دنیای اقتصاد:با توجه به تلاش دولت برای تقویت هر چه بیشتر بازار سرمایه و هدایت سرمایه های سرگردان به این بازار این سوال مطرح می شود که آیا مسیر مورد نظر دولت می تواند راه را برای خروج دلالان و واسطه ها از بازار خودرو هموار کند یا اینکه همچنان شاهد حضور دلالان در این بازار خواهیم بود؟
برای پاسخ به این سوال باید به چند نکته توجه کرد.
نکته اول این است که حضور در بازار سرمایه احتیاج به کسب دانش مورد نیاز برای فهم چگونگی داد و ستد در این بازار دارد. متقاضیان حضور در این بازار باید بدانند چه سهامی را چه زمانی بخرند و چه زمانی سهام خود را بفروشند تا علاوه بر حفظ سرمایه بتوانند از این بازار کسب سود کنند. این مساله بارها مورد توجه کارشناسان بازار سرمایه قرار گرفته و آنها بارها نسبت به حضور افراد بدون داشتن دانش کافی در این بازار و داد و ستدهای هیجانی هشدار داده اند.
حال به بازار خودرو نگاهی بیندازیم و ببینیم افراد حاضر در این بازار به چه میزان دانش نیاز دارند تا بتوانند علاوه بر حفظ سرمایه خود از آن کسب سود نیز کنند. پاسخ این سوال روشن است؛ حضور در بازار خودرو به میزان حضور در بازار سرمایه احتیاج به کسب دانش ندارد. بنابراین بسیاری از دارندگان سرمایه های سرگردان به رغم تلاش دولت برای ایجاد جذابیت در بازار سرمایه، به دلیل نداشتن دانش کافی و ترس از دست دادن سرمایه های خود از حضور در این بازار امتناع می کنند و ترجیح می دهند همچنان سرمایه های خود را در بازارهای سنتی مانند خودرو نگه دارند. بنابراین به نظر می رسد تلاش دولت برای جذب سرمایه های سرگردان در بورس باعث نمی شود تا این بازار از وجود سرمایه های سرگردان و واسطه ها خالی شود. نکته دیگر حول وضعیت کنونی بازار و چشم انداز آینده آن می گردد.
درست است که در حال حاضر بازار خودرو به دلیل شیوع ویروس کرونا به نوعی در کما به سر می برد و معاملات در این بازار به کف خود رسیده است اما باید به این نکته نیز توجه کرد که شیوع این ویروس تنها سمت تقاضا را تحت تاثیر قرار نداده و شرکت های خودروساز نیز به عنوان طرف عرضه کننده از این ناحیه ضربه خورده اند. چالش های ناشی از بیماری کووید-19 که زنجیره تامین شرکت های خودروساز را تحت تاثیر خود قرار داده است و همچنین دست اندازی که ویروس کرونا در مسیر تامین قطعات وارداتی ایجاد کرده، باعث شده تولید خودروسازان نیز به کف برسد بنابراین با توجه به تاثیرگذاری یکسان ویروس کووید-19 روی دو طرف عرضه و تقاضا شاهد هستیم کاهش عرضه تاثیری در بازار خودرو نداشته زیرا به همان میزان تقاضا نیز در بازار کاهش یافته است.
حال زمانی را تصور کنید که یا ویروس کرونا از بین برود یا راهکاری برای درمان بیماری کووید-19 پیدا شود در آن شرایط کفه طرف تقاضا به سرعت سنگین می شود در حالی که طرف عرضه در بهترین حالت با یک فاصله زمانی می تواند خود را به تقاضای موجود در بازار برساند و آن را پوشش دهد. (البته باید توجه داشت که خودروسازان داخلی همچنان به دلیل تبعات تحریم امکان عرضه خودرو به میزان تقاضای موجود در بازار را ندارند). این همان مقطعی است که بازار خودرو برای سرمایه های سرگردان و دلالان جذاب می شود.
در واقع هر زمان که تعادل میان طرف عرضه و تقاضا به هم بخورد دارندگان سرمایه های سرگردان و دلالان در بازار حضور پیدا کرده و به دنبال کسب سود از شرایط موجود هستند. چنانچه این اتفاق بیفتد علاوه بر فعالیت بیشتر آن بخش از سرمایه سرگردان که بازار خودرو را ترک نکردند این امکان وجود دارد که آن بخش از دارندگان سرمایه های سرگردان و واسطه ها نیز که از بازار خودرو به بورس کوچ کرده بودند بار دیگر به طمع کسب سود راحت تر و بی دردسر در بازار حضور یابند. بنابراین چنانچه دولت بخواهد خود را از شر حضور دلالان و سرمایه های سرگردان در بازاری مانند خودرو خلاص کند تنها با نسخه ایجاد جذابیت در بازار سرمایه و تلاش برای سودده جلوه دادن این بازار نمی تواند به این مهم دست یابد. بی تردید دولت باید برای تکمیل حلقه خروج سرمایه های سرگردان و دلالان از بازار خودرو یک بار برای همیشه تکلیف قیمت گذاری خودرو را در مبدأ مشخص کند.
دولت باید این اجازه را به وزارت صمت به عنوان سیاست گذار کلان بخش خودرو بدهد که مکانیزم قیمت گذاری دستوری خودرو را با مکانیزم مبتنی بر عرضه و تقاضا تعویض کند و به سمتی برود که بُعد نظارتی این وزارتخانه در فرآیندهای تولید و همچنین رصد بازار تقویت شود. مادامی که دولت در فرآیند قیمت گذاری حضور دارد و قیمت ها به خودروسازان دیکته می شود هر گونه تلاشی برای خارج کردن دلالان و صاحبان سرمایه های سرگردان از بازار خودرو در شرایطی که میان عرضه و تقاضا فاصله معناداری وجود دارد بی ثمر خواهد بود.
انتهای پیام/م
