هر آنچه باید در مورد افتادگی مثانه بدانید
پرولاپس قدامی که به عنوان سیستوسل نیز شناخته می شود، هنگامی اتفاق می افتد که بافت پشتی بین مثانه و دیواره واژن ضعیف و کشیده شده و این امر باعث ورود مثانه به داخل واژن شود . پرولاپس قدامی به مثانه پرولاپس گفته می شود . سفت شدن عضلات حامی ارگان های لگن منجر به پرولاپس قدامی می شود. این اتفاق ممکن است در اثر زایمان واژینال ، یبوست مزمن ، سرفه شدید و یا بلند کردن اجسام سنگین رخ دهد . پرولاپس قدامی پس از یائسگی زمانی که سطح استروژن کاهش می یابد، باعث ایجاد مشکلاتی خواهد شد .
در صورت خفیف یا متوسط بودن شدت این عارضه ، درمان های غیر جراحی موثر خواهد بود. در موارد شدیدتر ، انجام عمل جراحی برای قرار گرفتن ارگان های مختلف لگن در موقعیت مناسب خود، لازم می باشد.
علائم افتادگی مثانه
در موارد خفیف این بیمار، علائم خاصی مشاهده نخواهد شد اما با این وجود در مراحل وخیم تر، علائم ایجاد شده شامل موارد اشاره شده در ادامه ی بخش سلامت پلاس وی خواهد بود:
- احساس پر بودن یا فشار در لگن و مهبل شما
- اذیت شدن در هنگام انجام فعالیت های شدید مانند بلند کردن اجسام سنگین یا سرفه کردن
- احساس پر بودن مثانه بعد از ادرار کردن
- عفونت های مکرر مثانه
- درد یا نشت ادرار هنگام انجام مقاربت های جنسی
- بافت بیرون زده از واژن
- مشکل هنگام ادرار کردن
- احساس دفع ناقص ادرار
- بی اختیاری ادرار
- عفونت ها ی مکرر مثانه
- مقاربت دردناک
- در موارد شدید تر، برآمدگی باقتی که از دهانه رحم شما بیرون زده، ممکن است این احساس را در شما ایجاد کند که روی تخم مرغ نشسته اید.
این علائم و نشانه ها، بعد از ایستادن طولانی مدت و یا هنگام دراز کشیدن، قابل توجه تر از سایر مواقع خواهند بود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید
این عارضه به شدت سخت و ناراحت کننده است و ممکن است ادرار کردن را برای فرد مشکل کرده و منجر به عفونت مثانه شود. در صورت بروز علائم ناراحت کننده در شما لازم است که به پزشک مراجعه کنید.
علت های افتادگی مثانه
کف لگن از ماهیچه ها، رباط ها و بافت های همبند تشکیل شده که مثانه و سایر ارگان های لگن را پشتیبانی می کند . اتصالات بین عضلات کف لگن و رباط ها ممکن است با گذشت زمان ضعیف شده و باعث بروز آسیب دیدگی در آن شود که این امر منجر به پایین تر آمدن مثانه به داخل واژن و در نهایت افتادگی مثانه می شود .
علل احتمالی پرولاپس قدامی شامل موارد زیر است :
- بارداری و زایمان واژینال
- اضافه وزن یا چاق بودن
- بلند کردن مکرر اجسام سنگین
- فشار یا حرکات روده
- سرفه یا برونشیت مزمن
عوامل خطر افتادگی مثانه
این عوامل ممکن است خطر ابتلا به پرولاپس قدامی را افزایش دهد :
زایمان :
زنانی که یک یا چند زایمان واژینال داشته اند ، بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه خواهند بود.
افزایش سن :
خطر ابتلا به پرولاپس قدامی با افزایش سن افزایش پیدا خواهد کرد . این امر به ویژه بعد از یائسگی اتفاق می افتد و هنگامی که تولید استروژن بدن که به تقویت عضلات کف لگن کمک می کند، کاهش می یابد احتمال بروز این عارضه افزایش پیدا خواهد کرد . عمل هیسترکتومی ، برداشتن رحم نیز ممکن است باعث ضعف عضلات لگن شود .
ژنتیک :
بعضی از خانم ها با بافت های همبند ضعیف تری به دنیا می آیند و این امر آن ها را بیشتر در معرض بیماری پرولاپس قدامی قرار خواهد داد .
چاقی :
زنانی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند ، بیشتر در معرض خطر پرولاپس قدامی قرار دارند.
یائسگی
استروژن، هورمونی است که پس از یائسگی به میزان بسیار کمتری ترشح می شود و به حفظ قدرت و سلامت عضلات واژن کمک می کند.
اعمال فشار بر مثانه
بلند کردن اجسام سنگین، زور زدن هنگام اجابت مزاج، داشتن یک بیماری طولانی مدت که همراه با سرفه می باشد ، ابتلا به یبوست مزمن، سبب آسیب به عضلات کف لگن می شود.
پیشگیری از افتادگی مثانه
برای کاهش خطر ابتلا به پرولاپس قدامی ، این اقدامات را انجام دهید :
انجام تمرینات کگل :
این تمرینات می تواند عضلات کف لگن شما را تقویت کند و انجام آن پس از زایمان ضروری خواهد بود .
درمان و جلوگیری از یبوست :
غذای های سر شار از فیبر میل کنید .
اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین :
در صورت لزوم در حین بلند کردن جسم مورد نظر به جای فشار آوردن بر روی کمرتان به پاهایتان فشار بیاورید .
کنترل سرفه:
در صورت داشتن سرفه و برونشیت مزمن ، درصدد درمان آن برآمده و از کشیدن سیگار خودداری کنید .
کاهش وزن :
در صورت لازم به پزشک مراجعه کرده و از او در مورد راهکارهای مناسب کاهش وزن راهنمایی بخواهید .
تشخیص افتادگی مثانه
تشخیص پرولاپس قدامی ممکن است شامل موارد زیر باشد :
معاینه لگن :
این معاینه ممکن است به صورت ایستاده یا دراز کشیده انجام شود . در طول معاینه پزشک به دنبال وجود برآمدگی بافت واژن خواهد بود زیرا این امر نشان دهنده وجود عارضه پرولاپس قدامی یا افتادگی مثانه می باشد . احتمالا از فرد خواسته می شود تا مانند زمان مدفوع کردن ، کمی به خود فشار بیاوردد تا میزن وخامت افتادگی مثانه تعیین شود . برای بررسی قدرت عضلات لگن از فرد خواسته می شود که آن ها را منقبض کند؛ به طوری که انگار سعی در نگه داشتن ادرار خود دارد .
پر کردن پرسش نامه :
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه تاثیرات این بیمار در کیفیت زندگی ، پرسشنامه ای به بیمار ارائه خواهد شد و اطلاعات جمع آوری شده به انتخاب گزینه درمانی مناسب به پزشک کمک زیادی خواهد کرد .
آزمایش ادرار و مثانه :
در صورت وخیم بودن این عارضه ممکن است انجام آزمایش ادرار به بیمار توصیه شود تا مشخص شود که مثانه تا چه میزان تخلیه خواهد شد . در صورت باقی ماندن مقداری ادرار قابل توجه درمثانه بیمار ، پزشک نمونه ادرار مورد نظر را مورد آزمایش قرار خواهد داد.
درمان افتادگی مثانه
درمان این عارضه بستگی به وخامت آن دارد و این که آیا رحم فرد به داخل ناحیه واژن نفوذ پیدا کرده است یا خیر (پرولاپس رحم).
موارد خفیف :
مواردی که علائم واضح و مشخصی ندارند ، به طور معمول نیازی به انجام درمان برای آن ها وجود نخواهد داشت و با مراجعه به پزشک و انجام معاینات لازم به منظور سنجش میزان وخامت عارضه، اقدامات خود مراقبتی مانند تمرینات تقویت کننده عضلات لگن، به بیمار آموزش داده خواهد شد .
اگر اقدامات خود مراقبتی برای بهبود بیمار موثر نباشد ، ممکن است درمان پرولاپس قدامی، شامل یکی از موارد زیر باشد:
استفاده از دستگاه پشتیبان (Pessary)
پیساری واژینان یک حلقه پلاستیکی یا لاستیکی است که برای حمایت از مثانه در مهبل قرار می گیرد. پزشک با ارائه نکات مراقبتی در زمینه تمیز کردن این دستگاه ، فرد را راهنمایی خواهد کرد . بسیاری از خانم ها از پیس امیع به عنوان جایگزین موقتی برای جراحی استفاده می کنند.
استروژن درمانی
پزشک ممکن است استفاده از استروژن به صورت کرم واژن ، قرص یا حلقه را توصیه کند ، به خصوص اگر فرد قبل از یائسگی دچار این عارضه شده باشد . این امر به این دلیل است که استروژن که به تقویت عضلات لگن کمک می کند ، پس از یائسگی کاهش می یاید.
درمان جدید افتادگی مثانه
تحریک الکتریکی :
در این روش پزشک یک پروب را بر روی عضلات واژن یا در کف لگن می گذارند پروب به دستگاهی متصل می باشد که جریان الکتریکی را به عضلات منتقل می کند و موجب انقباض عضلات می گردد .این انقباضات ، عضلات را تقویت می کنند.
بیوفدبک :
برای نظارت بر فعالیت عضله درون واژن و کف لگن سنسوری استفاده می شود .
باقی درمان ها :
- درمان یبوست
- کنار گذاشتن دخانیات
- کاهش وزن
درمان خانگی افتادگی مثانه
در پاسخ به درخواست برخی از شما کاربران از بخش سلامت پلاس وی در ادامه ی مطلب مربوط به افتادگی مثانه به روش های درمان خانگی افتادگی مثانه و روش های توصیه شده در طب سنتی پرداخته ایم که شامل:
- تزریق کلاژن
- دستشویی رفتن
- پیاده روی کردن
- کنترل قند خون
- درمان گیاهی و طب سنتی
- ماساژ لگن و شکم با روغن های گرم
- ماساژ روزانه زیر شکم
- استفاده و نوشیدن دم نوش
- مصرف مخلوط تخم گیاه مورد و تخم تره
- مصرف فیبرهای گیاهی
- مصرف مخلوط دم کرده سنبل الطیب با عسل اسطوخودوس
- مصرف توت فرنگی و کرفس
- مصرف سیب زمینی تنوری یا کباب شده
- مصرف هر صبح آب ترب سیاه به مدت چند روز
- پرهیز کردن از مصرف غذاهای سرد و تر
- دوری از ماندن در مکان های سرد و مرطوب
چه زمانی انجام عمل جراحی برای درمان این عارضه لازم و ضروری می باشد؟
در صورت شدید بودن شدت این عارضه و وجود علائم ناراحت کننده در فرد ، ممکن است پرولاپس قدامی نیاز به جراحی داشته باشد.
جراحی به صورت واژینال انجام شده و مستلزم قرار گرفتن اندام ها در جای مناسب خود و برطرف کردن سفتی عضلات و رباط های لگن می باشد و در صورت ضعیف بودن بافت های واژن در بیمار، ممکن است پزشک از نوع خاصی از پیوند بافت برای تقویت بافت های واژن و بهبود پشتیبانی آن از ارگان های لگنی استفاده کند .
در صورت وجود پرولاپس لگن در بیمار ممکن است پزشک علاوه بر ترمیم عضلات کف لگن ، رباط ها و سایر بافت ها، رحم (هیسترکتومی) را نیز ترمیم کند.
در صورت تمایل بیمار به باردار شدن ، ممکن است پزشک انجام عمل را تا بعد از بچه دار شدن فرد به تعویق بیندازد .
استفاده از پیساری در تسکین علائم این عارضه کمک خواهد کرد.
این جراحی تا سال ها فرد بیمار را سالم و سلامت نگه خواهد داشت اما با این حال احتمال عود کردن این عارضه وجود خواهد داشت و ممکن است نیاز به انجام جراحی در چندین سال پس از انجام عمل اول وجود داشته باشد .
بی اختیاری ادرار
در صورتی که افتادگی مثانه در بیمار باعث بروز بی اختیاری در ادرار کردن او شود ، ممکن است پزشک با استفاده از چندین روش درمانی سعی در برطرف کردن این وضعیت داشته باشد .
