حکم جلب چه شرایطی دارد ؟
با تحقق جرم های حقوقی و کیفری، قربانیان باید برای مطالبه خسارات و برقراری عدالت شکوائیه تنظیم و آن را تقدیم مراجع قضایی کنند. پس از ثبت شکایت، خواهان و خوانده باید برای پیشروی روند دادرسی در محضر قانون حاضر شوند؛ صدور حکم جلب و ابلاغیه آن توسط سازمان های حقوقی برای شرایطی که متهم یا مجرم از شرکت در جلسات دادگاه یا دریافت مجازات سر باز می زنند، پیش بینی شده است. در مقاله «آیا حکم جلب ابلاغ می شود؟» مستند به مواد قانونی و تحت نظر کارشناسان قضایی، به پرتکرارترین سوالات درباره حکم جلب پاسخ داده می شود.
حکم جلب چیست؟
تعریف مستقیمی تحت عنوان حکم جلب در کتب قانونی کشور ما ارائه نشده است؛ در این اصطلاح حقوقی، حکم به معنای فرمان لازم الاجرای مقام قضایی و واژه جلب، مترادف کلمه احضار می باشد. بنابراین حضور قطعی متهم یا مجرم در مراجع ذیصلاح، نتیجه حکم جلب است؛ سازمان های قضایی فرانسه، تعریف زیر را برای حکم جلب ارائه کرده اند و چون با مواد قانونی کشور ما مغایرتی ندارد، مقبول می باشد:
«حکم جلب به معنای دستگیری مجرم یا متهم در اسرع وقت و تحویل فوری وی به مراجع قانونی به دستور بازپرس پرونده است.»
پس از ثبت شکایتنامه در دفاتر خدمات قضایی، بر اساس مدارک ارائه شده افرادی به عنوان متهم و مجرم معرفی می شود؛ زمان و مکان جلسات دادگاه و بازپرسی به این افراد اعلام شده و آنها موظف به پیروی از دستورات مقام قضایی هستند. اگر شکایت‌علیه برای همکاری با مامورین دولت در محضر قانون حاضر نشود، حکم جلب علیه وی صادر خواهد شد.
انواع حکم جلب
حکم جلب از نظر نحوه پیگیری مراجع قضایی به دو دسته تقسم می شود:
الف)حکم جلب عادی:دستور این نوع دستگیری، هنگامی صادر می شود که نشانی شکایت‌علیه مشخص باشد؛ در این صورت مسئولیت اجرا و پیگیری حکم، بر عهده نزدیکترین مرکز پیگیری حکم جلب به آدرس مجرم است. حکم جلب درب منزل یا در محل کار مجرم، اجرا می شود.
ب) حکم جلب سیار:مسئولیت اجرای این نوع دستگیری، بر عهده تمامی مراکز پیگیری حکم جلب است، چراکه آدرس مشخصی از متهم یا مجرم وجود ندارد؛ در صورت برخورد مامورین هر کدام از این مراکز با خوانده، وی باید فورا دستگیر و تحویل داده شود.
به دلیل تعدد پرونده هایی که به صدور حکم جلب ختم می شوند، ممکن است مراکز مسئول نتوانند استعلام و پیگیری های مربوطه را با فواصل زمانی کوتاه انجام دهد؛ همچنین مراحل حقوقی مربوط به جلب، پیچیدگی هایی دارد که برای غیرمتخصصین دشوار و برای یک وکیل آسان تر است. از همین رو اگر شما هم درگیر چنین مسئله و مشکلی شدید، از یک وکیل متخصص کمک بگیرید. در وکیل از ما (vakilazma.com)، وکلایی که می توانند به شما در این زمینه کمک کنند، معرفی شده اند؛ برای مشاهده لیست این وکلا، کلیک کنید.
شرایط صدور حکم جلب چیست؟
بازپرس حق دارد تحت شرایط زیر حکم جلب را صادر کند:
- حکم جلب علیه متهم:اگر با بررسی شواهد ارائه شده به دادگاه، اتهاماتی بر شخص وارد شود، وی باید برای پیشروی مراحل قانونی و مشخص شدن مجرم اصلی در جلسات دادگاه شرکت کند؛ مقاومت متهم در همکاری با قانون منجر به صدور حکم جلب می شود.
- حکم جلب علیه مجرم:اگر با بررسی مدارک، هویت مجرم اصلی آشکار شود، وی باید برای اجرای عدالت و دریافت مجازات، خودش را معرفی کند؛ خودداری مجرم از همکاری با قانون، صدور حکم جلب را به دنبال دارد.
حکم جلب در کدام بازه زمانی اجرا می شود؟
اجرای حکم جلب معمولا با مقاومت مجرم یا متهم همراه است و امکان مزاحمت صوتی برای همسایگان وجود دارد؛ به همین دلیل دستگیری شکایت‌علیه در روشنایی روز انجام می شود، مگر در شرایطی استثنایی که قانون اجازه اجرای حکم در ساعات تاریکی را صادر کرده باشد. حکم جلب پس از دستور بازپرس، توسط مامورین ذی صلاح در همان روز اجرا و دادرسی آغاز شود.
آیا حکم جلب ابلاغ می شود؟ مراحل اجرای حکم جلب
الف) صدور ابلاغیه:اولین مرحله برای دستگیری مجرم یا متهم، تنظیم سندی با عنوان ابلاغیه توسط بازپرس است؛ این برگه علاوه بر ابلاغ اطلاعات هویتی طرفین شکایت و دلیل جلب، قانونی بودن دستگیری توسط مامورین مسئول را اثبات می کند. به همین دلیل ارائه ابلاغیه به مجرم، در حکم جلب عادی و سیار الزامی است.
ب) اجرای حکم جلب:اگر حکم جلب عادی باشد، دستگیری مجرم در روشنایی روز و درب منزل یا سایر آدرس های موجود از وی انجام می شود؛ اگر شکایت‌علیه در محل اجرای حکم نباشد، به حکم جلب سیار تبدیل می شود. اگر متهم در آدرس مذکور باشد، ابتدا با آرامش از او دعوت به همکاری می شود و در صورت مقاومت وی، مامورین تعیین شده می توانند برای دستگیری زور اعمال کنند.
د) دادرسی مراجع قضایی:پس از دستگیری متهم، وی برای انجام تحقیقات و در صورت جلب مجرم، وی برای دریافت مجازات تحویل قانون می شود؛ بازپرس مسئولیت رسیدگی به خوانده را دارد و در صورت غیاب وی، قاضی عدالت را اجرا می کند.
کلام آخر
حکم جلب به معنی دستگیری و تحویل فوری مجرم یا متهم به دستور بازپرس می باشد؛ این حکم یا برای اثبات اتهامات وارده به فراری یا اعمال مجازات مجرم فراری، در دو نوع عادی و سیار صادر می شود که در این مقاله در رابطه با تمام حالات و شرایط صحبت کردیم و متوجه شدیم امکان ابلاغ حکم جلب نیز وجود دارد.
