هدر رندولیک در اتاق معاینه نشسته بود و تیمی از پزشکان و دانشمندان دورش را گرفته بودند. او برای اولین بار پس از ۹ سال و تجربهی چند سکتهی متوالی که به فلجشدن دست چپش در ۲۰ سالگی منجر شده بود، توانست دست خود را باز کند.
«برای من احساس شگفتانگیزی بود که بتوانم دوباره این کار را انجام دهم. هیچوقت فکر نمیکردم این اتفاق ممکن باشد.» اینها جملاتی هستند که هدر پس از حرکتدادن دست فلج خود بر زبان آورد. به گزارش ساینس نیوز، محققان در گزارشی که ۲۰ فوریه در نیچر مدیسن منتشر شد اعلام کردند که هدر رندولیک بلافاصله پس از جراحی و کارگذاشتهشدن دستگاهی که پالسهای الکتریکی به نخاع میفرستد، نهتنها توانست دست خود را باز کند، بلکه پیشرفتهای قابلتوجه دیگری را نیز در حرکت بازو نشان داد.
مارکو کاپوگروسو، عصبشناس دانشگاه پیتسبرگ، ۱۵ فوریه در کنفرانسی خبری ۱۵ فوریه در مورد آن روز تاریخی گفت: «همهی ما شروع به گریه کردیم؛ زیرا واقعا انتظار نداشتیم روش جدید به این سرعت عمل کند.»
رویکرد جدید پژوهشگران به روشی که بهتازگی برای بیمارانی که دراثر آسیبهای طناب نخاعی فلج شدهاند بهکار رفته شباهت دارد. به گفتهی تیم مطالعاتی، تکنیک جدید روشی امیدوارکننده برای بازگرداندن قابلیت حرکت ارادی به افرادی است که درنتیجهی سکتهی مغزی، دچار فلج اندام فوقانی شدهاند.
سکتهی مغزی زمانی اتفاق میافتد که خونرسانی به بخشهایی از مغز قطع میشود. در نتیجهی این اتفاق، بیماران با اختلالات کوتاهمدت یا بلندمدت در حرکت، گفتار و بینایی مواجه میشوند. سکتهی مغزی یکی از علتهای اصلی فلج است که اغلب مورد بیتوجهی قرار میگیرد. تنها در ایالات متحده آمریکا، ۵ میلیون نفر دراثر سکتهی مغزی با نوعی نقص حرکتی زندگی میکنند. باوجود تأثیرگذاری فیزیوتراپی در بهبود عوارض حرکتی ناشی از سکتهی مغزی، هنوز هیچ درمانی برای بازیابی کامل کنترل اندام بیماران و بازگشت آنها به زندگی عادی وجود ندارد.
فلجشدن اندامها پس از سکتهی مغزی، بهدلیل آسیبدیدن ارتباط موجود بین مغز و نخاع اتفاق میافتد. پس از بروز این آسیب، مغز سعی میکند تا پیام حرکت عضلات خاصی را به نخاع منتقل کند؛ اما پیام دریافتشده توسط نخاع، پیامی نامفهوم است.
پژوهشگران با استفاده از مزایای روشهای موجود برای تزریق داروهای بیحسکننده به نخاع، دستگاهی الکتریکی اختراع کرد که میتواند در امتداد طناب نخاعی قرار گیرد تا اعصاب را تحریک کند. بهگفتهی رندولیک، این تحریک بههیچوجه به بیمار صدمه نمیزند و درست مانند ارتعاش است.
داگلاس وبر، مهندس و عصبشناس دانشگاه کارنگی ملون پیتسبرگ در کنفرانس خبری گفت با ترازکردن الکترودهای دستگاه با اعصاب حسی، میتوان روند فعالشدن ماهیچههایی را که در اثر سکتهی مغزی ضعیف شدهاند تقویت کرد. پالسهای این الکترودها بهدنبال تقویت سیگنالهای مغز و تحریک اعصاب حسی هستند تا با فعالکردن عضلات، کنترل اختیاری بدن را به بیماران بازگردانند.
رندویک و بیمار دیگری که در این مطالعه حضور داشتند، پس از روشنشدن دستگاه بهبود قابلملاحظهای را در تواناییهای حرکتی مانند کشیدن مارپیچ، بازکردن قفل و گرفتن و بلندکردن قوطی سوپ نشان دادند. جلسات درمانی تحریک الکتریکی پیوسته بهمدت چهار ساعت در روز و پنج روز در هفته بهمدت بیش از ۲۹ روز برگزار شد و بهبودها تا ۴ هفته پس از توقف درمان ادامه داشت.
الویرا پیروندینی، متخصص علوم اعصاب دانشگاه پیتسربرگ در کنفرانس خبری گفت دستاورد کنونی محققان را خوشبین کرده است که اگر درمان با تمرینهای بدنی فشرده همراه شود، میتوانند نتایجی قویتر بهدست آورند.
پیروندینی و دیگر اعضای تیم بهطور فعالانه درحال آزمایش دستگاه روی بیماران بیشتر هستند و درعینحال به بررسی این موضوع نیز میپردازند که آیا همراهکردن درمان با تمرینات بدنی میتواند به بهبود نتایج منجر شود یا نه. محققان امیدوارند که دستگاه آنها بهطور گسترده در دسترس قرار گیرد، زیرا جراحی کاشت آن ساده و کمتر تهاجمی است و ارزشش را میتوان بهوضوح نشان داد؛ خصوصیتی که برای متقاعدکردن شرکتهای بیمه برای پوششدادن دستگاه مهم است.
بروس دابکین، متخصص UCLA که در مطالعه حضور نداشت معتقد است که این درمان احتمالا برای بیمارانی که دچار اختلال شدید حرکتی هستند چندان موثر نخواهد بود؛ اما میتواند بهعنوان ابزار جدیدی برای بهحداکثررساندن میزان بهبودی بیماران سکتهی مغزی با فلج متوسطتر در کنار ترکیب با سایر درمانها عمل کند.
اثبات پتانسیل تحریک طناب نخاعی برای درمان فلج ناشی از سکتهی مغزی باعث شده است تا رندولیک نسبت به آینده امیدوار شود. او در این مورد میگوید: «من واقعا امیدوارم و دعا میکنم که این درمان بهطور گسترده در دسترس باشد؛ زیرا میدانم که زندگی افراد بسیاری را تغییر خواهد داد.»