اختلال شخصیت اسکیزوتایپال (STPD) مانند سایر اختلالات شخصیت گروه A (اسکیزوئید، پارانوئید و اسکیزوتایپال)، الگویی طولانی مدت از رفتار و تجارب مختلف است. به عنوان بخشی از این الگوی رفتاری، فرد در عملکرد خود دچار مشکل است و یا پریشانی زیادی را تجربه می کند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال مانند اختلال شخصیت اسکیزوئید افراد تنهایی هستند که ترجیح می دهند از دیگران فاصله بگیرند و از داشتن روابط ناراحت هستند. آن ها بعضی اوقات گفتار یا رفتارهای عجیب و غریب از خود بروز می دهند که تشخیص اصلی آن ها است. همچنین در اختلال شخصیت اسکیزوتایپال احساسات آن ها محدود یا سطحی است. این الگو از اوایل بزرگسالی آغاز می شود و در طول زندگی ادامه دارد.

کسانی که به این اختلال مبتلا هستند تمایل به تفکر کاملاً غیر منطقی دارند و ایده های غیرمعمول یا عقاید عجیب و غریب که با عقاید غالب سازگار نیستند در آنها وجود دارد، به عنوان مثال، اعتقاد قوی به ادراک فرا حسی (فراتر از حس های پنج گانه) (ESP). آن ها ممکن است درک غیرمعمول یا تجربیات عجیب را در بدن خود گزارش دهند مثلاً درک حشراتی در زیر پوستشان که در حال راه رفتن اند.

از نظر شدت، اختلال شخصیت اسکیزوتایپال در میانه طیف اختلالات اند، اختلال شخصیت اسکیزوئید در انتهای خفیف تر و اسکیزوفرنی در انتهای شدیدتر آن قرار دارد. این اختلالات احتمالاً از نظر بیولوژیکی با هم مرتبط هستند. بسیاری از روانشناسان معتقدند که افراد مبتلا به این اختلالات آسیب پذیری های ژنتیکی مشابهی دارند، اما مشخص نیست که چرا یک نوع شکل بیماری با شدت متفاوت در این افراد ایجاد می شود.

بسیاری از افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال در زمینه حافظه، یادگیری و توجه دچار مشکلات ظریفی هستند. آنها معمولاً علائم روان پریشی شدیدتر و ناتوان کننده تری مانند هذیان و توهماتی که در اسکیزوفرنی ظاهر می شوند ندارند. با این حال، افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال گاهی اوقات دچار اسکیزوفرنی می شوند. اختلال شخصیت اسکیزوتایپال در مردان بیشتر از زنان ظاهر می شود. علائم افسردگی و اضطراب در این افراد کاملاً شایع است. تقریباً نیمی از افراد مبتلا به این اختلال در دوره ای از زندگی دچار یک دوره افسردگی اساسی می شوند. استرس ممکن است باعث بدتر شدن این اختلال شود.

علائم اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

علائم اصلی اختلال شخصیت اسکیزوتایپال عبارتند از:

• بروز احساساتی که در آن وقایع خارجی معنای شخصی غیرمعمولی دارند
• تفکر، باورها، برداشت ها یا رفتارهای غیرمعمول
• صحبت های عجیب
• ایده های مشکوک یا پارانویا (شک و تردید)
• پاسخ های احساسی عجیب و غریب
• کمبود دوستان صمیمی خارج از خانواده
• اضطراب اجتماعی بیش از حد و مداوم

تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

اختلال شخصیت اسکیزوتایپال بر اساس علائم و سابقه فرد، معمولاً توسط یک متخصص بهداشت و روان تشخیص داده می شود. هیچ آزمایش آزمایشگاهی برای تعیین اینکه آیا فردی به این اختلال مبتلا است یا نه وجود ندارد. برای تمایز اختلال شخصیت اسکیزوتایپال از سایر اختلالات روانی، فرد متخصص به دنبال نشانه های اختلال خلقی یا اضطرابی یا وجود تفکر پریشان می گردد.

مدت زمان پیش بینی شده

تمام اختلالات شخصیتی، طولانی مدت (مزمن) و اغلب مادام العمر هستند. برخلاف بیماری مانند افسردگی، در اختلال شخصیت اسکیزوتایپال علائم به طور مداوم وجود دارد نه به شکل دوره ای.

پیشگیری در اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

هیچ راه شناخته شده ای برای جلوگیری از اختلال شخصیت اسکیزوتایپال وجود ندارد. اما مداخله زودهنگام می تواند علائم را کاهش دهد و عملکرد طولانی مدت را در این افراد بهبود بخشد.

عوامل خطر برای ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

در بسیاری از موتقع اختلال شخصیت اسکیزوتایپال زمینه ارثی دارد. به این صورت که اگر در خانواده سابقه اسکیزوفرنی، اختلال شخصیت اسکیزوتایپی یا دیگر اختلالات شخصیتی دارید، ممکن است در معرض خطر ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال باشید. در اکثر اختلالات مربوط به روان، کودکی نقش پراهمیتی دارد؛ طلاق والدین، سوءاستفاده جنسی و بی توجهی در کودکی می تواند زمینه ساز این اختلال باشد.

درمان اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

درمان اختلال شخصیت اسکیزوتایپال اغلب با ترکیبی از دارو و روان درمانی تحلیلی انجام می شود. در صورت وجود علائم واضح، می توان داروها را تجویز کرد. تفکر غیر منطقی را می توان با داروهای ضد روان پریشی، معمولاً در دوزهای پایین درمان کرد. در صورت وجود علائم افسردگی یا اضطراب، پزشک می تواند داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب تجویز کند. افراد مبتلا به اختلالات شخصیت اسکیزوتایپال ممکن است روان درمانی را دشوار بدانند زیرا به عنوان بخشی از این اختلال، روابط را ناخوشایند می دانند. با این حال، یک درمانگر می تواند با قبول نیاز فرد به فاصله بیشتر، یک رابطه اعتمادپذیر را ایجاد کند.

از آنجایی که افراد مبتلا به این اختلال در انتخاب نشانه های اجتماعی مشکل دارند، اغلب لازم است مهارت های اجتماعی خاصی به آن ها آموزش داده شود، به عنوان مثال، توضیح دهید که برخی رفتارها توسط دیگران ممکن است بی ادبانه تلقی شود. به همین ترتیب، یک درمانگر می تواند به فرد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال کمک کند تا یاد بگیرد که چگونه افکار و برداشت های او تحریف می شود و چگونه باید بهترین پاسخ را به آن ها بدهد. مشکلات در تعاملات اجتماعی می تواند منجر به ناامیدی شخصی و ضعف تصویر از خود در طول زندگی شود. این نوع مشکلات ممکن است به یک موضوع مهم برای تمرکز در روان درمانی تبدیل شوند. اگر علائم فرد خفیف تا متوسط باشد، ممکن است با پشتیبانی نسبتاً کمی بتواند آن ها را تنظیم کند.

اگر مشکلات شدیدتر باشد، ممکن است فردی با اختلال شخصیت اسکیزوتایپال بیش از حد متوسط در حفظ شغل یا زندگی مستقل مشکل داشته باشد. به عنوان مثال، تعاملات معمول در محل کار ممکن است بسیار ناجور باشد یا اضطراب فرد را تحریک کند. فرد ممکن است نتواند کارهای روزمره مانند خرید غذا یا سایر ملزومات را انجام دهد.

بنابراین افراد مبتلا به این اختلال ممکن است به حمایت بیشتر اعضای خانواده نیاز داشته باشند یا نیاز به چارچوب و یک مکان درمانی داشته باشند. آن ها همچنین ممکن است توانایی بیشتری برای انجام کاری داشته باشد که شامل ساختار خوبی باشد و در صورت وجود تعاملات اجتماعی کمی داشته باشد در این موارد اگر یک ناظر شغلی بتواند کارهای عجیب و غریب شخص را درک کند و آن را مطابقت دهد مفید است.

چه موقع با یک کمک حرفه ای تماس بگیرید

از آنجا که اختلال های شخصیتی با افزایش سن بیشتر در فرد ریشه می دوانند، بهتر است به محض مشاهده پریشانی قابل توجه یا عملکرد ضعیف، شروع به گرفتن کمک حرفه ای کرد تا بدین وسیله امکان بهبود فرد افزایش یابد.

پیش بینی

چشم انداز اختلال شخصیت اسکیزوتایپال متفاوت است و به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله شدت علائم، در دسترس بودن پشتیبانی و حمایت، میزان اختلال در عملکرد فرد و اینکه آیا فرد دچار افسردگی یا اضطراب است یا نه. اگر فردی مایل و قادر به شرکت در درمان باشد، پیش آگهی بهبود می یابد.

ممکن است واقع بینانه نباشد که فرد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال از نظر اجتماعی بسیار راحت شود. با این حال، برخی از مبتلایان به این اختلال پاسخ بسیار خوبی به درمان با دارو می دهند. در بهترین حالت، افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال می توانند با یافتن کار مناسب و لذت بردن از روابط و فعالیت های اوقات فراغت که مناسب سبک شخصی آن ها باشد، زندگی رضایت بخشی را رقم بزنند.