اختلال شخصیت وسواسی و روش های جدید درمان اختلال شخصیت وسواسی را در این مقاله بررسی می کنیم. اختلال شخصیت وسواسی؟ در واقع در اختلال شخصیت وسواسی فرد به مدت زیادی با موضوع و علائمش مواجه است، این علائم برای خودش آزار دهنده نیست ولی برای دیگران آزار دهنده است. اختلال شخصیت وسواسی و یا (OCPD) یکی از انواع اختلالات شخصیت است. در نظر داشته باشید که این افراد در بعضی از شغل ها و در محیط کاری عملکردشان بسیار مناسب است. گاهی این اختلال در محیط کار برای دیگران مفید ولی به خود فرد آسیب های جدی وارد می کند. معمولا فرد دارای اختلال شخصیت وسواسی از آسیب های جسمانی فعالیت های زیاد کاریش آگاه نیست. روش های جدید درمان اختلال شخصیت وسواسی می تواند تا حد زیادی این مشکل را حل و مدیریت کند.
این افراد به طور پیوسته خود را در سطح بالایی از خواسته های که در نظر خودشان معیار مشخصی است، قرار می دهند و به واسطه آن ایده آلی که در نظر گرفته اند خود را می سنجند. غیر قابل انعطاف پذیر بودن، کمال گرایی وسواسی و برآورده کردن حداقل موارد نیز با تلاش بیش از حد برای کامل بودن تعریفی از یک شخصیت وسواسی است که در اکثر موارد هم خود و هم اطرافیانشان در رنج هستند.
تقسیم بندی اختلال شخصیت وسواسی
اختلال شخصیت وسواسی به دو گونه فکری و عملی تقسیم می شود که قطعاً وقتی در حد اختلال شخصیت قرار می گیرد هر دو مورد را شامل می شود. آمار و ارقام حاکی از آن است که ۱ درصد جمعیت جهان از اختلال شخصیت وسواسی در رنج هستند و همچنین ۱/۵ درصد جمعیت ایران دچار اختلال شخصیت وسواسی است.
این افراد مدام خود را موظف به رعایت نظم و ترتیب می کنند و به واسطه همان نظم و ترتیب به شستشو و تمیز کاری های بیش از حد و نامحدود می پردازند و همچنین در تصمیم گیری ها مشکل دارند و نمی توانند به دلیل وسواس فکری که به آن دچار هستند در لحظه تصمیم مشخصی بگیرند و مدام خود و تصمیمشان را مشمول زمان می کنند.
از این رو این افراد در هر مورد دیگری مانند بستن درب منزل، خاموش کردن چراغ خانه، شستشوی خود و یا شمارش اجزایی بی مفهوم در اطراف خود، خود را درگیر وضعیتی می بینند که هر چقدر در آن پیش بروند احساس بدتری را تجربه می کنند. افراد دارای شخصیت وسواسی تا زمانی که به میزانی از عجز و ناراحتی از رفتار خود نرسیده باشند هیچ راه درمانی که به واسطه اطرافیان نیز به آن ها توصیه می شود برایشان مقبول نیست.
زیرا تا زمانی که احساس نکنند بیشتر رفتار و اعمالی که انجام می دهند بیهوده و اشتباه است و این بیهوده بودن از میزان بالایی از اضطراب در ذهنشان به وجود آمده، نمی توانند خودشان را به سمت بهبود ببرند. مدام در این تفکر هستند که دیگران یا تمیز نیستند و یا درکی از بینش آن ها ندارند و مدام خود و انرژی روانیشان را درگیر موضوعاتی می کنند که برای هر فردی که این اختلال را ندارد، بسیار پیش پا افتاده و غیر اصولی می آید.
اختلال شخصیت وسواسی از طریق دو عامل وراثت و نیز تأثیرات محیط و رفتاری و یا اتفاقات سهمگین که اضطراب بالایی به همراه دارند اتفاق می افتد.
پدر و مادری که خود دچار وسواس هستند قطعاً می توانند در اطرافیان خود مادر، پدر،خاله، عمه و یا عمو نشانه هایی از وسواس را ببینند، در این موارد ژن است که ناقل وسواس است. اما کودکی که مادری با اختلال وسواس داشته باشد در اکثر موارد خود نیز دچار وسواس می شود و رفتارهایی با همان مشابهت ها خواهد داشت.
اتفاقات سهمگین که باعث بروز شک هایی ناگهانی برای برخی از افراد می شود به دلیل ایجاد اضطراب، استرس و ناتوانی در حل مسئله و درمان نشدن آن اضطراب، پس از مدتی تبدیل به اختلال شخصیت وسواسی می شود. امروزه مردان بیش از زن ها دارای این اختلال هستند اما در کلیت هم زنان و هم مردان می توانند این اختلال شخصیت را داشته باشند.
علائم اختلال شخصیت وسواسی چیست؟
- بیش از حد و به صورت نامعقول به قوانین و مقررات پایبند هستند.
- شخصیت انعطاف پذیری ندارند و راحت با مسائل کنار نمی آیند.
- برای انجام هر کاری لیستی از مقررات تعیین می کنند.
- معمولا کمالگرا هستند و باید کارهایشان را بی نقص انجام دهند.
- کارهای تکراری انجام می دهند.
- قدرت بیان احساسات و همدلی با دیگران ندارند.
- خرافاتی هستند و در دانسته های خود تعصب دارند.
6 روش جدید درمان اختلال شخصیت وسواسی
1. مراجعه به متخصص درمانهای وسواسی
دقت داشته باشید درمان اختلال شخصیت وسواسی نیازمند داشتن یک متخصص بسیار زبده در همین اختلال است. شخصیت وسواسی یک اختلال است و اختلال نیز لازم است درمان شود. هیچ فردی نمی تواند بازگو کند که او نیاز به درمان ندارد، اما قطعاً خود فرد باید به این نتیجه رسیده باشد که رفتارهایش خسته کننده، تکراری و بیهوده است. بنابراین می تواند با مراجعه به روانشناس به حل اختلال خود بپردازد.
2. درمان اختلال شخصیت وسواسی با حل کردن اضطراب
فرد مضطرب احساس می کند با انجام فعالیت های تمام نشدنی و تکراری می تواند خود را آرام کند و به سطحی از آرامش دست پیدا کند و برای هر رفتار خود اصول، روش و آیین مشخصی در نظر گرفته است که به واسطه عمل کردن به آن ها خود را در جریان رفتارها و اعمال وسواسی می اندازد. بنابراین فرد وسواسی باید معیار و میزان خود را با دیگران مقایسه کند و تا حد بسیار زیادی خود از این توانایی بهره مند است که بتواند به حدی از معیارهای ایده آلی خود بکاهد و هر روزه کمی از وسواس خود را کنترل کند.
3. رفتار درمانگری نوین
رفتار درمانگری و شناخت درمانی سریع ترین نوع درمان برای اختلال وسواس است. از آنجایی که گرایش رفتار درمانگری به تغییر رفتار و ایجاد یک رفتار جدید می پردازد، باید بدانیم که فرد وسواسی می تواند با یک روانشناس رفتار درمانگر به درمان سریع اختلال خود بپردازد.
اگر فردی روزی ۲۰ بار دستان خود را می شوید زمانی که در درمان رفتاری قرار دارد، با تغییر در عملکرد خود و نیز نظاره دقیق رفتار خود و اعلام گزارش دقیق به درمانگر و بررسی سطح اضطراب خود می تواند به ایجاد تغییر در رفتارش عمل کند. درمان های شناختی نیز تقریباً به همین منوال عمل می کند، فرد وسواسی با تغییر در نگرش خود، ایجاد نگرش جدید و تغییر در نحوه عملکرد خود با همراهی درمانگر می تواند به تغییر در رفتارش بپردازد.
4. غیر واقعی بودن اضطراب در شخصیت وسواسی
در اکثر موارد فرد وسواسی کاملاً به این موضوع مشرف است که عامل بیرونی برای اضطراب خود پیدا نمی کند و مدام در حالتی از اضطراب از اتفاق هایی که نیفتاده است و احتمال می دهد که در حال رخ دادن باشد، قرار می گیرد. فرد وسواسی با نگاه کردن به رفتار خود و شناخت عوامل بیرونی اضطراب و با پیدا نکردن عوامل بیرونی باید به خود کنترلی بپردازند و در مبارزه با افکار وسواسی خود عمل کنند.
در واقع مواجه شدن با برخی از ترس ها که دلیل بیرونی ندارند و به شکل واضحی تبدیل به اضطراب میشوند یک امر درمانی است که خودمان می توانیم به مرور به آن دست پیدا کنیم. اگر دچار اختلال وسواس هستید هر روز یک عمل، یک مراسم و آیین از رفتارتان را کم کنید.
5. وسواس به همراه افسردگی بروز و شهود بیشتری پیدا می کند
بیماری وسواس و افسردگی یک رابطه دو سویه دارند. افراد وسواسی شاد، خوشحال و رها نیستند و نمی توانند مانند دیگر افرادی که این اختلال را ندارند از زمان و انرژی خود و مکانی که هستند لذت ببرند، از این رو نزدیک شدن افراد وسواسی به افسردگی اثری غیر قابل انکار است. تفریباً ۶۵ درصد افراد وسواسی از افسردگی هم رنج می برند. از این رو با درمان افسردگیمان اقدام مهمی برای بهبود اختلال وسواس برداشته می شود.
6. شاهد رفتارهای خود باشیم
برای دور ماندن از اختلال شخصیت وسواسی باید بدانیم که تنها با کمک یک درمانگر خوب می توانیم خودمان را درمان کنیم. اما مشاهده رفتارمان نیز در این روند بر ما تأثیر گذار است. وقتی بتوانیم به صورت فردی ناظر رفتارمان را در طول روز نگاه کنیم یا حتی از نوشتن تعداد انجام رفتارمان شروع کنیم میتوانیم به این امر واقف شویم که در حال انجام رفتارهای وسواسی و تمام نشدنی هستیم و به صورت ناخودآگاه خودمان را با منطق تمیزی، حساسیت، نکته بین بودن و متمرکز بودن به اشتباه نیندازیم و قبول کنیم که دارای وسواس هستیم.
