پاسخ سوالات رایج درباره روزه ماه محرم
مُحَرَّمُ الحَرام اولین ماه سال هجری قمری و از جملهٔ ماه های حرام است. در دهم این ماه امام حسین و یارانش به شهادت رسیدند، بنابراین محرم، ماه حزن و اندوه و عزاداری شیعیان است. برای ماه محرم آداب و اعمال خاصی آورده شده است که یکی از این اعمال روزه گرفتن است اما در چه روزهایی از ماه محرم می توان روزه گرفت؟ در این بخش از دین و مذهب پلاس وی درباره روزه ماه محرم توضیحات بیشتری را ارائه خواهیم کرد.
در چه روزهایی از ماه محرم می توان روزه گرفت؟
روزه در ماه محرم فضیلت فراوانی دارد. به طور کلی همه روزهای محرم را به جز روز عاشورا که در آن روزه جایز نیست، را می توان روزه گرفت.
روزه اول محرم
«محمد بن علی بن بابویه» -رضوان اللّه جلّ جلاله علیه-در کتاب «امالی» به نقل از «ریان بن شبیب» درباره روزه گرفتن در روز اول محرم آورده است:
دَخَلْتُ عَلَی الرِّضَا ع فِی أَوَّلِ یَوْمٍ مِنَ الْمُحَرَّمِ فَقَالَ لِی یَا ابْنَ شَبِیبٍ أَ صَائِمٌ أَنْتَ فَقُلْتُ لَا فَقَالَ إِنَّ هَذَا الْیَوْمَ هُوَ الَّذِی دَعَا فِیهِ زَکَرِیَّا ع رَبَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّةً طَیِّبَةً (إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعاءِ) فَاسْتَجَابَ اللَّهُ لَهُ وَ أَمَرَ مَلَائِکَتَهُ فَنَادَتْ زَکَرِیَّا (وَ هُوَ قَائِمٌ یُصَلِّی فِی الْمِحْرَابِ إِنَّ اللَّهَ یُبَشِّرُکَ بِیَحْیَی مُصَدِّقاً) فَمَنْ صَامَ هَذَا الْیَوْمَ ثُمَّ دَعَا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ اسْتَجَابَ لَهُ کَمَا اسْتَجَابَ لِزَکَرِیَّا ع
در روز اول ماه محرم به خدمت امام رضا-علیه السّلام-رسیدم. آن حضرت به من فرمود:ای پسر شبیب، آیا روزه داری؟ عرض کردم:خیر. فرمود:این روز، همان روزی است که حضرت زکریا در آن به درگاه پروردگارش-عزّ و جلّ-دعا نمود و عرض کرد:«پروردگارا، از جانب خود فرزندانی پاک به من ارزانی دار، به راستی که تو شنونده ی دعا هستی.» و خداوند دعای او را مستجاب کرد و به فرشتگان دستور داد-در حالی که حضرت زکریا در محراب عبادت به نماز ایستاده بود-او را ندا کردند و گفتند:«خداوند مژده ی یحیی را به تو می دهد که او تو را تصدیق خواهد کرد.» بنابراین، هرکس این روز را روزه بدارد و به درگاه خداوند-عزّ و جلّ-دعا کند، خداوند همان گونه که دعای حضرت زکریا-علیه السّلام-را مستجاب کرد، دعای او را به مرحله ی اجابت می رساند.
روزه روز سوم محرم
در مفاتیح و روایت نبوی (ص) آمده است که حضرت یوسف علیه السلام در این روز از زندان خارج شد و اگر کسی این روز را روزه بگیرد، خداوند مشکل او را برطرف نموده و سختیها را بر او آسان می نماید.
روزه دهه اول و تمام ماه محرم
شیخ طوسی فرموده که مستحب است روزه دهه اوّل محرم ولکن روز عاشورا امساک نماید از طعام و شَراب تا بعد از عصر آن وقت بقدر کمی تربت تناول نماید و سیّد روایت کرده فضیلت روزه تمام ماه را و آنکه روزه او نگه میدارد صائم آن را از هر گناهی.
فضیلت روزه ماه محرم
امامان و پیشوایان دینی درباره فضیلت روزه ماه محرم سخنان ارزنده ای را فرموده اند.
حدیث از امام صادق (ع)
لِمَنْ أَمْکَنَهُ صَوْمُ الْمُحَرَّمِ، فَإِنَّهُ یَعْصِمُ صَائِمَهُ مِنْ کُلِّ سَیِّئَهٍ
حضرت صادق علیه السلام فرمود:کسی که می تواند، محرّم را روزه بگیرد، زیرا روزه دار را از هر بدی حفظ می کند. (بحارالأنوار، ج 98، ص 334)
حدیث از پیامبر اکرم (ص)
إِنَّ أَفْضَلَ الصَّوْمِ بَعْدَ صَوْمِ شَهْرِ رَمَضَانَ صَوْمُ شَهْرِ اللَّهِ الَّذِی یَدْعُونَهُ الْمُحَرَّمَ.
رسول خدا صلّی الله علیه وآله فرمود:همانا برترین روزه بعد از روزه ماه رمضان، روزه ماه خداست که به آن محرّم می گویند.(بحارالأنوار، ج 98، ص 335)
حدیث از امیرالمؤمنین (ع)
عَنِ النُّعْمَانِ بْنِ سَعْدٍ عَنْ عَلِیٍّ علیه السلام أَنَّهُ قَالَ:قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه وآله لِرَجُلٍ:
إِنْ کُنْتَ صَائِماً بَعْدَ شَهْرِ رَمَضَانَ فَصُمِ الْمُحَرَّمَ، فَإِنَّهُ شَهْرٌ تَابَ اللَّهُ فِیهِ عَلَی قَوْمٍ، وَ یَتُوبُ اللَّهُ تَعَالَی فِیهِ عَلَی آخَرِینَ.
امیرالمؤمنین علیه السلام از رسول خدا صلّی الله علیه وآله نقل می کند که به فردی فرمودند:اگر بعد از ماه رمضان خواستی روزه بگیری، در ماه محرّم روزه بگیر، زیرا محرّم ماهی است که خداوند توبه قومی را پذیرفت و خداوند تعالی در این ماه توبه دیگران را نیز می پذیرد. (وسائلالشیعه، ج 10، ص 469)
حدیث از پیامبر اکرم
عَنِ النَّبِیِّ صلّی الله علیه وآله قَالَ:
مَنْ صَامَ یَوْماً مِنَ الْمُحَرَّمِ فَلَهُ بِکُلِّ یَوْمٍ ثَلَاثُونَ یَوْماً.
رسول خدا صلّی الله علیه وآله فرمود:هرکس یک روز از ماه محرّم روزه بگیرد، به ازای هر روز، سی روز در نظر گرفته می شود. (وسائلالشیعه، ج 10، ص 470)
حدیث از معصومین (ع)
رُوِیَ عَنهُمْ علیهم السلام:
أَنَّ مَنْ صَامَ یَوْماً مِنَ الْمُحَرَّمِ مُحْتَسِباً جَعَلَ اللَّهُ تَعَالَی بَیْنَهُ وَ بَیْنَ جَهَنَّمَ جُنَّهً کَمَا بَیْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ.
از معصومین علیهم السلام نقل شده است که فرمودند:هرکس یک روز از ماه محرّم را با اخلاص روزه بگیرد، خداوند بین او و جهنّم سپری قرار می دهد، همانگونه که بین آسمان و زمین قرار داده است. (وسائلالشیعه، ج 10، ص 470)
