آشنایی با شهر زیرزمینی نوش آباد کاشان

شهر زیر زمینی نوش آباد سکونتگاهی شگفت انگیز

در روایت بازماندگان سیلک کاشان، وقتی به نوش آباد می رسی، افسانه ای دهان به دهان شنیده می شود که زیر پوست این شهر، تاریخ نفس می کشد تا اینکه در کمال ناباوری، در آغاز دهه هشتاد رویای شهری در زیر زمین نوش آباد به حقیقت پیوست .

شهر زیرزمینی نوش آباد، رازی در دل زمین که با آخرین ضربه ی کلنگ باستان شناسان راهی تاریخ شد. شهر زیر زمینی نوش آباد بر روی تپه های سیلک که هنوز یادگاری هایی از هنر مردمانی از دوره ی سلجوقی تا قاجار رو به رخ گردشگران میکشه، این شهر شگفت انگیز با معماری دست کن در آران و بیدگل، یکی از شهر های زیر زمینیِ شگفت انگیز دنیاست که زندگی در زیر نور چراغ های پیه سوز، شبیه زندگی در شهر سایه هاست. مرحوم دهخدا، نوش آباد رو از ریشه "انوشه" به معنی بی زوال و جاویدان دانسته و از آنجا به عنوان شهری که خوش و خرم است و روان جاویدی داره، یاد کرده. این شهر در دل زمین در دوره های مختلف تاریخی کاربرد نظامی و دفاعی داشته و برای دفاع در برابر یورش مهاجمان و دشمنان خارجی مهم ترین هدف سازنده گانِ این شهر عجیب و غریب است. این شهر جاییست که باید از کوچه پس کوچه های تنگ و باریک عبور کنیم تا به دنیایی شگفت انگیزی برسیم، جایی که رمز آلود و عجیب سکوتِ تاریخ رو فریاد میزنه و روزگاری صدایِ پرهیاهو اعماق زمین به گوش هیچ موجود زنده ای نمیرسید و هم اکنون محفلی برای بازدید مردمان روزگار ما شده. شهر زیرزمینی نوش آباد، پایتخت انوشیروان یکی از پادشاهان ساسانی در 10 کیلومتری کاشان واقع شده که زیر بافت قدیمِ شهر، آران و بیدگل، شکل گرفته اما جالب است بدانیم کشف این سازه ی باور نکردنی به صورت اتفاقی و توسط فردی که قصد حفر چاه در منزل خود را داشت صورت گرفت و به دلیل پیدا نشدن ورودی اصلی از آب انبار مجاور این شهر رفت و آمد صورت میگرفت و هم اکنون این شهر عجیب یکی از جاذبه های گردشگری کاشان و از دیدنی های کاشان محسوب میشه.

نوش آباد، پناهگاهی امن
در زمان حمله مغول این شهر، پناهگایی امن برای مردمان این شهر بوده، چاه و چاهک هایی داره که به سختی می توان وارد آن شد. ارتفاع آنها 3 تا 5 متره که راه ارتباطی به طبقه ی بعدیه. بعد از ورود به چاهک ها به صورت عمودی به سمت پایین و راه به صورت افقی ادامه پیدا میکنه و به سمت بالا میره. با این سبک طراحی برای ورود به فضاهای بالا، قدرت دفاعی افراد مهاجم رو به صفر میرسونه وبا این ساختار میشه، تسلط کامل برای مقابله با دشمن پیدا کرد. همچنین بر روی چاهک ها درپوش سنگی تعبیه شده که در مواقع احساس خطر یا ورود دود به طبقات بالا با تخته سنگی دریچه رو مسدود میکردند و جالبه که کنار هر چاهک قلوه سنگ هایی دیده میشد که اگر دشمن قصد ورود به فضارو داشته باشه با سنگ ها بر سر مهاجمین بکوبند. طراحی اتاق ها به شکل تودرتو و با راهروهای زاویه دار که دید مستقیم فضای بعدی رو غیرممکن میساخت برای محل اسکان خانواده ها در زمان خطر بوده. راه ورودی از چاه های ساختگی در خانه ها بوده که در هنگام ورود، فردی که جلوتر بوده چراغ هارو روشن و آخرین نفر چراغ هارو خاموش می کرده تا اگر دشمنی به دنبال آنهاست، نتونه راه رو پیدا کنه و مسیر ها طوری طراحی شده که فقط یک نفر میتونه عبور کنه و باوجود این شاخصه های جالب، تبدیل به یکی از جاذبه های گردشگری کاشان و دیدنی های کاشان شده.

معماری منحصر به فردِ شهری در اعماق زمین
از زیباترین جاذبه های گردشگری کاشان و دیدنی های کاشان ، شهر زیرزمینیِ نوش آباد می باشد که در سه طبقه در عمق 4 تا 18 متری در اعماق زمین ساخته شده، امروزه فقط قسمت هایی از آن قابل دسترسه. گمان میرود این شهر حدود 15 متر وسعت داشته باشه که به دلیل پیچیدگی های آن هنوز تحقیقات ادامه داره. این معماری دست کن با واژه "اویی" معروفه. راهرویی باریک به اندازه یک نفر داره. با ورود به شهر، بوی خاک مرطوب به مشام میرسه. دالان های تنگی با ارتفاع کمتر از قامت انسان، که به بخش اصلی شهر، هدایت میکنه. حجره های کوچک در ابعاد 2*2، سرویس های بهداشتی ابتدایی، فضاهای پناهگاهی، تونل های ارتباطی، چاه های آب، وتهویه ی هوا از فضاهای این شهر دست کن می باشد. برسطح دیوارها جای پیه سوز به چشم میخوره که برای روشنایی استفاده میشده و در بعضی قسمت ها سکوهای کوتاهی جهت نشستن ایجاد شده و بعضی اتاق ها طاقچه ای برای قرار دادن اشیا طراحی شده.

شهر زیرزمینی نوش آبادسیستم تهویه شهر زیر زمینی
راز بزرگی که دل شهر زیرزمینی نوش آباد نهفته است، سیستم تهویه آن است. تهویه از طریق کانالهای ایجاد شده در طبقه اول بوده که در سطح زمین ایجاد شده، چاهها در طبقات، علاوه بر عملکردِ رفت و آمد در مواقع ناامنی، باعث گردش هوا در طبقات پایین میشده. طراحان و سازندگانِ باهوش و ذکاوت دیواره های این شهر عجیب غریب رو در کنار جریان های آب قنات احداث کردند تا هوای خنک در آن جریان پیدا کند. دسترسی به این فضاها از طریق چاه و کانال های باریک و کوتاه میسر بوده و فضایی خنک و دلنشین داره که انگار نه انگار در دل شهری کویریست.

دسترسی و اطلاعات بازدید
شما می توانید همه روزه به جز ایام سوگواری با پرداخت 2500 تومن از این شهر زیر زمینی حیرت انگیز دیدن کنید و به شهر آران و بیدگل، نوش آباد بروید و پس از گذر از داخل شهر کاشان و 10 کیلومتری آن، تابلوهای شهر زیر زمینی نوش آباد شمارو راهنمایی خواهند کرد.