بیشتر ما در دنیای پرهیاهویی اسیر شده‌ایم که از ابتدای هفته تا آخر آن مشغول‌به‌کار هستیم. هفته را به شوق روزهای تعطیل پایانی‌اش به سر می‌کنیم و آن هم در یک چشم به‌هم‌زدن تمام می‌شود و روز از نو و روزی از نو؛ رسیدگی به کار و اوضاع زندگی معمولی، معاشرت با اقوام و وظایف رنگارنگ. در میان این‌همه کار و مشغله، باید زمانی را هم به گذراندن وقت با خانواده و عزیزانمان اختصاص بدهیم. برخی از خانواده‌ها و دوستان تصمیم می‌گیرند که در روزهای تعطیل، دورهمی‌هایی داشته باشند. این دورهمی‌ها باعث می‌شود که تجربه‌های تازه و خوشایندی در کنار هم بسازند و از روزمرگی‌ها کمی فاصله بگیرند. البته راهکار بهبود روابط خانوادگی فقط مهمانی‌های آخرهفته نیست. در این مقاله، درباره ۳۰ روش کاربردی برای سپری‌کردن زمانی خوش در کنار خانواده خواهید خواند.
برای کودکانتان وقت بگذارید
سپری‌کردن وقت با فرزندان ساده است؛ چون برخلاف بسیاری از روابط دیگر، آنها هم دوست دارند که با شما در ارتباط مداوم قرار داشته باشند. آنها از اینکه بخش مهمی از زندگی‌تان را تشکیل می‌دهند، به‌شدت لذت می‌برند؛ اما برای وقت‌گذرانی با فرزندان چه باید کرد:
۱. باهم شام بخورید
برنامه شام‌خوردن باهم را به‌شکل عادتی مهم دربیاورید؛ یعنی هر عضو خانواده هرجا که باشد یا هر کاری که داشته باشد، باید سر زمان معینی برای شام‌خوردن به دیگران بپیوندد. وقتی که شما و اعضای خانواده‌تان با یکدیگر شام می‌خورید، گفت‌وگوهایی میانتان شکل می‌گیرد که شما را به هم نزدیک‌تر می‌کند. با صحبت‌کردن و پرسش‌وپاسخ‌هایی که باهم دارید، از برنامه‌های روزانه یکدیگر باخبر می‌شوید و ارتباطات‌تان نزدیک‌تر و صمیمی‌تر خواهد شد.
۲. باهم تعمیرات خانه را به عهده بگیرید
آیا سینک ظرف‌شویی خانه‌تان خراب شده است؟ اتاق مطالعه نیاز به رنگ‌شدن دارد؟ یادتان باشد که فرزندانتان خیلی دوست دارند که در تعمیرات منزل، در کنارتان باشند. شاید برای شما این کارها چندان دلپذیر و خوشایند به نظر نرسند، اما کودکان کنجکاوند و دوست دارند با شرکت در این فعالیت‌ها، از همه‌چیز سر دربیاورند.
به‌عنوان‌مثال، برای آنها جالب است که زیر سینک ظرف‌شویی چه می‌گذرد، رنگ‌کردن دیوار چطور پیش می‌رود یا طرز کارکردن شیر آب چگونه است. زمانی که در همکاری با کودکان مشغول به تعمیرات یا رسیدگی به اوضاع منزل می‌شوید، نوعی تعامل میان شما شکل می‌گیرد که بسیار سازنده و مفید است.
۳. بعد از شام، با خانواده قدم بزنید
شما که توانسته‌اید برنامه‌هایتان را برای شام‌خوردن در کنار خانواده هماهنگ کنید، ۳۰ دقیقه دیگر هم کنار بگذارید تا با آنها قدم بزنید. این کار در برخی فرهنگ‌ها، مثلا سنگاپور رایج است و بیشتر خانواده‌ها قدم‌زدن با عزیزانشان را بهترین بخش شبانه‌روز می‌دانند.
بعد از اینکه شام را نوش‌جان کردید و ظرف‌ها را هم شستید، به حوالی منزلتان بروید و کمی قدم بزنید. با فرزندانتان درباره محله و تغییرات آن صحبت کنید. این شکل از معاشرت باعث بروز صمیمیتی میان شما و فرزندان می‌شود که بسیار مفید است.
در چنین شرایطی، کودکان و نوجوانان می‌توانند از مشکلات و دل‌مشغولی‌هایشان راحت‌تر صحبت کنند؛ چون تمرکز بر پیاده روی است و دیگر برای آنها سخت نیست که موضوع نگران‌کننده پسِ ذهنشان را برایتان بازگو کنند.
۴. برای اعضای خانه پیام بگذارید
کودکان عاشق هیجان و غافل‌گیری هستند؛ پس اگر صبح‌ها زودتر از آنها از منزل خارج می‌شوید و فرصت معاشرت صبحگاهی ندارید، برایشان پیامی نوشتاری یا ویدئویی بگذارید. این کار جالب است و آنها را خوش‌حال می‌کند. ضمن اینکه متوجه می‌شوند باوجوداینکه نتوانسته‌اید با آنها ارتباط کافی داشته باشید، اما دلتان برایشان می‌تپد و به فرزندان خود توجه دارید.
۵. باهم مطالعه کنید
یکی دیگر از بهترین روش‌های گذراندن وقت با خانواده، مطالعه‌کردن در کنار یکدیگر است. حدود نیم‌ساعت در روز را برای کتاب‌خواندن کنار بگذارید؛ باهم کتاب بخوانید یا در کنار هم. انتخاب کتاب‌ها برای مطالعه و حرف‌زدن درباره‌شان فرصتی ایدئال برای به‌اشتراک‌گذاری ایده‌ها و ارزش‌هاست.
۶. به‌دنبال فرزندان در مدرسه یا کلاس‌های مختلف بروید
زمانی را که صرف بردن و آوردن فرزندتان به مدرسه یا کلاس‌های فوق‌العاده و جانبی می‌کنید، به فرصتی برای باهم‌بودن بدل کنید. از این اوقات برای نزدیک‌ترشدن به هم بهره ببرید.
۷. گردش‌های ماهیانه را فراموش نکنید
هر ماه برنامه گردشی مفرح را برای خانواده تدارک ببینید. هر بار به مکانی جدید بروید. بازدید از موزه، سرزدن به یک پارک یا گشت‌وگذار در طبیعت را در برنامه بگنجانید. حتما لازم نیست که هزینه کنید. طبیعت‌گردی هم می‌تواند گزینه مطلوبی باشد. برای تدارک این برنامه، از کودکان هم نظرسنجی کنید.
۸. از خاطرات خانوادگی و گذشته‌ها بگویید
زمانی را به گفتن خاطرات گذشته‌ها اختصاص دهید. آلبوم‌های قدیمی را بیاورید و عکس‌هایتان را به فرزندان خود نشان بدهید. عکس‌های جدید بگیرید و در کنار اعضای خانواده، به اضافه‌کردن آنها به آلبوم یا تماشایشان مشغول شوید.
با نوجوانان در تعامل بیشتری قرار بگیرید
با ورود فرزندانتان به دوران نوجوانی، برقراری ارتباط و تعامل با آنها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و البته سخت‌تر هم می‌شود. شاید اوضاع کمی دشوارتر شده باشد، اما همیشه راهی برای بهبود روابط هست. باید در طول روز، وقتی را به بهبود رابطه‌تان با نوجوان خود اختصاص دهید.
۹. با نوجوان‌ها گفت‌وگو کنید
سر گفت‌وگو با نوجوان را در هنگام رفت‌وآمد به مدرسه و سر کار در اتوبوس، مترو یا خودرو باز کنید. در این مواقع، کار دیگری به‌جز حرف‌زدن از عهده‌تان برنمی‌آید؛ بنابراین از این زمان بهره کافی ببرید. حرف‌زدن و گفت‌وگو دریچه‌ای درجه‌یک برای ورود به زندگیِ فرزندان و شناخت بهتر آنهاست.
۱۰. در کارهای خیر شرکت کنید
نوجوانان تمایل زیادی برای ایجاد تغییر در دنیا دارند؛ دقت کرده‌اید؟ به همین دلیل، شرکت در فعالیت‌های داوطلبانه و خیرخواهانه می‌تواند برایشان رضایت‌بخش باشد. سعی کنید که در برنامه‌ای این‌چنینی به‌همراهی آنها مشارکت کنید. حضور منظم شما و فرزندانتان در این برنامه‌ها، راهی مناسب برای گذراندن اوقاتی ثمربخش در کنار یکدیگر خواهد بود.
۱۱. به دنیای نوجوان‌ها وارد شوید
فعالیت‌های موردعلاقه نوجوانتان را شناسایی کنید. درباره آنها با او گفت‌وگو کنید. فرقی نمی‌کند که به ساخت پازل علاقه دارد یا بازی در ورزشی گروهی؛ راهی برای همراهی با او پیدا کنید و اگر چنین چیزی ممکن نیست، به حرف‌های او درباره فعالیت‌های موردعلاقه‌اش دقت کنید تا به دنیای نوجوان وارد شوید.
۱۲. از ابزارهای فناوری برای گفت‌وگوی آنلاین با نوجوان استفاده کنید
از پیام‌رسان‌ها و ابزارهای ارتباطی جدید برای گفت‌وگو با فرزندتان استفاده کنید. در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی حضور داشته باشید و با تبادل پیام با نوجوان، به او نشان بدهید که به‌روز هستید و حضور او در این فضا را پیگیری می‌کنید. شاید نوجوان تمایلی به اضافه‌کردن شما به فهرست دوست‌هایش در اینستاگرام یا شبکه‌های اجتماعی دیگر نداشته باشد، اما تلاشتان را بکنید تا ارتباطتان با او از این طریق را کم‌رنگ نکنید.
۱۳. دوستان فرزند خود را بشناسید
نوجوانان برای شناخت دنیا سعی دارند که با افرادی به‌جز خانواده‌شان در ارتباط باشند. آنها دوستانی برای خود پیدا و اوقات زیادی را با آنها سپری می‌کنند. باید دوستان فرزندان خود را بشناسید و راه را برای ورود آنها به منزل باز بگذارید. پذیرای دوستی‌های نوجوان خود باشید و با شناخت دوستانش، راهی به‌سوی شناخت بهتر او پیدا کنید.
۱۴. هر روز زمانی را به ارتباط با نوجوان خود اختصاص بدهید
در طول روز، حتی برای ۵ دقیقه هم که شده است، برای نوجوان خود وقت بگذارید؛ مثلا زمانی که به خانه بازمی‌گردند، در منزل باشید و با او درباره روز و اوقاتش صحبت کنید. اگر چنین چیزی مقدور نیست، شب‌ها قبل از خواب، ۵ دقیقه با او گفت‌وگو کنید و بعد شب‌به‌خیر بگویید و بخوابید. مهم این است که زمانی مشخص و مخصوص به فرزندتان در طول روز داشته باشید. در این صورت، اگر نوجوان حرفی با شما داشته باشد، به‌خوبی می‌داند که زمانی برای مطرح‌کردن آن وجود دارد.
با والدین خود ارتباط داشته باشید و به آنها توجه کنید
شما در جایگاه فرزند هم وظایفی دارید. زمانی که پدر و مادرتان پیرتر می‌شوند و دیگر سر کار نمی‌روند، نیاز به رسیدگی به آنها و حفظ ارتباطات هم بیشتر می‌شود. اکنون دیگر زمان بیشتری را در خانه سپری می‌کنند و رسیدگی به آنها ازنظر روحی و ذهنی مهم‌تر از گذشته است.
۱۵. سلام و احوالپرسی روزانه را فراموش نکنید
اگر والدین‌تان با شما زندگی نمی‌کنند، روزانه با آنها تماس بگیرید و احوالپرسی کنید. شاید باور نکنید اما اختصاص‌دادن چند دقیقه در روز به پدرها و مادرها، می‌تواند روحیه آنها را به‌شدت تقویت کند.
۱۶. از فرزندانتان بخواهید که با والدین‌تان صحبت کنند
یکی دیگر از کارهای مهمی که می‌تواند به تقویت روابط خانوادگی کمک کند، تماس‌هایی است که نوه‌ها با مادربزرگ و پدربزرگ می‌گیرند. حتی اگر به‌همراه فرزندان خود زیاد به دیدن والدین می‌روید، باز هم گهگاهی از نوه‌ها بخواهید که با تماسی تلفنی دل آنها را شاد کنند. این کار بسیار ارزشمند و مهم خواهد بود.
۱۷. هفته‌ای یک بار با هم غذا بخورید
هفته‌ای یک بار هم که شده است، به والدین خود سر بزنید و با آنها غذا بخورید. ببینید که دوست دارند که این دیدار را به چه سبک و سیاقی برگزار کنید و همه‌چیز را مطابق میلشان پیش ببرید.
به‌عنوان‌مثال، شاید مادرتان دوست دارد که خودش آشپزی کند و برای همه غذا بپزد یا شاید والدین‌تان از غذاخوردن در قالب پیک‌نیک یا رفتن به رستوران استقبال می‌کنند. سلیقه و علاقه‌شان را در نظر بگیرید و مطابق آن برای دیدارهایتان برنامه ریزی داشته باشید. مهم‌ترین موضوع در این میان، گذراندن وقتی اختصاصی با آنها به‌طور منظم در هفته است.
۱۸. غذاهای موردعلاقه خانواده را در کنار هم آماده کنید
اگر نوه‌ها، شما و والدین‌تان در کنار هم مشغول به آشپزی شوید، برنامه‌ای پرشور و دوست‌داشتنی برای همه رقم خواهد خورد. فوت‌وفن‌ها را از بزرگ‌ترها یاد بگیرید و با شوخی و خنده زمانی دل‌نشین برای پیر و جوان فراهم کنید. در این میان، عکس و فیلم هم بگیرید و تفریح را چاشنی آشپزی کنید.
۱۹. زمانی مخصوص به والدین کنار بگذارید
فرقی نمی‌کند که چطور می‌خواهید زمانی اختصاصی را برای والدین کنار بگذارید؛ درهرحال، این کار بر بهبود و شیرینی روابطتان با آنها اثرات بسیار مطلوبی می‌گذارد؛ مثلا در طول هفته با آنها به خرید بروید یا در روزی تعطیل، به پیاده‌روی صبحگاهی بروید.
۲۰. با والدین‌تان چیزهای جدیدی یاد بگیرید
تفریحی تازه یا یادگیری کاری جدید در کنار پدر و مادر، ایده درخشانی است. شرکت در کلاس یوگا، ایده خوبی است؟ یادگیری زبانی تازه چطور؟ یادگیری چیزهای تازه به والدین‌تان کمک می‌کند تا معاشرت‌های بیشتری داشته باشند و احساس پویایی به زندگی‌شان اضافه شود.
۲۱. رویدادهای خانوادگی را جشن بگیرید
زنده نگه‌داشتن رویدادهای خانوادگی، باعث نزدیکی اعضا به یکدیگر می‌شود. بزرگ‌ترها بیشتر در جریان مراسم و سنت‌های مختلف خانوادگی هستند و می‌توانند آنها را با اعضای دیگر، به‌ویژه نوه‌ها، در میان بگذارند. با این کار ضمن برپایی رسومات و رویدادهای مهم، اوقاتی را برای باهم‌بودن فراهم کنند.
به همسرتان توجه داشته باشید تا احساس خاص‌بودن به او دست بدهد
تا اینجا از لزوم اهمیت‌دادن به فرزندان در سنین مختلف و والدین گفتیم. حالا نوبت به صحبت‌کردن درباره مهم‌ترین و نزدیک‌ترین فرد زندگی، یعنی همسرتان می‌رسد. صرف وقت و انرژی برای همسر بسیار مهم است. باید طوری رفتار کنید که بداند برای شما فردی خاص و ویژه بوده و هست.
۲۲. به همسرتان پیام بدهید
برای اینکه همسر گرامی بداند که در میان مشغله‌های روزانه باز هم به او فکر می‌کنید، در طول روز پیامی کوتاه به او بدهید و خوش‌حالش کنید.
۲۳. تلفن را خاموش کنید و کنار بگذارید
زمانی که با همسرتان وقت می‌گذرانید (مثلا با او غذا می‌خورید)، تلفن همراهتان را کنار بگذارید و آن را از همراهی با خود معاف کنید. تمام حوا‌ستان را به همسر بدهید و به او ثابت کنید که برایتان اهمیت زیادی دارد و همه توجهتان به او معطوف است.
۲۴. سرگرمی‌هایی جدید را باهم امتحان کنید
امتحان‌کردن سرگرمی‌های تازه در کنار همسرتان، باعث می‌شود تا زمان بیشتری برای تعامل پیدا کنید؛ پس با پیگیری تفریحی جدید در کنار هم، اوقاتی خوش و ثمربخش را تجربه خواهید کرد؛ البته سرگرمی باید موردعلاقه هر دو نفر باشد.
۲۵. زمانی اختصاصی برای همسر کنار بگذارید
در طول هفته، زمانی را مخصوص همسرتان کنار بگذارید و به برنامه‌ای که برای آن می‌چینید، متعهد بمانید. این زمان باید دونفره باشد و پای هیچ‌کس دیگر به آن باز نشود: نه بچه‌ها، نه والدین، نه دوستان.
۲۶. باهم صبحانه میل کنید
روزتان را در کنار همسر شروع کنید. گذراندن وقت صبحانه در کنار هم بسیار مؤثر است و شما را به هم نزدیک می‌کند. حتی اگر وقت چندانی هم ندارید، همان چند دقیقه را باهم بگذرانید. زمان شام معمولا زمانی عمومی است و همه اعضای خانه حضور دارند اما در وقت صبحانه، شما هستید و همسر؛ پس، از آن استفاده کنید.
۲۷. باهم ورزش کنید
دویدن در پارک یا پیاده‌روی صبحگاهی در کنار همسر، راهی ایدئال برای بهبود ارتباط و صمیمیت است. با این کار، هم سلامت هر دو نفر تأمین می‌شود و هم معاشرت‌هایی شیرین‌تر شکل می‌گیرد.
با خویشاوندان معاشرت کنید
با کوچک‌ترشدن خانواده‌ها، تعداد اقوام هم کاهش پیدا کرده است. در چنین شرایطی، بهتر است که روابط میان خویشاوندان حفظ شود و همین جمع‌های کوچک هم قدر یکدیگر را بیشتر بدانند.
۲۸. گروه گفت‌وگوی آنلاین خانوادگی داشته باشید
با اقوام و خویشاوندان، گروهی آنلاین برای گفت‌وگو داشته باشید. این کار بسیار ساده و البته خوشایند خواهد بود. اگر اتفاقی مهم در خانواده رخ بدهد، اطلاع‌رسانی از طریق چنین گروهی ساده خواهد بود و همه از اوضاع یکدیگر باخبر می‌شوند. درک متقابل و نزدیکی‌ها، با وجود چنین ارتباطی بیشتر خواهد بود.
۲۹. برنامه شام یا ناهاری جمعی تدارک ببینید
برنامه‌هایی برای دیدار و معاشرت ترتیب بدهید، مثلا شام یا ناهاری در ماه، شاید هم هر دو ماه یک بار. این موقعیت‌ها باعث می‌شود که بدانید باهم در ارتباط هستید و صمیمیت و همراهی در کنار یکدیگر را ارزشمند می‌دانید.
۳۰. به هم اهمیت بدهید و در جریان اوضاع هم باشید
به موقعیت‌های مختلف زندگی یکدیگر توجه داشته باشید. تولدها، سالگردها، تغییر شغل ها و… را جشن بگیرید یا بااهمیت بدانید. توجه‌کردن به این مراسم و موقعیت‌ها و برگزاری برنامه‌هایی در راستای آنها، از خانواده‌تان گروهی صمیمی و شیرین می‌سازد.
در آخر
شاید از این ایده‌ها خوشتان آمده باشد. شاید هم ناراحت شده‌اید و می‌گویید که با وجود این‌همه برنامه‌ریزی، دیگر زمانی برای خودتان باقی نمی‌ماند. باید بگوییم که اشتباه می‌کنید. همه ما در طول هفته، زمان کافی برای رسیدگی به دیگران را داریم. فقط گاهی نداشتن برنامه و ایده برای مدیریت زمان معاشرت‌هاست که ما را از رسیدگی به همه ارتباطاتمان باز می‌دارد.
در برنامه‌ریزی برای مدیریت ارتباطات و معاشرت‌ها، باید دقت کنیم که حفظ رابطه خانوادگی به‌طور روزانه، بسیار مهم است و بنا به نیازهای فردی اعضا سازمان‌دهی می‌شود. برای معاشرت‌های دیگر هم باید بنا به سلیقه و اولویت‌های زندگی تصمیم‌گیری کنیم.
