اینکه نابغه ها دنیا را چگونه می بینند همیشه خدا جذاب است. در دنیای معاصر آدم های نابغه کم نیستند، آن هایی که جهان را با نظریاتشان متحول می کنند و گاه سرنوشت هزاره ها را رقم می زنند.

 قطعا یکی از نوابغ فراموش نشدنی تمامی قرون مردی است که تسلطش در زمینه های مختلف علوم سبب شده تا او را یک ابرمرد و یک فرانابغه به حساب بیاوریم و در خارج از مرزهای زمانی و مکانی حضورش را احساس کنیم.

ابو علی سینا ملقب به شیخ الرئیس همان مردی است که خیلی ها را به حیرت واداشته و حالا هزاران سال است پس از نیم قرن زندگی پرغوغا بر روی این کره خاکی آرام و بی صدا در خوابی ابدی فرو رفته و تنها صدای کتاب هایش به گوش می رسد.

مقبره این دانشمند برجسته و مرد جذاب روزگار پیشین در شهر اصیل و متمدن همدان سبب شده تا خودمان را به شهری خوش آب و هوا برسانیم و مقبره این دانشمند بزرگ را از نزدیک ببینیم.

استان همدان یکی از استان های زیبا و دیدنی در ایران که در سمت غرب قرار گرفته است. این استان به این دلیل که در زمان های گذشته پایتخت و تمدن ایران محسوب می شده درون خود مجموعه از دیدنی ها و بناهای تاریخی ارزشمندی را جای داده است.

در این مطلب می خواهیم درباره آرامگاه ابوعلی سینا در همدان صحبت کنیم. ابوعلی سینای یکی از مهمترین دانشمندان ایرانی بوده که شهرت جهانی داشته و آرامگاه وی در استان همدان قرار گرفته و سالانه تعداد زیادی از مسافرانی که به این شهر سفر می کنند به بازدید از مقبره ی وی می روند؛ در این مطلب ما می خواهیم به ارائه توضیحاتی درباره شخصیت ابوعلی سینا و معماری بنای این آرامگاه صحبت کنیم، با ما در سفر به همدان همراه باشید.

ابوعلی سینا

ابوعلی حسین بن عبدالله بن حسن بن علی بن سینا، مشهور به ابوعلیِ سینا، ابن سینا، پورسینا و شیخ الرئیس (زادهٔ ۳۵۹ ه‍.ش در بخارا – درگذشتهٔ ۲ تیر ۴۱۶ در همدان، ۹۸۰–۱۰۳۷ میلادی)همه‌چیزدان، پزشک، ریاضی‌دان، منجم، فیزیک‌دان، شیمی‌دان، روان‌شناس، جغرافی‌دان، زمین‌شناس، شاعر، منطق دان و فیلسوف ایرانی و از مشهورترین و تأثیرگذارترینِ فیلسوفان و دانشمندان ایران‌زمین است که به ویژه به دلیل آثارش در زمینه فلسفه ارسطویی و پزشکی اهمیت دارد.

وی نویسنده کتاب شفا یک دانشنامه علمی و فلسفی جامع است و القانون فی الطب یکی از معروف‌ترین آثار تاریخ پزشکی است.

 معرفی شهر ازندریان استان همدان

وی ۴۵۰ کتاب در زمینه‌های گوناگون نوشته‌است که شمار زیادی از آن‌ها در مورد پزشکی و فلسفه است. جرج سارتن در کتاب تاریخ علم، وی را یکی از بزرگترین اندیشمندان و دانشمندان پزشکی می‌داند.

همچنین وی او را مشهورترین دانشمند دیار ایران می‌داند که یکی از معروف‌ترین‌ها در همهٔ زمان‌ها و مکان‌ها و نژادها است.همچنین وی در زمرهٔ فیلسوفان بزرگ جهان قرار دارد.

دانشنامهٔ فلسفهٔ دانشگاه تنسی ابن سینا را تأثیرگذارترین فیلسوف جهان پیش از دوران مدرن معرفی می‌کند.کتاب قانون ابن سینا در پزشکی به سال ۱۹۷۳ در شهر نیویورک ایالات متحده آمریکا تجدید چاپ گردیده‌است.

علت مرگ ابن سینا

مستندترین گزارش از مرگ ابن سینا از ابوعبید جوزجانی شاگرد اوست که تا پایان عمر همراه او بود:

همه نیروهای شیخ به‌کمال بود، اما نیروی آمیزش با زنان در وجود وی از دیگر نیروهای شهوانی افزون بود و در این کار زیاده‌روی می‌کرد.

زیاده‌روی در شهوات سرانجام جسم نیرومند شیخ را فرسوده کرد. هنگامی که علاﺀالدوله با تاش فراش می‌جنگید و پورسینا همراه وی بود، بیماری قولنج گریبان شیخ را گرفت.

شیخ از ترس آنکه مبادا در هنگام کارزار و فرار امیر زمین‌گیر شود و از همگامی با او بازمانَد، در یک روز هشت بار دستور تنقیه داد که در اثر زیاده‌روی روده‌هایش زخم شد.

چون در کار درمان ورزیده بود، خویشتن را به داروهای مناسب اندکی بهبود بخشید، اما علیل گشت؛ زیرا از غذا پرهیز نمی‌کرد و از همنشینی با زنان دست‌بردار نبود.

در نتیجه، بیماری قولنج وی گاهی زورآور می‌شد و زمانی تسکین می‌یافت، تا آن هنگام که در رکاب علاﺀالدوله به سوی همدان رهسپار گردید.

در این سفر، بیماری شیخ به شدت گرایید و چون به همدان رسید، دانست که نیروی جسمانی خود را چنان از دست داده که دیگر از غذا و دارو کاری ساخته نیست.

ازاین‌رو، از درمان خویش دست کشید و گفت: «مدبر تن من از تدبیر فرومانده و درمان بی‌فایده است.» چند روزی بر این حال بود تا دیده از جهان فروبست. جسمش را در همدان به خاک سپردند. در آن هنگام پنجاه و هشت ساله بود.

معماری آرامگاه ابوعلی سینا در همدان

بنای آرامگاه ابوعلی سینا به دو سبک ایران باستان و ایران بعد از اسلام ساخته شده است. المان هایی که در ساخت این آرامگاه به کار گرفته شده است الهام از برج گنبد قابوس، باغچه هایی که در محوطه ی این آرامگاه ساخته شده اند نیز نمونه ای از باغ های ایرانی هستند و آب نمای آن هم متاثر از حوض خانه های سنتی هستند.

 غار سوباشی همدان

معماری آرامگاه ابوعلی سینا در همدان مهندس سیهون بوده که در ساخت وی می توانیم نشانه هایی از عصر ابن سینا و تکامل فن آوری های جدید را مشاهده کنیم.

وی در قسمت زیرین، نمایی از بناهای مصر، ایران و یونان قدیم را نشان داده و در قسمت بالایی روش معماری گنبد قابوس را نشان داده است.

یکی از تفاوت‌های ظاهری آرامگاه ابن سینا با گنبد قابوس تعداد ستون هایی است که در دو بنا دیده می شود؛ گنبد قابوس ده ستون و آرامگاه ابن سینا دوازده ستون دارد که البته آن هم دلیل خاص خود را دارد. دوازده ستون آرامگاه نشانگر ۱۲ دانشی هستند که ابن سینا بر آن ها مسلط بوده است.

مقبره ها

زمانی که وارد آرامگاه ابوعلی سینا در همدان می شوید، بعد از این که بازدیدتان از آرامگاه وی به پایان رسید می توانید در سمت راست ورودی آرامگاه بروید و از مقبره ی ابن سینا دیدن نمایید.

دیگر مقبره ای که در این آرامگاه وجود دارد ابوسعید دخدوک، از دوستان ابن سینا که در سمت چپ مقبره وی دیده می شود. همچنین جلوی در ورودی در مقابل خیابان بوعلی مقبره ی ابوالقاسم عارف قزوینی را هم می توانید مشاهده کنید، به طور دقیق تر می توانید در حیاط شرقی آرامگاه به دنیال مقبره ابوالقاسم قزوینی بروید.

تندیس ابو علی سینا

با توجه به تناقض هایی که در نسخه های کهن، کتاب ها و کتابخانه های این دانشند بزرگ ایرانی وجود دارد نیز هیچ سند دقیقی مبنی بر این بتوان تصویری مشخص از وی در دست باشد نیز وجود نداشت، از همین در سال ۱۳۳۸ با توجه به تحقیقات گسترده ای که در زمین شناخت شخصیت ایرانی ابوعلی سینا نیز انجام داد، توانست مجسمه ای از وی ترسیم کند و در بیست و یکمین جلسه هیات موسسین انجمن آثار ملی نیز به تصویب برسد و در محامع عمومی نشان داده شود.

پس از اینکه مدتی گذشت، انجمن آثار ملی طی ماموریتی از استاد ابوالحسن صدیقی خواست تا با توجه به تصویر تمام رخ و نیم رخ ابن سینا، مجسمه‌ ایستاده ای از او بسازد تا در میدان بوعلی و در کنار آرامگاه وی نصب شود.

 حمام تاریخی قلعه ، میزبان گردشگران و مهمانان نوروزی

کتابخانه

یکی از جذاب ترین بخش هایی در این مجموعه وجود دارد و شما می توانید از آن دیدن کنید بخش کتابخانه ای است که در جوار آرامگاه شیخ و تالار شمالی نیز واقع شدهاست.

این مکان در ابتدا ۶۴۹ جلد کتاب داشت و از آن با عنوان قرائت خانه‌ ابوعلی‌سینا یاد می کردند. اما بعدها تصمیم بر این شد که همه محافل عملی جهان در تاسیس آن شریک باشند چرا که ابن سینا یک دانشمند جهانی بود.

در سال ۱۳۲۹ بیانیه ای به زبان های مختلف دنیا منتشر شد تا همه جهانیان در ارائه کتب برای این کتابخانه سهیم باشند.

در حال حاضر ۸ هزار جلد کتاب خطی و چاپی نفیس ایرانی و خارجی و غرفه‌هایی مربوط به آثار ابوعلی سینا و شعرا و نویسندگان همدانی در این کتابخانه دیده می شود. حدود ۳۰ جلد از کتاب ها، خطی و ۵۹۰ جلد از آن ها نیز به زبان‌های فرانسه، انگلیسی، آلمانی و… هستند.

موزه ابن سینا

به منظور نگهداری از سکه ها، سفال ها، برنزی جات و سایر اشیای کشف شده در این محدوده که مربوط به هزاران سال قبل از میلاد و  همین طور برخی دیگر مربوط به دوران اسلامی نیز می شود را در موزه ای نگهداری نمایند.

این موزه از سال ۱۳۳۰ در تالار جنوبی آرامگاه قرار گرفته است. از جالب ترین چیزهایی که در این موزه قرار دارد، عکسی از جمجمه‌ ابو علی سیناست که گویا به هنگام تخریب مقبره‌ قدیمی به ثبت رسیده است.

محوطه آرامگاه

آرامگاه ابوعلی سینا در میدان بوعلی سینا در همدان قرار دارد و زمانی که وارد آن می شوید با محوطه ای سرسبز و بزرگ مواجه هستید. در محوطه ی این آرامگاه باغچه ها و چشمه هایی وجود دارد که هر کدام نمونه ای از باغ های معلق “بابل” در نظر گرفته شده اند و طراوت باغ های ایرانی را حفظ کرده اند.

دسترسی به آرامگاه ابوعلی سینا در همدان

آدرس: استان همدان، شهر همدان، میدان بوعلی سینا

به منظور دسترسی به آرامگاه ابوعلی سینا می توانید از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنید، اتوبوس های این شهر در میدان بوعلی سینا توقف می کنند و شما می توانید در این ایستگاه پیاده شوید به بازدید از این جاذبه های گردشگری بروید.

زمان بازدید: همه روزه از ساعت ۰۸:۳۰ تا ۱۷:۰۰ (این مکان در روزهای تعطیل رسمی باز نیست).