ستون فقرات انسان علاوه بر تحمل وزن بدن انسان و ایجاد حرکت در بدن کانالی را تشکیل می دهد که محل عبور نخاع و اعصابی می باشد که از نخاع منشا گرفته و به سمت ارگان ها حرکت می کنند.

ستون فقرات در ناحیه کمری از 5 مهره و دیسک غضروفی – فیبری بین این مهره ها تشکیل شده است. همان طور که در شکل 1 مشخص شده است هر مهره دارای کانالی است که در همراهی با مهره های مجاور کانال (نخاعی) کمری را تشکیل میدهند.

این کانال استخوانی محل مطمئنی برای عبور رشته های عصبی که  از نخاع منشا گرفته اند ایجاد می نماید. رشته های عصبی در داخل مایع مغزی نخاعی شناور هستند و مجموعه ی این عناصر در پوششی به نام مننژ قرار گرفته اند.

وظیفه این رشته های عصبی ایجاد حس و حرکت در قسمت های پایینی بدن مخصوصا اندام های تحتانی می باشد.

هر عاملی که باعث کاهش قطر این کانال شود می تواند باعث ایجاد تنگی کانال کمری گردد. تنگ شدن این کانال باعث می شود که رشته های عصبی که به صورت نرمال در مایع مغزی نخاعی شناورند تحت فشار قرار گرفته و به همین دلیل باعث ایجاد علایم حسی و حرکتی در اندام های تحتانی ایجاد شود.

دلایل تنگی کانال کمری را به طور کلی  به دو نوع تقسیم می کنند:

1. ارثی
2. اکتسابی

نوع ارثی به دلیل اختلال رشد المان های مهره  در دوران جنینی و یا جوش خوردن پیش از موعد این المان ها در دوران جنینی و کودکی رخ میدهد.

نوع اکتسابی که اصطلاحا نوع دژنراتیو نیز گفته می شود به دلیل تغییرات و آسیب هایی است که به مرور زمان در عناصر ستون فقرات رخ می دهد .

با  آسیب دیسک و بیرون زدگی آن به سمت کانال کمری ، بزرگ شدن سطوح مفصلی مهره ای و بزرگ شدن لیگامان زرد سطح مقطع کانال کمری کاهش می یابد .و می تواند باعث ایجاد تنگی کانال کمری گردد.

تشخیص تنگی کانال کمری بر اساس شرح حال ، معاینه ، و تصویر برداری می باشد.

• لنگش عصبی: به این صورت که بیمار دچار احساس سوزش ، درد در ناحیه باسن و پاها می شود که با راه رفتن تشدید می شود و با نشستن بهبود می یابد. این علامت یک علامت مهم در تشخیص تنگی کانال کمری می باشد.
• علایم حسی: به صورت احساس سوزن سوزن شدن و بی حسی در باسن و پاها می باشد که با نشستن و خم شدن به جلو بهبود میابد. همچنین می تواند علایمی مانند درد انتشار یابنده به پاها را نیز ایجاد کند.
• علایم حرکتی: به صورت کاهش قدرت عضلانی پاها و گاهی بی اختیاری ادراری تظاهر می یابد. ولی این علامت در صورتی که تنگی کانال تنها علت بیماری باشد شایع نیست.
• درد کمری: به صورت دردی که اغلب با فعالیت بدتر میشود.

ابزار تشخیصی

گرافی: معمولا کمک چندانی در تشخیص تنگی کانال نمی کند ولی می تواند اطلاعات با ارزشی در رابطه تنگی کانال نوع ارثی و همچنین شکستگی های مهره ای و سرخوردگی مهره ها به ما بدهد.

نوار عصب عضله: در مواردی که علایم معمول وجود ندارد می تواند در افتراق تنگی کانال از دیگر بیماری هایی که باعث آسیب اعصاب محیطی می شوند کمک کننده باشد.

سی تی اسکن: سی تی اسکن نیز اطلاعات ارزشمندی در رابطه با مهره های و ساختار های استخوانی می دهد.

ام آر آی: با ارزش ترین اطلاعات در رابطه با تنگی کانال و آسیب دیسک ، مفصل و تغییرات رباطهای احاطه کننده ی کانال کمری را در اختیار پزشک قرار میدهد.

معیارهای متفاوتی برای تشخیص تنگی کانال کمری و درجه بندی میزان تنگی در ام آر آی تعریف شده است ولی هنوز معیاری که مورد قبول اکثر پزشکان باشد تعریف نشده است.

نکته مهم در تشخیص تنگی کانال کمری وجود علایم بالینی در شرح حال و معاینه بالینی که توسط پزشک گرفته  می شود و تطابق آن با یافته های تصویر برداری می باشد.

درمان تنگی کانال نخاع

بر اساس شدت علایم و وضعیت بیمار و نظر پزشک نوع درمان تعیین میشود.

درمان غیر جراحی

مسکن: برای کاهش حالت سوزش و کمردرد. از داروهایی که به کار می رود شامل استامینوفن ، داروهای ضد التهاب و … می باشد.

فیزیوتراپی: شامل ورزش هایی که باعث افزایش قطر کانال نخاعی می شوند.(مانند ورزش های ویلیامز)

تزریق اپیدورال کورتون

درمان جراحی

شامل دسترسی به ستون فقرات و برداشتن عواملی می باشد که باعث تنگی کانال شده اند. مانند برداشتن قسمتی از استخوان ، خارج سازی لیگامان زرد و یا دیسک می باشد.

در صورتی که در تصویر برداری قبل از جراحی نشانه هایی از ناپایداری ستون فقرات رویت شود و یا حین جراحی ، ستون فقرات به دلیل برداشتن استخوان به طور پرهیز ناپذیری ناپایدار گردد ممکن است پایدار سازی ستون فقرات با کمک پیچ لازم شود.