برآورده شوند. سلسله مراتب هرم نیازهای مزلو سطوح مختلفی از نیازها را نشان می دهد که باید برآورده شوند، نمودار به درستی این نیازها را نشان می دهد. پنج حوزه رشد کودکی عبارتند از:

1-جسمانی و اجتماعی

روشی که در آن کودک عملکردهای بیولوژیکی و فیزیکی از جمله بینایی و مهارت های حرکتی را توسعه می دهد. رشد اجتماعی نیز روشی است که در آن کودک با دیگران ارتباط برقرار می کند. کودکان درک درستی از مسئولیت ها و حقوق خود به عنوان اعضای خانواده و جوامع و همچنین توانایی برقراری ارتباط با دیگران و کار با آن ها را پیدا می کنند.

2-آموزش زودهنگام کودکان | عاطفی

روشی که در آن کودک ارتباطات عاطفی ایجاد می کند و اعتماد به نفس را در خود پرورش می دهد. ارتباطات عاطفی زمانی ایجاد می شود که کودکان با دیگران ارتباط برقرار می کنند و احساسات خود را به اشتراک می گذارند.

3-آموزش زودهنگام کودکان | زبان

روشی که کودک از طریق آن با دیگران ارتباط برقرار می کند، از جمله اینکه چگونه احساسات و عواطف خود را به دیگران و خود ارائه می دهد. در سه ماهگی کودکان برای نیازهای مختلف گریه های متفاوتی را به کار می گیرند. شش ماهگی آن ها می توانند صداهای اصلی زبان گفتاری را تشخیص دهند و تقلید کنند.  سه سال اول کودکان باید در معرض ارتباط با دیگران باشند تا بتوانند زبان خود را درک کنند. رشد زبان عادی‌ با میزان فراگیری واژگان سنجیده می شود.

4-مهارت های شناختی

روشی است که کودک اطلاعات را طبق آن سازماندهی می کند. مهارت های شناختی شامل مهارت های حل مسئله، خلاقیت، تخیل و حافظه می شود. آن ها شیوه ای را تجسم می کنند که در آن کودکان دنیا را درک می کنند. پیاژه معتقد بود که کودکان در حین حرکت در مراحل رشد شناختی، تفاوت های برجسته ای در الگوهای فکری خود نشان می دهند: دوره حسی-حرکتی، دوره قبل از عمل و دوره عملیاتی.

 

سطوح آموزش زودهنگام

در ابتدایی ترین سطح، آموزش زودهنگام در دوران کودکی (ECE) شامل تمام اشکال آموزش، اعم از رسمی و غیررسمی می شود که به کودکان خردسال تا سن تقریباً ۸ سال ارائه می شود. این آموزش ها برای رشد کودک اساسی فرض می شود و می تواند به طور قابل توجهی سال های بعدی زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. با بررسی عمیق تر این سیستم به چندین جنبه مختلف بر می خورید که همگی با هم ترکیب می شوند تا به آموزش اولیه کودک کمک کنند.

1-آموزش غیر رسمی

از نظر آموزش غیررسمی منبع اولیه ورودی در مورد رشد کودک رابطه او با والدین یا مراقبان اولیه است. در اصل والدین را می توان اولین معلم کودک در نظر گرفت. این رابطه به ویژه در سنین تولد تا دو سالگی بسیار مهم است زیرا کودک شروع به رشد دادن حس های خود می کند و ایجاد وابستگی با والدین را شکل می دهد. کیفیت دلبستگی شکل گرفته در این مرحله از زندگی می تواند تأثیر بسزایی در تحصیلات آینده کودک داشته باشد. 

2-آموزش رسمی

سطح دیگر معادله در مورد آموزش زودهنگام دوران کودکی، آموزش رسمی است که در سنین پایین دریافت می کند. این مرحله از آموزش معمولاً ۲ تا ۸ سال زندگی کودک را در بر می گیرد. فرمت های مختلفی برای دریافت آموزش رسمی زودهنگام برای کودک در سنین پایین وجود دارد که می تواند از منطقه ای به منطقه دیگر و از برنامه ای به برنامه دیگر متفاوت باشد

برنامه های آموزشی به طور خاص برای کودکان متناسب با هر سنی طراحی می شود و می تواند در محیط هایی از جمله مهد کودک و پیش دبستانی ارائه شود. برخی از این برنامه‌ها به‌ صورت خصوصی اجرا می‌شوند. در حالی که برخی دیگر توسط یک سیستم مدرسه محلی یا تحت یک برنامه غیرانتفاعی گروهی اداره می‌شوند. 

 

مزایای آموزش زودهنگام کودکان

مطالعاتی که در چندین دهه گذشته انجام شده است به اهمیت آموزش در دوران کودکی و آماده سازی آن ها برای ورود و موفقیت در محیط مدرسه پس از مهدکودک تاکید داشته است. برخی از مزایا شامل کاهش خطر بروز مشکلات سلامت روانی، اجتماعی-عاطفی و افزایش خودکفایی همراه با بلوغ و ورود کودکان به بزرگسالی است. یکی از تأثیرات قابل توجه ECE که تایید شده است ظرفیت آن برای کاهش شکاف پیشرفت تحصیلی بین دانش آموزان کم درآمد و با درآمد بالا است.

از نظر تاریخی، شکاف قابل توجهی در عملکرد آموزشی بین کودکان دارای وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایین و کودکان دارای وضعیت اجتماعی-اقتصادی بالا وجود داشته است. با این حال شرکت در ECE می‌تواند نرخ فارغ‌التحصیلی از دبیرستان را افزایش دهد و عملکرد در آزمون‌های استاندارد را بهبود ببخشد. تعداد دانش‌آموزانی را که مجبور به تکرار درس یا قرار گرفتن در یک برنامه آموزشی ویژه هستند کاهش دهد. 

1-شکل گیری اعتماد دوجانبه با تشویق

نتایج و پیامدها روی دانش آموزان متفاوت است اما آنچه همه بر آن توافق دارند اینکه نتایج مثبت بوده اند. از مزایای اجتماعی گسترده آموزش در دوران کودکی گرفته تا پیامدهای ویژه روی نتایج یادگیری اس تی ای ام (علوم فناوری، مهندسی و ریاضی). اینکه آشنا کردن کودکان با این موضوعات در مراحل اولیه رشد می‌تواند تأثیری ماندگار بر او داشته باشد همه با نتایج مثبت بررسی شده است و آنچه در این بین برای دست یابی به نتایج ماندگار مهم است اهمیت مشاوره تحصیلی و تشویق مربیان دوران کودکی برای شناخت واقعی دانش آموزان و هر یک از علایق خاص آن ها می باشد.

وقتی معلمان کار را تشویق می کنند رابطه مثبت شکل گرفته می‌تواند به شکل روزانه بر دانش‌آموزان تأثیر بگذارد و اعتماد ایجاد کند. وقتی بچه‌ها راحت باشند و به افراد اطراف خود اعتماد کنند سریع ‌تر و با موفقیت بیشتری مطالب را یاد می‌گیرند. مشارکت والدین نیز جزء بزرگی از این فرآیند ایجاد رابطه است. برای معلمان در این سطح مهم است که با خانواده‌ها کار کنند. وقتی مشارکت بین معلمان و خانواده موفقیت‌آمیز باشد بازتاب مثبتی در سراسر دوره آموزشی دارد.

2-اثرات پایدار طولانی مدت اجتماعی و فردی

بررسی های انجام شده از نتایج شرکت در آموطش زودهنگام کودکان نشان داد کودکان ۳ و ۴ ساله ای که از خانواده های کم درآمد به برنامه ویژه در پیش دبستانی رفته بودند زمانی که  ۱۸ ساله شدند پنج برابر کمتر از کودکانی که برای مطالعه انتخاب نشده بودند قانون شکن شدند. علاوه بر این زمانی که این کودکان به سن ۴۰ سالگی رسیدند به طور متوسط سالانه چندصدهزار دلار بیشتر از کسانی که در یک برنامه پیش دبستانی با کیفیت ثبت نام نکرده بودند درآمد داشتند. آن ها همچنین با احتمال بیشتری صاحب خانه‌ شده بودند و از رفاه بیشتری برخوردار بودند که همه نشان دهنده تاثیرات و مزایای دریافتی کودکان از آموزش‌های اولیه برای کل جامعه می باشد.

 

برنامه آموزش زودهنگام کودکان

در طول سال‌ها بحث‌های زیادی در مورد ویژگی‌های یک برنامه آموزشی مؤثر در دوران کودکی وجود داشته است که عمدتاً به دلیل این واقعیت است که ECE یک رشته نسبتاً جدید است. به طور خاص بسیاری از بحث ها حول این موضوع است که چه نوع برنامه ای به عنوان یک تجربه آموزشی واقعی واجد شرایط است نه ارائه مراقبت صرف. طبق گفته انجمن ملی آموزش یک برنامه ECE با کیفیت بالا از پنج جزء مهم تشکیل شده است.

این پنج مؤلفه باید ستون‌های اصلی هر برنامه آموزشی با کیفیت در دوران کودکی باشند. با این حال ویژگی‌های دیگر یک برنامه با کیفیت بالا شامل وعده‌های غذایی و میان‌وعده‌های مغذی، پایه قوی در رشد زبان، سواد اولیه و ریاضیات و داشتن معلمانی است که مرتباً پیشرفت کودکان را اندازه‌گیری می‌کنند. پنج جز اصلی به شرح زیر می باشد:

1. یک برنامه درسی جامع ارائه دهد که از همه زمینه های توسعه پشتیبانی کند.
2. بتواند به سلامت کودک، تغذیه سالم و نیازهای خانواده به عنوان بخشی از یک شبکه خدمات جامع رسیدگی کند.
3. برای تقویت یادگیری دانش آموزان و شناسایی نگرانی ها کودکان را ارزیابی کند.
4. معلمان تحصیل کرده و با دستمزد مناسب را استخدام کند.
5. حجم کلاسی کوچک نفرات و نسبت معلم به شادگرد کم را ارائه دهد.

1-تدریس در سیستم ای سی تی

کسی که از کار کردن با کودکان لذت می ‌برد و می‌خواهد تأثیری ماندگار بر زندگی آن ها بگذارد احتمالاً از داشتن شغل مرتبط با آموزش دوران کودکی خوشحال خواهد شد. کمک به کودکان برای یادگیری و رشد بخش مهم و بزرگی از این شغل است همچنین زمینه شکل گیری فرصت‌های زیادی را برای رشد خود فراهم می‌کند؛ نه فقط از نظر دانش بلکه به طور کلی در رشد عاطفی اجتماعی خود آموزگار. می تواند به شما کمک کند مهارت های رهبری خود را توسعه دهید و به یک تمرین کننده انعکاسی(معلم تعاملی)تبدیل شوید.

اگر علاقه مند به دنبال کردن حرفه ای در آموزش دوران کودکی هستید اولین قدم کسب مدرک لیسانس است. علاوه بر آنچه در برنامه مدرک شما مورد نیاز است دوره های آموزشی متناسب با منطقه یا کشوری نیز ممکن است وجود داشته باشد. بسته به جایی که می خواهید کار کنید باید اطلاعات مرتبط با همان بخش را دریافت کنید.

2-چالش‌های افراد شاغل در آموزش زودهنگام کودکان

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی که مربیان با آن روبرو هستند یافتن تعادل مناسب بین کار انفرادی با کودکان و مدیریت کل گروه بزرگ‌تر است. برای مثال اگر در یک کلاس درس کار می‌کنید می‌توانید واقعاً روی یادگیری علایق و نیازهای خاص کودک متمرکز شوید. در عین حال تعداد زیادی از کودکان دیگر نیز به توجه شما نیاز دارند. کشف چگونگی اعمال و اجرای استانداردهای کلاس درس از دیگر چالش های پیش روی معلمان جدید است. اما آنچه اهمیت دارد این است که معلمان در صورت بروز اشتباه از خودانتقادگری پرهیز کرده و به جای تلاش برلی کامل بودن، به مسیر خود ادامه بدهند.

3-پیشنهاد برای به حداکثر رساندن نتایج یادگیری

برای به دست آوردن بهترین نتایج از آموزش دوران کودکی، قویاً کنجکاوی های طبیعی دانش آموزان را در برنامه های درسی خود بگنجانید. ضمن اینکه استانداردهای درسی و کلاسی را بررسی می کنید به یاد داشته باشید بخش بزرگی از کاری که شما با کودکان خردسال انجام می دهید توجه به علایق آن ها و استفاده از آن علایق برای مشارکت بهتر آن ها در امر یادگیری است. شما می‌توانید موضوعات یا حوزه‌های موضوعی را که دانش‌آموزان را مجذوب می‌کند در نظر بگیرید و آن را از طریق فعالیت‌های درون کلاسی یا خانگی گسترش دهید. هدف‌گیری این حوزه‌ها به دانش‌آموزان کمک می کند تا مهارت‌های تفکر انتقادی را توسعه داده و فرصت می یابند پاسخ‌های پیچیده‌تری از گفتن بله یا خیر به یک سوال بدهند.

 

سخن آخر

به وضوح مشهود است که آموزش دوران کودکی نقش مهمی در پی ریزی پایه های موفقیت کودکان در آینده ایفا می کند. به نظر می رسد که این صنعت بر اساس نرخ سریع رشد شغلی و بودجه فزاینده برای برنامه های آموزشی دوران کودکی، برای ادامه رشد در سال های آینده کاملا آماده است. برای کسانی که عاشق تدریس و کمک به شکل دادن به زندگی کودکان هستند، شاغل بودن به عنوان معلم آموزش در دوران کودکی انتخابی عالی می باشد. برای کسب آگاهی بیشتر در این زمینه از مشاوره روانشناسی مشورت بخواهید.