شغل هایی که در آینده منقرض می شوند
این مطلب یکی از مجموعه مقالات پرونده ویژه « آینده مشاغل در دنیای فناوری » است. برای دریافت کل پرونده ویژه اینجا کلیک کنید.
اما سؤال اصلی این است که چه مشاغلی در ده سال آینده در خطر نابودی قرار دارند؟ برای پاسخ گویی به این سؤال هیچ مرجعی بهتر از مجمع جهانی اقتصاد وجود ندارد. مجمعی که هر ساله بزرگان عرصه های مختلف را گردهم می آورد. در این مجمع افراد دیدگاه های خود را تشریح و برای حل مشکلات راهکارهای خود را ارائه می کنند. ما در این مقاله فهرستی از دوازده شغلی که بیم آن می رود تا ده سال آینده از میان بروند یا دستخوش تغییراتی شوند را به شما معرفی می کنیم. مجمع جهانی اقتصاد سال گذشته در داووس اعلام کرد که ما باید در انتظار انقلاب صنعتی چهارم باشیم. انقلا ب هایی که در ده سال آینده میلیون ها شغل را از میان خواهند برد. بانک امریکایی مریل لینچ در همین ارتباط پیش بینی کرده است که 47 درصد از مشاغل ایالات متحده به واسطه پیشرفت فناوری از میان خواهد رفت. اما سؤال اصلی این است که چه مشاغلی در آینده به واسطه پیشرفت فناوری با تکان های شدیدی روبه رو خواهند شد؟!
کشاورزان
آمارها نشان می دهند که مکانیزه شدن بسیاری از امور باعث افزایش بهره وری صنعت کشاورزی شده است. اما در مقابل در کشوری همچون ایالات متحده میزان استخدام مستقیم افراد در حوزه کشاورزی را 2 درصد کم کرده است. در کشوری همچون هند 50 درصد از جمعیت این کشور به کشاورزی اشتغال دارند. با افزایش قیمت زمین، ماشین آلات، مواد شیمیایی و راهکارهایی که فناوری در ارتباط با هزینه ـ فایده نیروی کار ارائه کرده است، دورانی که کشاورزان به صورت انفرادی به کشاورزی مشغول بودند روز های واپسین خود را پشت سر می گذارد.
روند به کارگیری روبات ها به جای نیروی کار انسانی تنها محدود به کشورهایی همچون ژاپن یا آلمان نمی شود. این رویکرد به سرعت به یک روند غالب جهانی تبدیل شده است
ملاکان ثروتمند و شرکت های فعال در حوزه فناوری به مرور زمان بر این حوزه از صنعت اشراف پیدا خواهند کرد. همین موضوع باعث می شود تا شاهد کاهش استخدام نیروی کار در این زمینه باشیم. تقریباً یک هفته پیش بود (در زمان نگارش این مقاله) که در نمایشگاه آلمان روباتی به نمایش گذاشته شد که قادر بود فرآیند تغذیه دام ها (گاوها) را مدیریت کند. به هر ترتیب، فناوری تحولات زیادی در این حوزه به وجود خواهد آورد.
کارگران کارخانه
آمارها نشان می دهند در کشور ژاپن در ازای هر 10000 کارگری که در بخش خودرو به فعالیت اشتغال دارند، بیش از 1500 روبات نیز به کار گرفته شده اند. سریع تر، دقیق تر و مقرون به صرفه بودن باعث شده است تا شرکت های فعال در صنعت خودرو به دنبال آن باشند تا روبات ها را جایگزین نیروی کار کنند. این روند به کارگیری روبات ها به جای نیروی کار انسانی تنها محدود به کشورهایی همچون ژاپن یا آلمان نمی شود. این رویکرد به سرعت به یک روند غالب جهانی تبدیل شده است. بسیاری از صنایع خودروسازی در کشورهای مختلف به دنبال آن هستند تا روبات ها را جایگزین نیروی کار انسانی کنند. همین موضوع باعث شده تا در آینده وضعیت کارگرانی که در کارخانجات خودروسازی کار می کنند، دستخوش چالش های جدی شود.
گزارشگران خبری
خبرگزاری آسوشیتدپرس در هر فصل از سال بیش از 3000 گزارش اقتصادی را با استفاده از نرم افزار Wordsmith تولید می کند. Wordsmith یک پلتفرم گزارشی مبتنی بر زبان طبیعی است. در نمونه مشابه دیگری 8.5 درصد از کل محتوایی که در ویکی پدیا قرار می گیرد را روبات ها می نویسند. با توجه به آنکه بخش عمده ای از منابع درآمدی خبرگزاری ها و نشریات چاپی از طریق آگهی ها به دست می آمد و درآمدهای تبلیغاتی در چند سال اخیر با افت شدیدی روبه رو بوده اند، بسیاری از مجلات و خبرگزاری ها به ندرت این توانایی را دارند تا اخبار فوری را منتشر یا نویسندگانی را استخدام کنند که تنها به منظور تولید محتوای میدانی از آن ها استفاده می شود. همین موضوع باعث شده است تا خبرگزاری های بزرگ به دنبال آن باشند تا از نرم افزارهای هوشمند استفاده کنند. در نتیجه، نرم افزارها در نقش گزارشگران ظاهر می شوند و گزارشگران به جای نوشتن گزارش به سراغ یادداشت نویسی یا نگارش مقالات تحلیلی خواهند رفت.
آموزگاران
با توجه به اینکه سبک و سیاق آموزش در سال های اخیر به کلی دگرگون شده و امروزه این امکان فراهم شده است تا مدارک دبیرستانی را به واسطه اینترنت و از طریق منابع و کلاس های آنلاین به دست آورد، به مرور زمان و در آینده نزدیک بسیاری از مردم ترجیح خواهند داد برای دریافت چنین مدارکی به دبیرستان یا دانشگاه مراجعه نکنند. حتی در عصری که در آن زندگی می کنیم بسیاری از آموزش های عملی و کارگاهی را می توان از طریق برنامه های کاربری، کلاس ها یا ویدیوهای آنلاین به دست آورد. همین موضوع باعث خواهد شد تا سطح دستمزد و البته تعداد آموزگاران در سیستم های آموزشی به مرور زمان کم شود.
کارکنان بخش مراقبت های بهداشتی
سامانه شناختی آی بی ام موسوم به واتسون به راستی انقلابی در زمینه ابزارهای تشخیص پزشکی به وجود آورد. ابزارهایی که به واسطه این سامانه عرضه می شوند به پزشکان اجازه می دهند تا در سریع ترین زمان ممکن و البته در بعضی موارد به شکل رایگان وضعیت پزشکی بیماران خود را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهند. امروزه گوشی های هوشمند قادر هستند به گجت های الکترونیکی تشخیص بهداشتی متصل شده و جالب تر آنکه قادرند از راه دور نیز به این ابزارها (شناختی) متصل شوند. مکانیزه شدن نظارت بر وضعیت بیماران و الکترونیکی شدن سوابق پزشکی بیماران در آینده باعث خواهد شد که به تعداد کمتری از کارشناسان عرضه سلامت و بهداشت نیاز داشته باشیم، به واسطه آنکه سامانه های شناختی این ظرفیت را خواهند داشت تا از راه دور وضعیت بیماری یک فرد را تشخیص دهند و او را درمان کنند.
وکلا و کارشناسان حقوقی
در عرضه مباحث حقوقی یکی از برجسته ترین وظایف و البته پیچیده ترین وظایفی که وکلای جوان با آن روبه رو هستند این است که ابتدا باید تحقیقات میدانی خود را انجام دهند، اطلاعاتی را به دست آورند، از درون مدارک ثبت شده فیزیکی داده های مورد نیاز خود را استخراج کنند، اطلاعاتی که از منابع مختلف به دست آورده اند را با یکدیگر ادغام و در ادامه پیش نویسی از مستندات حقوقی که قرار است به دادگاه ارائه کنند را آماده کنند. امروزه نرم افزارهای هوشمندی همچون Legal-Zoom این توانایی را دارند تا تمام فرآیندهای فوق را مدیریت کنند. در نتیجه فرصت های شغلی مرتبط با حوزه حقوق در آینده با چالشی جدی روبه رو خواهند شد.
حسابداران
اگر نرم افزارهای حسابداری امروزه با پیچ و خم های خاصی روبه رو هستند، در آینده شرکت ها به شکل ساده تری قادر خواهند بود از این نرم افزارها استفاده کنند. امروزه کسب و کارهای کوچک به سمت خودکارسازی فرآیندهای حسابرسی متمایل شده اند. نرم افزارهایی شبیه به Freshbooks به شرکت ها کمک می کنند در مقایسه با نیروی کار انسانی فرآیند حسابرسی را به سرعت انجام دهند. زمانی که این فرآیند به طور کامل خودکارسازی شود و صورت حساب ها به شکل خودکار آماده شوند، در ده سال آینده نیاز به حسابداران حرفه ای به طور کاملاً محسوسی کم خواهد شد.
رانندگان
در حالی که وسایل نقلیه خودران در چند سال گذشته به شکل محدود مورد آزمایش قرار گرفته و البته در بعضی از مسیرهای عمومی در کشور ایالات متحده نیز مورد استفاده قرار گرفته اند، اما نهادهای قانونی این کشور به دنبال تصویب پیش نویسی قانونی هستند تا به کاربران اجازه دهند یک وسیله نقلیه عمومی همچون تاکسی را از طریق یک برنامه کاربردی فراخوانی یا حتی از کامیون های خودران برای جابه جایی وسایل استفاده کنند. این رویکرد درست است که باعث بیکاری تعدادی از رانندگان می شود، اما در مقابل تصادفات کمتری را به وجود می آورد و به همان نسبت باعث می شود تا سفرهای سریع تر درون شهری و بعضاً برون شهری را شاهد باشیم.
صندوق داران
در سوپرمارکت ها و فروشگاه های بزرگ شاهد این رویکرد هستیم که هزاران سامانه با قابلیت خودتشخیصی در حال جایگزین شدن به جای صندوق داران هستند. این سامانه های هوشمند بر مبنای برچسب های RFID یا از طریق اسکنرهای خودکار صورت حساب مشتریان را آماده و هزینه را از کارت بانکی مشتریان کسر می کنند.
کاربران می توانند از کارت بانکی یا کیف پول دیجیتالی خود برای پرداخت استفاده کنند. در آینده مشتریان بدون آنکه در صفی منتظر بمانند صورت حساب های خود را پرداخت خواهند کرد، اما صندوق داران نیز بیکار خواهند شد.
فروش تلفنی/ کارکنان مراکز تلفن
در فصل «عصر شبکه» ماهنامه شبکه شماره 173 برای اولین بار در ارتباط با این اپراتور هوشمند با شما سخن گفتیم. املیا اپراتور هوشمند مراکز تلفنی است که قادر است به 20 زبان مختلف با کاربران صحبت کند و البته قابلیت یادگیری نیز دارد. همچنین، قادر است به 30 درصد از مکالمات وارد شود و به مراکز تلفنی پاسخ دهد. مؤسسه مکنزی برآورد کرده است که تا سال 2025 نمونه های مشابه این سامانه هوشمند 250 میلیون اپراتور را در سراسر جهان بیکار خواهند کرد. رقمی که معادل 50 درصد از افراد شاغل در کشور هند است.
کارکنان مراکز اقامتی
هل هنا در ناکازاکی ژاپن نخستین هتلی است که کارکنانش روبات ها هستند. مشابه چنین ساز و کاری در رستوران ها نیز مورد استفاده قرار می گیرد. رستوران هایی که روبات های پیشخدمت همراه با صفحات لمسی ثبت سفارش غذا به سراغ مشتریان می آیند و حتی سامانه های خودکار نیز فرآیند طبخ غذا را انجام می دهند. برآوردها نشان می دهند که در بخش اقامتی 5 درصد از نیروی کار شغل خود را به واسطه این ماشین های هوشمند از دست خواهند داد. این رقم به معنای نابودی میلیون ها شغل است.
تست کنندگان نرم افزارهای پرسش و پاسخ
فناوری های چابک با توسعه و استقرار سریع نرم افزارها امروزه از اهمیت ویژه ای نزد شرکت ها برخوردار هستند. این به معنای آن است که توسعه دهندگان نرم افزار نیازمند آزمایش محصولات خود هستند. برای این منظور آن ها به دنبال ابزارهای خودکار پرسش و پاسخ هستند تا کدها را بدون اتلاف وقت در یک فرآیند پرسش و پاسخ آزمایش کنند. در نتیجه مهندسانی که وظیفه اصلی آن ها آزمایش محصولات نرم افزاری است بیکار خواهند شد. در همین ارتباط بسیاری از شرکت ها اعلام داشته اند که از سال جاری میلادی دیگر کارمندانی که وظیفه آزمایش نرم افزارها را بر عهده داشته یا حتی مهندسان بخش پرسش و پاسخ را استخدام نمی کنند.
