علائم مشکلات و اختلال هورمونی و علل بروز آنها
سیستم غدد درون ریز شبکه ای از اندام ها و غددِ مخصوص در ترشح هورمون ها است. عدم تعادل هورمونی تا حد زیادی بر کیفیت زندگی تأثیر می گذارد و اغلب پیامد های طولانی مدت جدی دارد. هورمون ها هم در واقع مواد شیمیایی هستند که از غدد درون ریز به جریان خون آزاد می شوند.
آن ها به طور فعال در متابولیسم، تولید مثل، خواب، اشتها، خلق و خو و در کل کنترل عملکرد همه اندام های حیاتی نقش دارند. در این قسمت از بهداشت و سلامت پلاس وی علائمی را به شما معرفی می کنیم که نشان می دهد به آزمایش هورمونی نیاز دارید.
علائمی که شما را به اختلال و مشکل هورمونی مشکوک میکند
رایج ترین علائمی که نشان می دهند به هورمون درمانی یا آزمایشِ هورمونی نیاز دارید:
تکرر ادرار و تشنگی زیاد
مصرف مایعات به خاطر تکرر ادرار وضعیتی است که در بعضی از افراد اتفاق می افتد و ممکن است فرد در مراحل اولیه یک بیماری مانند دیابت باشد. در طول این وضعیت؛ کلیه توانایی این را ندارد تا ادرار را به حجم زیادی برساند و بعد آن را دفع کند و به خاطر همین مایعات با حجم کم؛ اما پشت سر هم دفع می شوند و شما متوجه می شوید که احتمالا ریشه در مشکلات هورمونی خواهد داشت.
اضافه وزن یا کمبود وزن
اضافه وزن یک علامت رایج در بین افرادی است که دچار مشکلات هورمونی هستند که در اکثر موارد به خاطر سطح بالای استروژن و کورتیزول اتفاق می افتد. گاهی اوقات هم به خاطر تولید ناکافی هورمون تیروئید است.
مقاومت به انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 هم می تواند عاملی برای افزایش وزن باشد و شرایطی را به وجود بیاورد که فرد نتواند از طریق راه های معمول و رایج؛ وزنِ خود را کاهش دهد. از طرفی هم کاهش وزن بدون دلیل ممکن است به خاطر تیروئید پرکار اتفاق بیفتد که در چنین حالتی متابولیسم و سوخت و ساز افزایش پیدا می کند.
افزایش یا کاهش اشتها
تغییر در اشتها جزء علائمی است که نباید آن را نادیده بگیرید و نشان می دهد که شما به آزمایش هورمونی نیاز دارید. تمایل خیلی زیاد و غیرقابل کنترل به غذا خوردن ممکن است به خاطر مشکلات هورمونی یا سندروم پیش از قاعدگی یا دیابت یا دیگر مشکلاتی باشد که آزمایش همه چیز را مشخص می کند. از طرفی هم کاهش اشتها علامت ابتلا به بیماری های مختلف از جمله دیابت نوع یک است و همچنین ممکن است به خاطر ناتعالی هورمونی اتفاق افتاده باشد.
آکنه مزمن
آکنه یک مشکل پوستی است که ممکن است به خاطر تغییرات هورمونی اتفاق افتاده باشد که معمولاً در دوره نوجوانی هم رواج بیشتری دارد. سطح بالای آندروژن ها مانند تستسترون عاملی برای تحریک و بدتر شدن آکنه است.
خستگی و بی حالی شدید
خستگی یکی از علائم کمبود هورمون تیروئید در بدن است. افرادی که تیروئید کمکار دارند؛ خستگی زیادی را تجربه می کنند که حتی گاها آن ها را از انجام دادن کار های روزانه هم باز می دارد. سطح بالای استرس، نگرانی و اضطراب هم در این افراد باعث می شود تا کمتر بخوابند و بیشتر خسته شوند که در تیروئید پرکار هم ممکن است این اتفاق رخ دهد.
حساسیت زیاد به سرما یا گرما
تغییرات دمایی و حساسیت به دما به خاطر عملکرد نامناسب غده تیروئید اتفاق می افتد. تحقیقات نشان داده است افرادی که تیروئید کمکار دارند، معمولاً احساس سرما در تابستان هم با آن ها همراه است؛ بنابراین همیشه دوست دارند که در فضاهای گرم باشند و همین موضوع در مورد تیروئید پرکار هم صدق می کند.
ریزش مو
طبیعی است که ما هر روز تعدادی از موهایمان را از دست می دهیم؛ اما ریزش مداوم و بیش از حد مو معمولا علامت خطر است که باید آن را پیگیری کرد که بعضی وقت ها بخاطر مشکلات تیروئیدی هم رخ می دهد.
عرق شبانه و گرگرفتگی
گرگرفتگی یا عرق زیاد جزء علائم اختلالات هورمونی در بین خانم ها است و معمولاً این گرگرفتگی همراه با عرق شبانه و قرمز شدن پوست و افزایش ضربان قلب هم رخ می دهد و ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد یا فرد بیش از دو بار در روز این اتفاق را تجربه کند.
مشکلات گوارشی
اختلالات تیروئیدی عاملی برای تغییرات عملکرد سیستم گوارش است. افرادی که تیروئید کمکار دارند، معمولاً سرعت روند گوارش غذا در آن ها کاسته می شود و ممکن است به مشکلاتی مانند یبوست دچار شوند و از طرفی بالا بودن سطح هورمون تیروئید ممکن است عاملی برای اسهال باشد.
علل اختلال و مشکلات هورمونی
بیماری های غدد درون ریز نتیجه تولید بیش از حد یا کمبود هورمون ها است. آن ها معمولاً به دلیل نقص عملکرد غدد یا آسیب به ساختار آن ها ظاهر می شوند. مانند پانکراس، تیروئید، غده فوق کلیوی، تخمدان ها و بیضه ها. برای مثال در بعضی از شرایط ممکن است پانکراس یا همان لوزالمعده به اندازه کافی انسولین تولید نکند تا بتواند سطح قند خون را تنظیم کند.
سایر علل ناتعادلی هورمونی شامل موارد زیر است:
- تیروئید کمکار
- تیروئید پر کار
- سندروم کوشینگ
- بیماری آدیسون
- دیابت
عوامل خطر و مؤثر در اختلال و مشکلات هورمونی
علت این تغییرات هورمونی عملکرد نامناسب آن هاست؛ البته ژنتیک هم در ایجاد این اتفاقات تاثیر بسیار مهمی دارد؛ اما در واقع عوامل خطر این بیماری ها شامل موارد زیر است:
- چاقی و سبک زندگی بدون تحرک
- چربی و قند زیاد داخل رژیم
- هورمون درمانی
- شیمی درمانی و مصرف بعضی از دارو ها مانند گلوکوکورتیکوئید
- بیماری های خود ایمنی
- استرس شدید