باتوجه به اهمیت و فواید کسب و کار آسایش و آرامش انسان، فقر زدایی و عدم وابستگی به دیگران از جمله کشورهای دیگر، تمدن و اقتصاد شکوفا ، جلوگیری از مفاسد، بیدار نمودن روحیه خلاقیت و کارآفرینی ،آیات و احادیث بسیار فراوانی در موردکسب و کار آمده است مديريت دانش با استفاده از ذخاير پنهان و آشکار دانش و ايجاد فرهنگ مبتني بر دانش، در پارک هاي علمي که محل تجمع سازمان هاي دانش بنيان هستند، مي تواند يک ابزار و شيوه موفق در جهت هر چه کاراتر نمودن آنها به شمار آيد.
بنا به تاكيدات مقام معظم رهبري اگر شركتهاي دانش بنيان جدي گرفته شوند و از توسعه كمي و كيفي آنها حمايت شود، بواسطه ثروت آفريني از طريق علم، اقتصاد كشور به شكوفايي حقيقي خواهد رسيد. امام علی(ع)ميفرمايند :دانش تو را راهنمایی می کند و کار تو را به هدف می رساند.( میزان الحکمه،ج ٣)
امروزه چالش مديران آماده کردن محيط مناسب براي رشد و پرورش ذهن انسان در سازمان دانش محور است. در واقع مديريت دانش مبحثي است که در آن يک سازمان آگاهانه و به طور فراگير دانش خود را به صورت منابع، اسناد و مهارت هاي انساني، جمع آوري و سازماندهي مي کند
ظهور شرکت ها و سازمان هايي که شالوده اصلي آنها مبتني بر دانش و استفاده از ايده ها، خلاقيت و نوآوري هاست، از واقعيت هاي دنياي کسب و کار جديد است. امروزه در سطح جهان شاهد اتخاذ راهبردهاي گوناگوني براي افزايش اثربخشي فعاليت هاي علمي و فناورانه و انتقال دستاوردهاي آن به صنعت و بازار هستيم که در اين بين پارک هاي علمي از جمله راهکارهاي مهم براي حمايت از شرکت هاي دانش بنيان هستند. بنابراین یکی از دغدغههای اصلی مدیران این شرکتها چگونگی حفظ و به اشتراکگذاری دانش است، ازاینرو ضرورت توجه به مدیریت دانش در این شرکتها بیشازپیش به چشم میخورد. مدیریت دانش درشرکتهای مذکور، افراد، تیمها و کل سازمان را قادر میکند برای دستیابی به اهداف استراتژیک و عملیاتی خود، بهطور جمعی و نظاممند، دانش را ایجاد کنند، آن را به اشتراک بگذارند و از آن استفاده کنند. در بسیاری از شرکتها سیستمهای پاداش و ارزیابی، انگیزه بسیار کمی برای همکاری، یادگیری و انتقال دانش ایجاد میکنند. در واقع در اکثر شرکتها، سیستمهای پاداشدهی برای به اشتراکگذاری دانش طراحی نشدهاند و در نظامهای ارزیابی عملکرد شاخصی برای آن لحاظ نشده است. برخی مواقع نیز فرآیندهای اثربخش برای ایجاد و انتقال دانش وجود ندارد و گاهی دانش با اطلاعات اشتباه گرفته میشود.
از راه سیستمهای تشویقی، معیارهای دانش در ارزیابیهای اعضاي سازمان دانش بنيان ایجاد مي گردد که در خلق و تبادل دانش تشویق مي شوند ضمنا مدیریت دانش بايد در فرآیندهای کسبوکار تخصصي ادغام گردند و فرصتی برای تسهیل تبادل شخصی دانش از راه جلسات منظم، همايشها وسمينارها و حوزههای اطلاعاتی بازارهای دانش ایجاد گردد و فضای باز و قابل اعتمادي برای کار تیمی ایجاد گردد که در آن اعضاي سازمان آمادهاند دانش خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. اگر ساختار نظام آموزش عالی به سمت مهارتآفرینی سوق یافته ومديريت گردد و متناسب با فعالیتهای دانشبنیان تغییر كند.
قطعاجهت تحقق شعار سال اگر ظرفیتهای موجود با سازوکارهای مناسب سامان پیدا کند، بسیاری از مسائل و مشکلات کشور از جمله بیکاری برطرف شده و با ایجاد رشد اقتصادی مشکلات کشور سر و سامان خواهد يافت خرید و صادرات محصولات دانشبنیان، ایجاد یکپارچگی در حمایت از شرکتهای دانش بنیان و رفع موانع گمرکی، جلوگیری از واردات محصولات مشابه و تقویت دیپلماسی اقتصادی، تسهیل صدور مجوز کسب و کار و رفع موانع مالياتي ميتواند زمينه هاي تلاش براي شكلگيري اقتصاد دانش بنيان در كشور را فراهم خواهد آورد.
دکتر بابک صمدی افشار
پژوهشگر ونويسنده كتاب رفتار سازماني