روانکاوی یونگ که از آن به عنوان آنالیز یونگ نیز یاد می شود، یکی از انواع روش های درمانی در رشته روانشناسی است که توسط شخصی به نام کارل گوستاو یونگ ایجاد شده و توانسته به طور وسیع مورد توجه قرار گیرد. در روانکاوی یونگ آنچه بررسی می شود این است که چرا فرد از برخی از عادات خود از جمله افسردگی، اضطراب و اعتیاد دست بر نمی دارند. به کارگیری این نوع از روانکاری به فرد کمک می کند که بتواند به حالت متعادل و کامل تر نزدیک شود.

کارل گوستاو یونگ در سال 1875 در روستایی به دنیا چشم گشود، وی دوران کودکی را با تنهایی سپری کرده بود و این امر سبب شده بود او عاشق تنهایی اش باشد و آن را منبع الهامات خود می دانست. دوستی او با فروید به قدری نزدیک بود که فروید او را به عنوان جانشین خود معرفی کرده بود تا زمانی که بین این دو به دلیل وجود تفکرات متناقض جدایی افتاد. او 60 سال از زندگی خود را صرف آشنایی و شناخت روان پیچیده انسان کرد.

از نظریه یونگ به عنوان یکی از مهم ترین نظریه های حوزه روانکاوی یاد می شود زیرا به طور عمده به ناخودآگاه فرد دلالت دارد. لازم به ذکر است که این نظریه با نظریه فروید تفاوت های چشمگیری دارد و همین عامل دلیل اصلی جدایی مسیر این دو فرد شد. در نظریه یونگ، یونگ بر این باور است که انسان نه تنها به دلیل گذشته، بلکه به دلیل آرزوی آینده زنده است. در روانکاوی یونگ برای علیت و غایت به میزان یکسان اهمیت قائل هستیم. این نظریه از سایر جنبه ها با نظریه دیگران دانشمندان نیز تفاوت دارد. از جمله مهم ترین تمایز موجود این است که نظریه یونگ به تکامل در ساخت شخصیت و عوامل نژادی اهمیت ویژه ای قائل است.

تونی ولف معشوقه یونگ

تونی ولف یک دانشمند و روانشناس سوئدی می باشد، تونی در ابتدا یکی از بیماران یونگ بوده و این دو از زمان تولد اولین فرزند یونگ با هم یک رابطه عاشقانه و عاطفی داشته اند. تونی به عنوان اولین فرزند یک خانواده ثروتمند در زوریخ چشم به دنیا گشود، از زمان کودکی به فلسفه و ستاره شناسی علاقه وسیعی داشت ولی از آنجایی که پدرش بر این باور بود تحصیلات رسمی شایسته یک زن نیست، از تحصیل منع شد. در سال 1909 با از دست دادن پدرش گرفتار یک افسردگی عمیقی گردید. در سال 1910 زمانی که برای درمان افسردگی مازاد ایجاد شده به روان درمانی مراجعه کرد با یونگ آشنا شد و رابطه عاطفی آن ها از آن روز ایجاد گردید.

برای مدتی تونی به عنوان دستیار یونگ در پروژه های مختلف از جمله روانکاوی یونگ معرفی گردید. این همکاری علاوه بر رابطه عاطفی بین این دو فرد به قدری پیشرفت داشته که یونگ در یکی از نامه هایش از تونی بدین گونه یاد می کند که او یک سخنران قهار است و دارای اعتماد به نفس بالایی می باشد. فراست ویژه ای دارد. اگر چه در سال های اول بین آن ها جدایی افتاد ولی یونگ به این نتیجه رسید که نیازمند حضور تونی در کنار خودش است و سپس با ارسال نامه ای او را مجدد به عنوان همکار و مشاور خود فرا خواند. با افزایش رابطه این دو فرد، یونگ، تونی را به عنوان همسر دوم خود معرفی کرده بود.

خلاصه نظریه شخصیت روانکاوی یونگ

روش روانکاوی یونگ در واقع یک نوع روش گفتار درمانی است اگر رابطه بین درمانگر و مراجعه کننده گسترش یابد و به یک رابطه قابل اعتماد تبدیل شود بدون تردید می توان از مزایای روانکاوی یونگ به راحتی برخوردار شد. با افزایش کیفیت این رابطه، فرد بیمار یا درمان جو به راحتی می تواند همه مشکلات خود را مطرح کند و همین امر می تواند در ارزیابی دقیق مشکلات و یافتن راهکار مناسب برای مشکلات کارساز باشد. در روانکاوی یونگ تکنیک های بسیاری مد نظر قرار می گیرد. از جمله مهم ترین روش و تکنیک ها در این راستا می توان موارد زیر را نام برد:

• آنالیز رویا
• فعالیت های خلاقانه

آزمون تداعی کلمه در روانکاوی یونگ بسیار شناخته شده است، در این روش مدت زمان لازم برای واکنش یک فرد به یک موضوع ثبت می شود. کلمه و یا موضع خاصی در این روش انتخاب می گردد از فرد درخواست می شود که اولین واکنش خود را نسبت به کلمه یاد شده ابراز کند. زمانی که طول می کشد فرد به کلمات و یا جملات خاص پاسخ دهد نشان دهنده تضادهای موجود در ناخودآگاه فرد است.

رشد شخصیت از نگاه یونگ

یونگ معتقد بود که هدف نهایی و قوی ترین میل هرکس در توسعه کامل وجود انسان است که شخصیت نامیده می شود. (یونگ، 1940) با این حال، او از تلاش های نادرست جامعه برای آموزش شخصیت کودکان ابراز تاسف کرد. او نه تنها به توانایی های والدین معمولی یا معلمان عادی برای هدایت کودک در رشد شخصیت، با توجه به محدودیت های شخصی شک داشت بلکه انتظار این که کودکان نیز مانند بزرگسالان جوان رفتار کنند را اشتباه می دانست.

بهترین کار این است ایده آل آموزشی را در مورد شخصیت کودکان اعمال نکنید؛ زیرا چیزی که به طور کلی توسط شخصیت درک می شود یعنی یک روان شکل گرفته، پرانرژی و مقاوم یک ایده آل برای شخصیت بزرگسالان است. هیچ شخصیتی بدون قطعیت، کامل بودن و بلوغ متجلی نمی شود. این سه ویژگی مناسب کودک نیست و کودکی را از او می رباید. (یونگ، 1940)

نقد نظریه یونگ

روانکاوی یونگ با همه آثار مطلوبی که در بسیاری از شرایط داشته است بارها و بارها توسط افراد بسیاری مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. یکی از اصلی ترین محورهای مخالفت با نظریه یونگ آن بوده است که این نظریه به شدت بر جنبه های ذهنی و نامشهود انسان وابسته بوده است، برخی از محققان در این زمینه، بر این باور هستند که نظریه او عاری از تنظم دهی می باشد و همین امر ارزیابی یک نظام کلی را با مشکل مواجه می کند. همچنین بسیاری تصور داشتند که در کارهای او تضاد و تناقض های مختلفی موجود بود، هر چند یونگ همه آن ها را انکار می کرد.

یونگ مانند فروید اطلاعات دقیق و یادداشت های جز به جز در مورد بیماران خود ارائه نمی داد. برخی از روانشناسان بر این باور هستند که روانکاوی یونگ بر روی نمونه های کوچک به دست آمده است و قابل بسط بر روی اطلاعات وسیع نمی باشد. جلسه های او با بیمارانش غیر منظم و غیر عادی بوده و این امر تضادهای بسیاری را در نتایج به دست آمده به وجود آورده است. از اساسی ترین انتقادهایی که بر نظریه یونگ اعمال شده است می توان موارد زیر را نام برد:

• درمان نامنظم
• غیر عملی بودن درمان
• تکرار اصطلاحات
• نمونه های باستانی

با وجود همه این نقدها، نقاط مثبت بسیاری در روانکاوی یونگ موجود به همین دلیل توانسته در بسیاری از شرایط مد نظر قرار گیرد.