داروی هیدروکسی کلروکین چیست ؟
هیدروکسی کلروکین یک داروی ترکیبی و مایع است که برای درمان و یا پیشگیری از مالاریا استفاده می شود. مالاریا نوعی بیماری است که از انگل هایی ناشی می شود که از طریق نیش پشه وارد بدن خواهد شد. مالاریا در مناطقی چون آفریقا ، آمریکای جنوبی و آسیای جنوبی شایع است. البته داروی ذکر شده در تمامی انواع مالاریا موثر نمی باشد.
هیدروکسی کلروکین همچنین دارویی ضدویروس بوده که برای درمان علائم آرتریت روماتوئید و لوپوس اریتماتوس دیسکوئید یا سیستمیک به کار می رود.
*قبل از استفاده این دارو باید مطمئن شوید که هیچ گونه حساسیتی ندارید ، برای اطمینان از اینکه این دارو برای شما بی خطر است ، در صورت وجود موارد ذیل به پزشک اطلاع دهید :
1. سابقه اختلال در بینایی و یا آسیب دیدگی شبکیه چشم ناشی از داروی مالاریا
2. بیماری قلبی ، اختلال در ریتم قلب مانند سندروم کیوتی طولانی مدت
3. دیابت
4. اختلالات شکمی
5. حساسیت به کوئینین
6. مشکلات کبدی و کلیوی
7. پسوریازیس
8. مصرف مشروبات الکلی
9. اختلال آنزیم های ژنتیکی مانند پورفیری و یا گلوکز 6 فسفات دهیدروژناز
- تا به حال اثبات نشده است که هیدروکسی کلروکین به جنین آسیب برساند اما اگر باردار هستید و یا قصد بارداری دارید ، حتما قب از مصرف این دارو به پزشک اطلاع دهید.
- مالاریا در یک خانم باردار سبب مرگ می شود، پس اگر قصد سفر به مناطقی که مالاریا در آنجا شایع است ، دارید به پزشک اطلاع دهید.
- اثرات هیدروکسی کلروکین بر شیرمادر مشخص نشده است اما چنانچه بخش سلامت پلاس وی اشاره کرده است اگر در دوران شیردهی هستید به پزشک اطلاع دهید.
چگونه هیدروکسی کلروکین را مصرف کنیم ؟
- مصرف این دارو تنها در صورتی مجاز است که به توصیه پزشک باشد ، هرگز بیش از دوز توصیه شده توسط پزشک استفاده نکنید.
- این دارو را به همراه غذا یا یک لیوان شیر میل کنید.
-برای پیشگیری از مالاریا ،دو هفته قبل از ورود به مناطقی که مالاریا شایع است مصرف دارو را شروع کرده و بطور مرتب در طول اقامت و حداقل تا 8 هفته پس از ترک آن منطقه مصرف را ادامه دهید.
-برای درمان مالاریا معمولا مصرف این دارو به مدت 3 روز با دوز بالا توصیه شده و در طی دو روز متوالی یک دوز آن کاهش میابد.
اگر مصرف یک دوز از دارو را فراموش کردیم چه کنیم ؟
دوز فراموش شده را به محض یاداوری استفاده کنید اما اگر مصرف دوز بعدی نزدیک بود مصرف دوز قبلی را فراموش کنید!
اگر دارو را بیش از حد مصرف کنیم ،چه اتفاقی میافتد ؟
مصرف بیش از حد هیدروکسی کلروکین باید سریعا درمان شود . بهتر است در صورت مصرف بیش از حد در خانه و یا قبل از رسیدن اورژانس استفراغ کنید.
هنگام مصرف هیدروکسی کلروکین از مصرف چه داروهایی خودداری کنیم؟
4 ساعت قبل و یا بعد از مصرف هیدروکسی کلروکین از مصرف آنتی اسید یا کائولین پکتین خودداری کنید زیرا در جذب هیدروکسی کلروکین تداخل ایجاد می کند.
عوارض جانبی هیدروکسی کلروکین :
- در صورت بروز علائم حساسیت از جمله کهیر، تنفس دشوار، تورم صورت - لب- زبان و یا گلو سریعا از فوریت های پزشکی کمک بگیرید.
- سردرد به همراه درد قفسه سینه ، سرگیجه شدید ، ضعف و ضربان قلب تند
- ضربان قلب و نبض آهسته
- ضعف عضلانی و یا سوزن سوزن شدن دست و پا
- سردرد به همراه قند خون پایین ، گرسنگی ، تعریق ، حالت تهوع ، احساس لرز و اضطراب
- تعداد سلول های خونی پایین ، گلودرد ، لثه متورم ، زخم دهانی ، پوست بی رنگ ، کبودی و خونریزی بی علت
از عوارض رایج مصرف هیدروکسی کلروکین می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- سردرد و سرگیجه
- احساس زنگ زدن در گوش
- تهوع ، استفراغ ، درد شکمی
- ازدست دادن اشتها ، کاهش وزن
- تغییرات رفتاری ،احساس عصبانیت و تحریک پذیری
- بثورات پوستی و خارش
- ریزش مو
مقدار مصرف هیدروکسی کلروکین :
مقدار مصرف با توجه به سن و نوع بیماری هر فرد توسط پزشک تعیین خواهد شد.
بزرگسالان:
به عنوان متوقف کننده مالاریا :
مصرف در هـر هفت روز یکبـار 400 میلی گرم ( 2قرص )
ـ به عنوان درمان کننده مالاریا :
ابتدا 800 میلی گرم و سپس هر 8-6 ساعت 400 میلی گرم و پس از آن روزهای دوم وسوم یکبار در روز 400 میلی گرم
ـ به عنوان تعدیل کننده روماتیسم :
ابتدا مصرف 200 میلیگرم ( یک گرم ) دو یا سه بار در روز همراه با غذا یا شیر
مکانیسم اثر :
اثر ضد مالاریا:این دارو با پیوند به DNA در ساخت پروتئین دخالت دارد و پلیمرازهای DNA و RNA را مهار می سازد. این دارو بر شکل های اریتروسیتیک غیرجنسی پلاسمودیوم مالاریه، پلاسمودیوم اوال، پلاسمودیوم ویواکس و بسیاری از گونه های پلاسمودیوم فالسیپارم اثرگذار است.
اثر آمیب کش ـ مکانیسم اثر آن مشخص نیست.
اثر ضد التهاب:مکانیسم اثر مشخصی ندارد و ممکن است سبب خنثی شدن هیستامین و سروتونین و مهار اثرات پروستاگلاندین از طریق مهار تبدیل اسید آراشیدونیک به پروستاگلاندین، شود و کموتاکسی گلبولهای سفید چند هسته ای(PMN)، ماکروفاژها، و ائوزینوفیلها را مهار کند.
فارماکوکینتیک :
جذب:سریع و کامل جذب می شود.
پخش:45% به پروتئینهای پلاسما پیوند می یابد. در کبد، طحال، کلیه، قلب و مغز تراکم می یابد و به سلولهای حاوی ملانین شدیداً پیوند می یابد.
متابولیسم:در کبد به دز اتیل کلروکین و دز اتیل هیدروکسی کلروکین متابولیزه می شود.
دفع:دارو و متابولینهای آن به آهستگی در ادرار ترشح می شوند و از راه ادرار بیشتر مقدار مصرف شده دفع می شود. داروی جذب نشده نیز از راه مدفوع دفع می شود. مقادیر کمی از دارو تا ماهها پس از قطع مصرف در ادرار ظاهرمی شود. این دارو در شیر ترشح می شود.
چه داروهای دیگری بر هیدروکسی کلروکین تاثیر دارند ؟
هیدروکسی کلروکین می تواند باعث مشکلات جدی کبدی و قلبی شود به خصوص اگر همزمان با داروهای ذیل مصرف شود :
- دیگر داروهای مرتبط با مالاریا
- داروهای آنتی بیوتیکی و ضد قارچی
- داروی ضدویروسی برای درمان هپاتیت و ایدز
- دارو های ضدافسردگی و روان پریشی
- قرص های پیشگیری از بارداری و جایگزینی هورمون ها
- داروهای درمانی سرطان
- داروی کاهش دهنده چربی خون
- داروی فشار خون و قلب
- داروهای مسکن برای ارتروز
- دارو های تشنج
- داروی کاهش دهنده اسید معده
- داروی سل
البته لیست دارویی بالا کامل نبوده و بسیاری از داروهای دیگر می توانند با هیدروکسی کلروکین تداخل داشته باشند از جمله داروهای تجویز نشده ، ویتامین ها و محصولات گیاهی
علائم مصرف بیش از حد دارو هیدروکسی کلروکین شامل:
- خواب آلودگی
- اختلال در بینایی
- ضربان قلب آهسته
- درد قفسه سینه
- سرگیجه شدید
- تشنج
- و تنگی نفس می شود.
اطلاعات مهم درباره هیدروکسی کلروکین :
1. مصرف طولانی مدت و زیاد هیدروکسی کلروکین ممکن است آسیب های جبران ناپذیری به شبکیه چشم وارد کند. در صورت اختلال در تمرکز، اختلال در بینایی و یا مشاهده تورم و تغییر رنگ چشم مصرف این دارو را متوقف کرده و سریعا به پزشک مراجعه کنید.
مشکلات چشمی احتمالی
هیدروکسی کلروکین ممکن است در قرنیه، پوشش شفاف خارجی چشم، رسوب کند. این ته نشین ها به چشمتان آسیبی نمی رسانند و بینایی شما در طول درمان به وضعیت عادی بر می گردد.
در موارد نادر و استفاده ی طولانی مدت هیدورکسی کلروکین به شبکیه چشم آسیب وارد می کند.در صورت مصرف هیدروکسی کلروکین، هر 6 تا 12 ماه باید آزمایش چشم به عمل آورید.
2. قبل از استفاده هیدروکسی کلروکین در صورت وجود حساسیت و یا بروز پسوریازیس ، پورفیری ،بیماری های کبدی ، مشکلات خونی ، بیماری های اعصاب، مصرف مشروبات الکلی و یا گلوکز 6 فسفات دهیدروژناز به پزشک اطلاع دهید.
3. مصرف بیش از حد هیدروکسی کلروکین خصوصا در کودکان سبب مرگ می شود.
4.هیدروکسی کلروکین را تنها در مدت زمان تجویز شده توسط پزشک مصرف کنید. علائم بیماری ممکن است قبل از ازبین رفتن عفونت بهبود یابد.
5. پس از اتمام مصرف هیدروکسی کلروکین برای درمان لوپوس و آرتروز به پزشک اطلاع دهید.
6. مصرف هیدروکسی کلروکین بدون تجویز پزشک برای افراد زیر 18 سال مورد تایید نیست.
7. از لباس های محافظتی و ابزار دفع حشرات هنگام خواب استفاده کنید تا از نیش بیشتر پشه که باعث مالاریا می شود پیشگیری کنید.
8. هیچ دارویی به طور 100 درصد در درمان مالاریا موثر نمی باشد.
9. در حین استفاده از هیدروکسی کلروکین ممکن است آزمایشات خون مکرر و یا معاینات بینایی برای شما تجویز شود.
10. دارو را دور از دسترس کودکان قرار دهید.
11. دارو در دمای اتاق و به دور از رطوبت ، گرما ونور نگهداری شود.
12. این دارو برای درمان فعلی شما تجویز شده است پس به دیگران پیشنهاد ندهید.
شرایط نگهداری دارو هیدروکسی کلروکین:
دارو را دور از نور و رطوبت و در دمای زیر 40 درجه سانتیگراد درون جعبه نگهداری نمائید.
دارو را از دسترس اطفال خارج کنید.
از مصرف داروهای تاریخ گذشته اجتناب نمائید.
