امل و طبیعی بودن شکل لب نه تنها برای داشتن یک چهره زیبا و طبیعی ضروری است بلکه برای عمل مکیدن و بیان برخی حروف خاص در حین صحبت کردن نیز بسیار مهم است. لب شکری بیماری است که در آن یک شکاف در لب بالایی، بین دهان و بینی وجود دارد. ممکن است این شکاف بسیار جزئی و فقط در بخش رنگی لب باشد؛ این امکان نیز وجود دارد که لب از یک طرف و یا از هر دو طرف به طور کامل جدا شده و این جدایی تا بینی کشیده شده باشد. اگر لب از یک طرف جدا شده باشد به آن شکاف یک طرفه و اگر شکاف در هر دو طرف باشد، به آن شکاف دوطرفه می‌گویند.
در صورتی که نقصی مشابه لب شکری در سقف دهان ایجاد شود به آن شکاف کام می‌گویند. به سقف دهان، کام گفته می‌شود. کام از استخوان و عضله تشکیل شده و توسط یک پوست نازک و مرطوب که یک پوشش قرمز رنگ در داخل دهان ایجاد می‌کند، پوشیده شده است. شما می‌توانید با مالیدن زبان خود روی سقف دهانتان، کام را لمس کنید. نقش کام این است که بینی را از دهان جدا کند. کام نقش بسیار مهمی در صحبت کردن دارد؛ زیرا وقتی شما صحبت می‌کنید، مانع این می‌شود که هوا به جای دهان از بینی بیرون برود. کام در هنگام خوردن نیز نقش بسیار مهمی دارد؛ در واقع کام از بالا رفتن غذا و مایعات به داخل بینی جلوگیری می‌کند.
علل لب شکری و شکاف کام
محققان معتقدند که بیشتر موارد لب شکری و شکاف کام ناشی از اثر متقابل عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی هستند. علت قطعی شکاف کام و شکاف لب در بسیاری از نوزادان، هنوز کشف نشده است.
ممکن است مادر یا پدر ژن‌هایی که باعث شکاف کام یا لب می‌شوند را به طور پنهان در خود داشته باشند و آن را به تنهایی و یا به عنوان بخشی از یک سندروم ژنتیکی به نوزاد خود منتقل کنند. در برخی موارد نوزادان ژنی را که احتمال ابتلا به شکاف لب یا کام را افزایش می‌دهد به ارث می‌برند، سپس یک عامل محیطی نیز به وجود می‌آید که روی آن اثر می‌گذارد و در نتیجه باعث می‌شود نوزاد به شکاف لب یا کام دچار شود.
اهداف درمان
اهداف اصلی عمل جراحی عبارتند از:
- بستن شکاف یا سوراخ بین سقف دهان و بینی
- وصل کردن عضلات کام به همدیگر
- جراحی و ترمیم کام طوری که بتواند وظایف خود را به درستی انجام دهد.
درمان
معمولاً کودکانی که لب شکری هستند و یا شکاف کام دارند برای مدیریت مشکلات مرتبط با این نقص از قبیل غذا خوردن، صحبت کردن، شنیدن و رشد روانی به مهارت‌های حرفه‌ای نیاز دارند. در بیشتر موارد، عمل جراحی توصیه می‌شود به شرطی که این عمل توسط یک جراح با تجربه و شایسته انجام شود.
درمان لب شکری
معمولاً عمل جراحی لب شکری هنگامی انجام می‌شود که کودک حدود ۱۰ سال سن داشته باشد. هدف عمل جراحی بستن شکاف، بازگرداندن کارایی عضلات و ایجاد یک ظاهر طبیعی برای لب و دهان فرد است. ممکن است در نتیجه‌ی همین عمل، بدشکلی بینی نیز بهبود پیدا کند؛ این امکان نیز وجود دارد که بد شکلی بینی بهبود نیابد و به یک عمل دیگر نیاز داشته باشد.
درمان شکاف کام
شکاف کام در همان اوایل، وقتی کودک ۷ تا ۱۸ ماه سن دارد با خیال راحت با یک عمل جراحی درمان می‌شود. البته بسته به وضعیت کودک و شرایط او، ممکن است زمان عمل جراحی تغییر کند. برای مثال اگر کودک مشکلات و بیماری‌های دیگری داشته باشد، به احتمال زیاد عمل جراحی به تعویق خواهد افتاد.
معمولاً شکاف شدید کام در بین سنین ۸ تا ۱۲ سالگی، زمانی که دندان نیش شروع به رشد می‌کند، عمل می‌شود. در این روش، یک تکه استخوان از قسمت ران پا برداشته می‌شود و به استخوان ناقص کام پیوند داده می‌شود؛ سپس ارتباط بین بینی و بافت لثه بسته می‌شود. می‌توان این روش را به تنهایی یا در ترکیب با عمل جراحی اصلاح فک، برای نوجوانان و بزرگ‌سالان انجام داد.
قبل از درمان
تکنیک‌های مختلفی وجود دارد که جراح برای دستیابی به نتایج مطلوب، از آنها استفاده خواهد کرد. ممکن است انتخاب هر جراح متفاوت باشد و تکنیک خاصی را برگزیند؛ لازم است پدر و مادر کودک قبل از عمل در این مورد با جراح صحبت کنند.
پس از عمل جراحی
بلافاصله بعد از اینکه کام درمان شد، بلع غذا و مایعات برای کودکان راحت‌تر می‌شود. با این حال ممکن است بخشی از ترمیم انجام شده شکاف بردارد و باعث ایجاد یک سوراخ جدید در بین بینی و دهان شود (معمولاً از هر پنج کودک که عمل جراحی شکاف کام را دریافت کرده‌اند، یک نفرشان به این مشکل دچار می‌شود). اگر سوراخ ایجاد شده کوچک باشد، ممکن است گهگاهی باعث نشت مقدار کمی مایعات به بینی شود. اگر سوراخ بزرگ باشد، می‌تواند باعث ایجاد مشکلات قابل‌توجهی در غذا خوردن شود و از همه مهم‌تر حتی می‌تواند روی چگونگی سخن گفتن کودک نیز تأثیر بگذارد؛ این سوراخ به یک زخم عمیق اشاره دارد و برای اصلاح به عمل جراحی دیگری نیاز دارد.
دکتر سرمست می‌تواند با انجام عمل جراحی و بخیه زدن دو طرف لب به همدیگر عارضه لب شکری را درمان و نقص بینی را نیز ترمیم کند. دکتر سرمست برای تمام بیماران خود یک روش و یک خطی مشی را دنبال نمی‌کند، بلکه او هر بیمار را معاینه می‌کند و بر اساس نیازها و انتظارات واقع‌بینانه‌ی او، بهترین روش درمانی را برای او انتخاب می‌کند. اگر فرزند شما لب شکری است، می‌توانید یک جلسه مشاوره با دکتر سرمست داشته باشید تا ایشان بعد از انجام معاینه، بهترین روش درمانی را به شما پیشنهاد دهند.
