اگر گوشی اندرویدی دارید و اصطلاح «روت کردن» زیاد به گوشتان خورده باشد، احتمالاً کنجکاو شده‌اید که با روت کردن گوشی چه اتفاقی برای آن می‌افتد یا اصلاً چه فایده‌ای دارد. به‌صورت خلاصه، روت کردن گوشی اندرویدی امکان دسترسی به لایه‌های زیرین سیستم‌عامل را فراهم می‌کند. سیستم‌عامل گوشی شامل فایل‌های سیستمی مختلفی می‌شود که در پارتیشن‌های مختلف تفکیک شده‌اند و هریک از پارتیشن‌ها وظایف خاصی در سیستم‌عامل دارند. به‌صورت پیش‌فرض، کاربر عادی تنها امکان دسترسی به بخشی از پارتیشن دیتا برای ذخیره فایل‌های شخصی خود را دارد و اپلیکیشن‌ها نیز تنها امکان دسترسی به‌فضایی که خود سیستم‌عامل برای آن‌ها تعریف می‌کند را دارند. حتی بخش‌های مختلف سیستم‌عامل از نظر دسترسی به پارتیشن‌ها دارای سلسله مراتبی هستند.
روت کردن، درواقع اشاره به واژه «روت» یا دسترسی ریشه دارد. از آن‌جایی که سیستم‌عامل اندروید برپایه کرنل لینوکس توسعه یافته است، روت کردن در اندروید به‌مثابه‌ی همان دسترسی Superuser در سیستم‌عامل‌های مبتنی‌بر لینوکس و شبه یونیکسی است و کاربر روت دارای بالاترین مرتبه در انواع دسترسی‌ها به بخش‌های مختلف سیستم‌عامل است. اندروید برای حفظ امنیت کاربران به‌کاربران اجازه نمی‌دهد تا بتوانند دسترسی روت را به‌صورت مستقیم اخذ کنند اما روت کردن گوشی‌های اندرویدی موجب می‌شود تا کاربران بتوانند محدودیت‌های سیستم‌عامل را از سرراه برداشته و به فایل‌ها و پارتیشن‌های سیستمی که اجزای مختلف دستگاه از جمله اجرای اپلیکیشن‌ها، بوت‌شدن دستگاه، کنترل منابع سخت‌افزاری و مواردی از این دست را برعهده دارند دسترسی داشته و هرکاری که فکرش را بکنید با استفاده از گوشی خود انجام دهند. از شخصی‌سازی‌های عمیق ظاهر رابط کاربری و چهارچوب سیستم‌عامل گرفته تا امکان دخالت در فرایندهای پردازشی و سیستمی در سطح سخت‌افزار.
از آن‌جا که با دسترسی روت می‌توان حتی کنترل بخش‌های سخت‌افزاری را نیز به‌دست گرفت بنابراین از جهت اینکه کاربر با چه سطحی از آگاهی و دانش قبلی این دسترسی را پیدا می‌کند، روت کردن گوشی می‌تواند یک تهدید برای سلامت و امنیت دستگاه به‌حساب بیاید. بنابراین اگر قصد روت‌کردن گوشی را دارید باید بسیار نسبت به شرایط دستگاه پس‌از روت از جهت کنترل اپلیکیشن‌ها، ابزارها یا حتی وب‌سایت‌های مورد استفاده خود، حساسیت و نظارت بیشتری داشته باشید و این نکته را به‌خاطر داشته باشید که یک اشتباه کوچک ممکن است به قیمت ازکار افتادن کامل گوشی شما شود. اگر از جمله کاربرانی هستید که در گذشته و در مدل‌های مختلف گوشی‌های هوشمند اندروید این عمل را انجام داده‌اید و اکنون صاحب یک گوشی سامسونگ هستید و قصد دارید به دلایل مختلف آن‌را روت کنید، در این مقاله دو روش برای این‌کار را آموزش خواهیم داد. اگر گوشی شیائومی دارید، روت کردن گوشی‌های شیائومی را نیز آموزش داده‌ایم.
نکات مهم پیش‌از روت کردن گوشی‌های سامسونگ
- گوشی‌های سامسونگ از یک پلتفرم امنیتی به‌نام Knox بهره می‌برند که برای محافظت از اطلاعات شخصی و داده‌های حساس، آن‌ها را در سطح سخت‌افزار رمزگذاری می‌کند. این پلتفرم به محض تغییریافتن هر یک اجزا از طریق فلش‌کردن پارتیشن‌های سیستمی تغییریافته، بلافاصله غیرفعال می‌شود.
- افزون‌بر این برنامه‌هایی که حاوی اطلاعات هویتی، بیومتریک و رمزهای عبور مانند Samsung Health، Samsung Pass، Secure Folder و Samsung Pay باشند به‌صورت دائم از کار خواهند افتاد و حتی پس‌از بازگشت به فرم‌ور اصلی دستگاه، این اپلیکیشن‌ها قابل استفاده نخواهد بود. در این شرایط گفته می‌شود که شمارنده Knox در سطح سخت‌افزار متوجه تغییر در نرم‌افزار اصلی شده و گارانتی دستگاه باطل شده است.
- اکثر گوشی‌های سامسونگ مگر مدل‌هایی خاص مانند دستگاه‌هایی که تحت‌قرارداد اپراتوری عرضه می‌شوند یا گوشی‌های سفارش برخی کشورهای خاص، به‌راحتی امکان آنلاک‌کردن بوتلودر بدون نیاز به گذشت زمان و مراحل پیچیده را دارند. در تمام گوشی‌های اندرویدی به‌منظور حفظ امنیت، با دستور بازگشایی بوتلودر، گوشی به تنظیمات کارخانه برگشته و تمامی داده‌های آن حذف می‌شود، بنابراین حتماً پیش از هر اقدامی از اطلاعات خود بکاپ بگیرید.
- از آن‌جایی که با بازنشانی گوشی، همه اطلاعات از روی دستگاه حذف می‌شود، لازم است حتما و حتما پیش‌از آنلاک کردن بوتلودر، اکانت گوگل را از گوشی حذف کنید و همچنین قفل صفحه از هرنوع (الگو و رمز) را حذف کنید تا در هنگام راه‌اندازی گوشی پس از ریست فکتوری، قابلیت محافظتی Factory Reset Protection فعال نشود.
روش اول: روت کردن گوشی سامسونگ با پارتیشن بوت پچ‌شده (بهترین روش)
این روش در اکثر مواقع و در مورد بیشتر گوشی‌های سامسونگ جوابگو است و به‌نوعی بهترین روش برای روت کردن گوشی‌های گلکسی به‌شمار می‌رود. برای برقراری دسترسی روت ابزارهای مختلفی وجود دارند اما از میان آن‌ها ابزار مجیسک (Magisk) بهترین گزینه برای مدیریت و برقراری دسترسی روت محسوب می‌شود که امکانات بسیار زیادی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. سایر ابزارها از جمله Chainfire Supersu ابزارهای قدیمی و منسوخ‌شده هستند که با ورود مجیسک دیگر به‌روزرسانی نشده‌اند و با گوشی‌های جدید سازگار نیستند.
روت‌شدن گوشی با تغییریافتن (پچ‌شدن) پارتیشن بوت (Boot.img) صورت می‌گیرد. اگر گوشی با پارتیشن پچ‌شده بوت شود، دسترسی روت توسط ابزار مربوط به آن امکان‌پذیر می‌شود. بنابراین باید ابتدا فرم‌ور مربوط به مدل گوشی خود را پیدا کنید، برای این کار:
۱. ابزار Frija را از گیت‌هاب دانلود کنید.
۲. محتوای فایل Zip را از حالت فشرده خارج کرده و Frija.exe را اجرا کنید. در قسمت Model، مدل دقیق گوشی و در قسمت CSC، کد سه‌رقمی منطقه گوشی خود را وارد کنید. برای اطلاع از منطقه گوشی خود، تنظیمات را باز کرده و به بخش About phone > Software information بروید و از قسمت Service provider software version کدی را که در عکس مشخص شده است در بخش CSC ابزار Frija وارد کنید. در نهایت روی گزینه Check Update ضربه بزنید.
۳. پس از پیداشدن فایل فرم‌ور، روی Download ضربه بزنید و مسیر ذخیره فایل را انتخاب کنید. پس‌از اتمام دانلود، فایل Zip را باز کرده و محتوای آن‌را در یک پوشه استخراج کنید.
۴. فایلی که ابتدای آن با AP شروع می‌شود را از طریق اتصال گوشی خود به کامپیوتر، به حافظه گوشی انتقال دهید.
۵. اپلیکیشن Magisk Manager را دانلود و روی گوشی نصب کنید.
۶. اپلیکیشن را باز کنید و روی Install ضربه بزنید. Select and Patch a File را انتخاب کنید، سپس فایل AP_xxx.tar.md5 را انتخاب کنید و روی LET'S GO بزنید.
۷. مدت زمانی صبر کنید تا پارتیشن بوت استخراج و توسط مجیسک پچ شود. پس از اتمام کار، فایلی با نام magisk_patched-xxxxx-vKLMG.tar در پوشه Download ایجاد می‌شود. این فایل را به محلی که فایل AP را از آن‌جا کپی کردید، انتقال دهید.
۸. درایور USB گوشی‌های سامسونگ را دانلود کرده و روی کامپیوتر خود نصب کنید.
۹. برنامه Odin را دانلود و محتوای آن را در یک پوشه استخراج کنید. سپس فایل exe را باز کنید.
۱۰. اکنون تنظیمات گوشی را باز کرده و به قسمت About phone > Software Information بروید. روی Build number چندین بار ضربه بزنید تا گزینه Developer options فعال شود. وارد این منو شوید و گزینه OEM unlocking را روشن کنید.
۱۱. پس‌از اطمینان از اینکه از تمامی اطلاعات خود بکاپ گرفته‌اید و همچنین اکانت گوگل و رمز صفحه قفل خود را حذف کرده‌اید، گوشی را از کامپیوتر جدا و خاموش کنید. سپس درحالی که دکمه کم و زیاد کردن صدا را نگه داشته‌اید، دوباره به کامپیوتر متصل کنید. توجه کنید که حتما از کابل ارائه‌شده همراه دستگاه استفاده کنید یا اینکه از کابل‌های معتبر، سالم و با امکان جابجایی دیتا استفاده کنید.
۱۲. در صفحه‌ی پیش‌رو، دکمه افزایش صدا را فشار داده و نگه دارید تا وارد صفحه‌ی بعدی شوید اکنون یک‌بار دیگر دکمه افزایش صدا را فشار دهید تا بوتلودر گوشی باز شود.
۱۳. پس از اینکه دستگاه ریستارت شد، مراحل راه‌اندازی را پیش ببرید، سپس دستگاه را به اینترنت متصل کرده و دوباره مراحل فعال‌کردن Developer Options را طی کنید و از این منو بررسی کنید که گزینه‌ی OEM Unlocking وجود داشته و درحالی‌که فعال است، امکان خاموش کردن آن وجود نداشته باشد. در غیراین‌صورت بوتلودر دستگاه هنوز به‌دلایلی آنلاک نشده و قابلت روت کردن آن وجود ندارد.
۱۴. گوشی را خاموش کنید، از کامپیوتر جدا کنید، درحالی‌که دکمه کم و زیاد کردن صدا را نگه داشته‌اید، دوباره به کامپیوتر متصل کنید. پس از اینکه صفحه هشدار ظاهر شد، دکمه افزایش صدا را فشار دهید تا وارد محیط Download mode شوید.
۱۵. اکنون در برنامه Odin، بررسی کنید که قسمت مشخص‌شده در تصویر آبی‌رنگ شده باشد. سپس از مسیری که فایل‌های فرم‌ور در آن‌جا قرار دارد، با کلیک روی قسمت CP، فایلی را که نامش با CP آغاز می‌شود انتخاب کرده، از قسمت AP، فایل پچ‌شده magisk_patched-xxxxx-vKLMG.tar و از قسمت‌های BL و CSC، فایل‌هایی را که با این عبارت‌ها شروع می‌شود، انتخاب کنید. در نهایت روی Start کلیک کنید و کمی صبر کنید تا گوشی فلش شود.
۱۶. پس از اتمام عملیات، گوشی ریستارت شده و صفحه راه‌اندازی مشاهده می‌شود، پس از راه‌اندازی گوشی لازم است که اپلیکیشن Magisk Manager را دوباره نصب کنید، پس از نصب از قسمت Magisk اگر عبارت Installed را مشاهده می‌کنید، به این معنی است که گوشی شما با موفقیت روت شده است.
روش دوم: روت کردن گوشی سامسونگ از طریق کاستوم ریکاوری (مناسب برای مدل‌های قدیمی)
این روش به‌طور صددرصدی قابل اجرا نیست و نیاز است که محیط ریکاوری پیش‌فرض گوشی با ریکاوری‌های سفارشی (Custom Recovery) جایگزین شود. ریکاوری‌های سفارشی دست‌بردن در پارتیشن‌های سیستمی را امکان‌پذیر می‌کنند که بتوان از این طریق رام‌های سفارشی را نصب و گوشی را روت کرد.
گروه‌های مختلفی برای برندهای مختلف گوشی، ریکاوری سفارشی توسعه می‌دهند که مشهورترین آن‌ها TWRP است. این گروه بیشترین پشتیبانی را از انواع گوشی‌های مختلف دارد با این‌حال معمولاً پشتیبانی از گوشی‌های جدید معمولا کمی دیر توسط این گروه اضافه می‌شود، بنابراین قبل از پیش بردن این روش، از پشتیبانی‌شدن مدل گوشی خود در این صفحه اطمینان پیدا کنید. اگر مدل گوشی خود را پیدا نکردید می‌توانید سری به صفحه محصول موردنظر خود در انجمن XDA بزنید، چراکه توسعه‌دهنده‌های زیادی معمولاً نسخه‌های غیررسمی TWRP را برای گوشی‌های پشتیبانی‌نشده منتشر می‌کنند.
مزیت استفاده از این روش آن است که نیاز به دانلود کردن حجم سنگینی از فرم‌ور گوشی خود ندارید و سریع‌ترین روش برای روت‌کردن گوشی محسوب می‌شود بااین‌حال ممکن است برای برخی گوشی‌ها از جمله مدل‌های جدید گلکسی این روش به‌دلیل تغییرات ساختاری اندروید‌های جدیدتر کار نکند و نیاز به مراحل اضافه باشد (برای مثال پچ‌کردن vbmeta.img). بنابراین پیش از دنبال‌کردن این‌روش، علاوه‌بر چک کردن مدل گوشی خود در سایت TWRP، حتماً در اینترنت و انجمن‌های موبایل مانند XDA مدل گوشی خود را جست‌وجو و مراحل نصب ریکاوری سفارشی را در صورت موجود بودن، با راهنمای نصب این مقاله مطابقت داده و در صورت لزوم، مراحل تکمیلی را حتماً انجام دهید.
۱. درایور USB گوشی‌های سامسونگ را دانلود کرده و روی کامپیوتر خود نصب کنید.
۲. برنامه Odin را دانلود و محتوای آن‌را در یک پوشه استخراج کنید. سپس آن‌را باز کنید.
۳. فایل پارتیشن ریکاوری مربوط به گوشی خود با پسوند Tar را طبق تصویر زیر از سایت TWRP دانلود کنید (تصویر نمونه است و کد مدل و نسخه مربوط به هر گوشی متفاوت است).
۳. اکنون تنظیمات گوشی را باز کرده و به قسمت About phone > Software Information بروید. روی Build number چندین بار ضربه بزنید تا گزینه Developer options فعال شود. وارد این منو شوید و گزینه OEM unlocking را روشن کنید.
۴. پس‌از اطمینان از اینکه از تمامی اطلاعات خود بکاپ گرفته‌اید و همچنین اکانت گوگل و رمز صفحه قفل خود را حذف کرده‌اید، گوشی را از کامپیوتر جدا و خاموش کنید سپس در ادامه:
- اگر مدل‌های جدید گلکسی دارای اندروید ۱۱ و بالاتر دارید: مرحله‌ی ۱۱ تا ۱۴ از بخش قبلی را دنبال کنید.
درغیراین‌صورت:
- اگر گوشی دکمه هوم فیزیکی دارد: کلید‌های هوم، کاهش صدا و پاور را همزمان فشار داده و نگه دارید.
- اگر گوشی دکمه هوم فیزیکی ندارد: کلید‌های کاهش صدا و پاور را همزمان فشار داده و نگه دارید.
- اگر گوشی دکمه بیکسبی دارد: کلید‌های بیکسبی، کاهش صدا و پاور را همزمان فشار داده و نگه دارید.
۵. پس‌از اینکه صفحه هشدار ظاهر شد، دکمه افزایش صدا را فشار دهید تا وارد محیط Download mode شوید. سپس گوشی را به کامپیوتر متصل کنید. توجه کنید که حتما از کابل ارائه‌شده همراه دستگاه استفاده کنید یا اینکه از کابل‌های معتبر، سالم و با امکان جابجایی دیتا استفاده کنید.
۶. اکنون در برنامه Odin، بررسی کنید که قسمت مشخص‌شده در تصویر آبی‌رنگ شده باشد. سپس فایل با پسوند tar که دانلود کرده بودید، از بخش AP انتخاب کنید.
۷. از تب Options تیک Auto Reboot را بردارید، سپس روی Start کلیک کنید.
۸. در انجام این مرحله دقت کنید! پس‌از اینکه عبارت Done را مشاهده کردید، بدون اینکه کابل را از گوشی خود جدا کنید، کلید‌های پاور و کاهش صدا را به مدت ۷ ثانیه فشار داده و نگه دارید. بالافاصله پس‌از اینکه صفحه سیاه شد، کلید‌های پاور و افزایش صدا را نگه دارید و تا لوگوی سامسونگ را مشاهده کردید، دکمه پاور را رها اما همچنان دکمه افزایش صدا را نگه دارید تا بلاخره صفحه ریکاوری TWRP را مشاهده کنید.
۹. انجام این مرحله بسیار مهم و ضروری است! پس از بوت شدن ریکاوری، نوار Swipe to allow modifications را بکشید، سپس از منوی Wipe روی Format Data ضربه‌زده، عبارت yes را تایپ کرده و تأیید کنید تا حافظه گوشی فرمت شده و رمزنگاری آن غیرفعال شود. در صورتی که این کار را انجام ندهید، گوشی به‌دلیل غیرفعال نشدن پروتکل محافظتی dm-verity، بوت نمی‌شود.
۱۰. اکنون در کامپیوتر خود اپلیکیشن Magisk Manager را دانلود کرده و پسوند آن را از apk به zip تغییر دهید. سپس درحالی‌که گوشی شما همچنان در محیط ریکاوری و به کامپیوتر متصل است، فایل را به حافظه گوشی خود انتقال دهید.
۱۱. روی گزینه install ضربه بزنید، فایل مجیسک دانلودشده را انتخاب کنید و برای نصب آن نوار Swipe to Flash را سوایپ کنید.
۱۲. پس از اینکه فرایند نصب مجیسک پایان یافت، گوشی شما روت شده و می‌توانید آن را از منوی Reboot > System ریستارت کنید و مراحل راه‌اندازی گوشی را پیش ببرید. اگر اپلیکیشن مجیسک به‌صورت خودکار نصب نشده بود می‌توانید همان فایل مجیسک که پسوند آن را از apk به zip تغییر داده بودید، دوباره به apk تغییر داده و آن را نصب کنید.
