خبرآنلاین در گزارشی به موضوع محدودیت‌های اینترنت و عدم امکان دسترسی آزاد به اینترنت بین‌الملل نوشته و به طور خاص به دردسرهای این مساله برای زائران و گردشگرانی که از سایر کشورها به ایران آمده‌اند پرداخته است:
فیلترینگ را از هر جهت نگاه کنیم باعث مختل شدن زندگی مردم شده است، از مشکلات آموزشی که برای دانشجویان و دانش‌آموزان به‌دلیل عدم دسترسی به منابع آموزشی به‌وجود آورده تا تعدیل نیرو در استارتاپ‌ها و ضرر مالی به کسب‌وکارهای خرد.
در جهانِ مسئولان ارزش زمان چقدر است؟ چون ما زمان‌هایی را از دست می‌دهیم که دیگر جبران نمی‌شود، جوان ایرانی که دغدغه‌اش باید آموزش دیدن و یادگیری باشد حالا به‌دنبال یک وی‌پی‌ان است که به حداقل‌های آموزش وصل شود، یعنی صرفا به دریافت نمونه سوالات یا حذفیات امتحانات دسترسی یابد؛ داستان فیلترینگ سر درازی دارد. حالا علاوه بر مردم، زائران و گردشگران هم با این مشکل مواجه شده‌اند.
چندی پیش عکسی از خیابان امام رضا در مشهد، در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نکته جالب آن فروشگاه‌هایی است که وی‌پی‌ان به زائران می‌فروشند.
مهمانان خارجی به ارتباطات از طریق فضای مجازی نیازمند هستند، اما متاسفانه با توجه به شرایط جدید ایران و عدم اطلاع‌رسانی به آنها هنگامی که وارد ایران می‌شوند به مشکل برمی‌خورند و اعتراض دارند. این موضوع برای آنها مشکل‌ساز شده است زیرا دفعات قبل فیلترینگ گسترده وجود نداشته است.
دغدغه گردشگران برای ارتباط با خانواده‌هایشان
یکی از مهم‌ترین مولفه‌ها در سفر، امنیت گردشگر و ارتباط فرد با خانواده و دوستانش است. علاوه بر این دسترسی به اطلاعات از کشور خودش یا جهان، ساده‌ترین نیاز یک گردشگر تعریف می‌شود.
دست‌کم هر گردشگری که به ایران می‌آید مشتاق است که عکس‌هایش از بناهای تاریخی و زیارتی را برای خانواده‌اش بفرستد و با آنها گفت‌وگو کند. اما هر بار که پیام‌رسانی را باز می‌کند به نتیجه‌ای نمی‌رسد، یک ارتباط تماس تصویری ساده هم نمی‌تواند با خانواده‌اش داشته باشد. گاهی این گردشگران در سفر دورکاری می‌کنند اما این ناپایداری اینترنت برایشان مشکل‌ساز می‌شود.
گردشگران و زائران خارجی تجربه تلخ مشابهی در آبان‌ماه سال ۱۳۹۸ هم داشتند؛ سه روز اینترنت به‌طور کل قطع شده بود که یک ضربه سنگینی به صنعت گردشگری وارد کرد. آنها سرگردان در شهرهای ایران بودند و هیچ ارتباطی با خانواده‌هایشان نداشتند، این مسئله مشکلات فراوانی برای آژانس‌های هواپیمایی و سازمان‌های گردشگری بخش اقامتی پیش آورد، این روزها هم به مشکل جدید در شمایل فیلترینگ مواجه شده‌اند.
فرشید صدیقی، فعال حوزه‌ی گردشگری و هتلداری، در گفت‌وگو با خبرآنلاین می‌گوید: «ما در ماه‌های اخیر بسیار با این مشکل مسافران مواجه شده‌ایم که می‌خواهند از طریق اینترنت تماس بگیرند اما نمی‌توانند و ما تنها کمکی که می‌توانیم بکنیم سرویس بین‌المللی در اتاق‌ها است که بتوانند با کشور مد نظر ارتباط برقرار کنند و تماس تلفنی بگیرند یا اگر مهمان تمایل داشته باشد شبکه‌های اجتماعی‌ای را که فیلتر نیست معرفی می‌کنیم. اگر بخواهند به وی‌پی‌ان وصل شوند باید به بیرون از هتل مراجعه کنند و وی‌پی‌ان بخرند که این روزها بسیار زیاد شده است. تقریبا ۹۰ درصد مهمانان خارجی در یکی دو روز اول اقامت با بحران ارتباط مواجه می‌شوند. یکی از ارکان گردشگری برای مهمانان خارجی امنیت است. این گردشگران روز اول و دوم اقامت کمی این اتفاق برایشان سلب امنیت می‌کند و باعث نگرانی و بی‌قراری می‌شود چون با خانواده‌های خود ارتباطی ندارند.»
محمود مادرشاهیان، رئیس جامعه هتلداران خراسان رضوی، درباره این مسئله به خبرآنلاین می‌گوید: «یکی از مشکلات برای زائرانی که به مشهد مقدس می‌آیند عدم دسترسی به اینترنت بین‌الملل است، واقعا در این قضیه مشکل وجود دارد و نتوانستیم نگرانی آنها را حل کنیم چون مدیریت اینترنت در دست ما نیست. ما اعلام کردیم به سازمان‌ها که پیگیر باشند و کاری انجام دهند تا این مشکل حل شود. آنها با خانواده‌های خود نمی‌توانند تماس بگیرند ولی ما امکاناتی در اختیارشان گذاشته‌ایم و سعی می‌کنیم از طریق هتل‌ها ارتباط تلفنی با خانواده‌هایشان برقرار کنند. این مشکل باید به‌طور اساسی حل شود.»
خیابان امام رضا از عکس‌های یادگاری تا فروش وی‌پی‌ان
خیابان امام رضا که از گذشته محفلی برای عکس‌های یادگاری با حرم مطهر بوده است و مغازه‌هایی برای خرید سوغاتی دارد اکنون نوع سوغاتی‌اش تفاوت پیدا کرده و بر سر در مغازه‌ها برگه‌ی فروش وی‌پی‌ان زده شده است. صدیقی درباره آشنایی بعضی از مسافران با وی‌پی‌ان افزود: «از اواخر تابستان با مشکل سراسری اینترنت دست و پنجه نرم کرده‌ایم. مهمانان خارجی که می‌آیند متاسفانه به اینترنت ملی فقط وصل می‌شوند و شبکه بین‌المللی را از دست می‌دهند و تنها راه حل آنها این است که از فیلترشکن استفاده کنند. در کشورهای حوزه خلیج فارس همچون کویت، بحرین، عربستان، امارات و عراق به این علت که بعضی شبکه‌های اجتماعی برای مثال تیکتاک فیلتر است در نتیجه آنها با پدیده‌ای به نام فیلترشکن آشنا هستند و بعضا روی تلفن‌های همراه فیلترشکن‌هایی را که ما استفاده می‌کنیم، دارند. اما با توجه به این فیلترینگ شدیدی که اکنون در کشور موجود است خود ما شاهدیم که وی‌پی‌ان‌ها امروزه پاسخگو نیستند.»
این فعال گردشگری درباره ی صحت فروش وی‌پی‌ان در مشهد و به‌ویژه خیابان امام رضا در پاسخ چنین می‌گوید: «بله این اتفاق افتاده است. مثلا در راستای خیابان امام رضا اکثر مغازه‌هایی که خدمات موبایل دارند و حتی مغازه‌های آجیل و خشکبار و به‌طور کل فروشگاه‌هایی که رفت‌وآمد زیادی دارند در حال فروش فیلترشکن هستند و مهمانان و گردشگران به آنها مراجعه و فیلترشکن نصب می‌کنند.»
فروش وی‌پی‌ان به دلار یا ریال؟
در کنار عکس منتشر از مغازه‌های وی‌پی‌ان فروشی در مشهد این مسئله در ذهن پیش می‌آید فروش به دلار و دینار است یا ریال؟ صدیقی در این‌باره عنوان می‌کند :« خرید و فروش به دلار و دینار نیست، به همان قیمت یا کمی بالاتر که سرویس دهنده وی‌پی‌ان را ارائه می‌کند به فروش می‌رسد دلیلش هم این است که بسیاری از گردشگران عراقی که در مشهد هستند، گردشگران کثیر السفراند و با حدود قیمت‌ها، قوانین آشنایی دارند حتی بسیاری از آنها از جمله تجار، دانشجویان بین‌الملل و کسانی که دنبال اقامت هستند، کارت بانکی دارند. در حوزه‌ی وی‌پی‌ان من بعید می‌دانم کسی بتواند با قیمت‌های عجیب و غریبی به گردشگران بفروشد اما قطعا اگر باجه‌ای باشد برای ساماندهی زیر نظر حوزه فناوری و رسانه‌ی شهرداری که به گردشگران ارائه دهد، خیلی بهتر و شکیل‌تر است. اما اینکه قیمت‌ها نجومی باشد و گردشگران ناراضی باشند موردی پیش نیامده است.»
تمهیدات لازم هتلداری برای رفع مشکل زائران
مادرشاهیان بیان می‌کند: «این مشکل از خسارت‌های فیلترینگ است. این نگرانی را به‌گوش مسئولان هم رساندیم. امیدواریم این قضیه با پیگیری‌هایی که می‌کنیم در آینده نزدیک حل خواهد شد. جامعه هتلداران و بخش اقامتی زیر نظر وزارت گردشگری و میراث فرهنگی است که ما از طریق وزارتخانه و نماینده وزارت گردشگری و فرهنگی در خراسان رضوی پیگیری می‌کنیم. باید برنامه ویژه‌ای در هتل‌ها برای ارتباط زائران فراهم کنند.»
صدیقی تاکید کرد: «ما به‌عنوان متولی و یکی از رکن‌های اصلی در میزبانی از گردشگران چون تابع قوانین وزارتخانه میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی هستیم، نمی‌توانیم چنین خدماتی را ارائه دهیم ولی مهمانان خودشان می‌توانند خریداری کنند. ما مجری تهیه وی‌پی‌ان نیستیم و وظیفه‌ای هم قانون‌گذار به گردن ما نگذاشته است. مهمانی که ارتباطش با دنیا قطع است مسئولیتش به سازمان‌های مربوطه است که شرایط جامعه را اطلاع رسانی کنند، مثلا سازمان هواپیمایی کشوری و مدیریت فرودگاه‌های کشور در مبانی ورودی فرودگاه یک سازوکاری برای مهمانان بین‌المللی تشکیل دهند یا عراقی‌هایی که زمینی می‌آیند، در آنجا اطلاع رسانی لازم مبنی بر اینکه این محدودیت‌ها وجود دارد، انجام شود.»
