خارج کردن اجسام از گلوی کودک
نوزادان معمولا بیش از هر موجود دیگری نیاز به مراقبت دارند. نوزاد انسان نیز هیچ‌گاه از دید پدر و مادرش دور نیست. مخصوصا زمانی که در حال خوردن غذا یا شیر می‌باشد.
گاهی اوقات کودکان با مشکلات بلع روبرو می‌شوند و والدین نمی‌توانند علت را تشخیص دهند. حال در این قسمت از پلاس وی در مورد گیر کردن اجسام و غذا درون گلوی کودک و چگونگی خارج کردن آنها برای شما توضیحاتی را ارائه خواهیم داد.
چرا راه گلوی کودکان مسدود می‌شود؟
کودکان مخصوصا آنهایی که راه افتاده اند، به شدت به اجسام دور و بر خود علاقه دارند و بسیار هم کنجکاو هستند. آنها دوست دارند که با دهانشان به کشف دنیای اطراف بپردازند و هرچیزی که برایشان جالب و مهیج باشد را داخل دهان خود قرار می‌دهند و فرقی ندارد که سایز آن چقدر است.
گلوی کودکان برای جریان هوا بسیار محدود است و گاهی اوقات با مشکل مواجه می‌شود. زمانی که کودک نتواند این هوا را خارج کند و یا نای او تنگ شود، با مشکل گلوگیر شدن مواجه خواهد شد.
اجسامی که خطرناک هستند
کودکان نوپا و یا کودکانی که به تازگی شروع به چهار دست و پا رفتن کرده اند، بسیار کنجکاوند و برای رفع کنجکاوی خود همه وسایل را به دهان خود وارد می‌کنند، بنابراین ممکن است این وسایل موجب خفگی آنها شود.
از مهم ترین و خطرناک‌ترین اجسام که باید دور از دسترس بچه‌ها باشند، آجیل و به خصوص بادام زمینی، دانه‌های برشته غلات، تکه‌های میوه و هسته آنها، آبنبات، ذرت، تخمه آفتابگردان و هندوانه، اسباب بازی‌های کوچک، اجسام گرد و براق هستند.
نشانه‌ها و علائم ماندن چیزی در گلوی کودک
علائم ورود جسم خارجی به مجاری تنفسی، در 3 مرحله دیده می‌شود.
- در مرحله اول پس از ورود جسم خارجی به مجاری تنفسی کودک با علائمی مانند:سرفه‌های شدید، گریه و ضعف کودک، کبود شدن و حالت تهوع روبرو می‌شود.
- در مرحله دوم بعد از چند دقیقه بیمار خسته شده و سرفه‌ها متوقف می‌شود. این مرحله بسیار گول زننده و خطرناک است که اطرافیان فکر می‌کنند خطر رفع شده است.
- در مرحله آخر عوارضی مانند تنگی نفس، عفونت و... به وجود می‌آید.
دریابید که با چه انسدادی روبرو هستید
در اکثر مواقع مجاری تنفس به صورت کامل مسدود نمی‌شود و مقداری راه برای گذر هوا وجود دارد و انسداد ناقص است. انسداد کامل و انسداد ناقص هر کدام علائم و نشانه‌های خود را دارند و نوع برخورد با هر کدام از آنها متفاوت است بنابراین شما باید قبل از هر اقدامی دریابید که با چه انسدادی روبرو هستید.
قبل از اقدامات لازم چه کاری انجام دهیم؟
- با مراکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید زیرا ممکن است موفق نشوید و زمان را هم از دست بدهید.
- به خودتان مسلط باشید.
- اقدامات را در عین سرعت و دقت انجام دهید.
- اگر کودکتان نوزاد نیست او را تشویق به سرفه کنید اما اگر بچه خیلی کوچک است در صورت تشدید اختلال تنفس، گرفتگی صدا و کاهش هوشیاری، اقدامات زیر را انجام دهید:
به داخل دهان کودک نگاه کنید و لب و زبان را عقب بکشید و جسمی که در گلویش گیر کرده را سریع بیرون بکشید.
اگر جسم خارجی را ندیده اید، هرگز انگشت را وارد دهان بچه نکنید زیرا ممکن است جسم خارجی پایین برود و انسداد ناقص به انسداد کامل تبدیل شود.
خارج کردن اجسام از گلوی کودک
نوزادان معمولا بیش از هر موجود دیگری نیاز به مراقبت دارند. نوزاد انسان نیز هیچ‌گاه از دید پدر و مادرش دور نیست. مخصوصا زمانی که در حال خوردن غذا یا شیر می‌باشد.
گاهی اوقات کودکان با مشکلات بلع روبرو می‌شوند و والدین نمی‌توانند علت را تشخیص دهند. حال در این قسمت از پلاس وی در مورد گیر کردن اجسام و غذا درون گلوی کودک و چگونگی خارج کردن آنها برای شما توضیحاتی را ارائه خواهیم داد.
بعد از گیر کردن اجسام در گلو کودک باید چه کاری انجام داد؟
اول این که باید مراحل چندگانه را در نظر داشته باشید که این تکنیک‌ها با یکدیگر متفاوت هستند و بستگی به سن کودک دارند.
حال در این قسمت راه حل‌های ممکن را برای نوزادان زیر یک سال و بالای یک سال بیان میکنیم.
کودکان زیر یک سال
به یاد داشته باشید که برخورد با نوزاد زیر یک سال بسیار ظریف و حساس است و باید تمرکز صد در صدی داشته باشید تا آسیبی به او نرسد.
مرحله 1:بررسی کنید و ببینید که چه چیزی باعث مسدود شدن گلو شده است.
- اول باید ببینید که چه چیزی درون گلوی کودک گیر کرده است. این گیر کردن‌ها می‌تواند همه چیز را از جمله بزاق دهان، ترشحات، تکه‌های غذای کودک و یا اجسام خارجی را شامل شود.
- کودکان زیر شش ماه بیش از بقیه، مستعد گیر کردن گلو می‌باشند که این گیر کردن‌ها شامل مایعاتی مثل شیر مادر و از این قبیل می‌باشد.
- اگر شک دارید که انسداد گلو کودک به دلیل شیر یا آب اضافی می‌باشد، از یک سرنگ حبابی برای خارج کردن آن استفاده کنید. حباب انتهای سرنگ را فشار دهید و سپس لوله بلند و باریک را درون دهان کودک تا انتها قرار دهید و فشار را آزاد کنید که این حباب باعث هل دادن مایع می‌شود.
- اگر کودک شما جامدات خورده باشد، پس نمی‌توان آن را با استفاده از سرنگ حباب بیرون کشید. انگشت خود را هرگز برا بیرون کشیدن اجسام و جامدات درون حلق کودک نکنید زیرا ممکن است که غذا را به عمق بیشتری هل دهید.
- اجازه دهید که کودک سرفه کند که سرفه کردن یک راه طبیعی برای خلاص شدن از هوای اضافه درون گلو است.
- حال به حالات کودک دقت کنید، اگر احساس کردید که سنگین نفس می‌کشد، قطعا در سرفه کردن مشکل دارد و در این مواقع ممکن است که نفس کشیدنش با صدا همراه باشد. این مورد نشان می‌دهد که اجسام در قسمت نهایی گلو گیر کرده اند و به آسانی با سرنگ حباب قابل خارج شدن نیستند. در این مورد بهتر است که به پشت زدن کودک را انجام دهید.
مرحله 2:به پشت کودک زدن
- روی یک صندلی بنشینید، سر کودک را رو به پایین روی ران خود قرار دهید و وزن او را روی دست چپتان بیاندازید و مراقب سر کودک باشید و با دست چپتان آن را کنترل کنید.
- از کف دست راست خود استفاده کنید و به بالای کمر کودک بزنید، دقیقا بین دو شانه. این ضربه زدن باید نسبتا محکم باشد اما نباید به گونه‌ای باشد که به کودک آسیب برساند و فشار باید در حدی باشد که غذا بتواند از گلوی کودک خارج شود، نه بیشتر.
- پنج بار ضربه بزنید و سپس دست نگه دارید و ببینید که نفس کشیدن کودک صحیح است یا خیر. اگر هیچ پیشرفتی مشاهده نکردید، بهتر است به این کار ادامه دهید.
مرحله 3:فشار روی سینه
- اگر این به پشت زدن به کودک کمک نکند، روش فشار به سینه را انتخاب کنید و همچنان مثل پوزیشن قبل روی صندلی بنشینید.
- کودک را برگردانید، به طوری که صورت او رو به بالا باشد. پوزیشن کودک باید به همان شکل تکنیک قبلی باشد، با این تفاوت که صورتش رو به بالاست.
- از انگشت اشاره و انگشت وسط استفاده کرده و استخوان سینه کودک را لمس کنید. زمانی که این استخوان را پیدا کردید، بهتر است پنج بار این فشار را وارد کنید.
- دو ثانیه مکث کنید تا ببینید که کودک پیشرفتی کرده است یا خیر و اگر پیشرفتی ندیدید، ضربه‌ها را کمی تیزتر کنید.
- حال اگر بعد از این دو روش دیدید که کودک هوشیار است، دوباره باید این دو روش را ادامه دهید. گرچه که اگر کودک هیچ علائمی از بهبودی نشان نداد و ناهوشیار به نظر می‌رسید، سریعا او را احیا کنید.
مرحله 4:احیا کردن
- زمانی که تلاش هایتان جواب نداد، از روش احیا کردن استفاده کنید. احیا کردن برای کسی است که هوشیار نیست و به سختی نفس می‌کشد.
- کودک را به کمر روی یک سطح صاف بخوابانید.
- سر او را صاف و پاهای او را نیز صاف نگه دارید. دهان خود را روی دهان بسته کودک قرار دهید و دو تا نفس را با سرعت بالا به او بدهید و چهار بار این نفس‌های دوتایی را تکرار کنید.
- نفس باید به قدری قوی باشد تا باعث بالا رفتن سطح سینه کودک شود و بعد از بلند شدن سینه به پایین آمدن آن توجه کنید. وقتی نفس قبلی بیرون نیامده، نفس بعدی را به او ندهید.
- با این کار ممکن است که جسم گیر کرده نیز پایین برود. البته که در این مرحله برگرداندن نفس کودک اولویت دارد و جسم را می‌توان بعد از بالا آمدن نفس کودک نیز خارج کرد که به احتمال زیاد با سرفه بعد از آن بیرون می‌آید.
مرحله 5:کمپرس سینه
- در این مرحله کودک را مانند پوزیشن قبلی بخوابانید، انگشت اشاره و انگشت وسط را روی استخوان سینه قرار دهید و 30 فشار سریع را وارد کنید. برای این فشار می‌توانید عمق آن را 4 سانتیمتر در نظر بگیرید.
- چند ثانیه قبل از ادامه دادن صبر کنید و مراقب باشید که بیش از 100_1200 بار در یک دقیقه این فشار را وارد نکنید.
- سر کودک را کمی جابجا کنید تا راه تنفس او باز شود و به نفس کشیدن او دقت کنید.
- اگر هنوز هم هیچ علائمی از هوشیاری کودک نمی‌بینید، دوباره باید مرحله احیا را تکرار کنید.
کودکان بالای یک سال
مرحله 1:ببینید که چه چیزی باعث انسداد در گلو شده است.
- مرحله اول مانند کودکان زیر یک سال است.
- برای این مرحله کودکان می‌توانید برای خارج کردن اجسام، انگشتتان را نیز دخالت دهید و فقط بیش از حد انگشتتان را در عمق حلق کودک فرو نبرید.
- اگر نمی‌توانید جسم گیر کرده را ببینید، پس بیش از حد برای خارج سازی آن تلاش نکنید و به سراغ مرحله بعد بروید.
مرحله 2:زدن به پشت کودک
- این پروسه مانند کودکان زیر یک سال است با این تفاوت که می‌توانید این کار را در استایل ایستاده نیز انجام دهید. به این صورت که با دست چپ خود کودک را کنترل کنید.
- پنج ضربه محکم با کف دست به بین شانه‌ها بزنید.
مرحله 3:فشار شکمی
- برای کودکان بالای یک سال نیز می‌توانید مرحله 3 و 4 را مناسب با کودکان زیر یک سال امتحان کنید.
- کودک را مقابل خود ایستاده نگه دارید و اگر کودک نمی‌تواند بایستد، اجازه دهید که به شما تکیه دهد و همچنین می‌توانید او را بین زانو هایتان نگه دارید.
- تمام انگشتان دست راست را بپیچانید و آن را شبیه به مشت کنید. دستتان را بچرخانید و انگشت شصت خود را از کنار، کمی بالاتر از ناف کودک قرار دهید و اگر برای مشت کردن انگشتتان بسته باشد، مهره روی انگشتان به سمت شکم نشانه می‌گیرند.
- دستتان را دقیقا زیر استخوان سینه و بین دنده‌ها قرار دهید.
- مشت دستتان را با کف دست چپ پوشش دهید و پنج فشار سریع را وارد کنید.
- بعد از این پنج فشار وضعیت کودک را بررسی کنید و اگر او هنوز علائم گلوگیری را نشان می‌دهد، دوباره حرکت را تکرار کنید.
مرحله 4:احیا کردن نفس
این مرحله را نیز مانند نفس مصنوعی دادن برای کودکان زیر یک سال انجام دهید.
مرحله 5:فشار سینه
این مرحله را نیز همانند با مرحله کودکان زیر یک سال انجام دهید.
سایر نکات مهم برای خارج کردن اجسام از گلوی کودکان
- اگر کودک شما مبتلا به آسم، التهاب گلو یا آسیب دیدگی در ناحیه سر است، مراحل دو و سه را برای او انجام ندهید. در چنین مواردی مرحله احیا کردن نفس توصیه می‌شود.
- اگر کودک سرفه‌های شدید می‌کند، قبل از انجام مرحله دو و سه اجازه دهید تا جایی که می‌خواهد سرفه کند که سرفه کردن یک بازتاب طبیعی بدن هنگام انسداد گلو است.
- اگر مخاط یا چیزهایی شبیه به ترشحات در گلوی کودک باشد، سرفه او راحت‌تر است. در این مورد از روش سرنگ استفاده کنید.
- زمانی که چیزی در گلوی کودک شما گیر می‌کند، از تماس با اورژانس دریغ نکنید. قطعا پزشک خیلی بهتر از شما می‌تواند جسم را از حلق کودک بیرون بکشد.
چگونه از انسداد گلو کودکان جلوگیری کنیم؟
- غذاهای با ریسک گیر کردن در گلو را به او ندهید: مواد غذایی و میوه‌هایی مثل انگور، تمشک، شکلات‌های کوچک و نان می‌تواند خطر گلوگیر شدن را افزایش دهد.
- غذاها را با حوصله بیشتر آماده کنید: فینگر فودها را کوچک کنید، مثلا گوشت را تکه‌تکه کنید و بعد به او بدهید. غذای کودک باید به اندازه ناخن انگشت باشد.
- مراقب اجسام اطراف کودک باشید: احتمال خوردن جسم‌های پلاستیکی، بادکنک ها، دکمه‌ها و سکه برای کودک بسیار بالاست. باید آنها را تا حد ممکن از او دور کنید.
- کودک را برای تمام کردن غذایش هول نکنید.
- داروهای مایع را به آرامی به او بدهید و عجله نکنید.
- همیشه مقدار کمی غذا به او بدهید و تعداد دفعات را بالا ببرید: هر وعده را سبک‌تر کنید و در روز تعداد وعده را افزایش دهید.
- جای او را طوری قرار دهید که هنگام غذا خوردن بتواند صاف بنشیند تا راه غذا بازتر و مستقیم باشد.
- جویدن را به او آموزش دهید.
- هرگز هنگام غذا خوردن او را تنها نگذارید و همیشه بهتر است که برنامه خود را طوری تنظیم کنید که برای غذا خوردن نوزاد خود وقت داشته باشید و بتوانید کنار او نشسته و کاملا مراقبت کنید.
- کابل‌ها و سیم‌ها را از جلوی دست او بردارید.
- اجازه دهید که کودک به پشت و یا به کمر خود بخوابد: به پشت خوابیدن باعث می‌شود که مایعات و ترشحات موجود در گلو راحت‌تر پاک سازی شوند.
