با معضل غذا خوردن کودکان چه کنیم؟

مشکلات غذا خوردن کودکان را بشناسید

برخی از کودکان در غذا خوردن، بد ادا هستند، خیلی از غذاها را نمی خورند و یا تمام غذاهایی که طعم خاصی دارند و یا از یک ماده غذایی خاصی درست شده اند، لب نمی زنند. وسواسی بودن در انتخاب غذا یا بد غذا بودن هم که مشخصه های آن ترس و اضطراب در وضعیت غذا خوردن است، از دیگر مشکلات غذا نخوردن کودکان می باشد.  مشخص شده است که 20 تا 30 درصد کودکان مشکلات غذا خوردن دارند. این مشکلات معمولا با دیگر عادات غذایی چون خیلی کند خوردن و بی علاقگی به غذا خوردن توام می شوند.

روان شناسان چهار دلیل برای این مشکل کودکان مطرح کرده اند :
1 -  کودک غذا و یا غذا خوردن را با یک تجربه آزارنده مثل خفگی، بالا آوردن غیرارادی به هنگام خوردن غذا، دارو خوراندن به کودک و... تداعی می کند.
2- والدین کودک به صورت سهوی و غیر عمد، وسواس کودک را در انتخاب غذا یا غذا نخوردن  تقویت می کنند، مثلا؛ وقتی کودک از خوردن غذایی خاص امتناع می کند، والدین آن را بر می دارند و غذای دلخواه کودک را مهیا می کنند.
3- برخی از کودکان به خاطر بیماری های خاص یک مقطع رشدی خود مثل بیماری  برگرداندن غذا بر اثر التهاب معده و مری،سندرم روده باریک  و... تجربه های غذایی مناسبی را  ندارند.
4- در خانواده هایی که فرزندان آنها مشکلات خوردن غذا دارند،  یک چرخه زورگویی قابل مشاهده است. معمولا این کودکان به هنگام غذا خوردن، رفتارهای منفی زیادی دارند رفتارهایی چون،لجبازی، شکایت،نافرمانی، بازی بازی کردن با غذاو... و در عین حال، والدین نیز هنگام غذا دادن به کودک رفتارهای منفی بیشتری نشان می دهند، یعنی بیشتر دستورات منفی و ناخوشایند می دهند و یا اظهارات منفی زیادی به هنگام غذا دادن به بچه اظهار می کنند.

راه حل های مشکلات غذایی کودکان

درمان مشکلات غذا نخوردن کودکان
کودکانی که مشکلات غذا نخوردن دارند معمولا آنقدر می خورند که رشد کنند. مشکلات شان هم معمولا بدون درمان رفع می شود؛ ولی بعضی از این کودکان به قدر کافی مواد غذایی دریافت نمی کنند و در برخی موارد رشد جسمی، اجتماعی و هیجانی آنها به خطر می افتد که در چنین مواقعی واجب است برنامه مناسبی برای تغذیه کودک تنظیم شود .
لذا برای پیشرفت سریعتر در درمان، همکاری متخصص تغذیه کودک و روان شناس کودک لازم و ضروری است.اما در شرایط معمول تر درمانی سیری متفاوت از قبل دارد. ماهیت مشکل بر درمان بسیار تاثیر گذار است. توجه به عوامل خانوادگی بالخص والدینی و محیطی بسیار حائز اهمیت است. والدینی که در مورد اختلالات خوردن فرزند خود کمک می خواهند، دربسیاری از موارد، مشکلات هیجانی و زناشویی دارند که این عامل به خودی خود تاثیر مبرهن و بسزایی در مشکل فرزند دارد، درمان صرف مشکل کودک کارساز نیست و حتی به طور قطع می توان اظهار کرد که درمان بی نتیجه است.  تجارب بالینی متعدد نشان داده است برطرف کردن مشکل والدین، منجر به رفع مشکل غذا نخوردن کودک نیز می شود.

روال معمول غذایی را تغییر دهید :
روال معمول غذا خوردن فرزند خود را تغییر دهید تا  بیشتر از قبل متمایل به غذا خوردن شود. بهتر است یک نفر نیز همراه کودک غذا بخورد، البته آن فرد باید در مقابل رفتارهای امتناعی کودک از غذا خوردن صبر پیشه کند و هرگز به زبان بازی و کنایه زدن متوسل نشود. در حد فاصل بین وعده های اصلی غذا خوردن، سعی کنید دسترسی کودک به غذا را به حداقل برسانید. به احتمال زیاد باید غذاهای سبک بین وعده های اصلی را نیز حذف کنید و به کودک فقط آب بیاشامید. اگر چه بسیاری از والدین این روش را نمی پسندند، اما اگر قرار است به کودک غذاهای سبک بدهیم، غذاها باید سر وقت داده شوند و آن هم به مقدار بسیار محدود.

از تکنیک توجه افتراقی کمک بگیرید :
در این تکنیک لازم است شما محرک مطلوب یا تقویت کننده مثبتی را به وقوع یک رفتار غذایی مناسب (مثلا به خوردن غذایی که کودک قبلا از خوردن آن امتناع می کرد) وابسته کنید. در عین حال، پاسخ های نامناسب کودک ( مثلا غذا نخوردن او ) را نادیده بگیرید، یا روی خود را برگردانید. برای این کار بهتر است شما مقدار کمی از غذایی را که کودک قبلا نمی خورده را به او بدهید، اگر خورد، او را تشویق کنید اگر نخورد، چیزی به او نگوئید فقط روی خود را برای چند ثانیه از او برگردانید. سپس دوباره غذا را پیش بکشید این کار را چند بار لازم است تکار کنید(برای این که کودک غذایی را که قبلا از خوردنش امتناع می کرده را بپذیرد، 10 بار ارائه غذا واجب است). حتی گاهی ممکن است این کار به تعداد جلسات متعددی تکرار شود تا کودک آن غذای امتناعی خود را قبول کند.

از دیگر تقویت کننده های رفتاری استفاده کنید : 
1 - خوردن غذاهای مورد علاقه کودک را به خوردن غذاهایی که او دوست ندارد، وابسته کنید.
2 - بعد از خوردن یک غذای نادلخواه،  مجاز است  کارهای لذت بخش مثل بازی با پلی استیشن برای مدتی کوتاه، انجام دهد.
3 - کودک  بعد از خوردن یک غذای نادلخواه می تواند برای مدتی کوتاه با اسباب بازی دلخواه خود بازی کند.
4 - بابت هر غذایی نادلخواهی که کودک می خورد به او نمره دهید و در نهایت بعد از رسیدن نمرات به یک حد نصابی، نمرات را با برخی از فعالیت ها تعویض کنید.