تاثیر ژنتیک در سلامت دهان و دندان
بعضی از افراد فقط یک بار در روز دندان های خود را مسواک می زنند؛ اما باز هم دندان های سفید و براقی دارند؛ اما از طرفی بعضی دیگر هستند که دو بار در روز مسواک می زنند، نخ دندان می کشند و از دهانشویه هم استفاده می کنند؛ اما باز هم دندان هایشان در معرض پوسیدگی است. در واقع سلامت دهان و دندان تا حدی به سبک زندگی؛ مثلاً تعداد دفعات مسواک، سیگاری بودن یا نبودن بستگی دارد؛ اما همانطور که در این بخش از بهداشت و سلامت پلاس وی میخوانید، ژنتیک هم تاثیر بسیار مهمی در سلامت دهان و دندان ایفا می کند؛ البته نباید اینگونه باشد که به طور کل سبک زندگی تان را فراموش کنید و فقط به ژنتیک اکتفا کنید.
نقش ژنتیک در سلامت دهان و دندان
دی ان ای ماده ای است که اطلاعات سلولی داخل آن ثبت و ضبط می شود و در ژنتیک نقش مهمی دارد. ژنتیک شبیه به مادربرد کامپیوتر عمل می کند و کدهایی که در فرایند و عملکرد دستگاه تاثیر دارد؛ داخل دی ان ای است. بدون این کدها کامپیوتر کار نمی کند، و در نتیجه بدن ما هم بدون این کدها از کار می افتد. از طرفی DNA می تواند تحت تاثیر عوامل محیطی و سبک زندگی هم قرار بگیرد.
سلامت اولیه دهان و دندان
وضعیت دهان و دندان به عنوان یک قانون عمومی در همان اوایل زندگی مشخص می شود؛ یعنی زمانی که فرد متولد می شود یا در دوران کودکی، تا حد زیادی تحت تاثیر ژنتیک قرار می گیرد.
مثلا بعضی از افراد به صورت ژنتیکی یک یا چند دندان داخل دهان شان ندارند یا دندان شکسته و ترک خورده دارند که آن هم به ژنتیک فرد مربوط می شود. شکل و ساختار فک هم از طریق ژنتیک مشخص می شود؛ مثلا اگر فک بالا بزرگتر یا کوچکتر است یا مشکلاتی مثل اوربایت یا شبیه به آن را دارید، ممکن است که باعث دندان ترک خورده و شکسته شود.
دیگر عوامل مربوط به دهان و دندان
همانطور که پیش از این نیز گفته شده؛ بعضی از موارد به خاطر ژنتیک در همان اول تولد مشخص می شوند؛ اما در بعضی از موارد دیگر اینگونه نیستند، مثلاً بیماری های لثه ای، پوسیدگی دندان و التهاب لثه به خاطر سبک زندگی اتفاق می افتد و ژنتیک نقش کمرنگی در آن دارد.
به طور مثال پوسیدگی دندان را در نظر بگیرید که هیچ ژنی مسئول ایجاد این پوسیدگی نیست و همه چیز مربوط به سبک زندگی است؛ اما شاید وجود بعضی ژن ها بتواند در بدتر شدنِ آن موثر باشد؛ مثلا ژن می تواند روی تولید بزاق، ساختار ریشه دندان، مواد معدنی داخل دندان و غیره تاثیر بگذارد که همه این روند نیز پوسیدگی دندان ها را به دنبال خواهد داشت.
بعنوان یک قانون کلی؛ افرادی که ریشه دندان خیلی سفت و سختی دارند؛ یعنی لایه بیرونی دندان آن ها سفت است، در برابر پوسیدگی دندان مقاومت بیشتری دارند و از طرفی جالب است بدانید که بیماری های لثه ای هم به خاطر سبک زندگی غلط اتفاق می افتند؛ اما باز 11 ژن وجود دارد که می تواند در پیشرفت بیماری لثه ای موثر باشد.
