فکر میکنید در حاضر چند نفر به واسطه ناتوانی در مدیریت خشم در زندان هستند؟ چند تعداد طلاق به دلیل اختلال پرخاشگری شکل گرفته است؟ چه تعداد ارتباط بین فردی به خاطر لحن و گفتار خشن تنها حسرت و تنهایی به جا گذاشته؟ آمار در کشورهای مختلف بسیار بالا و وحشتناک است. پیش از آنکه به دنبال راهی برای درمان پرخاشگری باشید، بهتر است بدانید خشم به چه علت به وجود می آید و شامل چه مواردی میشود. با بالا بردن شناخت نسبت به خود میتوانید ریشه بیشتر خشمهای خود را شناسایی کنید.
چه زمانی نیاز به درمان اختلال پرخاشگری دارید؟
البته توجه داشته باشید که اختلال پرخاشگری نیاز به درمان دارد، زیرا زمانی از واژه اختلال استفاده میشود، که فرد از موضوع رنج میبرد و توانمندی کاهش آن را ندارد و اختلال در عملکرد زندگی او ایجاد شده است. در زمانی که خشم تبدیل به اختلال میشود بسیار ضروری است که از یک مرکز مشاوره روانشناسی کمک بگیرید. زیرا ریشه خشم میتواند با موارد بسیار مختلفی همچون، افسردگی، اضطراب و بسیاری از موارد روانشناختی دیگر در ارتباط باشد که یک روانشناس متوجه آن میشود. به همین دلیل با توجه به علل پرخاشگری نحوه درمان آن نیز متفاوت است.
خشم یک رفتار غریزی است
جنگ و گریز در انسانها سالیان سال ماندگار بوده است آن هم برای نجات جان و بقای نسل انسان. اما آیا در حال حاظر مانند گذشته حیوانات ما را تهدید میکنند؟ خیر ولی خشم در غریزه ما است، اما نکته ضروری و بسیار مهم تبدیل خشم به رفتار جرات ورزانه است. تا حد زیادی می توان تاثیرگذاری ژن و وراثت را در رفتارهای پرخاشگرانه مشاهده کرد. مثلا اندازه آمیگدال و هیپوکامپ در مدیریت خشم بسیار اهمیت دارد و حتی پیشرفت لوب فرونتال. اما در بسیاری از موارد خشم قابل درمان است حتی اگر ساختار مغز آنگونه که باید باشد نباشد، با کمک روانشناس و تمرین به دست خواهد آمد.
تاثیر محیط بر روی عصبانیت
در واقع تاثیر محیط بر رفتار پرخاشگرانه و همچنین تاثیر رفتار پرخاشگرانه و بازتاب آن بر محیط، رفتارهایی دو سویه هستند که تاثیر یکی بر دیگری، تداوم دیگری را به وجود می آورد. اما این که هر فردی که رفتاری نامناسب داشت، می تواند با ترک محیطی که تشدیدی بر رفتار او دارد، آرامش را به دست آورد، در واقع به نحوی پاک کردن صورت مسئله است.
اگر بخواهیم در رفتاری تغییری اساسی ایجاد کنیم، بهتر است ریشه های آن رفتار و بوجود آمدنش را جستجو کنیم و پس از آن به رفع و رجوع آن بپردازیم.
وقتی به عامل مهمی به نام محیط اشاره کردیم، به این دلیل است که باید بدانیم محیط به تنهایی تولیدکننده بسیاری از رفتار ها، عمل ها و عکس والعمل ها می باشد. با این بیان که اسکیزوفرنی که بیماری با ریشه ارث و ژنتیک است، حتی در شرایط و محیط مناسب می تواند خاموش بماند و فرد رفتار و واکنش های تندی نداشته باشد. پس از بررسی محیط، ژن و وراثت در رفتارهای پرخاشگرانه، آنچه که در گذشته بر فرد پرخاشگر گذشته است و رفتارهایی که با او انجام شده، می تواند بازتاب رفتارهای پرخاشگرانه او باشد و همچنین تصمیمی که فرد پرخاشگر در کودکی خود بر امور تحلیل ذهن خود گرفته هم می تواند یکی دیگر از عوامل در پرخاشگری باشد.
روشهای جدید درمان پرخاشگری
در ابتدا توضیح دادیم که پرخاشگری رفتار است و برای تغییر رفتار لازم است قدم به قدم در آن تغییر ایجاد کنیم. رفتار درمانگرها در تغییر رفتارهای پرخاشگرانه با مهارت عمل می کنند. اگر رفتار مشخصی مثل ماندن در ترافیک یا دیر آماده شدن غذا در رستوران باعث پرخاشگری ما می شود، می توانیم از روش هایی مانند شمارش اعداد تا ۲۰، کشیدن پنج نفس عمیق، خوردن یک لیوان آب و ترک کردن محیط و قدم زدن، گفتگوی درونی با خود (صبور باش، این ها مشکلاتی هستند که نه تنها تو، بلکه همه با آن مواجه میشوند، قدرت یعنی گذر کردن از هر لحظه سخت با آرامش) داشته باشیم.
رفتارهای پرخاشگرانه می توانند اثری دو چندان بر پرخاشگری ما داشته باشند. اما با کنترل آن ها به مرور به آرامشمان اضافه می شود و می توانیم خودمان را فردی آرام ببینیم که در مقابل هر چیزی از کوره در نمی رود و می تواند به خود و اطرافیانش آرامش دهد و نه ترس، اضطراب و دلهره. البته در درمان پرخاشگری، مراجعه به روانشناس با مهارت و صحبت درباره آنچه که فرد نوروتیک (روان رنجور) را به مرحله پرخاشگری می رساند، مشخص می کند که عامل دقیق چیست یا چگونه می شود از این عوامل دور ماند و یا آن را درمان کرد.
افراد نوروتیک و پرخاشگرانی که کنترل خود را یکباره بر سر مسائل کوچک از دست می دهند، از حجم عظیمی از اضطراب رنج می برند. بازتاب این اضطراب در برخی موارد، رفتار پرخاشگرانه می تواند باشد. درمانگر میتواند با شناسایی سطح اضطراب و عوامل آن به درمان بپردازد و فرد را درمان کند.
نقش درمانگر در آموزش مدیریت خشم
یکی از بهترین و موثرترین راهکارها برای مدیریت خشم مراجعه به یک روانشناس است. درمانگران با استفاده از رویکردهای مختلفی که دارند، تلاش می کنند تا پرخاشگری شما را کنترل کنند. درمانگرها ممکن است رویکرد شناختی و رفتاری، رفتار درمانی، روانکاوی داشته باشند. همچنین درمانگر به شما کمک می کند تا در بقیه زمینه های شخصیت خود هم به رشد دست پیدا کنید.
اختلال انفجاری متناوب یا پرخشگری متناوب چیست؟
اختلال انفجاری متناوب (IED) به صورت دوره های مجزای فقدان کنترل تکانه های پرخاشگری بروز می کند. این دوره ها ممکن است با حملات جدی به دیگران یا تخریب اموال همراه باشد. میزان پرخاشگری ها می تواند عامل استرس زایی همراه داشته باشد. حمله های پرخاشگری در فرد می تواند ظرف چند دقیقه یا چند ساعت بروز کند و صرف نظر از طول مدت آن ها خود به خود و به سرعت از بین می رود. فرد پس از هر بار پرخاشگری دچار تأسف واقعی می شود یا خود را ملامت می کند و در طول دوره ها رفتار پرخاشگری در فرد دیده نمی شود.
همه گیر شناسی
گزارشات مربوط به اختلال انفجاری متناوب یا پرخاشگری متناوب اندک است ولی به نظر می رسد که در مردان شایع تر است. همچنین شواهد حاکی از آن است که این اختلال در بستگان درجه یک فرد مبتلا شایع تر است.
درمان اختلال انفجاری متناوب یا اختلال پرخاشگری متناوب
رویکرد مرکب دارو درمانی و روان درمانی احتمال موفقیت بیشتری دارد. ولی روان درمانی این افراد به صورت مجزا بسیار مشکل است. از دیگر موارد می توان به خانواده درمانی و درگیر کردن نزدیکان فرد مبتلا اشاره کرد. همچنین گروه درمانی هم در مطالعاتی مثبت ارزیابی شده است.
داروهای شایع در اختلال پرخاشگری
توجه داشته باشید که هیچگاه بدون هماهنگی با روانپزشک و تجویز او از هیج دارویی استفاده نکنید.
- لیتیوم (eskaliyh)
- کاربامازپین، والپروات (depakene)
- دی والپروکس (Depakote)
- فنی تویین (Dilantin)
