بکرزایی و توانایی تولید مثل بدون جفت گیری و حضور نر پدیده ی شگفت انگیز دیگری است در حیات وحش که برخی از حیوانات از آن برخوردارند.
حیواناتی که بدون نیاز به نر و جفت خود تولید مثل می کنند
Parthenogenesis یا بکرزایی یک نوع فرایند طبیعی تولید مثل در بعضی از گونه های حیوانی و گیاهی است که جنین از تخمک نابارور رشد می کند. یعنی تخمک های بالغ از طریق یکی از والدین، ( یعنی موجود ماده ) تشکیل می شوند؛ بدون این که فرآیند تولید مثل نیاز به حیوان نر داشته باشد. در این قسمت از سرگرمی نمناک حیواناتی را که بدون وجود نر تولید مثل می کنند، به شما معرفی خواهیم کرد:
اژدهای کومودو
این حیوان بزرگترین گونه سوسمار است که طول آن به 3 متر و وزن آن تقریباً به 68 کیلوگرم می رسد. این حیوانات در جزیره های گیلی موتانگ، فلورس، رینکا و کومودو در اندونزی بیش از همه یافت می شوند و می توانند بدون وجود نر تولید مثل کنند. به این صورت که اسپرم را در خودشان ذخیره می کنند و در نتیجه هر زمان که خواستند، می توانند بدون وجود حیوان نر تولید مثل کنند.
شته
شته حشره ای با ساختار نسبتاً ساده است و می تواند هم با وجود حیوان نر و هم بدون او تولید مثل کند. استراتژی تولید مثل او به گونه ای است که می تواند در یک سال هر دو روش را به کار بگیرد و چرخه خود را تغییر دهد.
کک آبی (Water Flea)
رایج ترین گونه کک آبی، «Daphnia pulex» توانایی تولید مثل از طریق فرآیندی به نام بکرزایی دارد البته اگر یک کک آبی با جنس مخالف خود روبرو شود، تولیدمثل جنسی می کند.
رصد این کک نشان می دهد که هرگاه شرایط آب مطلوب باشد، گونه ها در بکرزایی چرخه ای شرکت می کنند. اگر یک کک آبی با جنس مخالف خود روبرو شود، تولیدمثل جنسی می کند. کک آبی با تولید گروهی از تخم ها که از نظر ژنتیکی یکسان و کاملا از ماده تشکیل شده اند، این کار را انجام می دهد و سبب می شود جمعیت زیادی از ماده ها این ژن را در محیط گسترش دهند.
کوسه سرچکشی
این کوسه در سواحل آمریکایی وجود دارد و به خانواده کوسه ماهیان سرچکشی یا Sphyrnidae مربوط می شود. این کوسه در کالیفرنیا و اکوادور هم یافت می شود. این کوسه ها معمولاً ترجیح می دهند در دمای بالای 21 درجه سانتیگراد زندگی کنند. بنابراین در فصل تابستان بیشتر یافت می شود. آنالیز و تجزیه تحلیل DNA روی این گونه حیوانی، اثبات کرده است که این حیوان می تواند بدون وجود نر هم تولید مثل کند و جزء حیوانات بکرزا محسوب می شود.
کوسه ماهی مرجانی باله سیاه ( بلک تیپ )
این کوسه ها مربوط به خانواده کوسه ماهیان درنده یا Carcharhinidae هستند. در کنار سواحل مناطق مرطوب بیشتر یافت می شوند. این کوسه ها هم با کمک موجود نر و هم بدون او تولید مثل می کنند. کوسه ماده 9 ساله ای از این گونه حیوانی در سال 2007 یافت شد و بدین منظور مورد آزمایش قرار گرفت. تجزیه تحلیل آزمایشات روی این کوسه ماهی مرجانی نشان داد که درطول زندگی اش با هیچ کوسه ماهی نری جفت گیری نداشته اما باردار شده بود و در نتیجه کوسه ماهی های مرجانی باله سیاه جزء گونه هایی است که بکرزایی می کنند.
مارمولک دم شلاقی (Whiptail) نیومکزیکو
مارمولک دم شلاقی نیومکزیکو اصلا نر ندارد و این مارمولک ها فرزندان دورگه حاصل جفتگیری دو گونه مارمولک دم شلاقی راه راه کوچک و دم شلاقی غربی هستند که در آن ها نر وجود دارد. آن ها می توانند تا چهار تخم بارورنشده در تابستان بگذارند و دو ماه بعد مارمولک های ماده جدید از تخم درمی آیند.
خرچنگ مرمری (Marbled Crayfish)
جهش در گونه های والد باعث به وجودآمدن نوع جدیدی از خرچنگ ها شد که کوچک و نسبتا زیبا هستند و می توانند همزمان صد ها تخم بگذارند. بنابراین خرچنگ مرمری یک گونه مهاجم در سراسر دنیا و تهدیدی برای اکوسیستم به شمار می آیند.
کرم مخملی Epiperipatus Imthurni
این حیوان شبیه به یک کرم مخملی است که در مناطقی از جمله گویان و ترینیداد یافت شده است. هنوز هیچ نوع نری از این گونه پیدا نشده است. انواع ماده این گونه حیوانی در منطقه ترینیداد بدون وجود حیوان نر و با روش بکرزایی تولید مثل می کنند. این ها تنها گونه شبیه به کرم هستند که تولید مثلشان با این روش است.
کور مار
این نوع مار یک نوع مار کور غیر سمی است که در آسیا و آفریقا یافت می شود. در بخش های دیگر جهان از جمله اوشینیا، آمریکا و استرالیا هم وجود دارد. این مار کور شبیه به کرم های زمینی است و بدون وجود نر یا همان روش بکرزایی تولید مثل می کند. هنوز آزمایش های زیادی روی انواع نر آن ها انجام نشده است. این مار ها روی تخم های خود دراز می کشند تا فرزندشان به دنیا بیاید.
عنکبوت Triaeris Stenaspis
این حیوان یک گونه ای از عنکبوت است که در مناطق شرجی یافت می شود و در استرالیا، ماداگاسکار، آرژانتین و آمریکا هم وجود دارد. این عنکبوت ها هم بدون حیوان نر تولید مثل می کنند و هنوز هیچ گونه ای از انواع نر آن ها پیدا نشده است و جنس ماده ی این عنکبوت ها خودشان به تنهایی تخمک ها را بارور می کنند.
قورباغه خوراکی
قورباغه خوراکی (Pelophylax esculentus) یک گونه رایج اروپایی از قورباغه آبی یا سبز است که از طریق فرآیند هیبریدوژنز (hybridogenesis) تولیدمثل می کنند که شبیه بکرزایی است. ماده ژنتیکی در این روش تولیدمثل از طرف پدر گرفته شده و به چیز کاملا جدیدی تبدیل می شود. نسل بعدی DNA مادر را دارد در حالی که فقط ژنوم های هیبریدی شده پدر را دارد اگرچه این دقیقا بکرزایی یا تولیدمثل غیرجنسی نیست، اما به خاطر ماهیت فرزندان در این لیست قرار می گیرد.
مارمولک گکوس هند- آرام
این حیوانات به گکوس های روباهی نیز معروف هستند که در استرالیا، نواحی جنوب شرقی آسیا و فیلیپین یافت می شوند . چنانچه در این بخش جذاب سرگرمی نمناک میخوانید شبیه به مارمولک های خاکستری و قهوه ای تیره می باشند و در شب رنگ پررنگی ندارند. جزء حیواناتی هستند که بدون وجود نر تولید مثل می کنند. همه انواع این حیوانات ماده می باشند و تخمک ها را بدون نر بارور می کنند.
مارمولک دم شلاقی (Whiptail) نیومکزیکو
این حیوان در آریزونا و مکزیک و نیومکزیکو یافت می شود. یکی از انواع مارمولک هایی است که می تواند بدون وجود نر یا با همان روش بکرزایی تولید مثل کند. همه انواع این مارمولک ها توانایی چنین تولید مثلی را دارند و می توانند گونه منحصربفرد خودشان را پرورش دهند.
بوقلمون
اگر بوقلمون های ماده از نر جدا شوند، از طریق بکرزایی تولیدمثل می کنند. جوجه هایی که بدون نر از تخم در می آیند، همیشه نر هستند که همگی کلون های ژنتیکی او هستند.
کوسه گورخری (Zebra Shark)
کوسه های گورخری، ماهی های شب زی آرامی هستند که بدون جفت تولیدمثل می کنند. به نظر می رسد آن ها بدون توجه به شرایط این کار را می کنند وگاهی با وجود نر در زیستگاهشان، از طریق بکرزایی تولیدمثل می کنند.
زنبور عسل کیپ (Cape)
20هزار گونه زنبورعسل در سراسر دنیا وجود دارد، که یکی از آن ها به نام زنبور عسل کیپ می تواند بدون نیاز به زنبور نر و از طریق فرآیندی به نام تلی توکی (thelytoky) تولید مثل کند.
زنبور های کارگر از طریق تلی توکی نوعی بکرزایی تخم های ماده دیپلوئید می گذارند. بدون اینکه تخم ها نیاز به بارورشدن داشته باشند، زنبور های به دست آمده که همیشه ماده خواهند بودند، به دنیا می آیند. زنبور ها اغلب وقتی تخم می گذارند که به کارگران جدید نیاز است یا وقتی لازم است ملکه جدیدی به وجود بیاید.
تاربیا گرانیفرا (Tarebia granifera)
این حلزون های کوچک آب شیرین از جنوب شرقی آسیا سرچشمه گرفته و آن ها را می توان در آب های گرمی مثل هاوایی، کوبا، جمهوری دومینیکن، آفریقای جنوبی، تگزاس، آیداهو، فلوریدا و جزایر کارائیب یافت.
این حلزون ها به دو روش بکرزایی و تخم زنده گذار تولیدمثل می کنند. جنین حلزونی که خودش تولیدمثل می کند تا وقتی آماده بیرون آمدن از تخم نباشد، از بدن ماده خارج نمی شود و فرزندان آن هم می توانند به سرعت تولیدمثل کنند. این ویژگی باعث شده این حلزون یک گونه مهاجم باشد.
دافنی پولکس
این حیوان یکی از انواع گونه های پر جمعیت است که در طیف وسیعی از مناطق مختلف از جمله استرالیا، آمریکا و اروپا یافت می شود. رنگ آن ها مایل به قرمز می باشد که علت آن هم تولید هموگلوبین و رنگدانه های بدن او است. سر این حیوان شش بخش دارد و می تواند هم با حیوان نر و هم بدون وجود او تولید مثل کند.
