در نظر داشته باشید پیش از درمان افسردگی و اضطراب، متخصص این کار ابتدا شما را ارزیابی می کند تا نوع افسردگی یا اضطراب شما مشخص گردد. این کار مستلزم ارزابی و تشخیص دقیق نوع شخصیت، نوع طرحواره ها و نوع افسردگی و یا اضطراب می باشد. افسردگی یک مشکل خلقی است که در اثر بالا یا پایین رفتن سطح ناقل های عصبی در فرد ایجاد می شود.

به این سوالات در این مقاله پاسخ داده می شود

• اثر ویتامین ها در بروز افسردگی و اضطراب چگونه است؟
• اهمیت دارو درمانی و تجویز دارو توسط متخصص درمان افسردگی و اضطراب؟
• اهمیت انواع روان درمانی در درمان افسردگی و اضطراب

بهترین درمان افسردگی و اضطراب

سریع ترین درمان افسردگی و اضطراب معمولاً با روان درمانی و دارو درمانی به شکل ترکیبی انجام می شود. درمان افسردگی شدید در زنان حتی گاهی با اضافه کردن نوروفیدبک بسیار اثرگذار می شود. در بعضی از تحقیق ها از درمان افسردگی با گیاهان دارویی نیز نامبرده شده است که سرعت درمانش نسبت به درمان دارویی روانپزشکی بسیار کمتر است. معمولاً درمان افسردگی در آمریکا نیز با روش دارویی و CBT انجام می شود. ولی درمان افسردگی شدید گاهی نیاز به بستری شدن یا شوک الکتریکی دارد که در افسردگی خفیف هیچگاه این دو اتفاق نمی افتد. بهترین دکتر برای درمان اضطراب و افسردگی کسی است که بهترین تشخیص را داده باشد.

ممکن است شخصی تنها توسط روان درمانی و یا تنها توسط دارودرمانی بهبود یابد، اما پژوهش ها نشان می دهد که بهترین درمان برای افسردگی شدید، ترکیب دارودرمانی و روان درمانی است.

تشخیص اختلالات در دسته بندی دی اس ام ۵ (DSM-5)

اگر فردی در طول دو هفته دچار حالاتی از قبیل:

1. بیخوابی و یا پر خوابی
2. کم غذایی و یا پر خوری عصبی
3. بی حوصلگی شدید و کم طاقتی و ناشکیبایی مداوم
4. دور ماندن از انجام فعالیت های روزانه و عادی و یا لذت بخش
5. رخوت و کرختی مدام
6. پریشانی و بی علاقگی
7. غمگینی، سراسیمگی، کندی
8. افکار خودکشی را داشته باشد

می تواند در رده افرادی که دچار افسردگی شده اند قرار بگیرد.

متخصص درمان افسردگی و اضطراب

متخصص درمان افسردگی و اضطراب اعتقاد دارد که بر اساس گرایش روانکاوی (کلاسیک و یا کوتاه مدت) که بسیار متفاوت و ریشه ای تر از درمان های دیگر است. این تفاوت از منبعی ناشی می شود که ریشه افسردگی در درمان های روانکاوی پیدا می شود و ریشه مسئله ای که باعث بروز افسردگی شده است، درمان می شود. اما بسیار زمان بر و پر هزینه است، ما در ابتدا درمان شناختی رفتاری را پیشنهاد می دهیم، ولی افرادی که مشکلی برای هزینه کردن ندارند درمان با رویکرد روانکاوی هم بسیار مناسب است.

بررسی گذشته فرد در درمان افسردگی و اضطراب

در درمان های روانکاوی مراجع می تواند دلیل افسردگی و اضطراب خود را با روانکاو مطرح کند، اما از آنجایی که مسئله اصلی همیشه چیزی به غیر از آن است که فرد در خودآگاه خود فرض می کند، روانکاو می تواند با بررسی گذشته و اتفاقاتی که شبیه به مسئله اخیر مراجع بوده است، درمان را آغاز کند. البته که درمان روانکاوی برای افسردگی حاد اثر گذار نیست زیرا مراجع باید اول دارو استفاده کند و پس از آن بتواند جلسات مشاوره خود را ادامه دهد.

اثر ویتامین ها بر روی افسردگی و اضطراب (دستگاه عصبی)

1. ویتامین B1 (تیامین)

کاهش ویتامین B1 به طور غالب در افراد الکلی دیده می شود و منجر به سندروم کورساکوف می شود. مهم ترین عارضه سندروم کورساکوف فراموشی می باشد.

2. ویتامین B3 (نیاسین)

کاهش این ویتامین باعث بیماری پلاگر می شود که همراه با جنون، هذیان، افسردگی، کند ذهنی، اضطراب و اختلال در حافظه کوتاه مدت می باشد.

3. ویتامین B5 (اسید پانتونیک)

ویتامین B5 برای ساخت کورتیزول می باشد. کورتیزول اصلی ترین هورمون استرس در بدن می باشد که تولید آن در پاسخ به استرس های روانی افزایش می یابد. در نتیجه کاهش ویتامین B5 به واسطه کاهش کورتیزول باعث کاهش مقاومت بدن می باشد.

4. ویتامین B9 (اسید فولیک)

این ویتامین برای ساخت سرتونین در مغز لازم می باشد. با توجه به اینکه کاهش سروتونین باعث بروز افسردگی، مشکل در به خواب رفتن و توهم می شود، می توان انتظار داشت که کاهش ویتامین B9 به واسطه کاهش سروتونین اختلالات افسردگی افزایش یابد.

5. ویتامین B12 (سیانوکوبالامین)

این ویتامین برای ساخت غلاف میلین در اطراف نورون ها لازم می باشد. بنابراین کاهش ویتامین B12 باعث بروز اختلالات حسی و حرکتی می شود مانند MS.

6. ویتامین C

کاهش ویتامین C باعث بیماری اسکوروی می شود که همراه با خستگی و کاهش توان عصبی عضلانی می باشد.

اهمیت دارو درمانی برای درمان افسردگی و اضطراب

در درمان افسردگی و اضطراب داروی ها بسیار اثرگذار هستند. زیرا این دو اختلال با ناقل های عصبی همپوشانی ویژه ای در مغز دارد. داروهای سه حلقه ای و داروهای باز جذب سروتونین از این دسته از داروها هستند. بیشتر روانشناسان مراجع را به یک روانپزشک ارجاع می دهند که با طی مرحله دارو درمانی بتواند به سطحی از آرامش بازگردد و بعد از آن در کنار دارو درمانی به مشاوره با روانشناس خود مشغول شود.

روانکاوی کلاسیک برای درمان افسردگی و اضطراب

در درمان های روانکاوی بررسی موضوعات کودکی و والدین اساسی ترین مرحله درمان به شمار می آید و همچنین شناخت احساسات، بدن آگاهی و رفتارهای آگاهانه و ناخودآگاه که طی گذراندن این مراحل مراجع به قبول مسئولیت فعلی خود و اکنون خود دست پیدا می کند و در آخر برای مشکلات و مسائل خود به دنبال مقصر در ذهن خود نمی گردد.

در واقع درمان های روانکاوی، فرد را به نوعی بینش و آگاهی از زمان حال و آنچه که گذشته است، می رسانند و فرد می تواند با بینش به دست آورده به تحلیل موضوعی مسئله خود بپردازد و مراحل درمان را طی کند. از این رو درمان های روانکاوی اصولاً جزو درمان های طولانی مدت به حساب می آید که به میزان قابل توجهی از صبوری، انتزاع و آگاهی نیاز دارد که مراجع باید با آن ها در کنار روانکاو خود به درمان مشغول شود.

روانکاوی کوتاه مدت یا روانپویشی برای درمان افسردگی و اضطراب

درمان های روانکاوی کوتاه مدت یا همان (روانپویشی) نیز از گروه درمان های روانکاوی کوتاه مدت است که با تلفیق روانکاوی کلاسیک و آگاهی از احساسات و ناخودآگاه زمان بسیار کمتری را نسبت به درمان های کلاسیک برخوردار است.

رفتار درمانی در افسردگی و اضطراب

گرایش رفتار درمانی توسط متخصص درمان افسردگی و اضطراب که ابتدا رفتارهای فرد افسرده را بررسی میکند. به طور مثال فرد افسرده ساعت زیادی را در طول روز می خوابد، پس از آن با کرختی به حداقلی از فعالیت روزانه می پردازد و در اکثر ساعات روز به گریه کردن و فکر کردن به گذشته مشغول می شود. یک روانشناس رفتار درمانگر با مواجه با چنین مراجعی فعالیت های جدیدی را برای او برنامه ریزی می کند و از فرد افسرده می خواهد از امروز تا هفته آینده که زمان مراجعه بعدی او است فعالیت هایی را که از او می خواهد، انجام دهد.

مثلاً برای درمان این سطح از افسردگی ساعت خواب خود را کم کند، فعالیت های منظمی را در طول روز مثل غذا پختن، قدم زدن، خرید کردن و یا ورزش کردن را انجام بدهد و در مراجعه بعدی خود از احوال و احساساتی که در هفته گذشته داشته است حرف بزند.

تغییر فکر و همچنین تغییر رفتار دو مرحله درمان رفتار درمانگر است.

چگونه مثبت تر فکر کنیم و افکار پوچ در افسردگی را کنار بگذاریم.

چگونه بهتر عمل کنیم و عملکرد واضح و روشن تری داشته باشیم.

درمان هایی که بر اساس گرایش رفتار درمانگری انجام می شوند در بسیاری از موارد کاربردی عمل میکنند، زیرا مراجعین امروزه که درگیر کار و فعالیت های روزانه هستند مایلند سریع تر از هر زمانی به رفتارهای روزانه خود بازگردند و از زندگی نرمال دور نشوند. بنابراین رفتار درمانگری می تواند صورت مسئله افسردگی را به خوبی درمان کند و بیمار را در بازگشت به رفتارهای روزانه خود هدایت کند و بیمار بهبود در رفتارهایی که حاصل از افسردگی بوده است را شاهد باشد.

درمان شناختی در افسردگی و اضطراب

درمان شناختی توسط متخصص درمان افسردگی و اضطراب، با رویکرد شناخت درمانی در واقع به شناخت بیمار از مسئله افسردگی می پردازد. اقدام یک روانشناس با گرایش شناخت درمانی در افسردگی می تواند طرح واره درمانی نیز باشد که به واسطه آن بیمار به ترکیبی از شناخت از افسردگی و دلایل به وجود آمدن افسردگی و همچنین تغییر در رفتارهای افسرده خویی خود می پردازد.

اهمیت انجام فعالیت در درمان شناختی

به هر میزان که فرد مراجع در انجام فعالیت هایی نظیر بازگشت به گذشته، پیدا کردن دلایل و همچنین جایگزین کردن رفتارهای مناسب به جای رفتار های ناشی از افسردگی با روانشناس خود هم قدم تر باشد درمان او زودتر حاصل می شود.

طرحواره درمانی برای درمان افسردگی و اضطراب

افراد افسرده در طرحواره درمانی باید به بررسی علت ها مانند: عزت نفس، خود کم بینی و خود تخریبی بپردازند و با پیدا کردن ریشه های این عوامل در کودکی، طرح جدیدی از عزت نفس و خود دوستی را در ذهن به وجود بیاورند و پس از آن به واسطه آن طرح ها عمل کنند. درمان های شناختی نیز مستلزم صبوری، انجام تکالیف و شناخت در درمان است که به راهنمایی مشاور روانشناس با پایبندی مراجع به درمان صورت می گیرد.

نوروفیدبک

بازخورد عصبی و یا نوروفیدبک که می تواند با ثبت امواج الکتریکی مغز و پس از آن دادن بازخورد به فرد، فرد را به خود تنظیمی برساند. درمان نوروفیدبک که زیر مجموعه درمان های نوروسایکولوژیک است می تواند به نوعی درمان مکمل در مشاوره باشد که به تشخیص مشاور روانشناس انجام می شود. این گروه از درمان های نوین اثرات قابل رویتی پس از چندین جلسه اول بر روی مراجع دارند.

سرعت بالای نتیجه با نوروفیدبک بدون هیچگونه عوارضی

در واقع مراجع پس از چندین جلسه میتواند به میزانی از بهبودی از افسردگی خود پی ببرد. در واقع ذهن دارای امواج است و این امواج باعث می شود کارکردهای ذهن خود را نمایان کنند. زمانی که فرد دچار افسردگی می شود در واقع امواج مغزی او به درستی فعالیت نمی دهند و یا فعالیت آن در برخی امواج بیشتر و در برخی امواج کمتر است.

مثلاً امواجی که در مغز باعث آرامش هستند و اضطراب را پایین می آوردند و علمی برای دوری از افسردگی می باشند امواج آلفا و تتا هستند که آرامش، آسایش و ریلکس بودن را به وجود می آورند. بنابراین امواج مغزی فرد افسرده در حالت آلفا و تتا رو به کاهش است. نوروفیدبک می تواند با ایجاد امواج جدید برای بالا بردن این امواج و یا کاهش امواج غیر کاربردی مغز را به خود تنظیمی در تولید امواج منجر کند.

شرطی شدن ذهن در نوروفیدبک بدون عوارض جانبی

در درمان های نوروفیدبک ذهن فرد افسرده به طور خودکار می آموزد که چگونه می تواند به تولید بیشتر امواج هایی بپردازد که برای جلوگیری از افسردگی مؤثر است. در واقع ذهن به نوعی خود تنظیمی دست پیدا می کند که می تواند به مرور در درمان نوروفیدبک امواجی را که برای بهبود افسردگی مؤثر است، بیشتر کند و امواج منفی را کمتر کند. اینکه چه امواجی کم و یا زیاد بشوند به مسئله مراجع مربوط می باشد و با تشخیص روانشناس بر روی بیمار انجام می شود.

نوروفیدبک در درمان افسردگی و اضطراب میتواند امواج مغزی مربوط به افسردگی و اضطراب را کاهش یا افزایش داده و امواج جدیدی را با استفاده از سنسورهایی که بر روی سر بیمار نصب می شود را شرطی سازی کند. لازم به ذکر است در نوروفیدبک هیچ امواجی به مغز وارد نمی شود و فقط دریافت می شود.

روش های درمانی اضطراب چیست؟

هدف انواع درمان های اضطرابی کمک به یادگیری چگونگی غلبه بر ترس و آرام کردن واکنش های احساسی است. این کار بسیار درستی است که شما در جلسات فردی یا گروه درمانی شرکت می کنید. در حقیقت، بسیاری از انواع درمان های ذکر شده در زیر ممکن است واکنش های ضعیف یا قوی بر روی شما داشته باشد که پیش از آن بایستی توسط یک ارزیابگر ارزیابی شوید.

درمان شناختی - رفتاری

درمان شناختی - رفتاری (CBT) برای انواع مختلف اختلالات اضطرابی از جمله اختلال هراس، اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال اضطراب فراگیر مؤثر است. فرضیه CBT این است که بررسی افکار و برداشت های منفی شما برای شناسایی می تواند در مدیریت اضطراب مفید باشد. براساس این فرضیه آنچه در مورد موقعیت ها می اندیشید در تعیین احساس شما از آنچه در واقع در آن شرایط اتفاق می افتد مهم تر است. به عبارت دیگر، این افکار شما است که تعیین می کند چه احساسی داشته باشید.

هدف CBT از اصلاح افکار منفی چیست؟

افکار منفی ترس، اضطراب و افسردگی را بیشتر می کند. بنابراین، هدف CBT اصلاح افکار منفی غیر منطقی و جایگزینی آن ها با برداشت های مثبت تر و واقعی تر است. این فرایند به بهترین وجه با یک درمانگر انجام می شود زیرا شناسایی افکار غیرمنطقی به خودی خود سخت است. یک درمانگر می تواند سؤال کند، قبل از اینکه احساس اضطراب کنید، چه فکر کرده اید؟ این اغلب به شما کمک می کند تا از نظر الگویی که دنبال می کنید، افکار خود را ببینید.

به عنوان مثال شما ممکن است بسیاری از تفکرات «سیاه و سفید» را در ذهن خود انجام دهید. جایی که فرض کنید همه چیز بد یا همه خوب است. در عوض، شما این افکار را جایگزین این درک واقع بینانه تر می کنید که بین سایه های ذهنی شما خاکستری زیادی وجود دارد. استفاده از تکنیک های CBT عملی است، اما هنگامی که شما شروع به شناخت اضطراب و عوامل محرک خود کردید، می توانید مهارت های مقابله ای را که در CBT یاد می گیرید، برای مدیریت ترس، وحشت و نگرانی فرا گیرید.

کاربرد CBT برای درمان اضطراب چیست؟

قرار گرفتن در معرض درمان شناختی و رفتاری به شما شکل موجه با مشکل را نشان می دهد نه فرار از آن را. این کار اغلب طبق روشی انجام می شود تحت عنوان (حساسیت زدایی منظم)، که در آن شما با کمترین اقدام تحریک کننده شروع به دریافت اضطراب می کنید و به تدریج این تکنیک پر رنگ تر می شود تا با واقعیتی که قرار است به آن برسید روبرو شوید. یکی از شناخته شده ترین رویکردهای روانشناسی برای درمان افسردگی و اضطراب هم درمان است.

رفتار درمانی دیالکتیکی

رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) روشی است که در دهه 1980 توسط مارشا لینهان ساخته شد تا به افراد در مدیریت اختلال شخصیت مرزی (BPD) کمک کند. افراد مبتلا به BPD در مدیریت واکنشهای عاطفی خود، به ویژه در روابط با افراد دیگر، مشکل دارند. واکنشهای عاطفی آنها خیلی سریع اتفاق می افتد و مدت زمان زیادی طول می کشد تا به سطح طبیعی برانگیخته خود بروند.

در حالی که DBT به طور خاص برای اختلالات اضطرابی نیست، ممکن است به مدیریت اضطراب کمک کند زیرا مهارت های مقابله ای را شامل می شود که بر نقاط قوت شما تقویت شوند، شناسایی افکار غیر مفید، تمرینات خود آرامش بخش، تنظیم احساسات و ذهن آگاهی و مدیریت استرس پس از سانحه از جمله مهارت های این رویکرد درمانی است.

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) یکی دیگر از روش های درمانی برای درمان افسردگی و اضطراب است. که برای انواع اختلالات اضطرابی و افسردگی مؤثر است. ACTشامل شناسایی دردها و رنج های شما در زندگی و سپس عمل به روش هایی است که با ارزش های شما مطابقت دارد.

این فرم درمانی همچنین ذهن آگاهی را با استفاده از استعاره ها آموزش می دهد. به عنوان مثال، یکی از استعاره هایی که شرح داده شده این است که تصور کنید که افکار منفی شما مسافرهایی هستند که در اتوبوس رانندگی می کنید. مسافران ممکن است چیزهایی را که دوست ندارند بگویند، اما شما کسی هستید که اتوبوس را رانندگی می کنید و لازم نیست به آنها گوش دهید.

هنر درمانی

هنر درمانی نوع جدیدی از رویکرهای درمانی برای درمان افسردگی و اضطراب است که برای تأیید اثربخشی آن نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد. با این حال، برخی از شواهد در مورد اثربخشی هنر درمانی در کاهش اضطراب وجود دارد. هنر درمانی شامل استفاده از هنر برای بیان و پردازش احساسات یا استفاده از هنر برای تمرین ذهن آگاهی و آرامش است که می تواند بسیار تاثیرگذار باشد.

خانواده درمانی

اگر فردی در خانواده شما اختلال اضطرابی داشته باشد، زندگی اعضای دیگر خانواده را نیز تحت تأثیر قرار داده است، در صورت امکان خانواده درمانی می تواند بسیار کمک کمک کننده باشد. کسانی که از اعضای خانواده حمایت می کنند می توانند یاد بگیرند که چگونه بهترین کمک را به او انجام دهند.

روانکاوی

این نوع درمانی شامل بررسی تجربیات گذشته شما برای تعیین تأثیر آنها بر اضطراب فعلی شما است. در طول روانکاوی، روانکاو به شما کمک می کند تا این تجربیات را شناسایی و پردازش کنید تا اضطراب فعلی خود را بتوانید به صورت تاخودآگاه کاهش دهید. البته لازم به ذکر است که درمان به صورت روانکاوی بسیار زمان بر و پر هزینه است که شاید خیلی از افراد جامعه صبر آن را نداشته باشند.

تاثیر افسردگی بر کل زندگی

افسردگی یک احساس عمیق است که در فرد ظهور پیدا می کند و به صورت آرام آرام می تواند تمام زندگی او را تحت و شعاع قرار دهد. اگر احساس افسردگی در هر فردی مورد بررسی قرار گیرد، قطعا امکان کمتری برای تبدیل آن احساس به افسردگی عمیق به وجود می آید.

از ابراز احساس افسردگی هراس نداشته باشیم

یکی دیگر از نکات مهم در پیدایش افسردگی ترس از بیان این احساس در خانواده و اجتماع است. افرادی که احساس ناخوشایندی را تجربه می کنند، شاد نیستند و مدام در اضطراب شدید به سر می برند و یا بی خواب و یا پر خواب و کسل و بی حوصله هستند. اگر بدانند در بطن ورود به بیماری افسردگی قرار دارند، بهتر است به جای پنهان کردن احساساتشان با دیگران از قضاوت هراس نداشته باشند. معتقد باشند هر موجود انسانی دچار بیماری روحی و جسمی می شود و اقدامات اولیه خود را برای بهتر شدن انجام دهند. پنهان کاری در بیان احساسات ناخوشایند باعث می شود اضطراب بیش تری را تجربه کنیم و مدام در تلاش برای نشان دادن تصویری خوشایند از خودمان باشیم.

افسردگی درمان پذیر است

افسردگی و اضطراب مانند هر بیماری دیگری درمان پذیر است و نیازمند گذراندن دوره نقاهت است. اگر فردی به متخصص روانشناس مراجعه کند و با تشخیص افسردگی یا اضطراب مواجه شود، قطعا باید بداند بیماری او مانند هر بیماری دیگری قابل درمان و بهبود است. تلاش خود و تشخیص صحیح یک روانشناس مجرب می تواند او را به سمت بهبودی ببرد.

بنابراین لازم است بدانیم هر بیماری روحی مانند بیماری های جسمی نیازمند توجه، تمرکز در درمان و بهبود است و نباید با این انتظار اشتباه که هر فرد افسرده ای با یک جلسه مشاوره و یا مصرف یک دوره قرص می تواند درمان شود درمان خودرا به تعویق بیندازیم

سوالات متداول

1. اضطراب در چه حدی اختلال محسوب میشود؟
اضطراب و ترس علائم هشداردهنده ای هستند که خطری بیرونی و درونی را اعلام میکنند. اضطراب را میتوان پاسخی انطباقی تلقی کرد که موجب حفظ حیات میشود و خطر وقوع صدمات جسمی، درد و .. را اعلام میکند تا فرد برای پیشگیری از آن خطرات و تهدیدها کاری کند.

2. دلیل افسردگی در درمان های روانکاوی چگونه مشخص می باشد؟
از آنجایی که مسئله اصلی همیشه چیزی به غیر از آن است که فرد در خودآگاه خود فرض میکند، روانکاو میتواند با بررسی گذشته و اتفاقاتی که شبیه به مسئله اخیر مراجع بوده است، درمان را آغاز کند.

3. هدف درمانهای اضطرابی چیست؟
کمک به یادگیری چگونگی غلبه بر ترس و آرام کردن واکنش های احساسی.