بهترین زمان استخاره با قرآن و تسبیح چه وقتی است؟

بهترین زمان استخاره با قرآن و تسبیح

استخاره کردن یکی از روش های مشورت با خداوند است و در مواقعی که انسان در انتخاب خود دچار سرگردانی شده باشد بسیار پرکاربرد است . استخاره از سوی ائمه اطهار (ع) نیزبسیار سفارش شده است، اما این عمل دارای شیوه و زمانی مخصوص می باشد. در این بخش از پلاس وی شما را با معنی درست استخاره و بهترین زمان برای انجام آن آشنا خواهید شد .

استخاره چیست و در چه زمانی باید انجام گیرد؟

«استخاره» در لغت به معنی «طلب خیر از خداوند کردن» است که انسان های مومن هنگامی که در کاری درنگ و تامل دارند و خیر و صلاح کار خود را نمی دانند، به استخاره توسل می جویند. زیرا آنها معتقد هستند که خدای مهربان و آفریننده آسمان و زمین که تمامی قدرت های جهان در اختیار اوست می تواند انسان را به سمت نیکی ها هدایت کند.

چگونه امکان دارد انسان مقدّرات و سرنوشت خود را به دست استخاره بسپارد و تکلیف خود را با تفأل به قرآن و یا دانه های تسبیح تعیین کند؟

هنگامی که انسان می خواهد به انجام کاری بپردازد باید با تمام دقّت و توجّه، مقدّمات کار را فراهم سازد و از آنچه سبب ضرر و زیان می شود ، دوری نماید، سپس از صمیم قلب از خداوند بخواهد او را در کارش موفّق کند و هر چه به نفع و صلاح او است برایش مقدر سازد . هنگامی که انسان دست به یک کار بزرگ می زند که سرانجامش روشن نیست، باید کارهایی را انجام دهد که سبب پیشرفت او در کارهایش گردد ، سپس از خداوند بخواهد او را در کارهایش موفق کند و او را پیروز گرداند و او را در رسیدن به مقصود راهنمایی کند.

این همان استخاره به معنی «طلب خیر از خدا کردن» است که در روایات بسیاری آمده است و در این نوع استخاره نه احتیاج به قرآن است و نه تسبیح، بلکه توجّه باطنی می خواهد که انسان بتواند هر روز ده ها مرتبه آن را انجام دهد.

در روایات می خوانیم:

امام صادق علیه السلام:

ما اسْتَخارَ اللهَ عز و جل عَبدٌ مؤمنٌ إلاّ خارَ لَهُ و إنْ وَقَعَ ما یَکْرَهُ.

هیچ بنده مؤمنی از خداوند عز و جل طلب خیر نکند، جز آن که به او خیر دهد هر چند پیشامد ناخوشایندی برایش رخ دهد [چرا که باز خیر او درهمان است].(بحار الأنوار:91 / 224 /4 )

هیچ انسان مومنی نمی تواند تأثیر خواست و کمک خداوند را در هیچ کاری انکار کند و در وسعت قدرت او شکّ و تردید نماید ، انسان نباید فقط تردید خود را به وسیله استخاره رفع کند، بلکه باید پس از انجام تدابیر صحیح و ایستادگی در برابر مشکلات از خداوند خیر و نفع بخواهد زیرا خداوند همواره نیرو و توان کافی را به انسان برای ایستادگی در برابر مشکلات را داده است.

درباره استخاره هایی که امروزه مرسوم است ، انسان نباید تنها مقدّرات خود را به دست تسبیح بسپارد بلکه باید پیش از استخاره نکات زیر را در نظر بگیرد.

رعایت این نکات قبل از استخاره

1- استمداد از عقل و فکر:

خواوند به بندگان خود نیروی عقل را بخشیده که به وسیله آن بتوانند درست تصمیم گیری کنند و سود و زیان کارهایشان را تشخیص دهند . یعنی انسان ها می توانند با نیروی عقل تصمیم بگیرند انجام و یا ترک کدامیک از کارهایشان به سود و زیانشان است . در این موارد که می توان با نیروی عقل تصمیم گیری کرد ، نباید به استخاره با قرآن و تسبیح پرداخت.

2- مشورت با افراد مطّلع:

در بسیاری از آیه های قرآن به مسله مشورت آن چنان اهمّیّت داده شده است که آن را از علائم ایمان دانسته است.قرآن مجید می فرماید:«وَاَمْرُهُمْ شُوری بَیْنَهُمْ؛ و کارهایشان به صورت مشورت در میان آن هاست».(سوره شوری، آیه 38) و نیز خداوند به پیامبر خود دستور می دهد که در کارهای مهم با یاران خود مشورت کند:«وَشاوِرْهُمْ فِی الاَمْرِ؛ با آنان مشورت کن!» . (سوره آل عمران، آیه 159) بنابراین هرگاه در امری به مشورت با افراد باتجربه بپردازیم و آنها نظر قاطعی در کاری را ابراز کنند، استخاره گرفتن کار عبثی است.

امّا اگر کار ابهام و پیچیدگی پیدا کرد و ابهام آن از طریق عقل خود انسان و از راه مشورت گشوده نشد و انسان را به سردرگمی دچار نمود و در حالت تحیّر و تردید فرو برد ، بهتر است فرد به استخاره روی آورد .

نخستین فایده استخاره با قرآن یا تسبیح این است که انسان را از حالت تحیّر بین می برد و رنجی که از تردید و دودلی حاصل می شود ، خلاص می کند . انسان در این زمان که تمام راه ها بر رویش بسته شده است از صمیم قلب و با خلوص تمام از پروردگار خود می خواهد آنچه که خیر و صلاح او است اعم از فعل او ترک نشان دهد.

انسان در مواقعی که راه چاره ای جز استخاره ندارد و دچار سردرگمی است ، اگر استخاره انجام ندهد بالاخره یا آن کار مورد نظر را انجام می دهد، یا انجام آن را ترک می کند. پس خیلی بهتر است که با خلوص نیّت از طریق استخاره توجّهی قلبی به خدا پیدا کند و از او بخواهد که آنچه مصلحت است به او نشان دهد.

انسان بعد از انتخاب راه خود بعد از استخاره می تواند با قاطعیّت و اطمینان بیشتری به راه خود ادامه دهد و در آن موفقیت کسب کند.

ساعات استخاره

در  روایات و از نظر بزرگان دین ساعاتی برای استخاره ذکر شده است که در ادامه به آن می پردازیم.

بهترین زمان استخاره از نظر امام صادق (ع)

در روایتی آمده است که چون خواستی استخاره نمایی نماز جعفر طیار را بخوان، بعد دعای پس از نماز را بخوان و قرآن را به دست گیر، و فرج آل محمد (ص) را مقصود خود قرار ده و بگو:
«خداوندا، اگر در قضاء و قدر توانستی که در کار ولی و حجت خود در این سال و این ماه فرج کنی آیه ای را بیاور که بتوانم از آن بر این مطلب استدلال کنم».
بعد قرآن را بگشا و هفت ورق بزن و سپس ده سطر از پشت ورق هفتم بشمار و ببین در سطر یازدهم چه نوشته، بعد همین کار را برای کار خود انجام ده که مقصود تو را بیان خواهد کرد.
راوی گوید به حضرت صادق (ع) گفتم:من گاهی (در هر زمانی) برای انجام کار خود استخاره می کنم، جایز است یا نه(و چه زمانی بهتر است)؟
حضرت فرمودند:انسان وقتی به نماز می ایستد شیطان از او بسیار دور است، در آن موقع ببین چه تصمیم و نظری در تو پیدا می شود به همان عمل کن و قرآن را بگشا و اول آیه آن را بخوان و به همان عمل کن. (دفتر اول آداب زندگی اسلامی، (ترجمه فارسی مکارم الاخلاق)، حسن بن فضل بن حسن طبرسی، مترجم:عبد الرحیم عقیقی بخشایشی)

بهترین زمان استخاره از نظر پیامبر

جابر می‌گوید:پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به ما استخاره یاد می‌داد؛ چنان‌که سوره قرآن می‌آموخت، و می‌فرمود:وقتی یکی از شما قصد کاری دارد، دو رکعت نماز بخواند و بگوید:خداوندا من از علم تو خیر را می‌جویم و از قدرت تو توانایی می‌طلبم، و فضل و احسان تو را مسئلت می‌نمایم که تو قادری و من‌ ناتوان؛ تو عالمی و من نادان؛ و تو علّام الغیوب هستی، خداوندا اگر این کار را برای دین و دنیا و عاقبت کارم خیر می‌دانی، آن‌ را برایم مقدر کن، و مبارک قرار ده، و اگر آن‌ را برای دین و دنیا و عاقبتم شر می‌دانی، آن‌ را از من بگردان و خیر را از هر جا که باشد، برایم مقدر کن و مرا به آن خشنود بدار. (طبرسی، حسن، مکارم الأخلاق، ص323)

زمان استخاره از نظر فیض کاشانی

فیض کاشانی در کتاب تقویم المحسنین برای استخاره به قرآن، در هر روز هفته ساعاتی را ذکر کرده است؛‌ اما گفته است ساعات مذکور بین اهل‌ایمان شهرت دارد و در احادیث نیامده است. (فیض کاشانی، تقویم‌المحسنین، 1315ق، ص58و59)
ایشان برای استخاره به قرآن مجید در ایام هفته ساعاتی را نقل کرده و فرمود:

• روز شنبه:تا وقت ناهار خوب است، آنگاه از ظهر شرعی تا عصر.
• روز یک‌شنبه:تا ظهر خوب است، آنگاه از عصر تا مغرب.
• روز دوشنبه:تا طلوع خورشید خوب است، آنگاه از زمان ناهار تا ظهر و سپس از عصر تا عشاء آخر.
• روز سه‌شنبه:از وقت ناهار تا ظهر خوب است، آنگاه از عصر تا عشاء آخر.
• روز چهارشنبه:تا ظهر خوب است، آنگاه از عصر تا عشاء آخر.
• روز پنجشنبه:تا طلوع خورشید خوب است، آنگاه از ظهر تا عشاء آخر.
• روز جمعه:تا طلوع آفتاب خوب است، آنگاه از ظهر شرعی تا عصر.

بهترین زمان استخاره در مفاتیح الجنان

شیخ عباس قمی در کتاب شریف مفاتیح الجنان از محدث کاشانی و او نیز از (مدخل منظوم محقق طوسی (رضی الله) ساعاتی را برای استخاره نقل کرده است که خلاصه آن این چنین است .

• شنبه:از طلوع افتاب تا ساعت 10 و بعد از اذان ظهر تا ساعت 16 عصر.
• یک شنبه:از طلوع افتاب تا ساعت 12 و بعد از ساعت 16 عصر تا مغرب.
• دو شنبه:از طلوع فجر تا طلوع افتاب و بعد از ساعت 10 تا ساعت 12 ظهر و از ساعت 16 عصر تا عشا اخر(وقت خوابیدن)
• سه شنبه:از ساعت 10 صبح تا ساعت 12 ظهر و بعد از ساعت 16 عصر تا عشای اخر(وقت خوابیدن).
• چهار شنبه:از طلوع افتاب تا ساعت 12 ظهر و بعد از ساعت 16 عصر تا عشای اخر( وقت خوابیدن)
• پنج شنبه:از طلوع فجر تا طلوع افتاب و بعد از ساعت 12 ظهر تا عشا اخر(وقت خوابیدن)
• جمعه:از طلوع فجر تا طلوع افتاب و بعد از زوال تا ساعت 16 عصر.