با پایان‌یافتن کار ویندوزفون به‌عنوان سیستم‌عامل موبایلی، تلاش‌های مایکروسافت در این بخش با معرفی تبلت‌های سرفیس و برنامه‌های مخصوص گوشی‌های هوشمند و عرضه‌ی گوشی‌های اندرویدی سری سرفیس Duo ادامه دارد. بااین‌حال، دوقطبی عجیب کنونی اندروید و iOS در فضای برنامه‌ها و بازی‌های گوشی‌های هوشمند باعث شده است تا رقابت در این بخش تقریباً از بین برود و توسعه‌دهندگان و مصرف‌کنندگان به پیروی از سیاست‌های قیمت‌گذاری گوگل و اپل مجبور شوند که در اکثر مواقع، افزایش هزینه‌های آن‌ها را در پی داشته است.
در گذشته، گوگل تلاش‌های فراوانی برای حذف پلتفرم ویندوزفون کرد. غول جست‌وجوی اینترنت به‌طور خودسرانه دسترسی به APIهای خود را محدود کرد تا در ایجاد نسخه‌های ویندوزفونی برنامه‌های اندرویدی مانعی بر سر راه مایکروسافت و توسعه‌دهندگان شخص ثالث ایجاد کند. در آن زمان، ردموندی‌ها با همکاری اهالی مانتین‌ویو برنامه‌ای اختصاصی برای یوتیوب در ویندوزفون توسعه دادند؛ اما مدتی بعد، بسته‌شدن APIهای مرتبط ازطرف گوگل به‌معنای پایان دسترسی بومی به یوتیوب ازطریق دستگاه‌های مجهز به ویندوزفون بود.
چنین رفتارهای ضدرقابتی‌ای فقط مختص گوگل نیست و در بسیاری از حوزه‌های بازار فناوری دیده می‌شود. به‌عنوان مثال، نسخه‌ی ARM مرورگر کروم نیز برای ویندوز ۱۱ منتشر نشده است. همچنین، میلیاردها دلار جریمه در سرتاسر جهان به‌دلیل رفتارهای ضدرقابتی برای شرکت‌ها در نظر گرفته شده است. بااین‌حال، گوگل موفق شد بر مرگ ویندوزفون تأثیر مهمی بگذارد و درنتیجه انحصار خود را روی گوشی‌های هوشمند ارزان‌قیمت کنونی و آینده، تقویت کرد. به‌هرحال شاید مایکروسافت با فروشگاه موبایلی ایکس‌باکس، در حال آماده‌شدن برای انتقام‌گیری از گوگل باشد.
پایانی برای دوقطبی کنونی اپل و گوگل در بازار اپلیکیشن‌های موبایل
دوقطبی گوگل و اپل در بازار برنامه‌های موبایلی با بررسی شدید سازمان‌های نظارتی مواجه شده است. CMA بریتانیا اخیراً اعلام کرد در حال بررسی اپل برای مسدودسازی Xbox GamePass و سایر سرویس‌های استریم است. اپیک‌گیمز نیز درباره‌ی قوانین فروشگاه اپلیکیشن اپل نبرد بسیار سنگینی را در دادگاه ایالات متحده آغاز کرده است.
۳۰ درصد از سود فروش اپلیکیشن‌های شخص ثالث در اپ‌استور به‌طورمستقیم به اپل تعلق می‌گیرد و این در حالی است که آن‌ها هیچ دخالتی در آن محصول ندارند. همچنین، اپل به کاربران گوشی‌های هوشمند خود اجازه نمی‌دهد برنامه‌ها یا بازی‌های مدنظرشان را ازطریق فروشگاه‌های برنامه‌ی شخص ثالث یا حتی برنامه‌های جانبی بدون جیلبریک نصب کنند.
اپیک‌گیمز با بازی تیراندازی بتل‌رویال پیشرو خود، یعنی فورتنایت، سعی کرد قوانین اپل را دور بزند. کوپرتینویی‌ها با ممنوع‌کردن بازی مذکور در فروشگاه خود، به اقدام اپیک پاسخ دادند. به‌طورمشابه اپل سرویس Xbox GamePass را روی آیفون مسدود کرده است؛ زیرا قصد دارد با این اقدامات ضدرقابتی سرویس اشتراکی باارزش مایکروسافت را از چشم کاربران خود بیندازد.
این در حالی است که اکنون بازی موبایلی بی‌کیفیت شرط‌بندی مبتنی‌بر پرداخت پول در اپ استور، نمی‌تواند با پلتفرم بازی مایکروسافت رقابت کند و اپل نیز قطعاً نمی‌خواهد کاربران در این زمینه حق انتخاب داشته باشند؛ زیرا برنده‌ی این رقابت کاملاً مشخص است. با این اقدام مذکور، اپل همچنان به منابع مالی کاربران و توسعه‌دهندگان دسترسی خواهد داشت.
کاربران و توسعه‌دهندگان منابع مهم کسب درآمد از فروشگاه‌های برنامه اپل و گوگل هستند
اگرچه گوگل امکان استفاده از Xbox GamePass را روی پلتفرم خود فراهم کرده است، وضعیت آن با اپل تفاوت زیادی ندارد. زمانی‌که اپیک از سیستم پرداخت خود در فورتنایت استفاده کرد، غول جست‌وجوی اینترنت این بازی را از فروشگاه برنامه‌های خود حذف کرد. پس‌ازآن، اپیک مدعی شد گوگل با پرداخت رشوه به اکتیویژن بلیزارد، آن‌ها را از ساخت فروشگاه اپلیکیشن موبایلی منصرف کرده است که البته اکیتیوژن این اتهام را بعداً رد کرد.
به‌طوربالقوه میلیاردها دلار درآمد در نبرد بازی‌های موبایلی درخطر است. عناوینی مثل Call of Duty ،Minecraft ،Diablo Immortal و Roblox به‌دلیل سهولت دسترسی گوشی‌های هوشمند در iOS و اندروید درآمدهای درخورتوجهی کسب می‌کنند. بااین‌حال، بخش بزرگی از این سود نصیب توسعه‌دهندگان و سازندگان نمی‌شود؛ بلکه به‌طورمستقیم به جیب اپل و گوگل می‌رود.
به‌نوشته‌ی WindowsCentral، توسعه‌دهندگان در ویندوز می‌توانند عناوین خود را روی پلتفرم‌های متنوعی قرار دهند که همگی با یکدیگر رقابت دارند. فروشگاه مایکروسافت از مدتی قبل مثل استیم که با رقابت اپیک‌گیمز مواجه شد، برنامه‌ها و بازی‌ها را از پلتفرم خود حذف کرد. رقابت قرار است به‌نحوی ادامه یابد که گوگل و اپل آن را دوست ندارد؛ اما مایکروسافت و اپیک‌گیمز و سایر شرکت‌ها در حال تلاش برای ازبین‌بردن این دوقطبی‌ها هستند.
مایکروسافت قبلاً زیرسیستم اندروید را برای ویندوز توسعه داده و با آمازون همکاری کرده است تا نسخه‌ی جایگزین فروشگاه اندروید را در ویندوز ۱۱ ارائه دهد. این سیستم‌عامل برخلاف iOS پلتفرمی کاملاً باز است که به فروشگاه‌های رقیب اجازه می‌دهد به‌رایگان درکنار فروشگاه مایکروسافت رقابت کنند.
گوگل به برخی از شرکت‌های اندرویدی اجازه می‌دهد فروشگاه و خدمات مخصوص خود را روی محصولاتشان نصب کنند؛ به‌همین‌دلیل، گوشی‌های اندرویدی برای کاربران ویندوز بهترین گزینه محسوب می‌شوند. برای مثال، سامسونگ گلکسی استور را دارد و درحال‌حاضر، تنها فروشگاه اپلیکیشن موبایلی است فورتنایت اپیک‌گیمز ازطریق آن ارائه می‌شود؛ زیرا سامسونگ مثل اپل و گوگل، کمیسیون سنگینی از ناشران بازی‌ها و برنامه‌ها دریافت نمی‌کند.
احتمال دارد این فروشگاه به‌زودی به تنها پلتفرمی تبدیل شود که بازی‌های موبایل اکتیویژن بلیزاد نیز در آن دردسترس هستند. مایکروسافت باتوجهبه نظراتی که به سازمان نظارت بریتانیا (CMA) ارائه داده است، در حال بررسی بالقوه‌ی فروشگاه ایکس‌باکس برای بازی‌های موبایل است. این شرکت به CMA بریتانیا گفت:
اگر مایکروسافت بتواند قرارداد خرید اکتیویژن بلیزارد را در سال ۲۰۲۳ نهایی کند، امکان کنترل روی عناوین اصلی این بازی‌ساز ازجمله Call of Duty Mobile ،Candy Crush ،Diablo Immortal و دیگر بازی‌های آینده‌ی آن را خواهد داشت. فروشگاه ایکس‌باکس مخصوص موبایل مایکروسافت نیز می‌تواند به خانه‌ای برای Xbox GamePass تبدیل شود؛ پلتفرمی که درحال‌حاضر اپل آن را به‌طور خودسرانه در iOS مسدود کرده است.
گفتنی است این پلتفرم بازی به‌دلیل کمیسیون ۳۰ درصدی گوگل روی خریدهای درون‌برنامه‌ای پلی‌استور در این فروشگاه محدود شده است. توسعه‌دهندگانی که ازطریق Xbox GamePass به اندروید می‌آیند، به‌دلیل قوانین گوگل نمی‌توانند غیر از پرداخت‌های اولیه، درآمد دیگری از بازی‌های خود به‌دست آورند. این موضوع باعث شده است توسعه‌دهندگان مستقل آزادی‌عمل نداشته باشند و به‌طور ضدرقابتی از ارائه‌ی فروشگاه جایگزین در موبایل جلوگیری می‌کند.
بازی‌های موبایلی بسیار سودآور هستند و امکان دارد مایکروسافت به‌زودی مجموعه‌ای از عناوین پرفروش و بسیار محدود را دراختیار داشته باشد که در آن زمان، نهایتاً قدرت کافی را برای ازبین‌بردن سلطه‌ی اپل و گوگل در بازی‌های موبایلی به‌دست خواهد آورد؛ آینده‌ای که در آن مایکروسافت و سایر شرکت‌های همراه با آن، باردیگر کتترل بیشتری دراختیار کاربران و توسعه‌دهندگان قرار خواهند داد و پلتفرم‌های موبایلی مجبور می‌شوند از سیاست‌های انعطاف‌پذیرتر شبیه ویندوز در فروشگاه‌های خود استفاده کنند.
ایکس‌باکس؛ انتخابی بهتر برای توسعه‌دهندگان
فیل‌اسپنسر، مدیرعامل واحد گیمینگ مایکروسافت، اخیراً اعلام کرده است اگر ایکس‌باکس نتواند در حوزه‌ی بازی‌های موبایلی فعالیت زیادی کند، موفقیت چندانی به‌دست نخواهد آورد. امروزه، بسیاری از مردم جهان از گوشی‌های هوشمند استفاده می‌کنند و برای بازی‌کردن با این دستگاه به خرید ایکس‌باکس یا کامپیوتر گیمنیگ نیازی نیست و مایکروسافت به‌خوبی از این موضوع اطلاع دارد. این شرکت می‌داند کاربران در سرتاسر جهان ترجیح می‌دهند بازی‌های مدنظر خود را روی دستگاهی که از قبل دراختیار دارند، انجام دهند و بدین‌ترتیب در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنند.
با افزایش توان پردازشی گوشی‌های هوشمند و بهبود کیفیت بازی‌های موبایلی، ارزش خرید کنسول‌ها کاهش می‌یابد. ناگفته نماند همیشه بازاری برای کنسول‌های بازی و لپ‌تاپ‌های گیمینگ و کامپیوترهای شخصی مخصوص بازی وجود خواهد داشت؛ اما نادیده‌گرفتن کیفیت بازی‌های موبایلی به‌عنوان راهکاری واقعی برای ارائه‌ی بازی‌های بسیار باکیفیت و گرافیکی حماقت محض است.
علاوه‌براین، بی‌تفاوتی گوگل و اپل به هنر بازی‌سازی، توانایی این حوزه را کاهش داده است؛ زیرا آن‌ها شیوه‌های سمی مثل تبلیغ بازی‌های شرط‌بندی را در پیش گرفته‌اند که بیش از هر راهکار دیگری برای آن‌ها سوددهی دارد. بازی‌های سنتی به‌سختی از میان باتلاق موبایل عبور می‌کنند و این مسيله تا حدودی به‌دلیل نحوه‌ی شکل‌گیری پلتفرم‌های گوگل و اپل است.
درصورتی‌که راه دیگری وجود داشته باشد، چه خواهد شد؟ ایده‌ی ناشر سنتی بازی‌های ویدئویی که بتواند فروشگاه برنامه‌های خود را در iOS و اندروید ارائه دهد، بسیار وسوسه‌انگیز است. فروشگاه بازی موبایلی‌ای را تصور کنید که شرط‌بندی و قمار و پرداخت در ازای برد را بی‌اعتبار می‌کند و درعوض، روی بهبود تجربه‌ی بازی و کیفیت عناوین تمرکز دارد.
فروشگاهی را تصور کنید که درمقایسه‌با اپل و گوگل به توسعه‌دهندگان درآمد بیشتری از فروش محصولاتشان پرداخت می‌کند. چنین پلتفرمی بازی‌های مستقل را نیز تبلیغ می‌کند و به‌نظر می‌رسد این دقیقاً همان چیزی است که مایکروسافت قصد دارد توسعه دهد
اگر بخواهیم منطقی به موضوع نگاه کنیم، اپیک‌گیمز و سامسونگ احتمالاً با یکدیگر همکاری خواهند کرد. باتوجهبه اینکه فورتنایت درحال‌حاضر ازطریق فروشگاه گلکسی‌استور سامسونگ و Xbox Cloud Gaming مایکروسافت ارائه می‌شود و با درنظرگرفتن مشارکت مایکروسافت با سامسونگ برای یکپارچه‌سازی خدمات غول ردموندی در دنیای اندروید، کاملاً مشهود به‌نظر می‌رسد که آینده‌ای روشن در این زمینه وجود دارد و شرکت‌های مذکور در آن با هدف ایجاد نوع جدیدی از فروشگاه‌های اپلیکیشن و بازی موبایلی که مشتریان و توسعه‌دهندگان را اولویت قرار می‌دهد، متحد خواهند شد.
انتقام باشکوه
برای بسیاری از کاربران و توسعه‌دهندگان بازی که از سیاست‌های گوگل و اپل در فروشگاه‌های اپلیکیشن آن‌ها ناامید شده‌اند، هیچ‌چیز بهتر از این نیست که قانون‌گذاران این دو غول فناوری را مجبور کنند تا امکان استفاده از فروشگاه‌های شخص ثالث را دراختیار آن‌ها قرار دهند. مایکروسافت و اپیک‌گیمز فروشگاه برنامه‌ی جداگانه‌ای را در اندروید و iOS تبلیغ می‌کنند که به توسعه‌دهندگان و کاربران پیشنهادهای بهتری ارائه می‌دهد.
فکر کنید نینتندو، Riot Games، پلی‌استیشن، Xbox GamePass، استیم، GeForce Now و شرکت‌های دیگر هرکدام در پلتفرم موبایلی مدنظر شما دردسترس باشند و ازطریق فروشگاه‌های مجزای خود، امکان اجرای بازی‌ها را با هزینه‌های مقرون‌به‌صرفه‌تر فراهم کنند. گوگل و اپل بازار بسیار محدودی برای انواع بازی‌ها و مدل‌های کسب‌وکار ایجاد کرده‌اند تا موفقیت پلتفرم‌های خود را تضمین کنند. اکنون زمان آن فرارسیده است که دوقطبی پلتفرم موبایل پایان یابد و شبح ویندوزفون انتقام خود را از این دو غول فناوری بگیرد.
