برنامه‌نویسی فرانت‌اند در مقابل بک‌اند؛ درک تفاوت‌ها و اهمیت‌ها

در دنیای دیجیتال امروزی، وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها به بخشی اساسی در زندگی ما تبدیل شده‌اند. ما از آن‌ها برای ارتباط با دیگران، خرید آنلاین، دسترسی به اطلاعات و موارد دیگر استفاده می‌کنیم. با این حال، پشت هر وب‌سایت یا برنامه‌ای کدهای پیچیده‌ای وجود دارد که تمام این کارها را ممکن می‌سازد. برنامه نویسی فرانت‌اند و بک‌اند، دو حوزه متمایز در توسعه وب‌ هستند که برای ایجاد تجربه کاربری یکپارچه با هم کار می‌کنند. در این مقاله، تفاوت‌های بین برنامه‌نویسی فرانت‌اند و بک‌اند را بررسی خواهیم کرد و اینکه چرا درک این تفاوت‌ها برای ساخت وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های موفق بسیار مهم است.

برنامه نویسی فرانت‌اند که به عنوان برنامه‌نویسی سمت مشتری (Client) نیز شناخته می‌شود، بخشی از توسعه وب است که بر جنبه‌های بصری و تعاملی وب‌سایت یا برنامه تمرکز دارد. این امر شامل نوشتن کدی است که در مرورگر کاربر اجرا می‌شود و ظاهر و نحوه رفتار وب‌سایت یا برنامه را کنترل می‌کند. برنامه‌نویسی فرانت‌اند از چندین فناوری مختلف از جمله HTML، CSS و جاوا اسکریپت تشکیل شده است که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.

HTML که مخفف Hypertext Markup Language است، زبانی اسکریپتی محسوب می‌شود که به آن زبان نشانه‌گذاری نیز می‌گویند و برای چیدمان و ساختمان اصلی سایت استفاده می‌شود. بنابراین HTML زبانی برای برنامه‌نویسی نیست یعنی نیاز به پیاده کردن منطق خاصی ندارد و این شمایید که با دستورالعمل‌های از پیش‌‌تعیین‌شده و خلاقیتی که به خرج می‌دهید، جایگاه عناصر مختلف مانند عکس‌ها، متن‌ها یا ویدیو‌ها را در صفحه وب خود مشخص می‌کنید.

CSS نیز که مخفف Cascading Style Sheets است، زبان برنامه‌نویسی محسوب نمی‌شود اما ابزاری بسیار قوی برای استایل دادن به تک تک عناصر ساخته شده با زبان HTML است. با CSS می‌توانید نوشته‌های خود را به هر رنگی که می‌خواهید درآورید یا فیلم‌ها و عکس‌های موجود در صفحه وب را به اندازه موردنظر تغییر سایز دهید و بسیاری از ویرایش‌های دیگر را برای زیباتر شدن وب‌سایت‌تان اعمال کنید.

جاوا اسکریپت در واقع مغز متفکر یک صفحه وب محسوب‌ می‌شود و تمام پیچیدگی‌ها یا محاسباتی که در وب‌سایت‌ها مشاهده می‌کنید، زیر سر این زبان برنامه‌نویسی محبوب است. جاوا اسکریپت به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا جلوه‌های پویایی مانند انیمیشن‌ها، پاپ‌آپ‌ها و فرم های تعاملی در وب‌سایت خود ایجاد کنند.

برنامه‌نویسی فرانت‌اند همچنین شامل فریم‌ورک‌ها و کتابخانه‌هایی مانند Vue.js، Angular و React برای ساده‌سازی فرآیندهای توسعه و ایجاد برنامه‌‌های پیچیده در بستر وب است. به طور کلی، برنامه‌نویسی فرانت‌اند برای ایجاد رابط کاربری جذاب و تعاملی که کاربران را درگیر خود کند و تجربه آن‌ها را افزایش دهد امری ضروری است.

برنامه‌نویسی بک‌اند که به برنامه‌نویسی سمت سرور (Server) معروف است، شامل عملکردهای پشت‌صحنه در توسعه وب‌سایت‌هاست. هنگامی که شما وارد سایتی شده و با عناصر مختلف آن مواجه می‌شوید، در واقع تمام چیزی که شما مشاهده می‌کنید، مربوط به برنامه‌نویسی فرانت‌اند است که پیش‌تر به آن اشاره کردیم.

برنامه‌نویسی بک‌اند شامل کدهایی است که روی سرور اجرا می‌شوند و وظایفی مانند ذخیره‌سازی، پردازش و بازیابی داده‌ها روی دوش آن‌هاست. این شیوه برنامه‌نویسی از چندین فناوری مختلف، از جمله زبان‌های برنامه‌نویسی مانند PHP، پایتون و روبی و همچنین فریم‌ورک‌ها و کتابخانه‌هایی مانند جنگو، فلسک و Ruby on Rails تشکیل شده است. در ادامه با وظایف اصلی برنامه‌نویسی بک‌اند بیشتر آشنا خواهید شد.

• مدیریت پایگاه داده (دیتابیس): توسعه‌دهندگان بک‌اند از سیستم‌های مدیریت پایگاه داده مانند MySQL، MongoDB و PostgreSQL برای ذخیره و مدیریت داده‌ها در وب‌سایت یا برنامه خود استفاده می‌کنند.

• برنامه نویسی سمت سرور: برنامه‌نویسان بک‌اند از زبان‌های برنامه‌نویسی سمت سرور مانند PHP، Python و Ruby برای ایجاد صفحاتی پویا و مدیریت ورودی‌ها استفاده می‌کنند.

• توسعه API: مهندسان همچنین با توسعه APIهای مختلف امکان برقراری ارتباط بین بخش‌های مختلف وب سایت یا برنامه را با سرویس‌ها و برنامه‌های خارجی فراهم کنند.

• امنیت: آخرین و مهم‌ترین وظیفه برنامه‌نویسان سمت سرور، برقراری امنیت داده‌های وب‌سایت است. آنان باید سعی کنند تا تهدیدات احتمالی مانند تلاش برای هک را خنثی کرده و از نفوذ بدافزارهای مختلف به سرورها جلوگیری کنند.

به طور کلی، برنامه‌نویسی بک‌اند برای ایجاد وب‌سایتی قوی و مقیاس‌پذیر که بتواند حجم زیادی از داده‌ها و ترافیک‌های ورودی را مدیریت کند و در عین حال تجربه کاربری یک‌پارچه‌ای را نیز تضمین کند، ضروری است.

با توجه با مطالب بالا، اکنون شما به درک خوبی از نحوه کارکرد برنامه‌نویسی‌های فرانت‌اند و بک‌اند رسیده‌اید اما در مورد تعامل آن‌ها با یکدیگر چطور؟ فرانت‌اند و بک‌اند از طریق رابط‌های برنامه‌نویسی یعنی APIها با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. APIها راهی را برای اجزای مختلف وب‌سایت برای ارتباط با یکدیگر فراهم می‌کنند و به فرانت‌اند این امکان را می‌دهند که درخواست‌ها را به بک‌اند ارسال و پاسخ‌ آن‌ها را دریافت کند.

به عنوان مثال، زمانی که کاربر فرمی را در وب‌سایت پر می‌کند، فرانت‌اند از طریق API، داده‌ها را به بک‌اند ارسال می‌کند. سپس بک‌اند داده‌ها را پردازش کرده و پاسخ موردنظر را به فرانت‌اند می‌فرستد که ممکن است شامل نمایش پیام موفقیت یا هدایت کاربر به صفحه دیگری باشد.

بهترین APIهای موجود برای ایجاد ارتباط میان فرانت‌اند و بک‌اند، REST APIها و SOAP APIها هستند که می‌توان آن‌ها را با روش‌های مختلف احراز هویت همراه کرد تا امنیت کافی هنگام دسترسی کاربران به داده‌ها و عملکرد‌های حساس فراهم شود.

به طور دقیق نمی‌توان به این سوال پاسخ داد، زیرا یادگیری هر کدام بستگی به مهارت‌ها، علایق و تجربه فردی شما دارد. بنابراین با شناخت ویژگی‌های خود، هر کدام از این دو، جذابیت‌های خاص خود را دارند. توسعه فرانت‌اند بر ایجاد عناصر بصری موجود در وب‌سایت متمرکز است که کاربران آن‌ها را می‌بینند و با آن‌ها تعامل دارند. مراحل این کار شامل طراحی ساختار وب‌سایت، ایجاد گرافیک و انیمیشن و کدنویسی با استفاده از زبان‌های HTML، CSS و جاوا اسکریپت است تا همه چیز با هم کار کند.

توسعه بک‌اند در سمت سرور وب‌سایت متمرکز است که وظیفه پردازش داده‌ها، مدیریت حساب‌های کاربری و اتصال به پایگاه‌های داده را بر عهده دارد. این کار شامل برنامه‌نویسی با زبان‌هایی مانند PHP، Ruby یا Python برای ایجاد منطق سمت سرور و ساخت API‌هایی است که به فرانت‌اند اجازه می دهد تا با بک‌اند ارتباط برقرار کنند.

هر دو زمینه توسعه، نیاز به مهارت‌ها و دانش متفاوتی دارند اما در ایجاد وب‌سایتی کاربردی و کاربرپسند به یک اندازه اهمیت دارند. اگر عاشق استایل دادن به عناصر و کار با رنگ‌های مختلف هستید فرانت‌اند زبان مناسبی برای شماست و اگر دوست دارید خود را با چالش‌های مختلف و کدهای پیشرفته درگیر کنید، بهتر است یادگیری بک‌اند را آغاز کنید. در نهایت، این شما هستید که باید تصمیم بگیرید یادگیری کدام حوزه از توسعه وب برای شما جالب‌تر یا لذت‌بخش‌تر است.

توسعه‌دهندگان فرانت‌اند و بک‌اند در کار خود با مشکلات متفاوتی روبرو هستند اما تعدادی چالش مشترک وجود دارد که ممکن است هر دو با آن مواجه شوند:

توسعه‌دهندگان فرانت‌اند و بک‌اند باید با مسائل فنی پیچیده سر و کار داشته باشند. فرانت‌اندکارها باید اطمینان حاصل کنند که طرح‌های آن‌ها در مرورگرها و دستگاه‌های مختلف به درستی کار می‌کند، در حالی که توسعه‌دهندگان بک‌اند باید سیستم‌هایی را طراحی کنند که کارآمد، مقیاس‌پذیر و ایمن باشند.

هر دو نوع توسعه‌دهنده نیاز به همکاری نزدیک با سایر اعضای تیم توسعه مانند طراحان، مدیران پروژه و سایر توسعه‌دهندگان دارند. ارتباط مؤثر برای اطمینان از اینکه همه در مسیری مشترک هستند و پروژه به آرامی پیشرفت می‌کند ضروری است.

ددلاین‌ها چالشی مشترک برای توسعه‌دهندگان فرانت‌اند و بک‌اند محسوب می‌شوند. آن‌ها باید زمان خود را به طور مؤثر مدیریت کنند تا کارها را بدون افت کیفیت، در بازه زمانی مشخص‌شده ارائه کنند.

فناوری دائماً در حال پیشرفت است و برنامه‌نویسان باید از آخرین روندها و ابزارها باخبر باشند و این امر مستلزم تلاش مستمر برای یادگیری و مطلع ماندن از تحولات جدید در صنعت تکنولوژی است.

اشکال‌زدایی یا دیباگ کردن بخشی اجتناب‌ناپذیر از فرآیند توسعه وب است و توسعه‌دهندگان فرانت‌اند و بک‌اند باید در شناسایی و رفع اشکالات موجود در کدهای خود مهارت داشته باشند.

هر دو نوع توسعه‌دهنده باید تجربه کاربر را هنگام طراحی و توسعه برنامه‌ها در نظر بگیرند. این کار شامل درک نیازها و ترجیح‌های مخاطب هدف و ایجاد رابط‌هایی است که از نظر استفاده آسان و از نظر بصری جذاب باشند.

در دنیای توسعه وب، توسعه‌دهندگان فول‌ استک از بهترین‌ها محسوب می‌شوند. آن‌ها دارای مهارت‌های منحصر به فردی هستند که به آن‌ها اجازه می‌دهد تمام جنبه‌های توسعه وب، از طراحی رابط‌های کاربری گرفته تا مدیریت پایگاه‌های داده و سرورها را بر عهده بگیرند. این متخصصان به دلیل تطبیق‌پذیری و توانایی بالا هنگام کار بر روی جنبه‌های مختلف پروژه‌ها در صنعت، بسیار ارزشمند هستند.

به زبان ساده، برنامه‌نویس فول استک به کسی می‌گویند که هم در توسعه فرانت‌اند و هم در توسعه بک‌اند مهارت دارد. این بدان معنی است که آن‌ها دارای طیف گسترده‌ای از مهارت‌ها هستند که آنان را قادر می‌سازد تا وب‌سایت‌های کاملی را از ابتدا تا انتها مدیریت کنند. فول استک‌کاران به راحتی با زبان‌های برنامه‌نویسی، فریم‌ورک‌ها و ابزارهای مختلف کار می‌کنند تا تجربه کاربری یکپارچه‌ای را رقم بزنند.

هنگامی که شما بتوانید هم در سمت مشتری و هم در سمت سرور کد بزنید، قادر خواهید بود به دو صورت انفرادی و تیمی پروژه‌های خود را پیش ببرید. معمولا وب‌سایت‌هایی که توسط برنامه‌نویسان فول استک توسعه می‌یابد، به دلیل هماهنگی بالای فرانت‌اند و بک‌اند، بسیار کاربرپسند هستند. در ادامه نمونه‌هایی از وب‌سایت‌ها و برنامه‌های کاربردی موفق که اهمیت توسعه فرانت‌اند و بک‌اند را برجسته می‌کنند آورده شده است:

• Airbnb: این وب‌سایت محبوب رزرو سفر، نمونه‌ای عالی از اهمیت توسعه هر دو بخش فرانت‌اند و بک‌اند است. بخش فرانت‌اند وب‌سایت به گونه‌ای طراحی شده که کاربرپسند و شهودی باشد، آن هم با تصاویری زیبا و عملکرد جستجوی آسان برای استفاده. در قسمت بک‌اند، Airbnb از الگوریتم‌های پیچیده‌ای استفاده می‌کند تا مهمانان را با اقامتگاه‌های مناسب مطابقت دهد، پرداخت‌ها را پردازش و رزروها را مدیریت کند.

• فیسبوک: فیسبوک به عنوان یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی در جهان، به شدت به توسعه فرانت‌اند و بک‌اند متکی است. فرانت‌اند سایت به گونه‌ای طراحی شده که از نظر بصری جذاب و به راحتی قابل پیمایش باشد، در حالی که بک‌اند وظیفه پردازش حجم زیادی از داده ها، مدیریت حساب‌های کاربری و حفظ امنیت سایت را بر عهده دارد.

• نتفلیکس: این سرویس استریم نمونه‌ای عالی از اهمیت توسعه بک‌اند برای موفقیت وب‌سایت‌هاست. در حالی که فرانت‌اند نتفلیکس به گونه‌ای طراحی شده که کاربر‌پسند و از نظر بصری جذاب باشد، این بک‌اند است که به کاربران امکان می‌دهد محتوای ویدیویی با کیفیت بالا را به صورت یکپارچه تماشا کنند. این کارها به الگوریتم‌های پیچیده برای فشرده‌سازی ویدئو، تحویل محتوا و احراز هویت کاربر نیاز دارد.

• Slack: این پلتفرم پیام‌رسان محبوب به شدت به توسعه فرانت‌اند و بک‌اند وابسته است. توسعه فرانت‌اند Slack به گونه‌ای صورت گرفته که ساده و روان باشد، آن هم با رابط کاربری تمیز که به کاربران اجازه می‌دهد به راحتی با هم ارتباط برقرار کنند. در سمت سرور، Slack از الگوریتم‌های پیچیده برای مدیریت حساب‌های کاربری، پردازش پیام‌ها و اطمینان از ایمن بودن مکالمات استفاده می‌کند.

• Google Maps: این برنامه نقشه جامع و گسترده را همه می‌شناسند. بخش فرانت‌اند Google Maps به گونه‌ای کدنویسی شده که از نظر بصری جذاب و استفاده از آن آسان باشد، با ناوبری روان و ویژگی های تعاملی مانند نمای خیابان یا نمایش ترافیک. در بخش بک‌اند، Google Maps از الگوریتم‌های پیچیده برای محاسبه مسیرها، پردازش داده‌های مکانی و ارائه بروزرسانی‌های ترافیکی در زمان واقعی استفاده می‌کند.

امروزه که گسترش وب‌سایت‌ها و برنامه‌های مبتنی بر وب روز به روز در حال افزایش است، تقاضا برای برنامه‌نویسان فرانت‌اند و بک‌اند نیز هر روز بیشتر می‌شود. طبق داده‌های Glassdoor میانگین حقوق برنامه‌نویسان فرانت‌اند و بک‌اند در آمریکا به ترتیب ۷۶ و ۹۳ هزار دلار در سال است که در شهرهای بزرگی مانند سانفرانسیسکو و نیویورک این ارقام به ۱۰۰ و ۱۲۰ هزار دلار می‌رسد.

با نگاهی سرانگشتی به سایت‌ها و سامانه‌های استخدامی در ایران، متوجه ارزش بالای این مهارت‌ها می‌شوید. از دیگر ویژگی‌های بارز برنامه‌نویسی وب، کار به صورت دورکاری و فریلنسری است که سختی‌های خارج شدن از خانه و رفتن به محل کار را نیز ندارد. بنابراین اگر به هرکدام از این رشته‌ها علاقه دارید بهتر از همین الان به فکر جمع کردن رزومه‌ای قوی برای خود باشید.