گوشی ماژولار نسل جدید گوشی ها
آیا حرکت به سوی گوشی های هوشمند ماژولار می تواند گام بزرگ بعدی در دنیای تلفن همراه باشد؟
بازار گوشی های هوشمند مدتی است که با رکود نسبی مواجه شده. کاربران و کارشناسان، طراحی گوشی های جدید را تکراری و خسته کننده ارزیابی می کنند و به نظر می رسد تفاوت گوشی های هوشمند (گذشته از برندشان)، به جزییاتی در مشخصات فنی خلاصه می شود. حتی آمار فروش گوشی ساز بزرگی مثل اپل، هم، برای نخستین بار طی ده سال گذشته رو به کاهش گذاشته که برخی کارشناسان، یکی از دلایل این افت فروش را تکراری شدن طراحی ها می دانند. به همین خاطر، بسیاری از تولیدکنندگان، کارشناسان و تحلیلگران بازار در تلاش اند تا طرحی نو و عظیم دراندازند؛ نوآوری بزرگی که به نظر می رسد در حوزه «گوشی های ماژولار» اتفاق بیفتد.
ایده ساخت یک گوشی ماژولار مدت زیادی است مطرح شده . چند کمپانی ، از جمله کمپانی بزرگ گوگل در حال کار بر روی این پروژه می باشند.هرچند که تا کنون هیچ کدام از این تلاش ها به ساخت و عرضه یک گوشی ماژولار منتهی نشده
خیلی از کاربران و علاقه مندان به تلفن های هوشمند و حتی اصحاب رسانه فکر می کنند که ال جی جی 5 (LG G5) اولین گوشی ماژولار است که توسط ال جی ساخته شده است؛ اما باید بگوییم که قبل از ساخت ال جی G5، کمپانی کره ای گوشی ساخت که از طراحی ماژولار بهره می برد.
به همین دلیل، ال جی به تازگی یک گوشی «نیمه ماژولار» روانه بازار کرده تا شیاد بتواند بازار گوشی های هوشمند را از بن بست پرچم داران تکراری خارج کند اما فناوری گوشی های ماژولار تا کجا پیش رفته؟ چه کسانی می خواهند گوشی ماژولار بسازند؟ آیا «جی 5» واقعا ماژولار است؟ چه زمانی باید منتظر ورودی گوشی های ماژولار به بازار باشیم؟ اصلا گوشی ماژولار یعنی چه؟ اینها پرسش هایی است که کوشیده ایم پاسخ شان را بیابیم.
آشنایی با گوشی ماژولار
پرچم داران جدید، یعنی «گلکسی اس 7» سامسونگ، «اچ تی سی 10» و «ای فون 6 اس»، همگی گوشی های هوشمند فوق العاده ای هستند که هر کدام شان نمایشگری زیبا و باکیفیت، با طراحی مدرن و دوربین بی نظیری دارند، ولی هیچ کدام از این گوشی ها نتوانسته اند چیز واقعا جدیدی را به جهان معرفی کنند که سه سال پیش نظیرش را ندیده بوده باشیم.
چنین رکودی، ناگزیر به این نتیجه ختم می شود؛ «فرم فاکتور» (form factor) گوشی های هوشمند به نقطه اوج خود رسیده و تا حد کمال پیشرفت کرده است. البته برای راهیابی تولیدکنندگان به مراحل بعدی، مسیرهایی هم وجود دارد که گوشی ها ماژولار را می توان توسعه یافته ترین این مسیرها دانست. اما آیا واقعا حرکت به سوی چنین گوشی هایی، گام مهم بعدی در فناوری را رقم خواهدزد؟
گوشی هوشمند ماژولار چیست؟
بیایید از صفر شروع کنیم؛ وقتی از گوشی هوشمند ماژولار حرف می زنیم، دقیقا از چه چیزی حرف می زنیم؟
گوشی های هوشمند معمولا به شکلی یک پارچه عرضه می شوند و جنس بدنه آنها ترکیبی از شیشه، فلز و پلاستیک است. خریدار معمولا می تواند رنگ بندی بدنه را انتخاب کند، بنا به نیاز خود، نسخه 64 یا 128 گیگابایتی گوشی مورد نظرش را سفارش دهد و در برخی موارد (مثل بعضی مدل های موتورولا) امکان شخصی سازی طراحی کلی گوشی هم وجود دارد. با این حال وقتی گوشی به در خانه خریدار می رسد، محصولی یک پارچه است که امکان چندانی برای شخصی سازی ندارد. تنها تغییر مهم بعد از خرید این گوشی ها، محدود به زمانی است که نسخه تازه ای از سیستم عامل آنها دریافت و نصب می شود.
اما طرح مفهومی گوشی های ماژولار، این امکان را به کاربر می دهد که بتواند این وضعیت را به کلی دگرگون کند. یک گوشی ماژولار واقعی، از قطعاتی مجزا و از پیش موجود تشکیل می شود که در کنار هم قرار می گیرند و گوشی هوشمند کاملی را به وجود می آورند. به عبارت دیگر، ماژول های مختلف این گوشی، از قبیل دوربین، فضای ذخیره سازی و «ان اف سی»، قابل تعویض خواهندبود.
هم اکنون چند طرح مفهومی برای گوشی های هوشمند ماژولار وجود دارد که درجه پیچیدگی و میزان پیشرفت هر کدام شان متفاوت است.
ال جی جی 5
گوشی هوشمند «ال جی جی 5» (LG G5) از مهم ترین نمونه های گوشی های هوشمند ماژولار است ، چرا که هم اینک وارد بازار شده. از این گذشته، جی 5 فقط یک نمونه آزمایشی نیست، بلکه پرچم داری تمام عیار در بین گوشی های هوشمند محسوب می شود. متاسفانه اجزای ماژولار این گوشی هنوز تا حدی ناقص اند.
خود گوشی ویژگی ها و امکانات کاملی دارد، اما می توانید با فشردن دکمه ای، قسمت پایینی گوشی را جدا کرده و یکی از «دوستان ال جی» را جایگزینش کنید تا قابلیت های جدیدی به گوشی اضافه شود (ال جی به همراه این گوشی، لوازم جانبی جالبی نیز معرفی کرده که به نام«ال جی و دوستان» (LG and Friend) شناخته میش وند).
یکی از این دوستان، مبدل دیجیتالی به نام «آنالوگ بنگ اند اولوفسن» (Bang & Olufsen) است که به اختصار «B & O DAC» نامیده می شود. این ماژول می تواند جی 5 را به یک پخش کننده موسیقی کاملا پیشرفته بدل کند. یکی دیگر از دوستان ال جی، گیره ای است که عکاسی و فیلم برداری با گوشی را ساده تر می کند و همزمان باتری را نیز شارژ می کند.
خیلی هم خوب، اما داستان ماژول های واقعا موجود جی 5، فعلا به همین جا ختم می شود.
امیدواریم طی سال جاری، «دوستان» بیشتری برای این گوشی ال جی ببینیم، ولی حتی اگر ماژول های دیگری هم به این مجموعه اضافه شوند، باز هم جی 5 با یک گوشی ماژولار ایده آل فاصله زیادی دارد. نمایشگر، حافظه رم، پردازنده و دوربین جی 5، اجزای ثابت این گوشی اند؛ هسته اصلی این گوشی، دستگاهی رده بالا به شمار می آید و قیمتش به هیچ وجه قابل چانه زدن نیست.
از سوی دیگر، خود دوستان ال جی هم به تنهایی ماژول هایی ارزان قیمت نیستند. ماژول «کَم پلاس ال جی» (LG CAM Plus)، 70 یورو در اروپا قیمت دارد و برای خریدن ماژول موسیقی بنگ اند اولوفسن، باید 180 یوروی دیگر بپردازید. می توان ریسک پذیری ال جی برای تولید تجاری این گوشی را ستود، اما در قیاس با مفهوم گوشی های ماژولار، ال جی باید پروژه طراحی و تولید گوشی ماژولار را از سر بگیرد.
پازل فون
این گوشی از سه قسمت تشکیل می شود:ستون فقرات، مغز و قلب. ستون فقرات قاب اصلی و نمایشگر را شامل می شود. مغز آن شامل تمام تراشه های داخلی از جمله پردازنده اصلی و دوربین است. باتری و حافظه خارجی هم در قلب دستگاه جا می گیرد. این قسمت ها مانند کشو داخل یکدیگر قرار می گیرند و به راحتی می توان هر کدام از واحدهای آن را تغییر داد.
با مهم ترین گوشی های ماژولار آشنا شوید
لگوبازی هوشمند
فیرفون
مسیر و رویکرد «فیرفون» (Fairphone) نسبت به مفهوم گوشی های ماژولار، بسیار متفاوت است. هدف اصلی این شرکت تولید گوشی هایی سازگار با محیط زیست است، هر چند اجزای این گوشی ها طوری طراحی شده اند که بتوان به راحتی آنها را عوض کرد. فیرفون یک استارت آپ هلندی است که به زودی دومین گوشی اش با عنوان «Fairphone 2» را عرضه خواهدکرد. همان طور که از عنوان شرکت می توان حدس زد، فیرفون قرار است گوشی هایی با قیمت منصفانه تولید کند. به همین دلیل، مشخصات دقیق و قیمت هر کدام از قطعات تشکیل دهنده گوشی معلوم است.
شفافیت ساختار به جای خود ارزشمند است، ولی ماژولار بودن این گوشی ها در مرکز توجه سازندگانش قرار ندارد. به عبارت دیگر، خودتان می توانید پشت گوشی های فیرفون را باز کرده و به سادگی دوربین، نمایشگر و اجرای دیگرش را عوض کنید، اما قادر نیستید که اجزای فعلی را با قطعاتی قوی تر جایگزین کنید و سرعت و عملکرد گوشی را ارتقا دهید. از سوی دیگر، برای تعویض بیشتر این قطعه ها به پیچ گوشی و کمی مهارت فنی نیاز دارید. همین چیزها باعث شده که بسیاری از منتقدان سخت گیر، در مورد ماژولار بودن فیرفون، چون و چرا کنند.
به این نکته هم توجه داشته باشید که درست مثل قهوه و مواد غذایی، عنوان های پرطمطراق به معنای قیمت بالاتر است. «فیرفون 2» بیش از 400 یورو قیمت خواهدداشت. شاید فکر کنید این قیمت چندان هم بالا نیست، اما خاطرتان باشد که مشخصات فنی و قدرت پردازش فیرفون 2، حتی نزدیک پرچم داران امروز بازار هم نیست.
فیرفون نمایشگری پنچ اینچی با رزولوشن فول اچ دی دارد. از پردازنده «اسنپ دراگون 801» بهره می گیرد، دو گیگابایت رم دارد، به 32 گیگابایت حافظه داخلی مجهز است و دوربینش هشت مگاپیکسلی است. این مشخصات در بهترین حالت، می تواند مشخصات فنی یک گوشی میان رده باشد.
همه چیر درباره گوشی ماژولار
پازل فون
«پازل فون» (Puzzle Phone) یکی از جالب ترین طرح های مفهومی برای گوشی های ماژولار است که تاکنون دیده ایم. این گوشی از سه قسمت جداگانه تشکیل می شود که یکی شان (شامل قاب اصلی و نمایشگر گوشی)، نقش ستون فقرات آن را بازی می کند.
بخش دوم، مغز گوشی است که تمام تراشه های داخلی و دوربین در آن قرار گفته. قسمت سوم نیز، قلب دستگاه است که باتری و هرگونه تجهیزات جانبی را شامل می شود. این قطعه ها را می توان به راحتی تعویض کرد و مشخصات فنی دستگاه را ارتقا داد.
پازل فون به عنوان یک پروژه مستقل، نتوانست سرمایه لازم برای تولید تجاری اش را جذب کند، اما بخش تحقیق و توسعه آن همچنان فعال است و به نظر می رسد تلاش برای بهینه سازی اش هنوز ادامه دارد. نمی توان به قطعیت درباره ارائه پازل فون به بازار نظر داد. درواقع به نظر می رسد نباید منتظر عرضه نهایی این محصول باشیم، اما شاید با گرم تر شدن بازار گوشی های ماژولار، گروه تحقیق و توسعه پازل فون موفق شوند این پروژه را به سرانجام برسانند.
پروژه آرا
اما نویدبخش ترین گوشی هوشمند ماژولار، «پروژه آرای گوگول» (Google’s Project Ara) است. گوگل این پروژه را در سال 2013 راه انداخت و نخستین مراحل توسعه اش، در شاخه اسرار آمیر «پروژه ها و فناوری های پیشرفته»ی گوگول انجام شد.
ایده اصلی پروژه آرا این است که هرکدام از اجزای اصلی گوشی هوشمند، به صورت ماژولی مستقل ساخته شوند تا هر زمان که کاربر خواست، به راحتی بتواند این اجزا را تعویض کند. تولیدکنندگان مختلف نیز می توانند ماژول های مورد نظرشان را برای این گوشی بسازند. به این ترتیب همانطور که با استفاده از اکوسیستم اپ ها می توان عملکرد نرم افزاری گوشی را شخصی سازی کرد، با استفاده از اکوسیستم ماژول های این گوشی نیز کاربران قادر خواهند بود مشخصات فنی اش را به میل خود تغییر دهند.
دستگاه های پروژه آرا روی شالوده ای به نام «اِندو» «endo» به معنای «داخل یا درون») بنا می شود. اندو در واقع پیکره اصلی گوشی است که ماژول های مختلف را مثل قطعا لگو روی آن سوار می کنند. قطعاتی که درواقع دوربین، رم، پردازنده، حافظه ذخیره سازی و نمایشگر گوشی هستند.
ایده ایجاد اکوسیستمی اپ مانند برای قطعات سخت افزاری گوشی، ممکن است به نوآوری های بزرگ تری در مقایسه با گوشی های امروزی منتهی شود. برای نمونه، شاید کاربران کشورهای در حال توسعه بخواهند گوشی آرای خود را به ماژولی مجهز کنند که بتواند سالم بودن آب آشامیدنی را بیازماید یا کاربر دیگری بخواهد همیشه پیشرفته ترین دوربین را روی گوشی اش داشته باشد. این پروژه گوگل به شدت نویدبخش به نظر می رسد، ولی پروژه آرا تا کجا پیش رفته است؟
در حال حاضر پاسخ به این پرسش دشوار است. در ماه های اخیر و پس از چند بار تاخیر در آ؛زا مرحله عرضه محدود و آزمایشی، پروژه آرا در سکوت خبری فرو رفته است. به نظر می رسد مدل های اولیه این گوشی به اندازه ای خوب نیست که بتوان آن را به بازار عرضه کرد، اما احتمالا در کنفرانس «I/O» بعدی گوگل، خبرهای تازه ای درباره این پروژه خواهیم شنید؛ شاید مانند اتومبیل ها و اینترنت، آینده گوشی های هوشمند ماژولار هم در دستان سرنوشت ساز «جی بزرگ» باشد.
گوشی ماژولار چیست؟
اولین پرچم دار ماژولار
طراحی گوشی های هوشمند از نظر بسیاری از کاربران و کارشناسان، خسته کننده و تکراری شده است. به همین دلیل به نظر می رسد کسی که گوشی هوشمندی متفاوت (و واقعا کاربردی) بسازد و بازاریابی خوبی هم داشته باشد، برنده بعدی در حوزه گوشی های هوشمند خواهدبود.
مهندسان ال جی با همین دیدگاه دست به خطر زده اند و پرچم دار ج دیدشان، یعنی جی5 را با ایده ای متفاوت ساخته اند؛ گوشی هوشمندی که می توان بخشی از آن را تعویض کرد و قابلیت های جدیدی به آن افزود.
بخش پایینی جی 5 را می توان با فشردن دکمه ای از جای خود خارج کرد و ماژولی دیگر به آن افزود. جدا شدن بخش پایینی جی 5، امکان تعویض باتری را هم فراهم کرده که در بین گوشی های پرچم دار کنونی، منحصر به فرد است.
هرچند قابلیت تعویض باتری از نخستین روزهای تولید گوشی های همراه، قابلیتی پیش پاافتاده محسوب می شد، اما تلاش گوشی سازان برای تولید گوشی هایی نازک و خوش دست، باعث شده تا در سال های اخیر بیشتر پرچم داران، بدنه ای یک پارچه داشته باشند و پشت شان به راحتی باز نشود.
جی 5 در ایران همراه با ماژول «کم پلاس» عرضه شده که درواقع یک دستگیره مخصوص عکاسی است که می تواند ظرفیت باتری را به اندازه 1200 میلی آمپر ساعت افزایش دهد. این ماژول چند دکمه فیزیکی (از جمله دکمه ای به عنوان شاتر) به کل دستگاه اضافه می کند.
ماژول دیگر، درواقع یک پخش کننده موسیقی است که با عنوان «Hi- Fi Plus» هم شناخته می شود و طراحی اش، کار «Bang & Olufsen» است؛ شرکتی که در تولید ابزارهای پخش باکیفیت صدا تخصص دارد. این ماژول به جی 5 کمک می کند تا بتواند با کیفیتی بالاتر، موسیقی پخش کند. ال جی ماژول های معرفی شده برای جی 5 را «دوستان ال جی» نامیده و قرار است اعضای دیگری از قبیل هدست واقعیت مجازی و دوربین 360 درجه را نیز به این گروه اضافه کند.
کیفیت گوشی ماژولار
نکته:ماژول برای پخش موسیقی با بهترین کیفیت
ماژول HiFi Plus جی 5 می تواند آهنگ هایی با رزولوشن بالا و فرمت های FLAC و DSD را به بهترین کیفیت ممکن 32 بیتی پخش کند.
مشخصات فنی جی 5
به لحاظ مشخصات فنی، جی 5 به نمایشگری 5.3 اینچی با رزولوشن 1440 در 2560 پیکسل مجهز است. دوربینی 16 مگاپیکسلی دارد، از چهار گیگابایت حافظه رم بهره می برد و ظرفیت باتری اش هم 2800 میلی آمپر ساعت است. پردازنده این گوشی، «اسنپ دراگون 820» است که یک پردازنده دوهسته ای با فرکانس 2.15 گیگاهرتز به حساب می آید. ضمن اینکه 32 گیگا بایت حافظه داخلی دارد که می توان به کمک حافظه میکرو اس دی، آن را ارتقا داد.
