پرخاشگری چیست؟ (علل و درمان پرخاشگری)، پرخاشگری می تواند موجب آسیب فیزیکی و عاطفی به دیگران شود. پرخاشگری دامنه ای از سوءاستفاده کلامی تا سوءاستفاده فیزیکی را در بر می گیرد. همچنین می تواند صدمه به لوازم، وسائل و یا حتی دارایی شخصی دیگران را نیز در بر بگیرد. در این مقاله در مورد راههای درمان پرخاشگری، اختلال پرخاشگری، علل و ریشه پرخاشگری و داروی ضد پرخاشگری نیز صحبت خواهیم کرد.
معمولا علل پرخاشگری چیست؟
- مواجهه با ناکامی
- طرحواره های حل نشده
- شکست
- تحقیر شدن
- نداشتن عزت نفس
- آسیب هاب مغزی
- آسیب های اجتماعی یا خانوادگی
- اعتیاد به الکل یا مواد مخدر، روان گردان یا محرک
- سوگ یا از دست دادن عزیزان
عبور پرخاشگری از مرزهای اجتماعی
رفتار پرخاشگرانه از مرزهای اجتماعی عبور می کند. همچنین این رفتارهای تهاجمی می تواند منجر به اختلال در روابط بین فردی شود. پرخاشگری می تواند آشکار و یا مخفی باشد. پرخاشگری گاه به گاه شایع است و حتی ممکن از در شرایط خاصی طبیعی باشد. با این حال، اگر فردی به طور مرتب رفتارهای تهاجمی داشته باشد، باید حتماً با روانشناس مشورت نماید و مورد درمان پرخاشگری قرار گیرد.
هنگامی که پرخاشگر می شوید، ممکن است تحریک پذیر و یابی قرار شده باشید. بعلاوه ممکن است احساس تکانشی بودن داشته باشید و در کنترل رفتار خود دچار مشکل شده باشید و یا ممکن است در کل ندانید که رفتارهای اجتماعی مناسب کدامند. در موارد دیگر، ممکن است به هدف خاصی پرخاشگرانه عمل کنید.
به عنوان مثال، ممکن است از رفتار تهاجمی برای انتقام گرفتن یا تحریک کسی استفاده کنید. همچنین ممکن است رفتار تهاجمی خود را رو به خودتان برگردانید و به خود آسیب بزنید.
بسیار حائز اهمیت است که علت رفتار پرخاشگرانه خود را بدانید. در این صورت بهتر می توانید به خودتان کمک کنید.
پرخاشگری چیست؟ (علل و درمان پرخاشگری)
خیلی چیزها وجود دارد که رفتار شما را شکل می دهند، موارد زیر نمونه هایی از علل و ریشه پرخاشگری است.
- سلامت جسمانی
- سلامت روانی
- ساختار خانواده
- ارتباط با دیگران
- محیط کار و یا مدرسه
- عوامل اجتماعی و یا اقتصادی
- عادات فردی
- تجربیات زندگی
بعنوان یک بزرگسال، ممکن است که در پاسخ به تجربه ای منفی تهاجمی رفتار کنید. بطور مثال ممکن است زمانی که احساس خستگی می کنید پرخاشگر شوید. همچنین ممکن است با افسردگی، اضطراب، استرس پس از سانحه و یا دیگر مشکلات روانشناختی موجب رفتارهای پرخاشگرانه شود. که باید به صورت جدا گانه باید مورد درمان پرخاشگری قرار گیرید.
اختلال های که موجب پرخاشگری می شود
پیش از شروع به درمان پرخاشگری باید در مورد بسیاری از شرایط مختل کننده سلامت روانی که می توانند به رفتار پرخاشگرانه منجر شوند اطلاعاتی را بدست آوریم.
نمونه های زیر با علل و ریشه پرخاشگری در ارتباط هستند.
- اختلال طیف اوتیسم
- اختلال بیش فعالی کمبود توجه ADHD
- اختلال دو قطبی
- اسکیزوفرنی
- اختلال سلوک
- اختلال انفجاری متناوب
- اختلال استرس پس از ضربه PTSD
آسیب های مغزی در بروز پرخاشگری
همچنین آسیب مغزی می تواند توانایی شما برای مدیریت پرخاشگری را محدود کند. این آسیب های مغزی ممکن است به علل زیر باشد:
- سکته مغزی
- آسیب به سر
- عفونت های خاص
- بیماری های خاص
- آسیب دیدن آمیگدال
شرایط مختلف روان به شیوه های مختلف به پرخاشگری منجر می شود. به عنوان مثال، اگر اختلال اوتیسم یا اختلال دوقطبی یا اختلال پرخاشگری داشته باشید، ممکن است وقتی احساس ناراحتی یا ممانعت از صحبت در مورد احساساتتان شود، به شدت پرخاشگر شوید. اگر اختلال سلوک داشته باشید، ممکن است این ابراز خشونت عامدانه باشد. این که پرخاشگری چیست و درمان پرخاشگری چگونه است باید حتما مراجع توسط متخصص روانشناسی ارزیابی شود.
علل پرخاشگری در کودکان
پرخاشگری در کودکان می تواند ناشی از عوامل متعددی باشد که می تواند شامل موارد زیر باشد:
- مهارت های ارتباطی ضعیف
- شرایط بهداشتی در معرض
- استرس یا سرخوردگی
فرزندان شما ممکن است رفتارهای مخرب یا خشونت آمیزی را که در زندگی روزانه خود مشاهده می کنند را تقلید کنند. آنها ممکن است این رفتارها را از اعضای خانواده، معلمان یا حتی همسالانشان بیاموزند. بعلاوه ممکن است شما به طور تصادفی گرفتن آنها و یا پاداش به رفتار تهاجمی آنها مشوق پرخاشگری در آنها باشید.
گاهی اوقات بچه ها به علت ترس یا سوء ظن ممکن است پرخاش کنند. بعلاوه پرخاشگری در کودکان مبتلا به اسکیزوفرنی، پارانویا یا سایر انواع مشکلات روان پریشانه شایع تر است. افزون بر این اگر آنها اختلال دوقطبی داشته باشند نیز ممکن است در طول مرحله مانیک که بی قرار می شوند رفتارهای خشن بیشتری نشان دهند. همچنین اگر فرزند شما از افسردگی رنج ببرد ممکن است هنگامی که تحریک می شود، رفتاری پرخاشگرانه از خود نشان دهد.
بیان نکردن احساسات توسط کودک
زمانی که کودک شما نمی تواند با احساساتشان کنار بیاید نیز رفتارهای تهاجمی از خود نشان خواهد داد. بطور خاص وقتی آنها سرخورده و ناامید می شوند ممکن است چنین رفتارهایی را از خود نشان دهند. این پرخاشگری ها در کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم یا اختلالات شناختی رایج تر است. اگر آنها نا امید شوند، ممکن است نتوانند وضعیت و ناامیدی را اصلاح یا توصیف کنند. این می تواند باعث شود که آنها خشن رفتار نمایند.
کودکان مبتلا به اختلال ADHD یا اختلالات مشابه ممکن است نشانه های کمبود توجه از خود نشان دهند. آنها همچنین ممکن است تحریک پذیر باشند و در برخی موارد، این رفتارها ممکن است تهاجمی باشند. چنین چیزی به ویژه در شرایطی است که رفتار آنها از نظر اجتماعی غیر قابل قبول است بیشتر خودنمایی می نماید.
علل پرخاشگری در نوجوانان
رفتار پرخاشگرانه در نوجوانان بسیار شایع است. به عنوان مثال، بسیاری از نوجوانان گستاخانه برخورد می کنند و گاهی اوقات نیز به مجادله بر می خیزند. با این حال، ممکن است نوجوان شما مشکلاتی از قرار زیر داشته باشد:
- در زمان مجادله فریاد بزند
- دعوا نماید
- برای دیگران قلدری نماید
در بعضی موارد، نیز ممکن است در موقعیت های زیر رفتار پرخاشگرانه از خود نشان دهد:
- شرایط استرس زا
- فشار همسالان
- سوء مصرف مواد
- روابط ناسالم با اعضای خانواده یا دیگران
- دوران بلوغ و پرخاشگری
زمان بلوغ نیز می تواند برای بسیاری از نوجوانان استرس زا باشد. اگر آنها درک نکنند و یا ندانند که چگونه با تغییرات دوران بلوغ کنار بیایند، ممکن است پرخاشگر شوند و رفتارهای تهاجمی از خود نشان دهند. بعلاوه اگر آنها با مشکلات مخل سلامت روان نیز دست و گنجه نرم کنند ممکن است مشکلات رفتاری آنها دو چندان شود.
چگونگی درمان پرخاشگری؟
برای درمان پرخاشگری قبل از هر چیز نیاز داریم که علت رفتار پرخاشگرانه را شناسایی کنیم.
صحبت کردن با یک روانشناس درباره تجربیاتتان زمانی که احساس خشم دارید بسیار می تواند کمک کننده باشد. در برخی موارد، روانشناس به شما کمک می نماید که از طریق تغییر دادن شیوه زندگی یا تغییراتی در مناسبات شغلی خود آرامش بیشتری را تجربه کنید. در این ارتباط چگونگی مقابله با شرایطی که موجب سردرگمی و به تبع آن بی قراری و خشونت شده را می آموزید. به عنوان مثال، شما می توانید یاد بگیرند که چگونه بدون اینکه تهاجمی شوید به طور آشکار و صادقانه ارتباط برقرار کنید.
روانشناس شما ممکن است روان درمانی خاصی را برای کمک به درمان رفتار پرخاشگری توصیه کند. برای مثال، درمان رفتاری شناختی CBT میتواند به شما در یادگیری نحوه کنترل رفتارتان کمک های شایان ذکری نماید.
بعلاوه این روش می تواند به شما در ایجاد مکانیزم های سازگاری یاری نماید و همچنین می تواند به شما در درک پیامدهای اعمالتان کمک کند. در عین حال با صحبت درباره علل پرخاشگری، می تواند به شما در شناسایی احساسات منفی و نحوه ابراز این هیجانات بصورت موثر شما را یاری دهد.
در برخی موارد، روانشناس ممکن است شما را به روانپزشک معرفی نماید که داروهایی برای درمان پرخاشگری تجویز شود. به عنوان مثال، ممکن است داروهای ضد صرع مانند فنتیوئین و کاربامازپین تجویز کنند. اگر شما مبتلا به اسکیزوفرنی، اختلال آلزایمر یا اختلال دوقطبی هستید، ممکن است تثبیت کننده های خلق را تجویز کنند.
برنامه درمان پرخاشگری بسته به علل اصلی رفتار شما متفاوت است. بنابراین با یک متخصص روانشناسی صحبت کنید تا درباره شرایط و گزینه های درمان خود بیشتر بدانید.
درمان پرخاشگری در بزرگسالان
درمان پرخاشگری در بزرگسالان معمولا اگر تبدیل به یک رفتار مزمن شده باشد، جلسات روان درمانی بیشتری را نیاز دارد. ولی در صورت حاد بودن آن که معمولا بعد از یک بحران شکل می گیرد درمان ساده تری دارد.
رویکردهای مناسب روانشناسی برای درمان پرخاشگری در بزرگسالان:
- CBT
- DBT
- ACT
- روان تحلیل
- درمان وجودی
- آموزش مهرات های زندگی
- دارو درمانی
سوالات متداول
1. آیا پرخاشگری قابل درمان است؟
در صورت همکاری مراجع و پیدا شدن ریشه عمیقی که در پس پرخاشگی است، این رفتار از طریق شناخت قابل درمان است.
2. آیا پرخاشگری قابل کنترل است؟
پرخاشگری اگر ریشه عمیقی نداشته باشد با ارزیابی روانپزشک و تجویز دارو تا حد بسیار زیادی کرنگ تر خواهد شد.
3. آیا بین آسیب مغزی و پرخاشگری ارتباطی وجود دارد؟
نکته خاص این موضوع این است که در صورت آسیب به قسمت های خاصی از لوب های مغز، پرخاشگری افزایش یا حتی گاهی از بین می رود.
