تولد و ورود نوزاد دوم در خانواده بحران بزرگی را برای کودک بزرگتر به وجود می آورد. او که تا آن زمان مرکز توجه والدین بوده است با وجود نوزاد تازه وارد موقعیتش را در خطر می بیند و احساس می کند که والدین دیگر او را دوست ندارند. کودک نگران از دست دادن علاقه و توجه والدین است. یکی از شیوه هایی که کودک به وسیله ی آن نسبت به این مسئله واکنش نشان می دهد، حسادت است. حسادت یک واکنش بهنجار عاطفی است که در نتیجه ترس کودک برای از دست دادن محبت والدین یا احتمال و تصور از دست دادن آن ظاهر میشود.
حسادت در کودکان می تواند به شکل رفتارهای پرخاشگرانه، لجبازی، تحریک پذیری یا قشقرق به پا کردن خود را نشان دهد. در بیشتر موارد معمولا کودک شروع به رفتارهایی می کند که در سنین پایین تر انجام می داده، رفتارهایی از قبیل مکیدن انگشتان، خیس کردن رختخواب، جدا نشدن از مادر، امتناع از خوردن و آشامیدن و یا گوشه گیری و انزوا به مثابه وسیله ای برای دفاع از خود، همگی بیانگر وجود درجه ای از حسادت در کودک بزرگترهستند.واقعیت این است که امکان جلوگیری از تمام واکنشهای منفی کودک وجود ندارد اما می توانید این احساسات منفی را به حداقل برسانید.
شما تمام طول مدت بارداری را فرصت دارید تا کودکتان را برای ورود نوزاد جدید آماده کنید. با کودک درباره ی خواهر یا برادر کوچکترش صحبت کنید و برایش اتفاقاتی را که قبل و بعد از تولد برای نوزاد روی می دهد توضیح دهید و کودک را برای پذیرش تغییراتی که پس از تولد نوزاد اتفاق خواهد افتاد، آماده کنید. داستان هایی را در مورد نوزادان شیرخوار برای کودک بگویید، حتی می توانید یک عروسک نوزاد تهیه کنید و همراه با کودک مراقبت از نوزاد را تمرین کنید. از کودک برای انتخاب نام و وسایل نوزاد تازه وارد کمک بگیرید. به او اجازه دهید شکم شما را لمس کند تا بتواند حرکات جنین را داخل شکم احساس کند. او را همراه خودتان به مطب دکتر ببرید تا صدای قلب تازه وارد را بشنود و تصویر او در مانیتور ببیند. در این دوران می توانید برای کودک خاطرات زمان تولدش را بازگو کنید و برایش تعریف کنید که شما و پدرش از تولد او چقدر خوشحال بودید تا کودک متوجه شود که چقدر دوستش دارید و از وجودش خوشحال هستید.
زمان تولد خواهر یا برادر کوچکتر را به کودک بگویید و ترتیبی دهید تا کودک بتواند نوزاد را ملاقات کند، معمولا کودک در اولین ملاقات عکس العمل خاصی نشان نمی دهد و یا حتی ممکن است از در آغوش کشیدن مادر امتناع کند. لازم است تا به عنوان والدین آمادگی این رفتارها را از کودک داشته باشید.به بستگان و نزدیکانی که برای دیدن نوزاد می آیند یادآوری کنید تا به کودک بزرگتر هم توجه کافی نشان دهند.
در خانه به کودک اجازه دهید تا در انجام کارهای مربوط به نوزاد به شما کمک کند. مثلا می توانید از او برای لباس پوشاندن نوزاد کمک بخواهید. اگر می توانید به کودک شیوه های درآغوش گرفتن نوزاد را آموزش دهید و به او فرصت دهید تا روزانه زمان کوتاهی نوزاد را در آغوش بگیرد. در صورتی که فکر می کنید توانایی این کار را ندارد، به او اجازه دهید تا تازه وارد را نوازش کند، دستش را بگیرد و یا روی پایش بخواباند. مهمترین اصلی که باید همواره به یاد داشته باشید این است که هر چقدر نوزاد را از کودک دور کنید در او حساسیت بیشتری ایجاد خواهید کرد.
از آنجا که در زمان شیردهی بیشتر توجه خود را به نوزاد می دهید، بهتر است تا کودک بزرگتر را به نوعی سرگرم کنید، مثلا اسباب بازی که دوست دارد را در اختیارش قرار دهید یا نوشیدنی و یک میان وعده ی سبک برایش در نظر بگیرید. اگر کودک اصرار دارد که در زمان شیردهی به نوزاد، او هم با شما تماس فیزیکی داشته باشد، با دست دیگرتان که آزاد است او را هم در آغوش بگیرید یا اگر دراز می کشید، به کودک هم اجازه دهید تا کنار شما دراز بکشد. حتی با اجرای همه ی این موارد هم بهتر است تا در طول روز زمانی بدون حضور نوزاد به فرزند بزرگتر اختصاص دهید.
به کودک اجازه دهید تا احساسات و عواطفش را حتی اگر منفی باشد درباره ی نوزاد تازه وارد بیان کند و نه تنها نباید او را به خاطر احساساتش سرزنش کنید بلکه باید درکش کنید. بهتر است تا جایی که امکان دارد رفتارهای منفی کودک را در برابر نوزاد نادیده بگیرید، اما در صورت بروز رفتارهایی که امکان آسیب به نوزاد را افزایش می دهد، عکس العمل مناسب نشان دهید.
اگر در حال بازی یا گفتگو با کودک هستید و نوزاد شما شروع به گریه می کند بهتر است به طور ناگهانی کودک را رها نکنید تا به سراغ نوزاد بروید، کمی صبر کنید و برای کودک توضیح دهید که نوزادان زمانی گریه می کنند که به چیزی احتیاج دارند و چون کوچک هستند، شما باید نیازشان را برآورده کنید.
در حضور بستگان و نزدیکان از کودک به خاطر کمک هایی که به شما در نگهداری از نوزاد تازه وارد می کند قدردانی کنید، می توانید برای تشویق هدیه ای را برایش درنظر بگیرید. با این شیوه کودک در قبال شما و خواهر یا برادر کوچکترش احساس مسولیت بیشتری خواهد کرد و این احساس به او کمک می کند تا از حسادتش نسبت به نوزاد کاسته شود.
