قلعه خشتی گیلوان در روستای گیلوان از توابع بخش شاهرود در ۶۵ کیلومتری جنوب شهرستان خلخال استان اردبیل واقع شده است.قلعه گیلوان متعلق به دوران هخامنشیان در وسعتی حدود ۶ هکتار ساخته شده است.
شهر سرسبز و رویایی خلخال
خلخال یک شهر زیبا سرسبز و رؤیایی در استان اردبیل است که در ارتفاع 1843 متری از سطح دریا واقع شده و دارای آب و هوای کوهستانی و سرد است. این شهر بیشتر بخاطر زیباترین جاده ایران یعنی جاده اسالم به خلخال شناخته میشود .
اگر میخواهید به این شهر سفر کنید این نکته را بدانید که در زمستان و پاییز هوا در این منطقه بهشدت سرد است ، برخی جادهها به خاطر بارش سنگین برف بسته میشوند و کار شما بسیار دشوار میکند. در واقع بهترین زمان سفر به خلخال در فصل تابستان است تا بتوانید یک هوای خنک را تجربه کنید.
روستای گیلوان از شرق به استان گیلان از جنوب به روستای علی آباد و ماد جولان، از باختر به روستای شال و از شمال به جنگلهای تالش متصل میشود.
روستای گیلوان شهرستان خلخال به لحاظ اینکه دارای بقایای گورستان باستانی مورد مطالعات کاوش های باستان شناسی قرار گرفته و قدمت این گورستان به عصر مفرغ بر می گردد.
مهمترین جاذبه گردشگری این روستا، قلعه گیلوان است که به دلیل مرمت نکردن و کاوشهای غیر اصولی در این منطقه بخشهای اصلی قلعه از بین رفته است.
پلان این قلعه بصورت مستطیلی شکل بوده و طول آن ۱۰۵ متر و عرض آن ۶۶ متر و نیز ارتفاع دیوارهای قلعه ۵ متر است.
سفر به روستای ییلاقی و زیبای بیله درق
ارتفاع این قلعه از سطح دریا ۱۴۵۰ متر است .علت نامگذاری این قلعه به نام قلعه خشتی گیلوان این است که عمده مصالح استفاده شده در ساخت قلعه خشت می باشد.
ابعاد این خشت ها دارای طول ۲۶ سانتی متر ، عرض ۲۱ سانتی متر و ارتفاع ۷ سانتی متر است. دیوارهای قلعه نیز در برخی قسمت ها فروریخته و از بین رفته است ولی بقیه دیوارها سالم و پا بر جا می باشند.
یکی از برجهای قلعه در فاصله دورتر ، در نقطه ای که احتمال حمله مهاجمان از طرف دره به قلعه می رود ، ساخته شده که تا حدودی بزرگتر از سایر برجهاست.
در کنار قلعه قبرستان قدیمی نیز وجود دارد که مربوط به دوره اسلامی است. گورستان باستانی روستا کشف شده در منطقه خانقاه گیلوان، نشانگر بومی بودن قوم گیلوان در این روستاست.
مصالحی که برای ساخت این قعله بکار رفته است، خشت و سنگ می باشد و بدلیل نمای خشتی آن که کمتر در قلعه های آذربایجان به چشم می خورد به این اسم معروف گشته است.
بر اساس عقیده کارشناسان کاربرد این قلعه مراقبت از جاده و کاروان هایی است که از گیلان به طرف آذربایجان می رفتند، بوده است.
این قلعه که متعلق به دوره هخامنشیان بوده در آن زمان در زمینی به مساحت ۶ هکتار ساخته شده است.
این بنای تاریخی زیبا از چندین برج که به فواصل مختلف از یکدیگر واقع شدهاند و ارتفاع آنها بر اثر گذشت زمان و عوامل طبیعی کاهش یافته، قرار گرفته است.
مسیرهای دسترسی گیلوان
این روستا چند مسیر دسترسی دارد. هم از ماسال و هم ماسوله به گیلوان راه دسترسی وجود دارد.
جاذبه های دیدنی کلور
مسیر پونل به خلخال و اسالم به خلخال نیز بسیار چشمنواز است که در ورودی روستای “مجره” به سمت جنوب و منطقه شاهرود ادامه یافته و به گیلوان ختم میشود.
در میان درختان گردوی سر به آسمان ساییده، درختان آلبالو که در فصل بهار شکوفه باران شدهاند، مزرعهها و باغهای میوه نشان از آبادانی فراوان منطقه دارد.
گیلوان تنهاترین دهستانی است که در دو سوی رودخانهی قزلاوزن به صورت شمالی و جنوبی قرار گرفته که این خود مزیتی منحصر به فرد دارد.